Μανώλης Εμμανουήλ στο ethnos.gr: «Οι νόμοι πρέπει να είναι οι ίδιοι για όλους ανεξαρτήτως φύλου, χρώματος, αναπηριών»

Ο Μανώλης Εμμανουήλ γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αθήνα, αλλά εδώ και δύο δεκαετίες ζει στο Λονδίνο. Ηθοποιός της τηλεόρασης, του κινηματογράφου αλλά και του θεάτρου. Είναι παθιασμένος, εργασιομανής, ορθολογιστής, αρκετά τελειομανής και δεν συμβιβάζεται εύκολα. Με ό,τι καταπιαστεί, ένα είναι σίγουρο- το φέρνει εις πέρας με επιτυχία. Το βιογραφικό του εμπλουτίζεται διαρκώς με συμμετοχές σε σημαντικά πρότζεκτ, όπως είναι το «Greed» στο Netflix και το «The Durrells». Επίσης, εχει πρωταγωνιστήσει στη βρετανική καμπάνια για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα. Από το 2005, είναι η ελληνική φωνή της Easy Jet, ενώ παράλληλα είχε έναν από τους βασικούς ρόλους στον πρώτο κύκλο της σειράς «Ορκος» της ΕΡΤ1.

Ανήκετε στην κατηγορία εκείνων των ηθοποιών που ήξεραν από νωρίς τι ήθελαν να κάνουν στη ζωή τους;

Ναι, εντελώς κλισέ. Από παιδί, όταν με ρωτούσαν τί θέλω να γίνω όταν μεγαλώσω, πάντα έλεγα ηθοποιός. Πότε δεν είπα ή ήθελα τίποτα άλλο. Μάζευα τα γειτονόπουλα τα καλοκαίρια και τα σκηνοθετούσα σε παραστάσεις στην αυλή του σπιτιού μου. Εννοείται πάντα είχα τον πρωταγωνιστικό ρόλο.

Γενικά, κάνετε συνειδητές επιλογές στη ζωή σας ή είστε παρορμητικός τύπος;

Σε μεγάλο βαθμό τα βήματά μου ήταν πολύ συνειδητά. Φυσικά στην πορεία έμαθα πως στη ζωή έρχονται στιγμές που οι αποφάσεις σου εξαρτώνται από παράγοντες που δεν μπορείς να ελέγξεις και οι επιλογές μπορεί -ή καμία φορά πρέπει- ν' αλλάξουν στιγμιαία. Αλλά γενικά είμαι άνθρωπος που προσπαθεί να κοντρολάρει τα πράγματα και που σκέφτεται πολύ πριν πάρει κάποια απόφαση.

Με ποια ερεθίσματα μπήκατε στον χώρο και με ποια όνειρα;

Προέρχομαι από οικογένεια δικηγόρων, τίποτα καλλιτεχνικό στο άμεσο περιβάλλον. Όμως από μικρός τρελαινόμουν να βλέπω σειρές και ταινίες. Και οι γονείς μου από νωρίς μας πήγαιναν πολύ συχνά στο θέατρο. Οι παιδικές παραστάσεις του Δημήτρη Ποταμίτη και αυτές της Ξένιας Καλογεροπούλου θα μου μείνουν αξέχαστες. Δυο άνθρωποι που έκαναν καταπληκτικές δουλειές και που μάλλον ήταν και από τους βασικούς λόγους για τους οποίους λάτρεψα από πολύ μικρός το θέατρο. Ονειρευόμουν να είμαι και εγώ στο σανίδι και στην οθόνη, πάντα συμμετείχα στις θεατρικές παραστάσεις του σχολείου και έγραφα σενάρια, ήξερα από πολύ νωρίς ότι ήθελα να πάω σε δραματική σχολή.

