ΕΑΣ Νάξου: 1926… Γεύσεις ταξιδεύουν τον ουρανίσκο

ΓΡΑΒΙΕΡΑ ΝΑΞΟΥ, Προϊόν Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ), ήδη από το 1996, όταν η Ενωση Αγροτικών Συνεταιρισμών Νάξου (ΕΑΣ Νάξου) βλέποντας, αφενός το συγκεκριμένο προϊόν να κερδίζει το καταναλωτικό κοινό και αφετέρου την παραγωγή να μεγαλώνει, αποφάσισε να προχωρήσει στην Πιστοποίηση της ως Προϊόντος Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (Π.Ο.Π).

Το 1926 είναι το έτος ιδρύσεως της Ενωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών Νάξου, που δημιουργήθηκε από έναν πολύ μικρό αριθμό πρωτοβάθμιων Αγροτικών Συνεταιρισμών, για την εξυπηρέτηση των μελών τους και την τυροκόμηση μικρών ποσοτήτων γάλακτος. Σταδιακά, οι αγροτικοί συνεταιρισμοί στο νησί αυξήθηκαν στους 32, με φυσικά μέλη 3.654 αγροτοκτηνοτρόφους. Το 1955, κάποιοι από τους αγροτοκτηνοτρόφους του νησιού, θέλοντας να φτιάξουν δικό τους τυρί, λόγω του ότι η αγελαδοτροφία αναπτυσσόταν με ταχείς ρυθμούς και η παραγόμενη ποσότητα γάλακτος αυξανόταν, άρχισαν να συγκεντρώνουν το γάλα τους, η δε Ε.Α.Σ. τους παρείχε την τεχνογνωσία.

Το 2014 η Ε.Α.Σ. Νάξου μετατράπηκε σε Αγροτική Εταιρική Σύμπραξη – Ανώνυμη Εταιρεία, στηριζόμενη σε 12 πρωτοβάθμιους Αγροτικούς Συνεταιρισμούς, οι οποίοι αποτελούν και τους μετόχους της εταιρείας. Αυτή τη στιγμή η Ε.Α.Σ. Νάξου έχει 2.500 ενεργά μέλη, αγρότες και κτηνοτρόφους, απασχολεί 150 μόνιμους εργαζόμενους και περίπου 30-40 εποχικούς, και διοικείται από 5μελές Διοικητικό Συμβούλιο, 5ετούς θητείας, το οποίο ανέλαβε τη διοίκηση την 1^η Ιανουαρίου 2015. Πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος είναι ο Δημήτρης Καπούνης.

Πρότυπο στην Ελλάδα

«Η ΕΑΣ Νάξου έχει υπερδιπλασιάσει τον κύκλο εργασιών της, και όταν το 2009 ήταν στα 9,5 εκατ. ευρώ, το 2019 έχει ξεπεράσει αισίως τα 20 εκατ. ευρώ» αναφέρει στο «ΕτΚ» ο αντιπρόεδρος της ΕΑΣ Νάξου Ιάκωβος Βαλέρης, προσθέτοντας ότι όταν το 2009 απασχολούσε 67 εργαζόμενους, εν έτη 2019 απασχολεί 150 μόνιμους εργαζόμενους και 30-40 εποχικούς.

«Η ΕΑΣ Νάξου αποτελεί πρότυπο στην Ελλάδα» επισημαίνει ο κ. Βαλέρης, τονίζοντας ότι η σωστή διοίκηση, η σωστή διαχείριση καθώς και η συνεργασία είναι το αποτέλεσμα της αποτελεσματικότητας και της επιτυχίας της Ενωσης, που μεταξύ άλλων, έχει κατακτήσει αρκετές διακρίσεις και βραβεύσεις. Επιπρόσθετα, πέρα από την έντονη εμπορική της δραστηριότητα, επιδεικνύει και κοινωνικό έργο.

Γραβιέρα ΠΟΠ

Η «ναυαρχίδα» της παραγωγής και το πιο μεγάλο καμάρι, της ΕΑΣ Νάξου, η γραβιέρα Νάξου ΠΟΠ, παρασκευάζεται από 80% αγελαδινό γάλα και 20% αιγοπρόβειο, «είναι δε, η μοναδική αγελαδινή γραβιέρα ΠΟΠ» επισημαίνει στο «ΕτΚ» ο κ. Βαλέρης λέγοντας ότι η παραγωγή της έχει ξεπεράσει τους 1.100 τόνους ετησίως, όταν πριν μια δεκαετία κινούνταν στους 460 τόνους. Η γραβιέρα Νάξου έχει μεγάλη περιεκτικότητα σε ασβέστιο καθώς για να παραχθεί ένα κιλό χρησιμοποιούνται 11 κιλά γάλα. Να σημειώσουμε, ότι η μονάδα επεξεργασίας γάλακτος της ΕΑΣ Νάξου παράγει 15.000 τόνους γάλα ετησίως.

Η γραβιέρα Νάξου ΠΟΠ, η οποία είναι σκληρό τυρί, με φίνο άρωμα, γλυκιά και λεπτή γεύση, είναι ιδανική για όλες τις χρήσεις (επιτραπέζιο, για τρίψιμο, για σαγανάκι κλπ.). Σ’ ότι αφορά τις εξαγωγές, σύμφωνα με τον αντιπρόεδρο της ΕΑΣ Νάξου Ιάκωβο Βαλέρη, κινούνται στο 6%-7% σε Δυτική Ευρώπη, Αμερική, Αυστραλία, Αραβικά Εμιράτα.

