Σεμίνα Διγενή: Η σύγχρονη τηλεόραση μοιάζει να μην αντέχει το χιούμορ, τη σάτιρα, την κριτική της εξουσίας

Αναμφισβήτητα έχει αφήσει ανεξίτηλη τη σφραγίδα της στην έντυπη δημοσιογραφία και στην τηλεόραση. Η Σεμίνα Διγενή αναφέρεται στην καριέρα και στην προσωπική της πορεία από το πρώτο της εξώφυλλο στο «TV Εθνος» το 1993, αλλά και νωρίτερα, μέχρι και σήμερα που ολοκληρώνεται ο κύκλος του περιοδικού, κρίνει την κατάσταση που επικρατεί στην ελληνική τηλεόραση, εξηγεί γιατί δεν επιστρέφει σε αυτήν και αναφέρεται στα δύο βιβλία της, το μπεστ σέλερ «Κίτρινο υποβρύχιο» και το νεότερο «Οι Απείθαρχοι» που εν μέσω καραντίνας είχε εντυπωσιακή υποδοχή από κοινό και κριτικούς.

- Υπήρξατε πρωτοπόρος στη δημόσια τηλεόραση και στη συνέχεια στην ιδιωτική. Πόσο έχει αλλάξει η τηλεόραση όλα αυτά τα χρόνια;

Οσο έχουμε αλλάξει όλοι. Πάντως, μου φαίνεται λίγο πιο στρυφνή από παλιά. Π.χ., δεν υπάρχουν πια εκπομπές σάτιρας. Η σύγχρονη τηλεόραση μοιάζει να μην αντέχει το χιούμορ, τη σάτιρα, τον αυθορμητισμό, την κριτική της εξουσίας.. Πάντα βέβαια είχε ένα θεματάκι με όλα αυτά, αλλά τώρα το κακό παράγινε. Επιπλέον, τώρα είναι διαφανείς οι... όπισθεν μηχανισμοί της και μαθεύονται γρήγορα τα αλισβερίσια και οι «εξυπηρετήσεις», ενώ βγάζουν μάτι οι σκοπιμότητες. Είναι θρασεία και απροκάλυπτη η προπαγάνδα, δεν τηρούνται καν τα προσχήματα. Οσο για τη δόση του χαζοχαρούμενου στοιχείου, βαίνει αυξανόμενη σε αρκετά προγράμματα της τηλεόρασης.

- Πώς επιβιώνει κανείς πλέον σε αυτήν;

Νομίζω πως τα προσόντα των «επιζώντων» πάνε πακέτο με τις απαιτήσεις των εποχών. Ετσι, παρατηρείται το φαινόμενο εκείνα που κάποτε θεωρούσαμε ταλέντα και προσόντα, στη σημερινή τηλεοπτική αγορά να καταλογίζονται ως ελαττώματα. Και τούμπαλιν. Δείτε, επίσης, ποιας αισθητικής και ήθους άτομα αποκτούν, εντελώς ξαφνικά τα τελευταία χρόνια, εξουσία στον τηλεοπτικό στίβο.

- Τι μεσολάβησε ανάμεσα στα δύο εξώφυλλά σας στο «ΤV Εθνος»; Είστε το τελευταίο του και υπήρξατε το πρώτο του εξώφυλλο…

Εκτός από τα 27 χρόνια, πολλές μικρές επαναστάσεις. Κατ’ αρχάς η φωτογραφία του πρώτου εξωφύλλου, το 1993, τραβήχτηκε από την εξαιρετική Αθηνά Λεκκάκου, λίγο πριν φύγω για τη βάφτιση του γιου μου. Βιαζόμουν πάρα πολύ, για να προλάβω, και την είχα ταλαιπωρήσει πολύ. Από εκείνη την Κυριακή μέχρι τη σημερινή, μεσολάβησαν δεκάδες εκπομπές στην τηλεόραση και στο ραδιόφωνο, τέσσερις εφημερίδες («Εθνος της Κυριακής», «Απογευματινή», «Τύπος της Κυριακής», «Real News»), τέσσερα κανάλια (ΕΡΤ, ΑΝΤ1, Star, Alpha), ένα διαζύγιο, σπουδαίες συναντήσεις, ένας μεγάλος έρωτας, αμέτρητες απογοητεύσεις, πολλές μικρές ευτυχίες, συγκλονιστικά ταξίδια, θηριώδη λάθη και δύο βιβλία.

