Οικονομία|09.09.2022 12:23

Φυσικό αέριο: Η ώρα της μεγάλης αναμέτρησης για το πλαφόν: Τα «ναι» και τα... ναι μεν αλλά - Τι θα κάνει η Ελλάδα αν η Ρωσία «παγώσει» την προμήθεια

Newsroom

Σήμερα, Παρασκευή, διεξάγεται η μεγάλη «μάχη» των χωρών της Ευρώπης για το πλαφόν στο ρωσικό αέριο. Η αναμέτρηση αυτή θα κρίνει την επόμενη μέρα όσον αφορά στην επάρκεια σε αέριο των κρατών - μελών της Ευρώπης, δηλαδή και της Ελλάδας.

Η ελληνική κυβέρνηση, πάντως, αντιδρά στο ενδεχόμενο ευρωπαϊκού πλαφόν στο ρωσικό αέριο, καθώς θεωρεί πως έρχεται σε αντίθεση με τα συμφέροντα της χώρας, αφού θα είχε και άμεσες επιπτώσεις στην τροφοδοσία της Ελλάδας από τον TurkStream.

Στη σημερινή, κρίσιμη, συνεδρίαση θα γίνουν ξεκάθαρες οι συμμαχίες και οι ισορροπίες, ενώ θα διαπιστωθεί και ποιες επιλογές έχουν τη μεγαλύτερη στήριξη -δίνοντας στις Βρυξέλλες μία «γραμμή» για το τι θα πρέπει να συμπεριληφθεί στις τελικές προτάσεις.

Σημειώνεται ότι οι Βρυξέλλες δεν έχουν διευκρινίσει ακόμα πώς θα σχεδιαστεί το πλαφόν στην τιμή, αλλά ορισμένοι νόμοι της ΕΕ απαιτούν την έγκριση και των 27 κρατών - μελών της Ένωσης.

Ποιοι συμφωνούν και οι... ναι μεν αλλά

Οι χώρες της Βαλτικής -οι οποίες εδώ και καιρό υποστηρίζουν τη μείωση των εισαγωγών ρωσικού αερίου- τάσσονται υπέρ, μαζί με χώρες που δεν εξαρτώνται από τη Μόσχα για καύσιμα -μεταξύ των οποίων η Πορτογαλία, που εισάγει κυρίως υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) από Νιγηρία και ΗΠΑ.

Ο υπουργός Περιβάλλοντος της χώρας δήλωσε στο κρατικό ραδιοτηλεοπτικό δίκτυο πως το πλαφόν στην τιμή θα βοηθήσει να περιοριστεί η κερδοσκοπία στην αγορά, κάτι που θα βοηθήσει επίσης τις χώρες που δεν αγοράζουν ρωσικό αέριο.

Άλλες χώρες εμφανίζονται πιο θετικές απέναντι στην ιδέα αυτή, αφού η Ρωσία μείωσε περαιτέρω τις αποστολές αερίου προς το ευρωπαϊκό μπλοκ τον περασμένο μήνα, αλλά προειδοποιούν ότι θα χρειαστεί ενότητα μεταξύ των κρατών - μελών της ΕΕ για να πραγματοποιηθεί αυτό.

«Εάν υπάρξει ενότητα σε αυτό το σημείο, θα το στηρίξουμε. Εάν, από την άλλη πλευρά, είναι κάτι που είναι δύσκολο να το "χωνέψουν" ορισμένοι, θα πρέπει να το δούμε με προσοχή», έχει δηλώσει υψηλόβαθμος διπλωμάτης από χώρα της ΕΕ.

Ποιοι αποστασιοποιούνται

Ο πρόεδρος της Ρωσίας, Βλαντίμιρ Πούτιν, έχει τονίσει πως η χώρα του θα «παγώσει» την προμήθεια αερίου και πετρελαίου στην ΕΕ, αν επιβληθούν πλαφόν στις τιμές -κάτι που προκαλεί ανησυχία σε χώρες, όπως η Ελλάδα, που δεν θα είχαν πρόβλημα επάρκειας καθώς τροφοδοτούνται από τον TurkStream.

Πλέον, όμως, αυτή η βεβαιότητα δεν υπάρχει.

Βέβαια, η Ελλάδα δεν είναι η μόνη που αποστασιοποιείται, καθώς τόσο η Ιταλία όσο και η Τσεχία θεωρούν πως το πλαφόν που προτείνεται αποτελεί περισσότερο πολιτική κίνηση, παρά αποτελεσματικό ενεργειακό εργαλείο.

