Τσίπρας - Πούτιν: Τι συζητήθηκε πίσω από τις κάμερες

Το προφανές από τη συνάντηση εργασίας -την τρίτη κατά σειρά-ανάμεσα στους Αλέξη Τσίπρα και Βλαντιμίρ Πούτιν στο Κρεμλίνο είναι πως οι δύο πλευρές έκαναν μερικά βήματα μπροστά για να ξεπεράσουν τις σκιές που βάρυναν τις ελληνορωσικές σχέσεις από το προηγούμενο καλοκαίρι.

Όμως τα σημαντικά των διμερών επαφών στη Μόσχα, όπως τουλάχιστον αξιολογούνται από την ελληνική κυβέρνηση, είναι αυτά που δεν ειπώθηκαν μπροστά στις κάμερες.

Όχι γιατί οι δύο ηγέτες δεν τα συζήτησαν, αλλά κυρίως γιατί η κορυφή της ρωσικής ηγεσίας, ο πρόεδρος της χώρας δηλαδή, επέλεξε να τα κρατήσει σε δεύτερο πλάνο.

Το ένα και καθόλου ελάσσον από αυτά τα ζητήματα είναι το «Μακεδονικό», για το οποίο ο Πούτιν προτίμησε να σιωπήσει ως προς την ουσία του, μολονότι η Συμφωνία των Πρεσπών μπήκε στο τραπέζι της συζήτησης. Για την ακρίβεια, ο Πούτιν φέρεται να είπε επίμονα «εξηγήστε μου γιατί είναι τόσο σημαντικό το θέμα της ονομασίας που ακούω τόσα χρόνια», ωστόσο στο τέλος το προσπέρασε, αποφεύγοντας να το αναγάγει σε κεντρικό θέμα της κουβέντας με τον Έλληνα πρωθυπουργό. Στον αντίποδα, ο Αλέξης Τσίπρας επέμεινε ότι το ζήτημα της ονομασίας είναι καθοριστικό, γιατί συνδέεται με την αρχαία ελληνική Ιστορία αλλά και γιατί, επιπλέον, εγείρει εθνικιστικές εξάρσεις, τις οποίες δεν έχει ανάγκη η ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων.

Ακόμη ένα θέμα που δεν θέλησε να αναδείξει η ρωσική πλευρά είναι και η κρίση μεταξύ των Εκκλησιών, κεφάλαιο που απασχολεί τη Μόσχα σε σχέση με τον ρόλο του Πατριαρχείου της Μόσχας.

Πάντως, η συζήτηση για τις απελάσεις των διπλωματών έγινε και ο Πούτιν εμφανίστηκε να επιμένει ότι διογκώθηκε ένα θέμα εκ του μη όντος. Άλλωστε, στις δηλώσεις του με τον Αλέξη Τσίπρα δεν δίστασε να μιλήσει για «σαχλαμάρες», μολονότι ο συνομιλητής του ανέφερε ότι κάποια γεγονότα δεν έγιναν τυχαία και είχαν ως πρόθεση την ακύρωση τμήματος της εξωτερικής πολιτικής της χώρας.

Ωστόσο, τόσο ο Έλληνας πρωθυπουργός όσο και ο Ρώσος πρόεδρος δεν έδειξαν στη συνέντευξη Τύπου πως αυτό ήταν το κυρίαρχο θέμα που τους απασχόλησε, υποδηλώνοντας ότι Αθήνα και Μόσχα θέλουν να υπερβούν το εμπόδιο που υψώθηκε στις διπλωματικές σχέσεις των δύο χωρών, που χρονολογούνται εδώ και 190 χρόνια. Το ταξίδι του Αλέξη Τσίπρα αποσκοπούσε ακριβώς σε αυτό: να διώξει τις σκιές που είχαν καλύψει τις ελληνορωσικές σχέσεις αλλά και τους υπαινιγμούς της Μόσχας πως η Αθήνα εξυπηρετεί τους σχεδιασμούς και τα συμφέροντα των ΗΠΑ. Κυρίως σε σχέση με την εφαρμογή της Συμφωνίας των Πρεσπών, αλλά και με τη δραστηριότητα του αμερικανικού παράγοντα στην Ανατολική Μεσόγειο.

Καθόλου τυχαία, ο πρωθυπουργός ανέφερε ότι η Ελλάδα δεν δέχεται πιέσεις από τρίτες χώρες για να επιλύσει το «Μακεδονικό», καθώς είναι ένα χρονίζον εθνικό θέμα, όπως δεν ήταν τυχαία και η έμφασή του στη διαπίστωση ότι οι σχέσεις μας με τις ΗΠΑ δεν επηρεάζουν τις ελληνορωσικές, αντιθέτως η Αθήνα μπορεί να παίξει τον ρόλο της γέφυρας λόγω της συμμετοχής της στο ΝΑΤΟ και τη συμμετοχή της στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Έχουν τη σημασία τους και οι συζητήσεις που έγιναν μεταξύ των δύο πλευρών για τα ενεργειακά, καθώς φαίνεται ότι Αθήνα και Μόσχα θα επιμείνουν στη δυνατότητα της Ελλάδας για συμμετοχή στον Turk Stream, δηλαδή στον αγωγό που προορίζεται να μεταφέρει ρωσικό αέριο στην Ευρώπη μέσω της χώρας μας και της Ιταλίας, προοπτική που μπλοκάρεται από τις Βρυξέλλες.

Αγωγοί φυσικού αερίου

Επίσης, όπως έγινε γνωστό, ίσως για πρώτη φορά, οι δύο χώρες εξετάζουν την πιθανότητα μεταφοράς ρωσικού φυσικού αερίου και μέσω του TAP που θα μεταφέρει αζέρικο αέριο, κάτι που φάνηκε από τις δηλώσεις των δύο ηγετών, οι οποίες φάνηκαν σχετικά αισιόδοξες όσον αφορά μια τέτοια προοπτική.

Αυτό που αξίζει να σημειωθεί από το ταξίδι της επίσημης ελληνικής αντιπροσωπείας στη Μόσχα είναι πως ο Έλληνας πρωθυπουργός έθεσε το ζήτημα του εξοπλιστικού προγράμματος της Τουρκίας, εκφράζοντας την αγωνία του, δεδομένου ότι η Άγκυρα έχει σε ισχύ το casus belli.

Η συζήτηση σχετίζεται, φυσικά, με την εγκατάσταση των S-400 στη γειτονική χώρα. Όμως δεν πρέπει να υποτιμά κανείς το γεγονός πως, σύμφωνα με πληροφορίες, η ελληνική κυβέρνηση προτίθεται να μεταφέρει την ανησυχία της για τους εξοπλισμούς της Τουρκίας και στην αμερικανική κυβέρνηση, σε σχέση με την προμήθεια των αεροσκαφών F-35.