Κόσμος|29.12.2022 07:55

Γύρισαν από το κατώφλι του θανάτου: Πώς είναι να επιβιώνεις έπειτα από εκτέλεση με θανατηφόρο ένεση – Οι τραγικές στιγμές ενός μελλοθάνατου

Νίκος Τζιανίδης

Κι όμως έχουν καταγραφεί και τέτοια περιστατικά: Έχουν φθάσει στο κατώφλι του θανάτου και έχουν επιστρέψει ζωντανοί! Πώς είναι άραγε να επιβιώνεις έπειτα από απόπειρα εκτέλεσης με θανατηφόρο ένεση; Ένας μελλοθάνατος περιέγραψε τις τελευταίες στιγμές του, που όμως δεν έμελλε να είναι οι τελευταίες…

Από τους κορυφαίους λογοτέχνες, που ανάσαναν τον ζωογόνο αέρα του κόσμου μας, ο Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι, είχε βιώσει την ασφυκτική αγωνία πριν από τον θάνατο, απέναντι στο εκτελεστικό απόσπασμα· η εκτέλεση του ήταν εικονική κι ο Μοσχοβίτης φιλόσοφος και συγγραφέας αποχώρησε ζωντανός μεν, αλλά βαθιά τραυματισμένος από την απάνθρωπη εμπειρία. Χρόνια μετά έγραφε στον «Ηλίθιο» του: «Η θανάτωση ύστερ’ από καταδίκη είναι δυσανάλογα φριχτότερη απ’ το φόνο που διέπραξε ο ληστής. Εκείνον που τον σκοτώνουν οι ληστές, τον σφάζουν, τη νύχτα στο δάσος ή όπου αλλού, κι εκείνος το δίχως άλλο ελπίζει ακόμα πως θα σωθεί, το ελπίζει ως την πιο τελευταία στιγμή. Υπήρξαν παραδείγματα που του ’χαν κόψει κιόλας το λαρύγγι κι αυτός έλπιζε ακόμα, έτρεχε να σωθεί ή ικέτευε να τον αφήσουν. Εδώ όμως όλη αυτή την τελευταία ελπίδα, που σαν την έχεις σου είναι δέκα φορές πιο εύκολο να πεθάνεις, σου την στερούν στα σίγουρα· εδώ υπάρχει καταδίκη, κι ο τρομερός πόνος βρίσκεται ίσα – ίσα στο γεγονός πως το ξέρεις ότι είναι των αδυνάτων αδύνατο να την αποφύγεις· μεγαλύτερο μαρτύριο απ’ αυτό δεν υπάρχει στον κόσμο». Ανατριχιαστικό!

Κι όμως υπάρχει μεγαλύτερο μαρτύριο: το να προσπαθούν να σε σκοτώσουν οι δήμιοι με τις αγαθές προθέσεις στις Ηνωμένες Πολιτείες και να μην το καταφέρνουν.

Ούτε για μια εκτέλεση δεν είναι ικανοί...

Το τμήμα εκτελέσεων θανατοποινιτών της Αλαμπάμα, σε τρεις περιπτώσεις πρόσφατα, απέτυχαν προσπαθώντας επί ώρες να στείλουν στον άλλο κόσμο τον άνθρωπο που είχαν στα χέρια τους, προκαλώντας του τεράστια αγωνία και σωματικό πόνο. Διαβάστε περισσότερα πιο κάτω:

Στις 19.57, στις 17 του περασμένου μήνα, φρουροί των φυλακών μπήκαν στο «κελί του θανάτου» στο σωφρονιστικό ίδρυμα «Χόλμαν» στο Άτμορ, της νότιας Αλαμπάμα, όπου ο Κένεθ Σμιθ περίμενε την εκτέλεση του με θανατηφόρα ένεση για τη δολοφονία της Ελίζαμπεθ Σένετ, συζύγου ενός ιεροκήρυκα. είχε καταδικαστεί για την πράξη του πριν από 32 χρόνια, το 1988. Ο ιεροκήρυκας είχε πληρώσει για να δολοφονήσουν τη σύζυγό του και αυτοκτόνησε μια εβδομάδα μετά τη δολοφονία της

Οι φρουροί πέρασαν στον Σμιθ χειροπέδες και αλυσίδες στα πόδια και τον οδήγησαν στον θάλαμο εκτέλεσης· τον έδεσαν σφιχτά στο πάγκο του δημίου και περίμεναν. Καθώς βρισκόταν εκεί, ο Σμιθ προετοιμαζόταν ψυχολογικά για το τελευταίο του ταξίδι· κοίταξε τα φώτα φθορισμού πάνω από το κεφάλι του και εντυπωσιάστηκε για το πώς σχημάτιζαν το σχήμα του σταυρού. Πάνω από 30 χρόνια θανατοποινίτης, ο Σμιθ είχε βρει καταφύγιο στη θρησκεία και τώρα σιγοτραγουδούσε με παράπονο: «Δεν είμαι μόνος»...