Ορισμένες χώρες της κεντρικής και της ανατολικής Ευρώπης είναι επίσης επιφυλακτικές, φοβούμενες ότι το μέτρο μπορεί να τις αποκόψει εντελώς από τις προμήθειες αερίου -που ήδη είναι μειωμένες.

Επίσης, δεδομένων των χαμηλών όγκων που δίδονται στην Ευρώπη -και κατά συνέπεια των χαμηλών εσόδων της Μόσχας από το αέριο- κάποιες χώρες άφησαν να εννοηθεί ότι ένα πλαφόν στην τιμή δεν θα καταφέρει πολλά και θα έχει μικρό αντίκτυπο στις τιμές αερίου εντός του ευρωπαϊκού μπλοκ.

Πού «στέκεται» η Ελλάδα

Μια μέρα πριν την κρίσιμη σύνοδο των Ευρωπαίων υπουργών ενέργειας, ο Έλληνας υπουργός Κώστας Σκρέκας, ανέφερε ότι προτιμότερο είναι ένα πλαφόν στο ίδιο το συμβόλαιο TTF, παρά επιβολή ανώτατου ορίου μόνον στις ρωσικές εισαγωγές.

Και αυτό διότι η ελληνική πλευρά εκτιμά πως το αποτέλεσμα της πρότασης της Κομισιόν θα είναι ότι θα κοπεί η τροφοδοσία και στις χώρες που την διατηρούν ακόμα, όπως η Ελλάδα μέσω του αγωγού TurkStream, επηρεάζοντας αρνητικά το ενεργειακό τους ισοζύγιο σε μία ευαίσθητη χρονικά συγκυρία.

«Στο έκτακτο Συμβούλιο υπουργών ενέργειας, η Ελλάδα θα ζητήσει τη λήψη γενναίων αποφάσεων που θα ανταποκρίνονται στο μέγεθος, την ένταση και το εύρος των συνεπειών της ενεργειακής κρίσης που πλήττει ήδη όλες τις χώρες και όλους τους πολίτες της Ε.Ε.», σχολιάζουν κυβερνητικές πηγές.

Εξάλλου, το πλαφόν στο ρωσικό αέριο θα είχε ως συνέπεια να σπάσουν οι ευρωπαϊκές εταιρείες ενέργειας τα συμβόλαιά τους με την Gazprom, κάτι το οποίο θα οδηγούσε σε δικαστικές περιπέτειες με αβέβαιη έκβαση και πιθανές σοβαρές οικονομικές επιπτώσεις.

Τι θα κάνει η Ελλάδα αν διακοπεί η προμήθεια από τη Ρωσία

Στην αποθήκευση φυσικού αερίου στην Ιταλία για την ασφάλεια εφοδιασμού της χώρας σε περίπτωση διακοπής της ροής από τη Ρωσία, αναφέρθηκε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας σε μήνυμα του προς το συνέδριο του Economist που πραγματοποιείται στη Θεσσαλονίκη.

«Αποθηκεύουμε 1 ΤWh αερίου στην Ιταλία», ανέφερε συγκεκριμένα ο κ. Σκρέκας. «Έχουμε προνοήσει εγκαίρως για την ασφάλεια εφοδιασμού, έχουμε διαφοροποιήσει πηγές και οδεύσεις ενέργειας, έχουμε αναπτύξει υποδομές και διεθνείς συνεργασίες, έχουμε κάνει ό,τι είναι ανθρωπίνως εφικτό», πρόσθεσε επισημαίνοντας την προσθήκη νέας δεξαμενής στη Ρεβυθούσα, τη δυνατότητα λειτουργίας μονάδων φυσικού αερίου με εναλλακτικό καύσιμο (πετρέλαιο) και την εντατικοποίηση της εξόρυξης λιγνίτη που οδηγεί σε αντίστοιχη απομείωση των εισαγωγών φυσικού αερίου.

Αναφερόμενος στο Συμβούλιο υπουργών Ενέργειας που συνεδριάζει σήμερα με αντικείμενο την αντιμετώπιση των ανατιμήσεων ο κ. Σκρέκας τόνισε πως για ακόμη μια φορά, η Ελλάδα θα ζητήσει από την Ευρώπη να λάβει γενναίες αποφάσεις που θα ανταποκρίνονται στο μέγεθος, την ένταση αλλά και το εύρος των συνεπειών μιας πρωτόγνωρης ενεργειακής κρίσης.