Ενας νεαρός Έλληνας, κάνει τα πρώτα του βήματα στην καλλιτεχνική σκηνή του Λονδίνου. Αυτό είχε δυσκολίες; Συναντήσατε ανταγωνιστικές συμπεριφορές;

Ο χώρος είναι άκρως ανταγωνιστικός ούτως ή άλλως. Και φυσικά έχω συναντήσει ανταγωνιστικές συμπεριφορές αλλά αυτές δεν θα τις γλίτωνα και στην Ελλάδα. Η μεγαλύτερη δυσκολία ως ηθοποιός στο Λονδίνο ήταν πως τυποποιήθηκα. Στις οντισιόν και στα κάστινγκ με διάλεγαν όταν ήθελαν έναν ξένο, μεσογειακό/λατίνο τύπο. Αυτό ήταν κάτι που φυσικά και με πείραζε αλλά έπρεπε ν' αποδεχτώ και να προσπαθήσω να χρησιμοποιήσω ως πλεονέκτημα. Αν και τ' αγγλικά μου εδώ και χρόνια είναι όσο καλά όσο και τα ελληνικά μου, ποτέ δεν θα μπορούσα να πείσω ότι είμαι γέννημα-θρέμμα Αγγλος και αυτό μου έχει κοστίσει ρόλους που θα ήθελα πολύ να έχω παίξει.

Εχετε τη συναίσθηση της γοητείας που εκπέμπετε; Νιώσατε ποτέ ότι η εξωτερική σας εμφάνιση σας βοήθησε στην πορεία των πραγμάτων; 

(Γέλια). Καταρχάς σε ευχαριστώ πολύ για τα καλά σου λόγια. Στο επάγγελμα μας φυσικά και παίζει ρόλο η εξωτερική εμφάνιση. Και η γοητεία, που δεν έχει πάντα να κάνει με το αν κάποιος είναι ωραίος ή όχι. Όποιος σου πει το αντίθετο, λέει ψέματα. Από αυτή εξαρτάται σε πολύ μεγάλο βαθμό το τί ρόλους θα σου εμπιστευτούν να ενσαρκώσεις. Είναι μέρος της πορείας του κάθε ηθοποιού. Το πώς θα πάνε όμως τα πράγματα είναι συνδυασμός πολλών παραγόντων και η εμφάνιση είναι μόνο ένας από αυτούς- σκληρή δουλειά, ταλέντο, τύχη, γνωριμίες, επιμονή -πες το και πείσμα- και άπειρη υπομονή. Όλα αυτά με έφεραν εδώ που είμαι σήμερα και πιστεύω πως το ίδιο ισχύει για τους περισσότερους ηθοποιούς που παραμένουν στο επάγγελμα για πολλά χρόνια.

Είστε από τους χαρακτήρες και τους ηθοποιούς που διεκδικούν αυτά που τους αναλογούν;

Ναι! Από μικρός πάντα ήξερα τι ήθελα και προσπαθούσα να το πετύχω. Μου ήταν αρκετά εύκολο, ήμουν δυνατός ακαδημαϊκά και πετύχαινα τους στόχους μου χωρίς μεγάλη προσπάθεια. Αργότερα, εξασκήθηκα και στο ν' αντιμετωπίζω και τις αποτυχίες αλλά και στη δουλειά και στην προσωπική μου ζωή, προσπαθώ πάντα ν' αποκτήσω αυτά που επιθυμώ και που πιστεύω πως αξίζω.

Πόσο έχετε μετακινηθεί σαν άνθρωπος από την εποχή που κάνατε τα πρώτα σας βήματα στον χώρο μέχρι σήμερα;

Εχω ωριμάσει και είμαι πιο ρεαλιστής. Κάτι που φαντάζομαι με την πάροδο του χρόνου συμβαίνει στην πλειοψηφία των ανθρώπων, είτε του χώρου είτε εκτός. Δεν είμαι όσο απόλυτος όσο πιθανώς ήμουν όταν ξεκίνησα και έχω συνηθίσει τις απογοητεύσεις στη δουλειά μας. Στις αρχές κυρίως έπαιρνα την απόρριψη κατάκαρδα και στεναχωριόμουν συχνά εξαιτίας ατόμων και καταστάσεων του επαγγελματικού χώρου. Τώρα που έχω δει και ζήσει πολλά, σπάνια εκπλήσσομαι και έχω μάθει να είμαι συγκρατημένος στις προσδοκίες μου. Που εδώ που τα λέμε είναι και ένα είδος αυτοάμυνας.