- Το πρώτο, το «Κίτρινο υποβρύχιο» των εκδόσεων Πατάκη, έγινε ταχύτατα μπεστ σέλερ. Η έκδοση του δεύτερου, «Οι Απείθαρχοι» των εκδόσεων Κάκτος -που γνωρίζει εντυπωσιακή υποδοχή από κοινό και κριτικούς-, συνέπεσε με μια δύσκολη περίοδο του πλανήτη. Πώς το αντιμετωπίσατε όλο αυτό;

Δύο μέρες μετά την έκδοσή του μπήκαμε σε καραντίνα. Φοβήθηκα πολύ, γιατί όλο αυτό ήταν κάτι που δεν καταλάβαινα. Και όταν κάτι με φοβίζει ή με στενοχωρεί, καταφεύγω σε ακόμη πιο έντονη εργασιοθεραπεία. Ταυτόχρονα ήμουν απολύτως πειθαρχημένη και συνεπής στις υποχρεώσεις μου για την αντιμετώπιση του ιού και την προστασία των γύρω μου.

- Εχετε παρουσιάσει διαφορετικών ειδών και τυπολογιών προγράμματα. Αν σας ζητούσα να ξεχωρίσετε κάποιο, ποιο θα ήταν και για ποιο λόγο;

Μου άρεσαν τα ντοκιμαντέρ μου στη Μογγολία, στην Κίνα και στη Σρι Λάνκα, αλλά και στην Κούβα, με τον σύντροφο του Τσε Γκεβάρα, στο θρυλικό ταξίδι τους με μοτοσικλέτα, τον Αλμπέρτο Γρανάδο. Μου είπε τα πάντα για τον Τσε. Ενδιαφέρον είχαν βεβαίως και οι συνεντεύξεις και οι εκπομπές με τους Χατζιδάκι, Γκάσμαν, Καντάφι, Χορν, Φλωράκη, Φελίνι κ.ά. Αν με ρωτούσες, όμως, ποια εκπομπή μου λείπει, θα έλεγα οι «Ιστορίες γι’ αγρίους» και η τρέλα τους.

- Ανοίξατε τον δρόμο και στα μεγάλα μουσικά αφιερώματα σε καλλιτέχνες. Βλέπουμε μια φθίνουσα πορεία αυτών των εκπομπών τελευταία. Θεωρείτε πως έχουν πλέον κορεστεί;

Νομίζω πως εδώ και χρόνια παραπαίουν στη δίνη της ανακύκλωσης. Αν δεν είχαν ημερομηνία προβολής, θα έλεγε κανείς πως πρόκειται για την ίδια εκπομπή, με τους ίδιους τιμώμενους, τους ίδιους καλεσμένους, τα ίδια λογοπαίγνια, τα ίδια χορευτικά και με (ολό)ιδια τραγούδια. Μόνο ρούχα αλλάζουν.

- Εσείς πώς αποφασίσατε να πείτε «αντίο» στη μικρή οθόνη;

Αναλυτική απάντηση στο «Κίτρινο υποβρύχιο». Ολα είναι εκεί, καλά-κακά, χαρές, λύπες, απογοητεύσεις, αδιέξοδα, όλα... Ακόμη και το υπέρμετρο πείσμα και οι βεβαιότητές μου ότι όλα θα πάνε καλά. Πάντα παράγω περισσότερη αισιοδοξία από όση μπορώ να καταναλώσω.

- Πριν από λίγο καιρό κυκλοφόρησαν φήμες περί επιστροφής σας στο τηλεοπτικό τοπίο, τις οποίες διαψεύσατε. Θα σκεφτόσασταν το ενδεχόμενο να επιστρέψετε κάποια στιγμή μπροστά από τις κάμερες;

Σε καμία περίπτωση. 28 χρόνια ήταν υπεραρκετά. Η τηλεόραση διέπεται από κανόνες συγκεκριμένους, που κάποιοι αντέχουν και άλλοι όχι. Ή όχι για πολύ...

