Ο Τραπεζίτης που έκοψε η Ισπανία, ανεβαίνει στη Θεσσαλονίκη

Η απαγωγή του κεντρικού τραπεζίτη από νεαρό ζευγάρι απολυμένων που οδηγούνται στην πράξη αυτή από απελπισία για την οικονομική κρίση, προκάλεσε σοκ στην Ισπανία και ταρακούνησε το τραπεζικό σύστημα που δεν επέτρεψε να βγει η ιστορία στο φως. Οι διοικήσεις των τραπεζών έβαλαν βέτο και η πολιτική κωμωδία «Ο τραπεζίτης κερδίζει πάντα δυο φορές» δεν έχει παρουσιαστεί στην Ισπανία -πατρίδα των συγγραφέων-, ενώ ανάλογη ήταν η τύχη της και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

Η παγκόσμια πρεμιέρα του έργου έγινε στη Θεσσαλονίκη, από το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος σε σκηνοθεσία Δημήτρη Σακατζή με τον απολαυστικό Κώστα Σαντά στο ρόλο του απαχθέντα κεντρικού τραπεζίτη και οι παραστάσεις «σπάνε ταμεία. Γνωστός από την ταινία «Δευτέρες με λιακάδα», που κέρδισε 5 βραβεία Γκόκια (τα ισπανικά Όσκαρ), μεταξύ των οποίων και αυτό του καλύτερου ηθοποιού για τον Χαβιέ Μπαρδέμ, ο Ιγνάθιο δελ Μοράλ, μαζί με τον Ερνέστο Καμπαγιέρο, έγραψαν ένα έργο που αναδεικνύει με κωμικό τρόπο τις πολιτικές αντιθέσεις και ταυτόχρονα προσεγγίζει με αγάπη τον άνθρωπο και τις αδυναμίες του.

«Ο τραπεζίτης κερδίζει πάντα δύο φορές», αφορά την ιστορία ενός ζευγαριού που απολυμένοι και έχοντας υποστεί τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης, οργανώνουν την απαγωγή του κεντρικού τραπεζίτη, τον οποίο κρατούν ως όμηρο στο σπίτι τους. Παρά τις προσπάθειες που κάνουν να στείλουν ένα ηχηρό πολιτικό μήνυμα μέσω της πράξης αυτής, τα ίδια τα γεγονότα τους ξεπερνούν. Και τελικά αποδεικνύεται ότι όλοι και όλα είναι αναλώσιμα, μια που το σύστημα μπορεί να αντικαταστήσει και να αναπληρώσει τα πάντα με τρομερή ταχύτητα. «Είμαστε υπερήφανοι που η παγκόσμια πρεμιέρα του έργου μας έγινε στην Ελλάδα, τη χώρα που η κρίση υπήρξε ιδιαιτέρως βασανιστική για έναν λαό, στον οποίο η Ευρώπη γύρισε την πλάτη, ταπεινώνοντάς τον, προσπαθώντας να τον υποτάξει στην εξουσία του σκληρότερου παραγωγικού καπιταλισμού», ανέφεραν σε μήνυμά τους προς το κοινό της Θεσσαλονίκης, οι δύο συγγραφείς.Μάλιστα ο Ιγνάθιο δελ Μοράλ βρέθηκε πριν λίγες μέρες στη Θεσσαλονίκη και παρακολούθησε την παράσταση στο Δημοτικό Θέατρο Καλαμαριάς, ενώ στη συνέχεια συνομίλησε με το κοινό, παρουσία του σκηνοθέτη και της μεταφράστριας, Μαρίας Χατζηεμμανουήλ, η οποία και ανακάλυψε το έργο.

Πίσω από την επιλογή του έργου, κρύβεται μια ενδιαφέρουσα ιστορία. Ο σκηνοθέτης, Δημήτρης Σακατζής είχε μάθει γι΄αυτό από την μεταφράστρια και φίλη του και είχε στο νου του να το ανεβάσει κάποια στιγμή. Σε μια απίστευτη συγκυρία τον κάλεσε το περασμένο φθινόπωρο ο τότε καλλιτεχνικός διευθυντής του ΚΘΒΕ, Γιάννης Αναστασάκης να του προτείνει συνεργασία, με ένα έργο για το οποίο του μίλησε με θερμά λόγια. «Μου πρότεινε τον «Τραπεζίτη» και φαντάζεστε τη χαρά μου. Είναι ένα έργο σχεδόν επιθεωρησιακό, μια μαύρη κωμωδία που αφορά στο σήμερα», δήλωσε ο Δ. Σακατζής στο «Έθνος της Κυριακής». Τόνισε επίσης ότι η Ελλάδα της κρίσης δεν διαφέρει σημαντικά από την Ισπανία της ίδιας κατάστασης. Έτσι κι αλλιώς, όπως είπε, είναι δυο λαοί με ένα δικό τους, ιδιότυπο εκρηκτικό ταπεραμέντο, που βούτηξαν ταυτόχρονα σε βαθιά ριζωμένη κρίση και κλήθηκαν να ανταπεξέλθουν στις αντιξοότητες, ώστε να βγουν από αυτήν.