«Είμαι συγκρατημένος στις προσδοκίες μου, είναι ένα είδος αυτοάμυνας»

Ο Μανώλης Εμμανουήλ πρωταγωνιστεί στην παράσταση «Alice at the Asylum», μία νέα site specific παραγωγή, που ανέβηκε πρόσφατα στο Λονδίνο σ’ ένα διατηρητέο κτίριο του 1873 - το «Asylum», και έρχεται για λίγες μόνο παραστάσεις στην Αθήνα, στο πλαίσιο της περιοδείας που κάνει στο Ηνωμένο Βασίλειο και σ’ ευρωπαϊκά φεστιβάλ. Στη χώρα μας, θα φιλοξενηθεί σ’ έναν εξίσου ιδιαίτερο χώρο, στο κέντρο της πόλης: στο «Μπάγκειον» στην πλατεία Ομονοίας. Πρόκειται για ένα καινούριο έργο, για ενήλικες, εμπνευσμένο από το σουρεαλιστικό παραμύθι του Λούις Κάρολ, «Η Αλίκη στη Χώρα των Θαυμάτων», με συνοδεία live ηλεκτρικής κιθάρας σε πρωτότυπη μουσική γραμμένη ειδικά για την παράσταση. Σημειώνεται ότι είναι η πρώτη φορά που ο ταλαντούχος ηθοποιός, έπειτα από μια και πλέον δεκαετία πορείας στο εξωτερικό, θα εμφανιστεί σ’ ελληνική θεατρική σκηνή.

Πρωταγωνιστείτε στην παράσταση «Alice at the Asylum», η οποία είναι μία site specific παραγωγή. Ποιοί είναι οι καλλιτεχνικοί στόχοι αυτής της επιλογής και με τι κριτήρια διαλέξατε το «Μπάγκειον» στην πλατεία Ομονοίας για την Ελλάδα;

Είχα να κάνω θέατρο από το 2020, ακριβώς πριν την πανδημία και μου είχε λείψει πολύ. Εψαχνα, λοιπόν, την κατάλληλη ευκαιρία/ρόλο και όταν η Αναστασία Ρεβή που σκηνοθετεί την παράσταση μου είπε για το έργο και τον ρόλο και μου έκανε την πρόταση, είπα αμέσως ναι. Εχουμε δουλέψει μαζί και στο παρελθόν, λίγα χρόνια μετά τη δραματική και εδώ και καιρό ψάχναμε την ευκαιρία να ξανασυνεργαστούμε. Είναι μια πολύ πρωτότυπη παράσταση και μια ενήλικη, διαφορετική εκδοχή του μύθου της Αλίκης που ξάφνιασε ευχάριστα το κοινό στην Αγγλία και ελπίζω πραγματικά ότι θα γίνει το ίδιο και στην Αθήνα.

Όσο για το Μπάγκειον, αυτό προέκυψε γιατί βρέθηκε ένας χώρος ανάλογος με το Asylum, ο χώρος στον οποίο παίχτηκε στο Λονδίνο, που ταίριαζε απόλυτα στον χαρακτήρα και την αισθητική του έργου. Συζητούσα μ' έναν φίλο μου για την παράσταση και εκείνος μου είπε ότι και εδώ στην Αθήνα υπάρχει ένας ανάλογος χώρος, το Μπάγκειο ξενοδοχείο. Δεν το γνώριζα επομένως αμέσως μπήκα στο σάιτ του και ενθουσιάστηκα. Πήρα την Αναστασία που επίσης το βρήκε υπέροχο και κατάλληλο για το έργο και έτσι αποφασίστηκε να ταξιδέψει η παράσταση και στην Αθήνα.

Ποιο πιστεύετε ότι είναι εκείνο το ξεχωριστό στοιχείο του έργου για το οποίο αξίζει κανείς να το δει;

Είναι μια βουτιά στην φαντασία, ένα παιχνίδι παράλληλων κόσμων και ταυτόχρονα ένας γρίφος για το κοινό που πρέπει να αποφασίσει τι από αυτά που ξεδιπλώνονται μπροστά στα μάτια του είναι αληθινό και τι όχι. Και από αισθητική άποψη, τόσο η Αναστασία που έχει κάνει τη σκηνοθεσία όσο και η Lisa Lach-Nielsen που έχει επιμεληθεί τα κουστούμια, έχουν κάνει κατά τη γνώμη μου μια εξαιρετική δουλειά και δημιουργούν μοναδικές εικόνες που θα μαγέψουν το κοινό. Και τις συντροφεύει η υπέροχη, πρωτότυπη μουσική του Hades.

