H καρδιά της stand up σκηνής χτυπά στο Mic Drop Comedy Club: «Στόχος είναι το γέλιο και κριτής το κοινό»

Τα τελευταία χρόνια, η ελληνική σκηνή του stand up έχει πάρει ραγδαία αυξητικές διαστάσεις, με τα ονόματα που εμφανίζονται κάθε χρόνο να δημιουργούν μια τεράστια τάση. Σε μια εποχή που έχουμε ανάγκη -όσο τίποτα άλλο- το γέλιο, ένα νέο comedy club εμφανίζεται στο κέντρο της Αθήνας, με στέγη το θέατρο «Τζένη Καρέζη».

Περισσότεροι από τριάντα κωμικοί αποτελούν τον πυρήνα του MIC DROP Comedy Club, συμπεριλαμβανομένων των μεγαλύτερων ονομάτων της ελληνόφωνης stand up σκηνής και νεότερων πολλά υποσχόμενων κωμικών. Κάθε εβδομάδα, ανεβαίνουν στη σκηνή διαφορετικοί stand up comedians, δίνοντας στο κοινό την ευκαιρία ν' απολαύσει o θεατής με ενιαίο εισιτήριο, πολλούς κωμικούς σε δύο ώρες κωμωδίας, ενώ σε κάθε παράσταση υπάρχουν δέκα θέσεις δωρεάν για ΑΜΕΑ και ανέργους.

«Ξεκινήσαμε τις όλες διαδικασίες στα μέσα του καλοκαιριού, ψάχνοντας χώρους που όχι μόνο να θέλουν αλλά και να μπορούν να στεγάσουν ένα τέτοιο εγχείρημα, το οποίο δεν ήταν τόσο δύσκολο όσο ήταν χρονοβόρο» αναφέρει η Αθηνά Κεφαλοπούλου, ένα από τα ιδρυτικά μέλη της ομάδας του MIC DROP Comedy Club, στο ethnos.gr και συνεχίζει: «Έπειτα από ουσιαστικά 18 μήνες χωρίς παραστάσεις υπήρχαν πολλές αβεβαιότητες όσον αφορά τα νέα μέτρα οπότε ούτε εμείς ούτε τα θέατρα μπορούσαμε να είμαστε σίγουροι ότι η σεζόν θα ξεκινήσει ομαλά ή αν θα ξεκινούσε καν. Είμαστε ενθουσιασμένοι που έδεσε άγκυρα το MIC DROP στο Θέατρο Τζένη Καρέζη, ένα όχι μόνο ιστορικό αλλά και πανέμορφο θέατρο στην καρδιά της πόλης, που όχι μόνο άνοιξε την αγκαλιά του και στεγάζει τις παραστάσεις, αλλά ανεβάζει το stand up σε άλλο επίπεδο στην Αθήνα».

Πανδημία, lockdown, εμβόλια, #metoo, κλιματική αλλαγή. Πόσο κωμικά μπορούμε να δούμε τη χρονιά που μας πέρασε, αλλά και αυτή που διανύουμε; «Γενικά η ζωή είναι σκληρή. Κάθε γενιά έχει δικούς της προβληματισμούς και ανησυχίες. Στη δική μας έτυχαν αυτά. Το χιούμορ, η κωμωδία και η σάτιρα είναι πολιτισμικά μεγέθη, όπως και άλλες τέχνες και αν κάνετε μια βόλτα από τα social media θα δείτε πως ο κόσμος, έμφυτα, στρέφεται προς τα εκεί. Τώρα βέβαια δεν υπάρχει μια πιο "μαζική" χιουμοριστική έκφραση. Ας πούμε κωμικές παραγωγές μεγάλης απήχησης. Αλλά σιγά - σιγά θ' αλλάξει. Η κωμωδία πάντως, όπως και το δράμα, είναι μέρος της ζωής και δεν θ' αλλάξει και πόλεμος να γίνει» απαντά ο Δημήτρης Χριστοφορίδης, ένας από τους καλύτερους και πιο ταλαντούχους κωδικούς ηθοποιούς που έχουμε στη χώρα μας.

