Πόλεμος Ουκρανία: Γιατί η μάχη για το Ντονμπάς θα είναι πολύ διαφορετική από την επίθεση στο Κίεβο και γιατί η 9η Μαΐου είναι ημερομηνία – κλειδί για τον Πούτιν

Η τραγωδία που ανακαλύφθηκε ανάμεσα στα ερείπια της Μπούχα και της Μποροντιάνκα επισκίασε κάθε πανηγυρισμό για το γεγονός ότι η Ουκρανία κατάφερε να αποκρούσει τις ρωσικές δυνάμεις που επί ένα μήνα προσπαθούσαν να περικυκλώσουν την πρωτεύουσα, Κίεβο.

Παρ' όλα αυτά, η ήττα των ρωσικών δυνάμεων στο βορρά σηματοδοτεί ένα σημείο καμπής στον πόλεμο. Μεσοπρόθεσμα, η Ουκρανία θα επιβιώσει τώρα. Αλλά για τους στρατιώτες της δεν υπάρχει ανάπαυλα, καθώς έχοντας αρνηθεί τον πρώτο της στόχο η Μόσχα έχει στρέψει το βλέμμα της στο Ντονμπάς, της Ανατολικής Ουκρανίας όπου επίκειται μεγάλη επίθεση, εκτιμά ο δρ Τζάκ Γούοτλινγκ, ανώτερος ερευνητής για τον χερσαίο πόλεμο στο Royal United Services Institute, που σε άρθρο του στο βρετανικό Guardian επιχειρεί να αποκωδικοποιήσει τις επόμενες κινήσεις των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων.

Πώς καθήλωσε τον ουκρανικό στρατό στο Ντονμπάς η Μόσχα

Το Ντονμπάς βρίσκεται σε πόλεμο εδώ και οκτώ χρόνια. Περισσότεροι από 90 Ουκρανοί στρατιώτες σκοτώθηκαν το 2021 υπερασπιζόμενοι τη γραμμή επαφής. Από τα τέλη Φεβρουαρίου οι ουκρανικές θέσεις δέχονται τακτικά πυρά πυροβολικού, με κινητοποιημένους πολίτες από το Ντονέτσκ και το Λουχάνσκ να ωθούνται σε επιθέσεις εναντίον των ουκρανικών χαρακωμάτων. Ο στόχος αυτής της ρωσικής δραστηριότητας ήταν να καθηλώσει τους 40.000 Ουκρανούς στρατιώτες στην περιοχή που εμπλέκονται στις πολεμικές επιχειρήσεις στην Ανατολική Ουκρανία, εμποδίζοντάς τους να επηρεάσουν τις μάχες για τη Μαριούπολη, το Χάρκοβο ή το Κίεβο.

Το Ντονμπάς προορίζεται να γίνει το επίκεντρο της ρωσικής προσοχής, εκτιμά ο ερευνητής. Έχοντας καταλάβει έναν χερσαίο διάδρομο από το Ροστόφ έως τη Χερσώνα, οι ρωσικές δυνάμεις ετοιμάζονται να χτυπήσουν προς τα βόρεια για να αποκόψουν τις γραμμές ανεφοδιασμού του Ντονέτσκ. Περαιτέρω ρωσικές μονάδες - κάποιες νεοσυσταθείσες και κάποιες επανατοποθετημένες - σχηματίζονται για να προωθηθούν νότια γύρω από το Λουχάνσκ από το Χάρκοβο για να ολοκληρώσουν την περικύκλωση.

Το Ντονμπάς δεν είναι Κίεβο

Η μάχη θα είναι πολύ διαφορετική από την προέλαση στο Κίεβο. Οι ρωσικές μονάδες στην αρχή του πολέμου δεν ήταν έτοιμες ή εφοδιασμένες για βαριές μάχες. Τώρα οι Ρώσοι ξέρουν καλύτερια τι αντιμετωπίζουν και με δύο μόνο άξονες για υποστήριξη μπορούν να συγκεντρώσουν τις προμήθειές τους. Η ρωσική αεράμυνα έχει καλή κάλυψη πάνω από το Ντονμπάς και πιθανότατα θα μπορέσουν να ασκήσουν σημαντική αεροπορική ισχύ. Σε συνδυασμό με το πλεονέκτημά τους στο πυροβολικό και το γεγονός ότι οι μάχες θα γίνουν στην ύπαιθρο και όχι στα αστικά κέντρα, τα ουκρανικά στρατεύματα θα πρέπει να ελιχθούν για να επιβιώσουν.

