Βελιγράδι: Μνημείο αρχιτεκτονικής στις όχθες του Δούναβη

Το Βελιγράδι, πρωτεύουσα και μεγαλύτερη πόλη της Σερβίας, βρίσκεται σε μια στρατηγικής σημασίας τοποθεσία, ανάμεσα στη Δύση και την Ανατολή, εκεί όπου ενώνονται δυο ποταμοί, ο Δούναβης -ο δεύτερος μεγαλύτερος ποταμός της Ευρώπης- και ο Σάβα, παραπόταμος του Δούναβη. Είναι μια από τις παλαιότερες ευρωπαϊκές πόλεις χτισμένη από τους Κέλτες τον 3ο αιώνα π.Χ. Στην αρχαιότητα ήταν γνωστό με την ονομασία Σιγγιδών (Singidunum), ενώ ως Βελιγράδι αναφέρεται πρώτη φορά το 878 μ.Χ.

Το Βελιγράδι καταστράφηκε και ανοικοδομήθηκε 44 φορές κατά τη διάρκεια της ιστορίας του, μιας πολυτάραχης ιστορίας αφού το 1867 απελευθερώθηκε από τον τουρκικό ζυγό, το 1919 αναγορεύτηκε πρωτεύουσα του βασιλείου των Σέρβων, των Κροατών και των Σλοβένων, ενώ το 1929 μετονομάστηκε σε βασίλειο της Γιουγκοσλαβίας. Το Βελιγράδι ήταν πρωτεύουσα της Γιουγκοσλαβίας, σε διάφορες μορφές διακυβέρνησης, μέχρι την τελική της διάλυση το 2006.

1.Kneza Mihailova

Ο πολυσύχναστος πεζόδρομος στην καρδιά του Βελιγραδίου, η Kneza Mihailova, με νεοκλασικά κτίρια, εμπορικά καταστήματα, καφέ ζαχαροπλαστεία, ξενοδοχεία, το Πολιτιστικό Κέντρο, όπου συνδέει την πλατεία Δημοκρατίας, με το πάρκο Καλεμέγκνταν και το φρούριο. Στην πλατεία Δημοκρατίας είναι το Εθνικό μουσείο, το άγαλμα του πρίγκιπα Μιχαήλο Ομπρένοβιτς, το Εθνικό θέατρο κτλ. Επισκεφτείτε και τον καθεδρικό ναό, το παλάτι της πριγκίπισσας Λιούμπιτσα κ.ά.  

2.Καλεμέγκνταν

Ο πεζόδρομος Kneza Mihailova καταλήγει στο Καλεμέγκνταν, το παλαιότερο πάρκο του Βελιγραδίου, που δημιουργήθηκε το 1870, και συμπεριλαμβάνει το Μεγάλο και το Μικρό Καλεμέγκνταν, δηλαδή την Ανω και Κάτω Πόλη. Στο πάρκο βρίσκεται το Φρούριο του Βελιγραδίου, από τα βασικότερα αξιοθέατα της σερβικής πρωτεύουσας, προσφέροντας παράλληλα καταπληκτική θέα στη συμβολή του Σάβα και του Δούναβη και του νησιού Veliko Ratno Ostrvo. Το κάστρο χτίστηκε επί οθωμανικής αυτοκρατορίας ως οχύρωση της πόλης. Στο Καλεμέγκνταν βρίσκεται το Ρωμαϊκό πηγάδι – το πιο μυστηριώδες σημείο της πόλης-, αλλά και το διάσημο άγαλμα Pobednik – ο Νικητής- το πιο πολυφωτογραφημένο μνημείο του Βελιγραδίου και ένα από τα σύμβολά του. Ιδανική στιγμή για να το επισκεφτείτε αποτελεί και η ώρα του ηλιοβασιλέματος.

Στα πάρκα του Καλέμεγκνταν κάτοικοι και επισκέπτες απολαμβάνουν τη βόλτα τους, πεζή ή με ποδήλατο, αγναντεύουν την υπέροχη θέα, διασχίζουν μεσαιωνικές πύλες όπως την πύλη Καρατζόρτζεβιτς, την πύλη της Κωνσταντινούπολης κτλ.

3.Μουσείο Νίκολα Τέσλα

Στην καρδιά του Βελιγραδίου, επί της οδού Krunska 51, το μουσείο του Σέρβου επιστήμονα και εφευρέτη στεγάζεται σε βίλα του 1929 και εκεί φυλάσσεται το δοχείο με την τέφρα του, ενώ εκτίθενται πάνω από 160.000 πρωτότυπα έγγραφα, 2.000 βιβλία και περιοδικά, 1.200 ιστορικά και τεχνικά στοιχεία, 1.500 φωτογραφίες και γυαλικά, αρχικά τεχνικά είδη, όργανα και συσκευές, 1.000 σχέδια κτλ. Το αρχείο του μουσείου βρίσκεται υπό την προστασία της UNESCO με το πρόγραμμα «Μνήμες του Κόσμου». Ωρες λειτουργίας Τρίτη – Κυριακή 10.00 – 18.00.