Πριν από έναν μήνα «άνοιξα» το δικό μου κανάλι στο YouTube, το Semina Digeni Official. Προς το παρόν ανεβάζουμε εκεί σπάνιο και πολύ ενδιαφέρον υλικό από τις δουλειές μου στην τηλεόραση, μεγάλο μέρος του οποίου δεν υπάρχει στα κανάλια, όπως π.χ. από το «Σάββατο μιάμιση», το «Τρεις στον αέρα», τις «Ιστορίες» κ.ά. Οποιος κάνει εγγραφή σε αυτό το κανάλι θα ’λεγε κανείς πως περνάει αυτομάτως στον παράξενο κόσμο μιας άλλης τηλεόρασης (ίσως πιο αθώας και σίγουρα πιο τολμηρής από τη σημερινή), όπου ξανασυναντά πρόσωπα που αγαπήσαμε, θαυμάσαμε, μισήσαμε, ερωτευτήκαμε, απορρίψαμε, ζηλέψαμε, σεβαστήκαμε, ταυτιστήκαμε, αλλά και μερικά που αγανακτήσαμε μαζί τους.

Είναι όλα πρόσωπα που, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, σημάδεψαν τη μουσική, το θέατρο, το σινεμά, την πολιτική, τον αθλητισμό, την τηλεόραση, τις ζωές μας. Πρόκειται για υλικό που αναφέρεται σε δύο κόσμους, τους κόσμους της τελευταίας εικοσαετίας του 20ού αιώνα και της πρώτης δεκαετίας του 21ου. Σε λίγο καιρό σκέφτομαι να κάνω και κάποιες συνεντεύξεις με πρόσωπα που με ενδιαφέρουν.

- Μια επιστροφή σε διοικητική θέση πίσω από τις κάμερες θα τη συζητούσατε; Πληροφορούμαι πως έχει συμβεί...

Ισχύει. Θα έπρεπε, όμως, να με εξιτάρει πάρα πολύ κάτι τέτοιο για να το αποφασίσω, πράγμα πολύ δύσκολο.

-Η πλειονότητα των τηλεοπτικών προσώπων είναι αναλώσιμα; Με σύντομη ημερομηνία λήξης;

Εξαρτάται από τις επιλογές τους. Τα «υπάκουα» διαρκούν πολύ και γερνάνε στα τηλεοπτικά πλατό. Αλλα παραντουράνε με ενσωματωμένο το ακουστικό στον εγκέφαλο, εκτελώντας τις οδηγίες του κοντρόλ. Τα υπόλοιπα πρόσωπα χάνονται νωρίς. Είναι πλέον ασύλληπτη η εξουσία και η παντοδυναμία τού... «κοντρόλ». Μόνο η τυφλή υποταγή σε αυτό δίνει διάρκεια και οικονομική ασφάλεια.

- Διαβάζοντας και τα δύο βιβλία σας, παρατήρησα πως η δημοσιογραφική έρευνα είναι όχι μόνο παρούσα αλλά συχνά και καθοριστική. Αισθάνεστε πιο πολύ συγγραφέας ή δημοσιογράφος;

Θέλω πολλά ψωμιά ακόμη για να λέγομαι συγγραφέας. Ομως τον λάτρεψα αυτόν τον νέο κόσμο και δεν χορταίνω να τον εξερευνώ. Ο άλλος μου εαυτός, ο δημοσιογραφικός, που δεν μασάει από την πολλή μυθοπλασία, βοηθάει με κάθε τρόπο τη νέα συγγραφέα! Την αφήνει μεν να γράφει όσα θέλει, αλλά την τροφοδοτεί συνεχώς με στοιχεία, πληροφορίες και ντοκουμέντα, που στηρίζουν τα πρόσωπα και τις ιστορίες της φαντασίας της.