«Προτείναμε, τόνισε, εξ' αρχής πανευρωπαϊκές παρεμβάσεις, ήδη από τον Σεπτέμβριο του 2022. Και τις εμπλουτίσαμε και τις επεκτείναμε, σε διάφορα στάδια, έως και σήμερα. Θυμίζω ότι η συγκροτημένη πρόταση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη για πλαφόν στο φυσικό αέριο υποβλήθηκε τον Μάρτιο. Η Ευρώπη καθυστέρησε χαρακτηριστικά. Όμως η ελληνική κυβέρνηση έπραξε άμεσα και αποφασιστικά:

  • Με δομικές μεταρρυθμίσεις στις αγορές ενέργειας.
  • Με άμεσες επιδοτήσεις στους λογαριασμούς ρεύματος για τη στήριξη νοικοκυριών και επιχειρήσεων.
  • Με κομβικές πρωτοβουλίες για την απεξάρτηση από τις εισαγωγές ορυκτών καυσίμων από τη Ρωσία.
  • Με εμβληματικά προγράμματα ενεργειακής εξοικονόμησης».

Από την 1η Ιουλίου, κατέληξε ο υπουργός, «εφαρμόσαμε έναν μηχανισμό που αφαιρεί, στην πηγή τους, τα υπερέσοδα των παραγωγών αναστέλλοντας τη λεγόμενη οριακή τιμολόγηση. Αυτός ο μηχανισμός αποτελεί πλέον τη λύση που προκρίνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή».

Η Ελλάδα λέει «όχι» σε πλαφόν 200 ευρώ στο ρεύμα

Θέση της Ελλάδας είναι πως με πλαφόν ανά τεχνολογία ηλεκτροπαραγωγής σε συνδυασμό με ένα πλαφόν στο ίδιο το TTF θα προκύψουν πολύ καλύτερα αποτελέσματα σε πανευρωπαϊκό επίπεδο.

Ως προς το ανώτατο όριο των 200 ευρώ οριζόντια, που ζητά η Κομισιόν στις τεχνολογίες ηλεκτροπαραγωγής πλην του αερίου, αναφέρεται ότι στην Ελλάδα ήδη εφαρμόζεται πλαφόν ύψους 112 ευρώ για την υδροηλεκτρική ενέργεια και 85 ευρώ για τις ΑΠΕ.

Μία καθολική εφαρμογή του μέτρου της Επιτροπής θα οδηγούσε στο να μειωθούν τα έσοδα του δημοσίου από τα υπερκέρδη των ηλεκτροπαραγωγών, με αποτέλεσμα τη συνεπαγόμενη μείωση των κονδυλίων για επιδοτήσεις των καταναλωτών.

«Η Επιτροπή εξετάζει και εκδοχές του ελληνικού μηχανισμού ανάκτησης των υπερεσόδων από τους ηλεκτροπαραγωγούς», παρατηρούν κυβερνητικοί κύκλοι.

Σκρέκας: Η Ευρώπη πρέπει να λάβει αποφάσεις τώρα

Ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας, συμμετέχει από το πρωί στην έκτακτη συνεδρίαση του Συμβουλίου Υπουργών Ενέργειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Κατά την προσέλευση του, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, έκανε την παρακάτω δήλωση: «Σήμερα το Συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας της Ευρώπης καλείται να λάβει αποφάσεις για να στηρίξει νοικοκυριά και επιχειρήσεις απέναντι σε μια πρωτοφανή ενεργειακή κρίση, που πλήττει την Ευρώπη. Βρισκόμαστε σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι, είτε θα καταφέρουμε να εφαρμόσουμε ένα ολοκληρωμένο και συνεκτικό σχέδιο για να στηρίξουμε τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις, είτε θα παραδοθούμε στις επιδιώξεις και στους εκβιασμούς αυταρχικών ηγετών. Η Ευρώπη πρέπει να λάβει αποφάσεις τώρα».

ΟΛΕΣ ΟΙ ΕΙΔΗΣΕΙΣ

πλαφόνφυσικό αέριοΚώστας ΣκρέκαςΚομισιόναέριοειδήσεις τώραΡωσίαΒλαντίμιρ Πούτιν