Ποιος είναι ο κύριος Ρόουζ τον οποίο υποδύεστε; Εντοπίζετε ομοιότητες με εκείνον;

Ο κύριος Ρόουζ είναι ένας επενδυτής ακινήτων, ο οποίος αγοράζει σε τιμή ευκαιρίας ένα εγκαταλελειμμένο κτίριο, που ήταν παλαιότερα άσυλο ανιάτων, με σκοπό να το κατεδαφίσει και να χτίσει πoλυτελή διαμερίσματα. Είναι ένας ψυχρός καπιταλιστής, ένας καριερίστας που η δουλειά του έχει γίνει η ζωή του. Εχει κάνει πολλές θυσίες στο βωμό της επιτυχίας και του πλούτου. Πώς έφτασε όμως εκεί; Είναι ευτυχισμένος; Εχει μετανιώσει για τις επιλογές του; Αυτά όλα είναι πράγματα που θα μάθετε αν δείτε την παράσταση. Για το αν έχω εντοπίσει ομοιότητες… εμφανισιακά μοιάζουμε πολύ είναι η αλήθεια! Σοβαρά όμως, είναι ένας χαρακτήρας πολύ διαφορετικός, τα μόνα στοιχεία που είναι κοινά και μου έρχονται τώρα στο μυαλό είναι ότι τον ενδιαφέρει πολύ η καριέρα του, εγώ δεν θα έκανα ποτέ όμως παρόμοιες θυσίες, και του αρέσουν οι ανέσεις - είμαι σίγουρος πως όπως και εγώ, έτσι και ο κύριος Ρόουζ δεν θα επέλεγε ποτέ να πήγαινε για κάμπινγκ.

Όπως αναφέρατε, ο κ. Ρόουζ συμβολίζει τον καπιταλιστικό τρόπο σκέψης και τον διαρκή αγώνα για την απόκτηση πλούτου. Τι σας τρομάζει περισσότερο στον κόσμο, σήμερα;

Το ότι αντί να μαθαίνουμε από τα λάθη μας, τα επαναλαμβάνουμε ξανά και ξανά. Το οτι έχουμε 2024 και ακόμη πεθαίνουν χιλιάδες άνθρωποι σε παράλογους πολέμους. Με τρομάζουν ο θρησκευτικός και ο πατριωτικός φανατισμός. Το οτι τεράστιο μέρος του πληθυσμού του πλανήτη αγνοεί την κλιματική αλλαγή και τις συνέπειές της. Το ότι η υπερβολική χρήση της τεχνολογίας τελικά απομονώνει τους ανθρώπους και επηρεάζει τις κοινωνικές σχέσεις. Η λίστα συνεχίζεται και είναι μεγάλη..

Η δουλειά σας είναι ιδιαίτερα απαιτητική, έχει περίεργα ωράρια και πολλούς θαυμαστές που κάποιες φορές ίσως ξεπερνούν τα όρια. Πώς κρατάτε τις ισορροπίες σε σχέση με το σπίτι σας;

Δεν είναι κάτι που υπήρξε ποτέ ιδιαίτερο πρόβλημα, είναι πλέον τρόπος ζωής. Στη δουλειά μας όντως τα ωράρια πολλές φορές είναι τρελά αλλά το χειρότερο είναι ότι είναι πολύ δύσκολο να προγραμματιστείς, γιατί μπορεί ξαφνικά να πάρεις μια δουλειά και να χρειαστεί να πας στην άλλη άκρη της Αγγλίας ή και σε άλλη χώρα για γυρίσματα επομένως πρέπει ν' αλλάξεις ή και ν' ακυρώσεις σχέδια. Αυτό πάντα με αγχώνει γιατί είμαι τελείως άνθρωπος του προγράμματος. Όσο για τους θαυμαστές και τις θαυμάστριες… έχω πολλές ιστορίες, κυρίως τα τελευταία χρόνια, μέσω των κοινωνικών δικτύων, αλλά όταν ξεπερνούν τα όρια και όταν πια σταματάει να 'ναι κάτι κολακευτικό ή επιθυμητό, υπάρχει ευτυχώς η επιλογή να μπλοκάρω! Πρόσφατα, μια πολύ συμπαθητική κυρία μου έστελνε καθημερινά μηνύματα, στην αρχή απαντούσα ευγενικά «ευχαριστώ για τα καλά σας λόγια». Όταν όμως άρχισε να μου στέλνει φωτογραφίες από το τραπέζι που είχε ετοιμάσει και εκτός από το δικό της, είχε και ένα γεμάτο πιάτο που είχε ετοιμάσει για εμένα, τότε θεώρησα πως είναι η κατάλληλη στιγμή να μην απαντήσω ξανά.