Σίγουρα, η πανδημία του κορονοϊού έχει αφήσει έντονα τα σημάδια της στο κομμάτι του πολιτισμού και όχι μόνο. Όσα ενθαρρυντικά λόγια κι αν εκφράζουν στις δηλώσεις τους οι πολιτικοί, οι διαστάσεις της δυσκολίας που αντιμετωπίζουν οι καλλιτέχνες είναι τεράστιες. Ευτυχώς όμως, σύμφωνα με τον Δημήτρη, δεν υπάρχουν ιδιαίτερες διαφορές στο κοινό σε σχέση με πριν και μετά το lockdown. «Ο κόσμος στην καθημερινότητα του είναι αρκετά φοβισμένος με τόσα πράγματα που συμβαίνουν γύρω του. Στις παραστάσεις, όμως, γελάει με την ψυχή του και το διασκεδάζει σαν να μην συμβαίνει τίποτα και αυτό για έναν καλλιτέχνη είναι εξαιρετικό συναίσθημα. Να μπορείς να φτιάχνεις για τον κόσμο που έρχεται να σε δει, έναν άλλο κόσμο, πιο ευχάριστο και ανέμελο. Έστω και για 90 λεπτά».

Ο Δημήτρης Χριστοφορίδης ξεκίνησε να κάνει stand up στις Νύχτες Κωμωδίας της Λουκίας Ρικάκη πριν από δεκατρία χρόνια και έκτοτε έχει στο ενεργητικό του πάνω από χίλιες παραστάσεις στην Αθήνα και στις μεγαλύτερες πόλεις της επαρχίας από την Ορεστιάδα μέχρι τον Άγιο Νικόλαο Κρήτης. Τον ρωτάω αν υπάρχουν θέματα που αποφεύγει να θίξει στις παραστάσεις του. «Όχι» μου λέει και προσθέτει: «Στην κωμωδία και γενικότερα στην Τέχνη, δεν υπάρχουν όρια. Υπάρχει βέβαια μια μεγάλη συζήτηση για το πού πρέπει να στρέφεται ένα αστείο και με ποιον τρόπο πρέπει ν' αντιμετωπίζει η Τέχνη κοινωνικές ομάδες που καταπιέζονται συστηματικά από τον κυρίαρχο λόγο, όπως οι γυναίκες, οι μετανάστες, άτομα της LGBT+ κοινότητας. Όλα αυτά, όμως, έχουν να κάνουν με κοινωνικές μεταβολές και όχι μόνο καλλιτεχνικά. Οι καλλιτέχνες θα πρέπει να μιλάνε τη γλώσσα της εκάστοτε εποχής, έστω και αν η σκέψη τους την υπερβαίνει». 

Μπορεί η πολιτική ορθότητα να σημάνει το τέλος της κωμωδίας;

Η πολιτική ορθότητα είναι το σημείο των καιρών μας και προσπαθεί να εμποδίσει τη χρήση φράσεων, εικόνων και λέξεων που διαιωνίζουν βλαπτικά στερεότυπα προς συγκεκριμένες ομάδες του πληθυσμού. Ωστόσο, δεν είναι λίγοι εκείνοι, όπως για παράδειγμα ο John Cleese, που ανησυχούν μήπως η πολιτική ορθότητα «σκοτώσει» την Τέχνη, την κωμωδία, την ελεύθερη έκφραση, το πνεύμα και τον πολιτισμό.

