Ένα μικρό λιμάνι το «σωσίβιο» της Πολωνίας για απεξάρτηση από το ρωσικό αέριο - Εντατικές εργασίες και... αγώνας δρόμου με τη Γερμανία

«Αυτό μας έβαλε στην πρώτη γραμμή πυρός», λέει ο Jozef, ένας 60χρονος οδηγός ταξί από την περιοχή Swinoujscie της Βαρσοβίας. Στην παραθαλάσσια πόλη του 60χρονου βρίσκεται ο μεγαλύτερος τερματικός σταθμός υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) της Πολωνίας -τον οποίο ορισμένοι χαρακτηρίζουν ως την καλύτερη ευκαιρία της χώρας για ενεργειακή ανεξαρτησία.

Ωστόσο, οι ντόπιοι, όπως ο Jozef, φοβούνται ότι αυτό μπορεί να την καταστήσει στόχο του απρόβλεπτου προέδρου της Ρωσίας, Βλαντίμιρ Πούτιν.

Μέχρι φέτος η Ρωσία προμήθευε το 40% του φυσικού αερίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά μετά την αιματηρή εισβολή στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο όλοι σε αυτό το τμήμα της Ευρώπης είναι αγχωμένοι για τις προμήθειες από τη Ρωσία.

Μία απειλή είναι δύσκολο να τη φανταστεί κανείς, καθώς το μικρό αυτό λιμάνι βρίσκεται κατά μήκος στενών δρόμων μέσα σε ένα πευκοδάσος που εκτείνεται κατά μήκος της παραλίας. Αλλά η Πολωνία στηρίζει πολλά σε αυτό το βορειοδυτικό λιμάνι της Βαλτικής για να τη σώσει.

Ο τερματικός σταθμός Lech Kaczynski είναι αναπόσπαστο κομμάτι της αντικατάστασης του χαμένου ρωσικού φυσικού αερίου, αφού η Gazprom διέκοψε τις προμήθειες στην Πολωνία τον Απρίλιο.

Οι ευρωπαϊκές τιμές του φυσικού αερίου «εκτοξεύτηκαν» τον Ιούνιο. Η Γερμανία προχώρησε ένα βήμα πιο κοντά στη διανομή φυσικού αερίου για τους καταναλωτές και η Ιταλία προστέθηκε σε μια σειρά ευρωπαϊκών χωρών που ανέφεραν περαιτέρω περικοπές στις ρωσικές προμήθειες, όπως γράφει το BBC.

Εντατικές οι εργασίες για μεγαλύτερο ποσοστό επαναεριοποίησης

Εν τω μεταξύ, πίσω στον τερματικό σταθμό Kaczynski οι εργαζόμενοι είναι απασχολημένοι με την τοποθέτηση θεμελίων για ένα τσιμεντένιο φρεάτιο που θα συνδέει έναν τρίτο κύλινδρο με τις θέσεις εκφόρτωσης περίπου μισό χιλιόμετρο μακριά στην ακτή.

Το υγροποιημένο φυσικό αέριο φτάνει στις προβλήτες με δεξαμενόπλοια από όλο τον κόσμο -κυρίως από το Κατάρ και τις ΗΠΑ, αλλά και από τη Νορβηγία, και περιστασιακά από τη Νιγηρία ή το Τρινιντάντ και Τομπάγκο.

Στην ερώτηση αν το έργο βρίσκεται σε καλό δρόμο, ένας Ουκρανός εργάτης χαμογελά και απαντά χαρούμενα: «και ακόμη καλύτερα».

Ο τερματικός σταθμός τέθηκε σε λειτουργία το 2016 και η κατασκευή του κόστισε 3,5 δισεκατομμύρια ζλότι (625 εκατομμύρια λίρες). Επί του παρόντος, λαμβάνει και επαναεριοποιεί περίπου το 23% της ετήσιας ζήτησης της Πολωνίας που ανέρχεται σε 21 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα (bcm) φυσικού αερίου.