4.Σκαντάρλιγια/Ντόρτσολ

Σε απόσταση αναπνοής από το κέντρο του παλιού Βελιγραδίου βρίσκεται η μποέμικη συνοικία Σαντάρλιγια (Skandarlija), πλακόστρωτος δρόμος γεμάτος εστιατόρια (καφάνες) και καφέ. Ηδη από το πρώτο μισό του 19ου αιώνα, η περιοχή συγκέντρωνε διάσημους συγγραφείς, ποιητές, ηθοποιούς, ζωγράφους και δημοσιογράφους και έκτοτε ο δρόμος αναδύει μια νοσταλγία από τα παλιά.

Στο Ντόρτσολ, αστική περιοχή στην καρδιά του Βελιγραδίου, στην οδό Cetinjska, και συγκεκριμένα στο νούμερο 15, σε μια εγκαταλειμμένη ζυθοποιία ξεφύτρωσε μια ολόκληρη μικρή «νυχτερινή» γειτονιά.

5. Σαβαμάλα

Η Σαβαμάλα, πρώην βιομηχανική περιοχή, αποτελεί από τα δημοφιλέστερα μέρη του Βελιγραδίου, το κέντρο της αστικής κουλτούρας. Βρίσκεται στον ποταμό Σάβα, τη δε νύχτα, η περιοχή προσελκύει όλους όσοι θέλουν να διασκεδάσουν στα διάσημα κλαμπ κτλ. Στην Beton hala θα βρείτε μερικά από τα καλύτερα εστιατόρια της πόλης. Στη Σαβαμάλα, επισκεφτείτε και το μαγαζί παρασκευής καραμέλας (οδός Gavrila Principa), η τέχνη της οποίας μεταδίδεται από γενιά σε γενιά από το 1936.

6.Εθνικό μουσείο

Το παλαιότερο από τα μουσειακά ιδρύματα του Βελιγραδίου ιδρύθηκε το 1844 με πρωτοβουλία του Σέρβου συγγραφέα Jovan Sterija Popovic. Βρίσκεται στην πλατεία Δημοκρατίας, και οι συλλογές του μουσείου περιλαμβάνουν πάνω από 400.000 αρχαιολογικά και ιστορικά-καλλιτεχνικά αντικείμενα, το ευαγγέλιο του Μιροσλάβ – το ωραιότερο κυριλλικό χειρόγραφο στον κόσμο- κτλ. Ωρες λειτουργίας Τρίτη, Τετάρτη, Παρασκευή 10.00 – 17.00, Πέμπτη και Σάββατο 12.00 – 20.00, Κυριακή 10.00 – 14.00, Δευτέρα κλειστά.

7.Παλάτια

Το βασιλικό παλάτι στο Dedinje χτίστηκε μεταξύ 1924 και 1929, κατόπιν παραγγελίας του βασιλιά Αλεξάνδρου Α, ως επίσημη βασιλική κατοικία. Το Λευκό Παλάτι χτίστηκε μεταξύ 1934 και 1937 από τον αρχιτέκτονα Aleksandar Djordjevic. Το νέο παλάτι χτίστηκε για τις οικιστικές ανάγκες της δυναστείας Karageorgevich κατά την περίοδο 1911-1922. Το κτίριο σχεδιάστηκε από τον διάσημο αρχιτέκτονα του Βελιγραδίου Stojan Titelbah, στο χώρο του κατεδαφισμένου παλατιού του πρίγκιπα Μιχαήλ Ομπρένοβιτς. Το παλιό παλάτι της Σερβικής δυναστείας Obrenović χτίστηκε μεταξύ 1882 και 1884 και σχεδιάστηκε από τον Aleksandar Bugarski

8.Σπίτι των Λουλουδιών

Μουσείο και παλιά κατοικία του Γιόσιπ Μπροζ Τίτο – κοινώς γνωστός ως Τίτο-, εκεί όπου βρίσκεται και το μαυσωλείο του ιδρυτή του μεταπολεμικού γιουγκοσλαβικού κράτους, επαναστάτη και πολιτικού ηγέτη, που υπηρέτησε σε διάφορους ρόλους από το 1943 έως τον θάνατό του (1980). Στην κηδεία του Τίτο παραβρέθηκε ο μεγαλύτερος αριθμός κρατικών αντιπροσωπειών στην ιστορία. Το Σπίτι των Λουλουδιών το έχουν επισκεφτεί πάνω από 17 εκατ. κόσμος.