«Οι εποχές αλλάζουν και η κοινωνία οφείλει να προχωράει και με έναν αργό ρυθμό κατά τη γνώμη μου προχωράει, αλλά έχουμε πολύ δρόμο ακόμα μπροστά μας. Η πολιτική ορθότητα είναι πολύ σημαντική στις μέρες μας και νομίζω ότι οι περισσότεροι κωμικοί, μαζί κι εγώ, την ενστερνιζόμαστε. Δεν υπάρχει λόγος να γράφεις ή να λες αστεία εις βάρος κάποιου άλλου, ιδίως αν πρόκειται για μια αδικημένη κοινωνικά ομάδα. Δεν θεωρώ ότι η πολιτική ορθότητα περιορίζει ή φιμώνει τους κωμικούς. Υπάρχουν άπειρα θέματα που μπορείς να καταπιαστείς. Αυτό που σε διαφοροποιεί, είναι πάντα η οπτική που έχεις ως κωμικός. Δυστυχώς, από το σχολείο ακόμα, η γενιά μου γαλουχήθηκε με την νοοτροπία του ότι είναι αστείο να κοροϊδεύουμε ανθρώπους που δεν τους θεωρούσαμε "νορμάλ" και τους κατατάσσαμε στο περιθώριο ως κοινωνία.  Αυτο πέρα από ανήθικο, είναι και φτηνό. Πιστεύω πως μέσω της κωμωδίας μπορείς να μιλήσεις για όλα τα θέματα, αρκεί τα αστεία να μην "χτυπάνε" τον αδύναμο. Φυσικά, κάθε καλλιτεχνικό προϊόν πρέπει να κρίνεται στα πλαίσια της εποχής του, οπότε και γι' αυτό δεν θα ενέκρινα για παράδειγμα ένα ρατσιστικό αστείο εν έτει 2021» επισημαίνει ο Χάρης Νταρζάνος.

Social media και Youtube

Τα social media, αναμφισβήτητα, είναι ενα καλό μέσο και εργαλείο για να προωθήσει κάποιος τη δουλειά του στις μέρες μας. Μάλιστα, το Youtube αποτέλεσε μεγάλο στέγαστρο για τους νέους stand up comedian, κεφαλαιοποίησε την τεράστια αξία των παλιότερων και φτάνουμε σήμερα να μιλάμε για περισσότερους από εξήντα αρκετά δημοφιλείς στο χώρο. «Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης σίγουρα βοηθούν. Ωστόσο, το να δεις μια παράσταση από τον υπολογιστή του σπιτιού σου, δεν συγκρίνεται με τη δια ζώσης εμπειρία. H σύμβαση μιας stand up παράστασης που εκτυλίσσεται εκείνη την ώρα, είναι για μένα κάτι μαγικό κάθε φορά να το βιώνεις και σαν performer και σαν θεατής. Ωστόσο, το Youtube σίγουρα βοηθά και το είδος και τους κωμικούς τους ίδιους να γίνουν πιο γνωστοί στο ευρύ κοινό. Επίσης, θεωρώ ότι το κοινό μπορεί πλέον να ξεχωρίσει τι είναι stand up και τι είναι απλα ένα βίντεο στο Youtube του τύπου "μιλάω μπροστά σε μια κάμερα", γιατί είναι πολύ διακριτό και συγκεκριμένο είδος κωμωδίας και υπάρχει μια μεγαλύτερη εξοικείωση» αναφέρει ο Χάρης Νταρζάνος.

Την ίδια άποψη έχει και ο Σπήλιος Φλώρος. «Σίγουρα, πιστεύω πως τα social media έχουν βοηθήσει στην άνοδο του stand up. Ο κόσμος θα δει ένα βίντεο σου, θα γελάσει, θα μπει να σε ψάξει παραπάνω και θα δει ότι κάνεις παραστάσεις που μπορεί πριν να μην είχε ιδέα. Απο εκεί και πέρα προφανώς το stand up ανεβαίνει και βλέπεις κόσμο που κάνει τελείως άλλο πράγμα να αυτοαποκαλείται stand up κωμικός. Είναι λίγο περίεργη συνθήκη... Παλιότερα με ενοχλούσε αρκετά, αλλά πλέον δε το σκέφτομαι πολύ. Η δικη μου δουλειά είναι να δουλεύω καθημερινά και να εξελίσσω την κωμωδία μου, όχι να κρίνω ποιος κάνει τι. Νομίζω άλλωστε πως όσο περνάει ο καιρός, ο κόσμος καταλαβαίνει ότι για να θεωρηθείς stand up κωμικός πρέπει να μπορείς να γράψεις δικά σου αστεία και ν' ανέβεις μόνος στη σκηνή για να τα πεις».