Ο Κώστας Σαντάς ερμηνεύει τον Ρομπλέδο, τον σκληρό κεντρικό τραπεζίτη, ο οποίος ακόμη και όταν έχει απαχθεί, δεν χάνει την ψυχραιμία του και την σκληράδα του χαρακτήρα του. «Τον αγαπώ πολύ τον λαό μου κατά βάθος και σκέφτομαι να του προσφέρω ένα σούπερ πρόγραμμα καταθέσεων. Θα το ονομάσω από το μαιευτήριο, στο ταμιευτήριο», λέει, την ώρα που στη λέξη «μαιευτήριο» χαϊδεύει την φουσκωμένη κοιλιά της εγκυμονούσας Μαρτζ και στο «ταμιευτήριο» χαϊδεύει την δική του κοιλιά. «Ο θεατής είναι σαν να βλέπει τον εαυτό του στην σκηνή, συμπεριφορές και γνώριμες καταστάσεις που έζησε και ζει στον καιρό της κρίσης», δηλώνει ο Κώστας Σαντάς και προσθέτει: «το μεγάλο ενδιαφέρον είναι στον τρόπο που χειρίζεται ο τραπεζίτης το νεαρό ζευγάρι και τους φίλους τους. Βλέπουμε όλα τα πρόσωπα της εξουσίας, ένα σύστημα που χρησιμοποιεί τα φαινομενικά τρωτά του σημεία προς όφελός του. Οι απλοί άνθρωποι ακόμα μια φορά χάνουν, γιατί ο τραπεζίτης κερδίζει πάντα δύο φορές».

Ο Κώστας Σαντάς γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Θεσσαλονίκη και δεν την εγκατέλειψε παρά μόνο για σπουδάσει στην Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου και μάλιστα με υποτροφία, ενώ στη συνέχεια έκανε μαθήματα σκηνοθεσίας και υποκριτικής στη Ρώμη και στη Φλωρεντία. Μπήκε με εξετάσεις στο Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, το 1980 με καλλιτεχνικό διευθυντή τον Σπύρο Ευαγγελάτο, αρχικά στο κλιμάκιο των Σερρών και μέχρι σήμερα έχει ερμηνεύσει πάνω από 50 μεγάλους ρόλους, οι περισσότεροι κωμικοί και 12 αριστοφανικούς πρωταγωνιστικούς. «Σε κάθε παράσταση νιώθω πως είμαι σε ένα εργοστάσιο που δουλεύει σε φρενήρεις ρυθμούς. Είναι ασύλληπτο από τον κοινό νου το πόσο όλα δουλεύουν στο κόκκινο», μας είπε.

Το έργο «Ο τραπεζίτης κερδίζει πάντα δυο φορές» είναι μια πολιτική κωμωδία που αποτυπώνει την αμηχανία των ανθρώπων μπροστά σε ένα ισχυρό οικονομικό σύστημα, αλλά και τη δυσκολία τους να μετατρέψουν την οργή σε πολιτική πράξη με νόημα. Το νεαρό ζευγάρι, Μπαρτ και Μαρτζ, που αρπάζουν τον τραπεζίτη και τον φυλακίζουν στο διαμέρισμά τους, ερμηνεύουν ο Κωνσταντίνος Χατζησάββας και η Νατάσα Δαλιάκα, ενώ παίζουν ακόμη η Ελένη Γιαννούση και ο Χρήστος Νταρακτσής. Τα σκηνικά και τα κοστούμια είναι της Μαρίας Καβαλιώτη, η μουσική του Δημήτρη Οικονόμου, οι φωτισμοί του Γιάννη Τούμπα και οι παραστάσεις δίνονται στο Δημοτικό Θέατρο Καλαμαριάς «Μελίνα Μερκούρη» κάθε Παρασκευή, Σάββατο, Κυριακή στις 21.00.