9. Ζέμουν

Τοποθετημένο μεταξύ τριών λόφων, στις όχθες του Σάβα, μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, το Ζέμουν έγινε μέρος της Σερβίας και με το χτίσιμο του Νέου Βελιγραδίου ενώθηκε με το Βελιγράδι. Η προβλήτα, το Γκάρντος από τις μικρότερες συνοικίες, η λαϊκή αγορά σε δυο πλατείες, ο πύργος του Γκάρντος του 1896, το πάρκο του Ζέμουν, η όπερα και το θέατρο Madlenianum συμπεριλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, στα αξιοθέατα του Ζέμουν.

10.Αντα Τσιγκάνλιγια

Μόλις 5 χλμ. από το κέντρο της πόλης, βρίσκεται το μεγαλύτερο πάρκο του Βελιγραδίου, ένας από τους ομορφότερους και πολυσύχναστους προορισμούς για εκδρομή, άθληση, ψυχαγωγία, πολιτισμό. Πρόκειται για την Αντα Τσιγκάνλιγια (Ada Ciganlija), γνωστή και ως «Θάλασσα του Βελιγραδίου», η οποία αποτελεί το επίκεντρο της καλοκαιρινής διασκέδασης. Εκτείνεται σε 8.000 στρέμματα και κάποτε ήταν νησί μέσα στη λίμνη, ενώ σήμερα είναι χερσόνησος. Γήπεδα για μπάσκετ, βόλεϊ, τένις, χάντμπολ, κωπηλασία στη λίμνη, σκι ή πόλο, γκολφ, πλαζ μήκους 7 χλμ. και κολύμπι κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, τουλάχιστον 70 εστιατόρια και καφέ,  ποδηλατοδρόμιο, στίβος για τρέξιμο, αλλά και ψάρεμα στο Αντα Σαφάρι - στη μέση της χερσονήσου-, ψυχαγωγικά και πολιτιστικά προγράμματα προσελκύουν πλήθος κόσμου κατά τη διάρκεια όλο του χρόνου, με αποκορύφωμα τους καλοκαιρινούς μήνες.

*Ποταμόπλοια, συνώνυμα με τη νυχτερινή διασκέδαση στη σερβική πρωτεύουσα, που δεν κοιμάται ποτέ. Βρίσκονται κατά μήκος του ποταμού Σάβα, από τη γέφυρα του Branko έως το Usce. Επίσης, μπορείτε να απολαύσετε κρουαζιέρα στο Δούναβη, με τα πλοία να αναχωρούν από την αποβάθρα στο Σάβα, κοντά στην Beton hala, στη Σαβαμάλα.

Info

-Πώς θα πάτε: Αεροπορικώς από Αθήνα και Θεσσαλονίκη για το αεροδρόμιο «Nikola Tesla», το οποίο απέχει 18 χλμ. από το κέντρο του Βελιγραδίου. Από εκεί για το κέντρο θα πάρετε το λεωφορείο νούμερο 72, η διαδρομή διαρκεί 40 λεπτά και το εισιτήριο κοστίζει 80 δηνάρια. Το κόστος με ταξί  για το κέντρο του Βελιγραδίου ανέρχεται περίπου στα 1.000 δηνάρια (10 ευρώ). Οδικώς, το Βελιγράδι βρίσκεται στη διασταύρωση των ευρωπαϊκών εθνικών οδών Ε70 και Ε75. Από Αθήνα θα διανύσετε 1090 χλμ. ενώ από Θεσσαλονίκη 700 χλμ.  

-Πού θα μείνετε: Στο Βελιγράδι έχετε τη δυνατότητα να διανυκτερεύσετε σε πολυτελή πεντάστερα ξενοδοχεία (σ.σ. διεθνείς αλυσίδες δίνουν το ‘παρών’ στη σερβική πρωτεύουσα), σε πιο οικονομικά, σε διαμερίσματα, hostels κτλ.

-Τουριστικές Πληροφορίες: Στην καρδιά του Βελιγραδίου, επί της οδού Knez Mihailova 56, με ώρες λειτουργίας καθημερινά 09.00 – 19.00. Στο αεροδρόμιο Nikola Tesla καθημερινά 09.00 – 21.30 ενώ πληροφορίες θα πάρετε και στο σιδηροδρομικό σταθμό Δευτέρα – Σάββατο 07.00 – 13.30 (www.tob.rs).