- Ποιοι είναι «Οι Απείθαρχοι»;
Γεννήθηκαν ξαφνικά πέρυσι το καλοκαίρι. Είναι κάποια σπάνια πλάσματα που ένιωθα ότι ήθελα πολύ να συναντήσω. Να δώσω, με έναν μαγικό τρόπο, παράταση στις ζωές τους, έστω και με κάπως αλλόκοτο τρόπο. Ηθελα πολύ να δω τι θα γινόταν αν όλοι αυτοί γνωρίζονταν μεταξύ τους, συνομιλούσαν, διαφωνούσαν, ερωτεύονταν. Τους τοποθέτησα, λοιπόν, σε έναν κόκκινο ουρανοξύστη, στους ορόφους του Επανασχεδιασμού, των Τραυμάτων, των Αυτοκτονιών, της Εντροπίας, του Παιδικού Εαυτού, των Πειραμάτων κ.ά. και ξεκίνησα να τους φροντίζω. Κάτι ανάμεσα σε υπηρέτρια και νταντά.

Με κάποιους ήθελα πάντα να φλερτάρω (π.χ. με τον Κομπέιν, τον Μπόουι και τον Αϊνστάιν), με άλλους να τσακωθώ (όπως με τον Προυστ π.χ.). Ηθελα να… ψυχαναλύσω τον Φρόιντ, να νταντέψω τον Ρόμπιν Γουίλιαμς, να λέμε για δίαιτες με τη Μονρόε, να ξαναδώ ένα βράδυ τον Σιδηρόπουλο, να παρακολουθώ τη Γουάινχαουζ να λέει τις απορίες της στον Χόκινγκ, να πάω σε ένα πάρτι αυτοκτονιών με τη Γουλφ, τη Γώγου, τον Χέμινγουεϊ, την Πλαθ, την Κέιν.

- Σημαντικοί καλλιτέχνες, μέσα από μικρά βίντεο-μονόπρακτα, ερμηνεύουν κεφάλαια του βιβλίου…

Ναι, και τους ευχαριστώ πολύ. Η Σμαράγδα Καρύδη κάνει τις συστάσεις του βιβλίου, ο Γιώργος Κιμούλης «συνυπάρχει» με τον Σαραμάγκου και τον Βέγγο στη Μακρόνησο, ο Γιάννης Στάνκογλου με τον αγαπημένο του Ντέιβιντ Μπόουι στο Λονδίνο, η Ελένη Ράντου με τον Ρολάν Μπαρτ και τη Μαρίκα Νίνου στην Κοκκινιά, ο Γρηγόρης Βαλτινός με τον Αϊνστάιν, τον Χόκινγκ και τη Γουάινχαουζ στο Κάμντεν Τάουν, ο Βασίλης Χαραλαμπόπουλος με τον Προυστ και την Κοτοπούλη στην Ομόνοια, η Βίκυ Σταυροπούλου με τον Ουγκώ στα Πυρηναία, ο Χρήστος Χατζηπαναγιώτης με τον Ρόμπιν Γουίλιαμς στο Σικάγο, ο Νίκος Κουρής με τον Πικάσο στο Παρίσι, ο Σταμάτης Φασουλής περιγράφει ένα φαντασμαγορικό πάρτι αυτοκτονιών, ενώ η Πέγκυ Τρικαλιώτη με την Κατερίνα Διδασκάλου ερμηνεύουν σύντομες ιστορίες με κοριτσίστικες πληγές... Η σκηνοθετική επιμέλεια είναι του Θ. Βουρνά.

- Κεφάλαιο «πολιτισμός». Ασχολείστε εδώ και πολλά χρόνια. Πώς βλέπετε να διαμορφώνεται η κατάσταση την επόμενη σεζόν;

Με αίμα, δάκρυα κι ιδρώτα. Τα πράγματα γίνονται όλο και πιο δύσκολα γι’ αυτόν τον καταταλαιπωρημένο κλάδο. Οι άνθρωποι της τέχνης υφίστανται κανονικό διωγμό, ο πολιτισμός αντιμετωπίζεται πλέον, στη χώρα που τον γέννησε, ως φτωχός συγγενής!