Την ίδια στιγμή οι Ρώσοι αντιμετωπίζουν μια σοβαρή πρόκληση. Οι ουκρανικές δυνάμεις στο Ντονμπάς περιλαμβάνουν μερικές από τις πιο επαγγελματικές και καλύτερα κινητοποιημένες μονάδες της χώρας. Οι Ρώσοι έχουν πλεονέκτημα στη δύναμη πυρός, αλλά θα πολεμήσουν σχεδόν με αριθμητική ισοτιμία. Αν το σχέδιό τους είναι να περικυκλώσουν τα ουκρανικά στραυτεύμα, θα πρέπει να υπερασπιστούν τον κλοιό και από τις δύο πλευρές, και ενώ οι Ρώσοι στρατιώτες είναι πλέον καλύτερα προετοιμασμένοι, το ηθικό παραμένει πρόβλημα σε πολλές ρωσικές μονάδες.

Έχοντας δεσμεύσει την πλειονότητα των δυνάμεών του, ο πρόεδρος της Ρωσίας Βλαντιμίρ Πούτιν πρέπει να πετύχει τους στόχους του πριν από την παρέλαση της Ημέρας της Νίκης στις 9 Μαΐου [σ.σ. η ημερομηνία που εορτάζεται από τη Ρωσία για τη νίκη έναντι της ναζιστικής Γερμανίας], αλλιώς θα αντιμετωπίσει μια σταθερή μείωση της ρωσικής μαχητικής ισχύος λόγω εξάντλησης.

Αυτό είναι πιθανό να ενθαρρύνει τους Ρώσους να εφαρμόσουν πολλά από τα πιο καταστροφικά οπλικά τους συστήματα. Αλλά αν ο Πούτιν αποτύχει, τότε θα βρεθεί αντιμέτωπος με μια επιλογή: να επιδιώξει έξοδο ή να θέσει τη Ρωσία σε πολεμική ετοιμότητα και να κινητοποιήσει τις εφεδρείες. Αυτό θα σήμαινε να εγκαταλείψει τη μυθοπλασία ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία είναι απλώς μια «ειδική επιχείρηση».

Για τους Ουκρανούς ο επόμενος μήνας θα είναι δαπανηρός αλλά δυνητικά καθοριστικός. Αν η Ρωσία καταλάβει το Ντονμπάς μπορεί να προχωρήσει σταθερά και μπορεί να κάνει παύση ενώ συγκεντρώνει εφεδρείες για μια καλοκαιρινή επίθεση. Από την άλλη πλευρά, αν η Ρωσία αποτύχει να πετύχει τους στόχους της, τότε πολλές από τις μονάδες της θα βρεθούν προωθημένες και εκτεθειμένες, με κίνδυνο διαρκούς φθοράς, όπως τα στρατεύματα που υποχώρησαν πρόσφατα από το Κίεβο.

Για τον ουκρανικό στρατό οι προτεραιότητες για τη μάχη στο Ντονμπάς διαφέρουν ελαφρώς από τις ανάγκες της αστικής άμυνας. Η συνεπής προμήθεια αντιαρματικών πυραύλων και φορητών συστημάτων αεράμυνας θα παραμείνει ανεκτίμητη. Αλλά η δύναμη θα χρειαστεί επίσης πυρομαχικά παραμονής για να στοχεύει τη ρωσική αεράμυνα και το πυροβολικό, δημιουργώντας ευκαιρίες για τα ουκρανικά ελικόπτερα να ανεφοδιάζουν απομονωμένες μονάδες. Θα χρειαστούν προστατευμένη κινητικότητα για να μετακινήσουν τα στρατεύματά τους με ασφάλεια σε νέες αμυντικές θέσεις. Θα χρειαστούν σημαντική ποσότητα πυρομαχικών πυροβολικού.

Για τους συμμάχους της Ουκρανίας υπήρξε μια συνεχής ένταση μεταξύ της παροχής στρατιωτικής βοήθειας που είναι άμεσα χρησιμοποιήσιμη για την αποτροπή της ήττας και των συστημάτων που συνοδεύονται από σχετικό εκπαιδευτικό βάρος. Το ποσοστό απώλειας ουκρανικού εξοπλισμού στο Ντονμπάς είναι πιθανό να είναι υψηλότερο από ό,τι στην πρώτη φάση της σύγκρουσης. Εάν η Ουκρανία θέλει να είναι έτοιμη για τη μάχη πέραν του Ντονμπάς, θα πρέπει να ανασυγκροτήσει ορισμένες μονάδες της.