Από τα πρώτα κιόλας χρόνια της ζωής του, ο Χάρης Νταρζάνος φάνηκε να ξεχωρίζει, αφού σε ηλικία μόλις 17 ετών, έβγαλε λύκειο και Α.Φ.Μ. Από το 2014, που αποφάσισε ν' ασχοληθεί με το stand up comedy, μέχρι και σήμερα συμμετέχει ενεργά σε παραστάσεις, στην ευρύτερη περιοχή των Αθηνών και σε κάποιες πόλεις της επαρχίας. Είναι, επίσης, συμπαρουσιαστής του κωμικού podcast με τίτλο «Μαρμελάδα Φράουλα». Σύμφωνα με τον ίδιο, το stand up δεν είναι κάτι που σπουδάζεις, όπως για παράδειγμα η υποκριτική. Είναι μια αέναη διαδικασία trial and error, ένας κύκλος συγγραφής κείμενων και μετέπειτα δοκιμής επάνω στη σκηνή, που με την τριβή σε βάθος χρόνου εξελίσσεται. «Το stand up διέπεται από κάποιους κανόνες και υπάρχουν συγκεκριμένα εργαλεία, τα οποία με σκληρή δουλειά και παρακολουθώντας άλλους κωμικούς, μαθαίνεις κυρίως εμπειρικά. Ποτέ δεν ξέρεις από πριν αν αυτό που έχεις γράψει είναι αστείο, μέχρι να δοκιμαστεί αρκετές φορές σε κόσμο. Το καλό με το stand up comedy είναι ότι είναι ένας ανοιχτός χώρος όπου οποιοσδήποτε μπορεί να δοκιμάσει πέντε λεπτά κειμένου, ανεξαρτήτως επαγγελματικής ή ακαδημαϊκής κατάρτισης. Στόχος είναι το γέλιο και κριτής το κοινό».

«Ένας καλός κωμικός ξεχωρίσει από πολλά πράγματα» συνεχίζει να μου λέει. «Όπως σκηνική παρουσία, κείμενο, χρωματισμός φωνής, αλλά στο τέλος το μόνο που μετράει είναι το αποτέλεσμα του πάνω στη σκηνή. Το πόσο γέλιο μπορεί να παράξει. Ίσως κάποιος υστερεί σε ένα από αυτά τα κομμάτια, αλλά είναι τόσο καλός σε κάποιο άλλο που τελικά είναι πιο αστείος από έναν ισορροπημένο κωμικό» δηλώνει ο Μιχάλης Σεβαστέρης και συνεχίζει, λέγοντας πως εκείνο που τον κάνει να νιώθει πολύ όμορφα είναι όταν «κάποιος που ήρθε στην παράσταση μου και ενώ ήταν άσχημα ψυχολογικά, μπόρεσα να του μειώσω αυτό το συναίσθημα. Όταν έμαθε πως τελικά δεν θα παίξω».

Gen Z

Ο Σπήλιος Φλώρος είχε την τύχη να γνωρίσει το stand up σε μικρή ηλικία. Έβλεπε παραστάσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό και αποφάσισε ό,τι θέλει να το κάνει και εκείνος. Η πρώτη του παράσταση ήταν το 2015, λίγο πριν γίνει 17 χρονών. Αφορμή για ν' ανέβει στη σκηνή ήταν κάποια σεμινάρια κωμωδίας που έκανε με τον Λάμπρο Φισφή και τον Γιώργο Χατζηπαύλου.

Θυμάται πως την πρώτη φορά που ανέβηκε στη σκηνή είχε πολύ άγχος. Βρισκόταν στα καμαρίνια, πήγαινε πάνω - κάτω και δεν μπορούσε να μιλήσει σε άνθρωπο. Ωστόσο, μόλις ανέβηκε και άκουσε το χειροκρότημα, πήρε το πρώτο γέλιο και έφυγαν όλα. «Οταν πήρα το πρώτο μου γέλιο, κατάλαβα ότι δεν θέλω να κάνω κάτι άλλο στη ζωή μου πέρα από το stand up» υπογραμμίζει. 