«Τα όμοφυλα ζευγάρια στην Αγγλία, έχουν τα ίδια δικαιώματα εδώ και χρόνια με αυτά των στρέιτ»

Επειτα από μακρά προετοιμασία, η ελληνική κυβέρνηση δρομολογεί τη μεταρρύθμιση του θεσμού του γάμου ώστε να περιλαμβάνει και τα ομόφυλα ζευγάρια. Πολλές ευρωπαϊκές χώρες έχουν ήδη εγκρίνει νομοθετικά μέτρα που προωθούν την ισότητα στον γάμο και την υιοθεσία. Ωστόσο, στην Ελλάδα, είναι ένα θέμα που διχάζει. Το προτεινόμενο σχέδιο νόμου, το οποίο έχει τίτλο «Ισότητα στον πολιτικό γάμο, τροποποίηση του Αστικού Κώδικα και άλλες διατάξεις», αποτελείται από δεκατρία άρθρα, με τα οποία θεσμοθετείται ο γάμος μεταξύ δύο προσώπων ανεξάρτητα από το φύλο τους, προκειμένου - όπως σημειώνεται στον πρόλογο - «να επιτευχθούν η ισότητα στον γάμο και η νομική προστασία οικογενειών». 

Με αφορμή το νομοσχέδιο για τα ομόφυλα ζευγάρια, θεωρείτε πως είναι έτοιμη η κοινωνία γι’ αυτή την αλλαγή της ελληνικής οικογένειας; Ή συνεχίζουμε να διανύουμε μία περίοδο συντηρητισμού;

Η ελληνική κοινωνία είναι δυστυχώς ακόμα πολύ συντηρητική. Δεν μπορούμε να περιμένουμε για αλλαγές όταν είναι «έτοιμη». Οι αλλαγές πρέπει να γίνουν, και έτσι η κοινωνία θα αλλάξει. Αυτά που θεωρούσαμε σωστά πριν από εκατό χρόνια έχουν φυσικά αναθεωρηθεί. Οι γυναίκες, για παράδειγμα, μπορούν να δουλεύουν και να ψηφίζουν και ο ρόλος τους δεν είναι να κάθονται σπίτι και να μεγαλώνουν κουτσούβελα. Η συντριπτική πλέον πλειοψηφία των Ελλήνων συμφωνούν πως αυτό είναι το σωστό, κάποτε όμως θα ήταν αδιανόητο. Ετσι εξελισσόμαστε και βελτιωνόμαστε, με το να κοιτάμε και να επανεξετάζουμε νόρμες που είναι πλέον πεπαλαιωμένες και που είχαν στηριχτεί σε μία άλλη κοινωνία δεκαετίες ή αιώνες πριν και δεν είναι πλέον συμβατές με τις ηθικές αξίες, τις επιστημονικές ανακαλύψεις και την πρόοδο μας, ως ανθρώπινο είδος. Θέλουμε να θεωρούμαστε πολιτισμένη χώρα αλλά αρνούμαστε σε μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού να αλλάξουμε νοοτροπίες που ανήκουν σε μια άλλη εποχή.