Πατάτα Νάξου

Το δεύτερο προϊόν για το οποίο καυχιέται η ΕΑΣ Νάξου, είναι η πατάτα, Προϊόν Γεωγραφικής Ενδειξης (ΠΓΕ), με μια παραγωγή που ανέρχεται στους 4.000 τόνους ετησίως και δυο καλλιέργειες, την εαρινή και τη φθινοπωρινή.

Στο Συσκευαστήριο Πατάτας της Ε.Α.Σ. Νάξου, το οποίο δημιουργήθηκε το 2014 (κατόπιν επένδυσης ύψους 450.000 ευρώ περίπου από ίδια κεφάλαια) καταφθάνουν οι πατάτες των παραγωγών-μελών της, οι οποίες, μετά τον απαραίτητο έλεγχο, τυποποιούνται και αποθηκεύονται στις ψυκτικές εγκαταστάσεις. Στη συνέχεια, οι πατάτες συσκευάζονται σε διχτάκια των 3 κιλών ή σακί 25 κιλών και διακινούνται, απευθείας από την ΕΑΣ στις μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ.

Να σημειώσουμε ότι ο πιστοποιημένος πατατόσπορος εισάγεται από Ολλανδία και Γαλλία. Παράλληλα, η ΕΑΣ Νάξου παράγει Πιστοποιημένο Πατατόσπορο, τον οποίο διακινεί σε όλη την Ελλάδα για φύτευση Ιούλιο και Αύγουστο.

*

1926 ΓΕΥΣΕΙΣ ΝΑΞΟΥ, είναι ο νέος χώρος εστίασης και γευσιγνωσίας, στην Παραλία της Χώρας της Νάξου, ο οποίος έχει ως στόχο την προβολή των προϊόντων του νησιού και την τοπική γαστρονομία, από πρώτες ύλες και προϊόντα αποκλειστικά από τη Νάξο. «Δεν θα βρείτε καφέ, ζάχαρη, κόκα κόλα» εξηγεί ο αντιπρόεδρος της ΕΑΣ Νάξου κ. Βαλέρης, «γιατί, απλά, αυτά τα προϊόντα δεν παράγονται στο νησί»! Στα πιάτα του «1926 Γεύσεις Νάξου» αναδεικνύεται όλος ο γαστρονομικός πλούτος του νησιού, από το πρωί με χειροποίητες πίτες, σάντουιτς και ομελέτες μέχρι το βράδυ με το Ναξιώτικο ρόστο, το γεμιστό μπιφτέκι, το λεμονάτο κατσικάκι, το κοκκινιστό μοσχαράκι’ σερβιρισμένα, με – τι άλλο;- τηγανιτές πατάτες Νάξου ή πεντανόστιμο πουρέ (τηλ. 22850 23866, www.1926naxosrestaurant.gr).

Tips

-Προϊόντα: Γραβιέρα ΕΑΣ Νάξου (γνωστή και ως ‘μπαστούνι’) παρασκευάζεται ακριβώς όπως και η γραβιέρα Νάξου Π.Ο.Π. με 80% αγελαδινό γάλα και 20% αιγοπρόβειο, καπνιστή γραβιέρα, αρσενικό (ή κεφαλοτύρι), γίδινο από 100% γίδινο γάλα, ορεινό με 33,33% αγελαδινό, 33,33% πρόβειο και 33,33% γίδινο γάλα, Ναξιώτικο λευκό τυρί από αιγοπρόβειο γάλα, μαλακό, ελαφρώς πικάντικο, ξινή και γλυκιά μυζήθρα, τυρί με βότανα και μπαχαρικά από 80% αγελαδινό και 20% αιγοπρόβειο γάλα. Η ετήσια παραγωγή τους ανέρχεται στους 150 – 200 τόνους.

-Νέοι κωδικοί: Δειλά δειλά, όπως λέει στο «ΕτΚ» ο κ. Βαλέρης, η ΕΑΣ Νάξου προωθεί και νέα προϊόντα, στην αγορά, όπως γραβιέρα Νάξου με ελληνική τρούφα, γιαούρτι με 2%, 6% λιπαρά και στραγγιστό, φρέσκο παστεριωμένο γάλα και σοκολατούχο γάλα, φρέσκο βούτυρο από αγελαδινό γάλα. Η παραγωγή των γαλακτοκομικών προϊόντων ανέρχεται στους 300 τόνους ετησίως.

-Δραστηριότητες: Μονάδα επεξεργασίας γάλακτος, συσκευαστήριο πατάτας, κέντρο εξυπηρέτησης αγροτών, εμπόριο κρεάτων, τροφίμων, ποτών, διαχείριση ζωοτροφών, κτηνιατρείο, οπωροπαντοπωλείο, ραδιοφωνικός σταθμός, εστιατόριο, φεστιβάλ πατάτας (το 10^ο φεστιβάλ θα πραγματοποιηθεί το πρώτο δεκαήμερο του Σεπτεμβρίου, όπου εκείνη την ημέρα μαγειρεύονται πάνω από 2-3 τόνοι πατάτας, οι οποίοι διατίθενται δωρεάν) κτλ. (τηλ. 22850 25340, www.easnaxos.com).