Ως επί το πλείστον κάνει προσωποκεντρική κωμωδία. «Μιλάω για τη ζωή μου, τα άγχη μου, τις ανασφάλειές μου. Μετά προσπαθώ να παντρέψω τα βιώματά μου με αναφορές που έχουμε όλοι, για να υπάρξει το στοιχείο της ταύτισης με το κοινό ή με αφορμή αυτά να δημιουργήσω έναν δικό μου κόσμο, και να κάνω μια κωμωδία με βάση τον σουρεαλισμό».

Κάτι που επιθυμεί ν' αλλάξει στην ελληνική σκηνή του stand up είναι να «υπάρχουν περισσότερα Οpen Mic, για να έχουν παραπάνω ευκαιρίες νέα παιδιά. Είναι κάτι που θα συμβεί, απλά λόγω της πανδημίας πήγαμε λίγο πίσω σε αυτό το κομμάτι. Από εκεί και πέρα, ο κοσμος το αγαπάει, σαν σκηνή είμαστε ενωμένοι και αυτό είναι σημαντικό. Προσπαθώ να παρατηρώ όλη τη μέρα τι συμβαίνει γύρω μου. Μπορεί να με εμπνεύσει ένα νεύμα, μια ταμπέλα, ακόμα και μια άβολη συζήτηση σε μια καφετέρια. Η κωμωδία είναι παντού και συνήθως βρίσκεται σε στιγμές που όλοι ζούμε αλλά δεν καταφέρνουμε να τις εκφράσουμε ή να τις συνειδητοποιήσουμε» καταλήγει.

«Για γυναίκα καλή είσαι»

Η Αθηνά Κεφαλοπούλου είναι μία από τις πιο γνωστές γυναίκες stand up comedian στη χώρα μας. Ξεκίνησε να κάνει υποκριτική και παραγωγή στο Εδιμβούργο, όπου σπούδασε Κοινωνιολογία από το 2010 έως το 2014, και παράλληλα ξεκίνησε να δραστηριοποιείται με το θέατρο, το σινεμά, την παραγωγή και την υποκριτική σε φοιτητικές και επαγγελματικές παραγωγές. Όταν γύρισε στην Αθήνα το 2014, άρχισε να δουλεύει σε οργάνωση εκδηλώσεων σε πολιτιστικούς χώρους, εκθέσεις και φεστιβάλ. Τότε έτυχε να γνωρίσει την Κατερίνα Βρανά και αυτό ήταν κομβικό σημείο για όσα ακολούθησαν έκτοτε. 

«Παλιότερα οι γυναίκες ήταν λιγότερες στην ελληνική σκηνή του stand up, αλλά αυτό πλέον αλλάζει με ραγδαίες ταχύτητες. Μια κεντρική ενόχληση είναι πως, όταν εμφανιστεί μια καινούργια φωνή στη σκηνή και αυτή η φωνή ανήκει σε γυναίκα, η κωμικός αυτή θα πρέπει να επενδύσει περισσότερη ενέργεια για να πείσει το κοινό, τον εργοδότη, τον συνάδελφο, τα μέσα, να ακούσει τα κείμενα της σαν αυτούσια κείμενα, και όχι μέσα από το πρίσμα του φύλου της… για να περάσουμε από τη ρηχότητα του “γυναίκα κωμικός” στο πιο σωστό “κωμικός” σκέτο. Οπότε όταν το πάρουν όλοι απόφαση ότι οι γυναίκες είναι αστείες, τότε μπορούμε να επενδύσουμε όλη αυτή τη χαμένη ενέργεια αλλού και να γίνουν θαυμάσια πράγματα. Παραδείγματα κάποιων από αυτών είναι το ότι το stand up στην Ελλάδα κατά βάσει ξεκίνησε με τις Νύχτες Κωμωδίας της Λουκίας Ρικάκη. Ο πιο αστείος άνθρωπος στον κόσμο με Ελληνικό διαβατήριο, με τη βούλα, είναι η Κατερίνα Βρανά. Η Χρύσα Κατσαρίνη είναι η πρώτη κωμικός στην Ελλάδα που πέρασε τις 1,5 εκατομμύριο προβολές η πρώτη της σόλο παράσταση στο YouTube. Έχουμε εξαιρετικές κωμικούς, και ανυπομονούμε να γνωρίσουμε και τις επόμενες γενιές» λεει χαρακτηριστικά η Αθηνά Κεφαλοπούλου.