Εχετε εντοπίσει διαφορές στα δικαιώματα που έχει ένα ομόφυλο ζευγάρι στο Λονδίνο με αυτά της Ελλάδας; 

Τεράστιες διαφορές! Στο Λονδίνο από τότε που μετακόμισα πριν δυο δεκαετίες και βάλε πλέον, κανείς δεν εκπλήσσεται ή θεωρεί ότι είναι περίεργο το να δει ένα ζευγάρι του ίδιου φύλου να περπατάει μαζί στο δρόμο κρατώντας το χέρι ο ένας του άλλου. Τα δικαιώματα των ομόφυλων ζευγαριών στην Αγγλία, εδώ και χρόνια είναι ακριβώς τα ίδια με αυτά των στρέιτ, όπως δηλαδή πρέπει και να είναι, ο κόσμος και οι νόμοι πρέπει να είναι οι ίδιοι για όλους ανεξαρτήτως φύλου, χρώματος, σεξουαλικής ταυτότητας, αναπηριών κτλ. Όσο για την τεκνοθεσία, γνωρίζω πολλούς ομόφυλους γονείς που έχουν παιδιά και πραγματικά είναι από τις πιο γερές και ευτυχισμένες οικογένειες που ξέρω. Τα παιδιά είναι μια χαρά, ακομπλεξάριστα, ευτυχισμένα και μεγαλώνουν με πολλή αγάπη τόσο από τους γονείς τους όσο και τους παππούδες και τον ευρύτερο κοινωνικό κύκλο.

Ζείτε εδώ και χρόνια στο Λονδίνο, έχετε σκεφτεί κάποια στιγμή να έρθετε μόνιμα στην Ελλάδα;

Το ιδανικό μου σενάριο θα ήταν να μπορώ να συνεχίσω να πηγαινοέρχομαι μεταξύ των δυο χωρών και να κάνω και στις δυο, δουλειές που με ενδιαφέρουν. Θεωρώ και το Λονδίνο και την Αθήνα σπίτι μου, έχω και βάση/σπίτι και στις δυο πόλεις και τις αγαπάω, για διαφορετικούς λόγους την κάθε μια, ισάξια.

Η απόκτηση ενός παιδιού είναι στα άμεσα σχέδια σας;

Όχι αλλά δεν είναι και κάτι που έχω αποκλείσει. Ξέρω όμως πως τα χρόνια περνούν και είναι μια απόφαση που αν είναι να παρθεί δεν μπορεί να καθυστερήσει πολύ ακόμη.

Είστε από τους χαρακτήρες που κάνουν όνειρα; Κι αν ναι, Θέλετε να μοιραστείτε μαζί μας κάποια από αυτά;

Ονειρεύομαι να ζήσω και εγώ και οι αγαπημένοι μου πολλά υγιή χρόνια, να ταξιδέψω σε μέρη που δεν έχω εξερευνήσει ακόμη, να δουλεύω με ταλαντούχους ανθρώπους που θαυμάζω και σε πρότζεκτ που θα με γεμίζουν…

Ανησυχείτε για τα ανεκπλήρωτα όνειρα; Να μην περάσει η ζωή και δεν κάνετε αυτά που επιθυμείτε;

Ναι. Πολύ και πάντα. Είχα μια πολύ σοβαρή περιπέτεια με την υγεία μου πριν από εννιά χρόνια -έκανα εγχείρηση για όγκο στο κεφάλι- και υπήρξε κάποια περίοδος που δεν ήξερα αν θα τα καταφέρω και αυτό που σκεφτόμουν συνέχεια ήταν ότι υπάρχουν παρά πολλά ακόμη που θέλω να κάνω και δεν έχω προλάβει. Συμφωνώ απόλυτα με αυτούς που πιστεύουν ότι είναι πολύ χειρότερο να μετανιώσεις για πράγματα που δεν έκανες παρά για πράγματα που έκανες. Ο χρόνος περνάει πολύ γρήγορα και είναι αλήθεια πως όλα μπορούν ν' αλλάξουν μέσα σε μια στιγμή. Προσπαθώ να υπενθυμίζω στον εαυτό μου το carpe diem οσο πιο συχνά γίνεται.

Πώς φαντάζεστε το μέλλον σας;

Το μακρινό μέλλον μου φαίνεται δύσκολο -και φοβάμαι- να το φανταστώ. Το άμεσο, όμως, το βλέπω γεμάτο ταξίδια, δουλειές τόσο στο θέατρο όσο και σε σειρές και ταινίες και στις δυο γλώσσες, καθώς και πολλές όμορφες στιγμές με την οικογένεια και τους φίλους μου. Και φυσικά άπειρες βόλτες με τον Άμλετ, το golden retriever μου.