Απόψεις|22.11.2018 19:22

Ανάλυση με όρους κερκίδας

Γιώργος Σκαφιδάς

Αξιολογούνται συνήθως εκ του αποτελέσµατος αλλά και κατά περίπτωση, στη βάση της προσωπικής οπτικής εκείνου που αξιολογεί. Και όταν συγκεντρωθεί µια κρίσιµη µάζα παρόµοιων αξιολογήσεων, τότε η προσωπική οπτική αποκτά ξαφνικά αέρα… γενικά αποδεκτής αντικειµενικότητας.

Αντικειµενικές αξιολογήσεις όµως δεν υπάρχουν. Η αντικειµενικότητα είναι ένας µύθος που γεννήθηκε δηµοσιογραφικά στις ΗΠΑ τον 19ο αιώνα, για να ενταφιαστεί και πάλι στις ΗΠΑ τον 21ο αιώνα.

Τα γεγονότα έχουν τη σηµασία που τους δίνουµε. Τα κρίνουµε και εν συνεχεία κρινόµαστε για τις κρίσεις µας.

Η αφρόκρεµα κρίνει αφ’ υψηλού, µε γνώµονα τον εαυτό της, που είναι ωστόσο υπεράνω κριτικής. Οι µειονεκτούντες πέφτουν µε τα µούτρα µέσα σε θεωρίες συνωµοσίας, πλέον όχι µόνο ως δέκτες αλλά και ως συµπρωταγωνιστές, αναπαράγοντας µισές αλήθειες στο αξιολογικά ισοπεδωµένο περιβάλλον των κατά τα άλλα αµεσοδηµοκρατικών social media. Οσο για τη σµπαραλιασµένη µεσαία τάξη, εκείνη πορεύεται µε όρους αυτοαναφορικότητας, χαζεύοντας το είδωλό της σε ψηφιακούς καθρέφτες. Πλέον «είσαι ό,τι φαίνεσαι» (στο Instagram) θα µπορούσε να ισχυριστεί κανείς, παραφράζοντας εκείνο το «είσαι ό,τι δηλώσεις».

Τα µίντια, από την πλευρά τους, σηµασιοδοτούν ανάλογα µε το κοινό στο οποίο (θεωρούν ότι) απευθύνονται, συνήθως ακολουθώντας και µεγεθύνοντας όσα έχουν δηµοσιευθεί προηγουµένως στα social media, στη βάση ενδεχοµένως της ψευδαίσθησης πως ό,τι δηµοσιεύεται στα κοινωνικά δίκτυα έχει εξ ορισµού µαζικότητα ή λαϊκή απεύθυνση.

Μέσα σε ένα τέτοιο πλαίσιο  καταλήξαµε ως χώρα να ασχολούµαστε µε τις ρατσιστικές δηλώσεις ενός οργανωµένου οπαδού (που όταν ωστόσο στο παρελθόν έλεγε άλλα χειρότερα, όλοι γέλαγαν) και να ανατρέχουµε στις ακατάληπτες δηλώσεις ενός ποδοσφαιρικού παράγοντα που έχουν όµως καταντήσει ανέκδοτο και µάλιστα από τα µπαγιάτικα, καθότι χρονολογούνται από τη δεκαετία του… 1990.

Οι συζητήσεις στη δηµόσια σφαίρα διεξάγονται πλέον µε όρους ποδοσφαιρικής κερκίδας. Αυτό είναι προφανές. Οι κερκίδες έχουν, ωστόσο, τη δική τους ιστορία, όπως έχει καταγραφεί και στον κινηµατογράφο. Μεταξύ άλλων και σε µια βρετανική ταινία του 1995 µε τον τίτλο «Χωρίς ταυτότητα» (I.D.). Μια ταινία µε πρωταγωνιστή έναν αστυνοµικό που καταλήγει χούλιγκαν µιας φανταστικής οµάδας ονόµατι «Shadwell Town», που βρίζει χυδαία και εν συνεχεία αποθεώνει παθιασµένα τον ίδιο φανταστικό ποδοσφαιριστή µέσα σε µόλις ένα δίλεπτο («there’s only one Jerry Edwards»), για να καταλήξει στο τέλος µέλος ναζιστικής οργάνωσης.

Προφητική ταινία, θα µπορούσε να πει κανείς, βλέποντάς την πλέον να παίζεται στις οθόνες γύρω µας... µε νέους όµως πρωταγωνιστές και διαφορετικά σκηνικά.

ΗΠΑ