Tips

-Ζωολογικός κήπος: Μέσα στο πάρκο Καλεμέγκνταν, ο ζωολογικός κήπος του Βελιγραδίου ιδρύθηκε το 1936, εκτείνεται σε 60 στρ., και υπάρχουν πάνω από 2.000 ζώα από 200 είδη. Τη μεγαλύτερη προσοχή προσελκύουν τα λευκά λιοντάρια, όπου ο κήπος του Βελιγραδίου είναι από τα λίγα μέρη στον κόσμο, όπου αυτά αναπαράγονται. Είναι ανοιχτά 365 μέρες τον χρόνο, με ώρες λειτουργίας 08.00- 16.30.

-Στρατιωτικό μουσείο: Επίσης, μέσα στο πάρκο Καλεμέγκνταν, παρουσιάζει όλη τη στρατιωτική ιστορία της Γιουγκοσλαβίας, ενώ οι βόμβες και οι πύραυλοι ξυπνούν μνήμες από τους βομβαρδισμούς των δυνάμεων του ΝΑΤΟ. Ηταν Μάρτιος του 1999 όταν άρχισαν να βομβαρδίζουν από αέρος τη Γιουγκοσλαβία, ένας πόλεμος που διήρκεσε 78 ημέρες.

-Εστιατόριο «Znak pitanja»: Το παλαιότερο καφενείο του Βελιγραδίου βρίσκεται στην οδό Kralja Petra 6, στην περιοχή Kosancicev venac, κοντά στον καθεδρικό ναό. Ανεγέρθηκε το 1823 ως ιδιοκτησία του πρίγκιπα Μίλο Ομπρένοβιτς. Από το 1878 και έπειτα άλλαζε συχνά αφεντικά και ονόματα. Το 1892 ονομάστηκε «Κοντά στον καθεδρικό ναό», οι αρχές της εκκλησίας όμως ζήτησαν να βγει η ταμπέλα, ο ιδιοκτήτης την έβγαλε και άφησε προσωρινά το σημάδι του ερωτηματικού «?», όπου και τελικά παρέμεινε.

-Ναός του Αγίου Σάββα: Βρίσκεται στην περιοχή Βράτσαρ, στο πάρκο του Καραγιώργη, στον τόπο, που σύμφωνα με την παράδοση, έκαψαν τα λείψανα του σπουδαιότερου Σέρβου αγίου. Είναι ένας από τους μεγαλύτερους ορθόδοξους ναούς στον κόσμο, χωρητικότητας έως και 10.000 ατόμων, το ύψος του φτάνει τα 82 μ. και ο τρούλος του τους 4.000 τόνους. Μπροστά από το ναό βρίσκεται το χάλκινο άγαλμα του Dorde Petrovic Karageorge, του αρχηγού της πρώτης σερβικής εξέγερσης, όπου οι Τούρκοι τον ονόμασαν Karageorge (Μαύρος Γιώργος).

-Πύργος Nebojsa: Στον πύργο Nebojsa φυλακίστηκε και θανατώθηκε, το 1798, ο Ρήγας Φεραίος. τον οποίο στραγγάλισαν οι Τούρκοι και τον έριξαν μαζί με τους συντρόφους του στο Δούναβη. Σ' έναν από τους κεντρικούς δρόμους, θα δείτε και τον ανδριάντα του Ελληνα επαναστάτη.

-Τοπικές γεύσεις/προϊόντα: Σπεσιαλιτέ θεωρείται το άιβαρ που παρασκευάζεται από κόκκινες πιπεριές και είτε αλείφεται στο ψωμί είτε τρώγεται ως συνοδευτικό του κυρίως πιάτου. Μπουρέκ (πίτα με τυρί, κιμά ή σπανάκι) σερβίρεται ζεστό και τρώγεται με γιαούρτι, γκιμπάνιτσα (είδος πίτας γεμιστή με αγελαδινό τυρί, καϊμάκι και αυγά), τσεβάπι (κεμπάπ από μείγμα βοδινού και χοιρινού ή αρνίσιου κρέατος ψημένο στη σχάρα) τρώγεται με κρεμμύδια και καϊμάκι, σάρμα (κιμάς και ρύζι τυλιγμένα σε φύλλα ξινού λάχανου), το σνίτσελ του Καραγιώργη (μοσχαρίσιο ή χοιρινό κρέας γεμιστό με καϊμάκι), τσβάρτσι (κομματάκια μπέικον) καταναλώνονται αποξηραμένα ως ορεκτικό ή συνοδευτικό, πίχτιγιε (ζελατινώδης σπεσιαλιτέ από χοιρινό κρέας με μπαχαρικά και λαχανικά) πρόγια (παραδοσιακό καλαμποκόψωμο με λαχανικά, τυρί ή τσβάρτσι), οράσνιτσε (γλυκό από μείγμα αυγών, ζάχαρης και καρυδιών), ρακί, καϊμάκι, μπέικον κτλ.