- Ως πρόσωπο του πρώτου εξώφυλλου του «TV Εθνος», τον Μάιο του 1993, σήμερα, που ένας κύκλος κλείνει για το περιοδικό, πώς βλέπετε να διαμορφώνεται η κατάσταση ευρύτερα και στον χώρο των εντύπων;

Με δεδομένο ότι αυτή την περίοδο αγωνιζόμαστε όλοι να επιβιώσουμε οι ίδιοι, μέσα σε έναν καταιγισμό δυσάρεστων εξελίξεων, πολύ φοβάμαι ότι ο κόσμος που ξέραμε σιγά σιγά χάνεται. Ζούμε καθημερινές καταρρεύσεις και διαψεύσεις. Το πρόβλημα δεν είναι μόνο στον Τύπο, είναι γενικό, είναι συστημικό.

Μόνο συνειδητοποιημένοι, οργανωμένοι και αποφασισμένοι μπορούμε να καταφέρουμε κάτι. Αν απαιτούμε έναν δίκαιο κόσμο, το σύστημα πρέπει να ανατραπεί και να αντικατασταθεί από εκείνο που θα έχει κέντρο του τον άνθρωπο και όχι το κέρδος.

Απίστευτη διαδρομή!

Η Σεμίνα Διγενή σπούδασε Πολιτικές Επιστήμες στη Σιένα και Ηλεκτρονική Δημοσιογραφία στη Ρώμη. Υπήρξε μέλος της Ενωσης Ξένων Ανταποκριτών Ιταλίας, STAMPA ESTERA. Εργάστηκε στις εφημερίδες «Ελευθεροτυπία», «Αυγή», «Εξόρμηση», «Απογευματινή», «Εθνος της Κυριακής», «Αδέσμευτος Τύπος», στην ιταλική «ΑVANTI», στα ραδιόφωνα του ΣΚΑΪ, του ΑΝΤ1, του Δεύτερου Προγράμματος της ΕΡΤ και σε πολλά περιοδικά. Υπήρξε αρχισυντάκτρια, project manager, εμπνεύστρια πολλών τηλεοπτικών projects που σημείωσαν μεγάλη επιτυχία και παρουσιάστρια δεκάδων εκπομπών στη δημόσια και την ιδιωτική τηλεόραση από το 1982 μέχρι το 2009. Ανάμεσά τους, το πρωτοποριακό «Τρεις στον αέρα», το «Εδώ και σήμερα», το «Made in Greece», οι «Ιστορίες γι’ αγρίους», η «Μηχανή του χρόνου», το «Πες το στη Σεμίνα», η «Ωρα Ελλάδος», οι «Αταίριαστοι», οι «Εντιμότατοι φίλοι», το «Κοίτα τι έκανες», το «Τοp Stories» κ.ά.

Διετέλεσε, επίσης, διευθύντρια Προγράμματος του τηλεοπτικού σταθμού Alpha, σύμβουλος Προγράμματος στην ΕΡΤ και παραγωγός ντοκιμαντέρ σε Αμερική, Κούβα, Γαλλία, Μεγ. Βρετανία, Κίνα, Μογγολία, Ν. Αφρική, Σρι Λάνκα, Γερμανία κ.α. Μερικές από τις αποκλειστικές και πολυσυζητημένες συνεντεύξεις της είναι αυτές με τον Μ. Καντάφι στη Λιβύη, με τον Βιτόριο Γκάσμαν, τον Αντρέ Σεγκόβια, τον Αλμπέρτο Σόρντι, τον Ούγκο Τονιάτσι, τη Λίνα Βερτμίλερ, τον Τζανκάρλο Τζανίνι και τον Φεντερίκο Φελίνι στην Ιταλία, με τον εγγονό του Στάλιν και τον Εντβαρ Σεβαρντνάντζε στη Γεωργία, τα παιδιά του Τσε Γκεβάρα στην Κούβα, αλλά και τον σύντροφό του στο θρυλικό τους ταξίδι στη Λατινική Αμερική, Αλμπέρτο Γκρανάδο. Εχει βραβευτεί με 18 βραβεία για το έργο και την προσφορά της στην ελληνική τηλεόραση και με 12 βραβεία για την πολυετή φιλανθρωπική της δράση. Τα τελευταία χρόνια υπήρξε υπεύθυνη Πολιτισμού στην εφημερίδα «Real News» και στον Real FM. Τελευταίο της «παιδί» είναι το κανάλι Semina Digeni Official στο Youtube.