Με την ολοκλήρωση των εργασιών επέκτασης, το ποσοστό αυτό θα αυξηθεί σε 7,5 δισ. κυβικά μέτρα ετησίως έως το τέλος του 2023 και σύμφωνα με πληροφορίες θα μπορούσε να ανέλθει σε 10 δισ. κυβικά μέτρα μετά από αυτό.

Όπως και η υπόλοιπη Ευρώπη, η Πολωνία απομακρύνεται από τους σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής με καύση άνθρακα, αλλά η εγχώρια κατανάλωση φυσικού αερίου αυξάνεται γρήγορα, πιθανότατα σε περίπου 30 δισ. κυβικά μέτρα ετησίως, που ισοδυναμεί περίπου με τη θέρμανση εννέα εκατομμυρίων κατοικιών.

Πολωνία VS Γερμανία: Ο... αγώνας δρόμου

Περνώντας κάποιος μέσα από τον χώρο του τερματικού σταθμού, θα δει γερμανικά καταφύγια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. «Οι Γερμανοί χτίζουν τον δικό τους τερματικό σταθμό πέρα από τα σύνορα, όχι μακριά από εδώ. Αλλά θα τους προλάβουμε», λέει ο Jozef.

Το Swinoujscie βρίσκεται πολύ πιο κοντά στο Βερολίνο από ό,τι στη Βαρσοβία -μόλις 90 χιλιόμετρα από τη γερμανική πρωτεύουσα έναντι 560 χιλιομέτρων από την αντίστοιχη πολωνική πόλη. Στη βόρεια Γερμανία, ένας από καιρό προγραμματισμένος τερματικός σταθμός υγροποιημένου φυσικού αερίου μόλις άρχισε να κατασκευάζεται κοντά στο Wilhelmshafen, ενώ υπάρχουν σχέδια για άλλους δύο κοντά στο Αμβούργο.

Η προσπάθεια απομάκρυνσης από το ρωσικό φυσικό αέριο

Η Πολωνία επεξεργάζεται διασυνδέσεις με τη Λιθουανία, την Ουκρανία, τη Σλοβακία και την Τσεχική Δημοκρατία, ώστε να είναι σε θέση να παραδίδει πλεονάζουσες ποσότητες αερίου στις γειτονικές αγορές -σε μια προσπάθεια να δημιουργήσει έναν περιφερειακό κόμβο αερίου.

«Η Πολωνία θα πρέπει να διαδραματίσει κρίσιμο ρόλο τόσο στις προσπάθειες της ΕΕ να σταματήσει σταδιακά τις εισαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου, όσο και στην επίτευξη του μακροπρόθεσμου στόχου για μηδενικές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου», λέει ο Henning Gloystein, διευθυντής Ενέργειας, Κλίματος και Πόρων στο Eurasia Group.

«Η άμεση προτεραιότητα είναι η αντικατάσταση των σχεδόν 10 δισ. κυβικών μέτρων φυσικού αερίου που λάμβανε η Πολωνία από τη Ρωσία. Αυτό θα συμβεί κυρίως με την έναρξη λειτουργίας του Baltic Pipe, η οποία έχει προγραμματιστεί να ξεκινήσει αργότερα φέτος», προσθέτει.

«Μακροπρόθεσμα, η Πολωνία θα πρέπει να κάνει ακόμη περισσότερα όσον αφορά στους νέους ενεργειακούς πόρους, καθώς η χώρα πρέπει να μειώσει τη μεγάλη εξάρτησή της από τον άνθρακα αν θέλει να έχει οποιαδήποτε πιθανότητα να επιτύχει τους στόχους της για καθαρό μηδενικό επίπεδο το 2050», προσθέτει ο Gloystein.

Η Σλοβακία -η οποία εξαρτάται σχεδόν πλήρως από το ρωσικό φυσικό αέριο- και η Τσεχική Δημοκρατία - έχουν υποσχεθεί υποστήριξη για τον τερματικό σταθμό της Πολωνίας. Η κυβέρνηση της τελευταίας δήλωσε, μάλιστα, ότι θα επενδύσει στην επέκταση του τερματικού σταθμού φυσικού αερίου στο Swinoujscie.