Σαν Σήμερα|08.04.2023 00:00

Δεν είναι μόνο τα Ελγίνεια: Το δώρο… δωρίστηκε και ένα κλεμμένο ελληνικό αριστούργημα κατέληξε στο Λούβρο – Πώς οι αρχαιολόγοι ήρθαν στα χέρια και άφησαν χωρίς χέρια το άγαλμα

Newsroom

Μάρμαρα του Παρθενώνα και μια από τις Καρυάτιδες αναπαύονται στο Βρετανικό Μουσείο. Και να ‘ταν μόνο αυτά… Το μουσείο του Λούβρου, στο Παρίσι, κατέχει ένα από τα σπάνια ελληνικά αριστουργήματα, ένα άγαλμα που ο κλέφτης του, το δώρισε στον βασιλιά του κι εκείνος στο μουσείο. Και πριν από όλα αυτά, οι αρχαιολόγοι - λέγεται ότι - ήρθαν στα χέρια και άφησαν χωρίς χέρια το άγαλμα!

Η αγωνία ενός πολύτεκνου αγρότη να μαζέψει πέτρες για να σηκώσει μάντρα στο χωράφι του, ήταν η αιτία για να έρθει στην επιφάνεια του πολιτισμού μετά περίπου 1.900 χρόνια ένα από τα ωραιότερα αγάλματα που σμιλεύτηκαν ποτέ: η Αφροδίτη της Μήλου!

Ήταν μια μέρα ανοιξιάτικη, σαν σήμερα: 8 Απριλίου του 1820, όταν η Αφροδίτη της Μήλου ξαναγύρισε στο φως. Ο αγρότης Γιώργος Κεντρωτάς, όταν έσκαβε στο χωράφι του, ούτε στα πιο ευφάνταστα όνειρα του θα ‘χε δει αυτό που ξεπρόβαλε και που θα έμελλε να καταυγάζει μέχρι σήμερα το μεγαλύτερο μουσείο του κόσμου, το Λούβρο. Κάτω από σωρό πέτρες, η αξίνα του νησιώτη έφερε το φως ξανά στα μάτια της θεάς Αφροδίτης· ένα υπέροχο άγαλμα, από τον κορμό και πάνω, είχε ανακαλυφθεί.

Ο Γάλλος Ολιβιέ Βουτιέ, αξιωματικός στο πλοίου «Εσταφέτ» που - άλλοι λένε τυχαία, άλλοι ότι αναζητούσε αρχαία στην περιοχή - βρέθηκε κοντά, κατάλαβε την αξία του ευρήματος, έπεισε το γεωργό να βρει και το υπόλοιπο μισό και αφού ήρθε κι αυτό στην επιφάνεια, σκίτσαρε και τα δύο κομμάτια του αγάλματος. Ο Βουτιέ ανακοίνωσε την ανακάλυψη στον υποπρόξενο της Γαλλίας στη Μήλο, που τότε ήταν σταθμός ανεφοδιασμού του γαλλικού ναυτικού.
Σε συνεννόηση με τον γάλλο πρόξενο στην Κωνσταντινούπολη, ο Βουτιέ καταφέρνει να εξασφαλίσει την έγγραφη συγκατάθεση του Σουλτάνου, που επιτρέπει να πάρουν το άγαλμα. Λίγες μέρες αργότερα η Αφροδίτη αποβιβαζόταν στο λιμάνι της Μασσαλίας.

Το υπέροχο άγαλμα που είχε κατασκευαστεί προς το τέλος της ελληνιστικής - αρχών ρωμαϊκής εποχής (κάποιοι διατείνονταν ότι ήταν έργο του Πραξιτέλη) προσφέρθηκε ως δώρο στον βασιλιά Λουδοβίκο ΙΗ κι εκείνος με τη σειρά του δώρισε το «δώρο» στο μουσείο του Λούβρου, όπου μέχρι σήμερα γοητεύει τους επισκέπτες. Θεά Αφροδίτη, είναι αυτή…

Και κάτι άλλο: η Αφροδίτη της Μήλου είναι σμιλεμένη σε παριανό μάρμαρο και έχει ύψος 2,02 μ. Χρονολογείται περίπου στο 150 - 50 π.Χ. και αναπαριστά τη θεά Αφροδίτη, αν και αρχικά κάποιοι αρχαιολόγοι θεωρούσαν ότι μπορεί να παριστάνει τη θεά της θάλασσας Αμφιτρίτη.

Στο μουσείο της Μήλου δεσπόζει πιστό αντίγραφό του διάσημου αγάλματος, που θυμίζει την αρπακτικότητα των «φίλων» μας και τον αρχαίο πολιτισμό (θαμμένο στα χώματα πια) των δικών μας. Την ρέπιλκα έστειλε ως δώρο το Λούβρο, για να μην είμαστε κι εμείς παραπονεμένοι…
Κάτι που πολλοί δεν γνωρίζουν είναι ότι - όπως υποστηρίζεται - είχαν ανακαλυφθεί και τα δυο ακρωτηριασμένα χέρια του αγάλματος, αλλά χάθηκαν στο ταξίδι προς τη Γαλλία! Η αφήγηση του γιου του αγρότη, Δημήτρη Κεντρωτά, πολλά χρόνια μετά την ανακάλυψη δεν χωρά παρερμηνείες. «Η μεν αριστερά χειρ απέκρυπτε τους μαστούς η δε δεξιά εκράτει μήλον»…
Για τα χέρια της Αφροδίτης υπάρχει και ο μύθος ότι έσπασαν πάνω σε καβγά Γάλλων αρχαιολόγων και Ελλήνων κατά τη μεταφορά του αγάλματος! Οι γάιδαροι που μάλωναν σε ξένο αχυρώνα...

άγαλμαΑφροδίτη της Μήλουειδήσεις τώρασαν σημερααγάλματαΜουσείο Λούβρου