Τη ρωτάω αν η ίδια  έχει δεχτεί σχόλια του τύπου «για γυναίκα καλή είσαι;» και πώς έχει αντιδράσει. «Δυστυχώς ναι, αλλά η γνώμη αυτών που σκέφτονται έτσι και εκφράζουν τέτοια “κομπλιμέντα” είναι κούφια οπότε το  προσπερνάω και πάμε παρακάτω. Η ταυτότητα ενός ανθρώπου και η ποιότητας της δουλειάς του βασίζονται σε άλλους παράγοντες» απαντά.

Αυτό που θα συμβούλευε μία γυναίκα που θα επιθυμούσε να μπει στον χώρο, είναι ό,τι θα έλεγε σε οποιοδήποτε άτομο που ενδιαφέρεται να δοκιμάσει το stand up comedy: «Να γράψει 5’ νέου υλικού και να λάβει μέρος σε open mic nights και παράλληλα να δει πολλές παραστάσεις ζωντανά αλλά και στο Διαδίκτυο, Ελλήνων και διεθνών κωμικών. Μπορεί ν' ακολουθήσει σελίδες στο Facebook, όπως το "Stand Up Comedy Greece", "Open Mic Athens GR" (για open mic στην Αθήνα) και "Stand Up Comedy North" (για open mic στη Θεσσαλονίκη), όπου ανακοινώνονται παραστάσεις και open mics και να επικοινωνήσει απευθείας μέσω αυτών. Τέλος, θα συμβούλευα να έχει επιμονή. Το πρώτο πεντάλεπτο δεν θα είναι τέλειο, αλλά οι πιο έμπειροι κωμικοί είναι πάντα ανοιχτοί στο να καθοδηγήσουν και να δώσουν τεχνικό feedback. Πιστεύω ό,τι ο χώρος της κωμωδίας στην Ελλάδα είναι αρκετά υποστηρικτικός, όλοι θέλουμε η κωμωδία να γίνεται όλο και καλύτερη και αυτό συμπεριλαμβάνει και τις καινούργιες φωνές».

Πρόγραμμα Νοεμβρίου

10/11 (MC: Άγγελος Σπηλιόπουλος, Ηλίας Φουντούλης, Ήρα Κατσούδα, Οδυσσέας Μαυρομάτης, Κωνσταντίνα Δαούτη, Guest: Κύνθια Βουκουβαλίδου)

17/11 ( MC: Παναγιώτης Κούδας, Χρύσα Κατσαρίνη, Άλεξ Κένσιν-Αποστολόπουλος, Οδυσσέας Ντενίζ Ουρέμ, Γιάννης Ρούσσος, Guest: Στάθης Γιαννακόπουλος)

24/11 (MC: Ανδρέας Πασπάτης, Άρης Ρήγας, Αλέξανδρος Πασπαρδάνης, Κωνσταντίνος Μπούρας-Μπαϊμάκος, Δημήτρης Χριστοδούλου, Guest: Αθηνά Κεφαλοπούλου)

Info:

Τοποθεσία: Θέατρο Καρέζη, Ακαδημίας 3 (μετρό Σύνταγμα) 

Παραστάσεις: Κάθε Τετάρτη στις 21:00 μέχρι τις 29 Δεκεμβρίου 2021

Πληροφορίες: Τηλ.: 2103636144 – 2103625520, www.theatrotzenikarezi.gr

Τιμές εισιτηρίων: €14 Γενική είσοδος, €12 μειωμένο (Α.με.Α. / άνεργοι, φοιτητές με την επίδειξη της αντίστοιχης κάρτας)