Δύο λεπτά πριν οδηγηθεί ο θανατοποινίτης στο θάλαμο εκτέλεσης, το Εφετείο είχε αναστείλει την εκτέλεσή του. Οι δικαστές είχαν βάσιμους λόγους να υποψιάζονται ότι η ομάδα που ήταν επιφορτισμένη με την έγχυση των ενδοφλεβίων θανατηφόρων φαρμάκων θα αντιμετώπιζε «εξαιρετική δυσκολία» στο να βρει πρόσβαση στις φλέβες του κρατουμένου με αποτέλεσμα πως κάτι τέτοιο θα του προκαλούσε «προστιθέμενο πόνο».
Παρά τη σαφή εντολή να ανασταλεί η εκτέλεση, η ομάδα των δημίων προχώρησε. Σύμφωνα με τους δικηγόρους του Σμιθ - οι οποίοι μετέφεραν την αφήγηση του θανατοποινίτη - «πίστευε ότι θα πέθαινε σύντομα και ότι δεν μπορούσαν να του κάνουν τίποτα περισσότερο». Κι όμως μπορούσαν!

Στις 10 το βράδυ, μια ομάδα τριών δημίων μπήκε στην αίθουσα εκτελέσεων, έτοιμη να εγχύσει το θανατηφόρο κοκτέιλ των φαρμάκων στον Σμιθ: υδροχλωρική μιδαζολάμη, βρωμιούχο ροκουρόνιο και χλωριούχο κάλιο. Κάποιος έδεσε σφιχτά ένα ελαστικό ιμάντα γύρω από το μπράτσο του Σμιθ και μετά έμπηξε μια βελόνα μέσα του. Όταν ο Σμιθ διαμαρτυρήθηκε ότι πονούσε αφόρητα, τον καθησύχασαν: «Δεν είναι τίποτα…».

Το μαρτύριο του άγιου Πέτρου!

Αφού απέτυχε η προσπάθεια, οι δήμιοι άρχισαν να χτυπούν απαλά το δεξί χέρι του Σμιθ για να διογκώσουν τις φλέβες και μετά επιχείρησαν να τον τρυπήσουν σε πολλά σημεία.
«Με κάθε τρύπημα, ο κ. Σμιθ ένιωθε τη βελόνα να μπαίνει και να βγαίνει και να κινείται κάτω από το δέρμα του, προκαλώντας του μεγάλο πόνο», κατέγραψαν στην αναφορά τους οι δικηγόροι.
Όταν δεν κατάφεραν να βρουν λειτουργικές φλέβες, οι εκτελεστές έδωσαν εντολή στους δεσμοφύλακες να κρατήσουν τον μελλοθάνατο προς τα πίσω, με τρόπο ώστε τα πόδια του να δείχνουν προς το ταβάνι ενώ το κεφάλι του προς το πάτωμα. Ο Σμιθ βρισκόταν τώρα, περιέργως για έναν άνθρωπο θρησκευόμενο, σε ανάποδη σταύρωση, σαν το μαρτύριο που υπέστη ο άγιος Πέτρος...

Ο Σμιθ παρέμεινε σε αυτή τη θέση επί αρκετά λεπτά. Η ομάδα των εκτελεστών έφυγε για να επιστρέψει αργότερα με μια σύριγγα με βελόνα μεγάλης διαμέτρου· όλοι φορώντας μάσκα προσώπου και νάιλον φόρμες για να προστατευτούν από το πιτσίλισμα του αίματος. Τότε ήταν που άρχισαν να τρυπούν τον μελλοθάνατο κάτω από την κλείδα αναζητώντας μια κεντρική δίοδο κατευθείαν στην υποκλείδια αρτηρία του.

Για το καλό του...

Μετά πέντε ή έξι τρυπήματα, χωρίς επιτυχία, ένας δεσμοφύλακας έφερε το κεφάλι του Σμιθ στο πλάι για να βοηθήσει τους εκτελεστές. Μέχρι εκείνη τη στιγμή ο κρατούμενος πονούσε βασανιστικά, σύμφωνα με τους δικηγόρους του. Όταν ο Σμιθ διαμαρτυρήθηκε, ο υποδιοικητής των φυλακών κρατώντας το κεφάλι του κατάδικου φέρεται να του είπε: «Έλα Κένι, μη μιλάς, για το καλό σου το κάνουμε»!
Είναι δυνατόν να επιβιώσεις από μια απόπειρα εκτέλεσης στις ΗΠΑ; Υπό κανονικές συνθήκες, όχι, αλλά στην Αλαμπάμα όλα είναι πιθανά.

Σε τρεις περιπτώσεις τους τελευταίους τέσσερις μήνες, το τμήμα εκτελέσεων της νοτιοανατολικής πολιτείας των ΗΠΑ εξευτέλισε τη διαδικασία θανάτωσης κρατουμένων με ενέσεις. Σε όλες τις απόπειρες εκτέλεσης, οι των δημίων πάλευαν επί ώρες για να βρουν φλέβα μέσα από την οποία θα μπορούσαν να εγχύσουν το θανατηφόρο κοκτέιλ που ορίζεται από τα πρωτόκολλα της Αλαμπάμα.
Σε δύο από αυτές τις περιπτώσεις κι έπειτα από ώρες οδυνηρής για τον μελλοθάνατο προσπάθειας, αναγκάστηκαν να παραδεχτούν την ήττα τους. Οι κρατούμενοι έζησαν – σχεδόν αδιανόητο – για να διηγηθούν την περιπέτειά τους.

Μια σειρά άστοχων εκτελέσεων στο θάλαμο θανάτου, στην Αλαμπάμα, αλλά και σε άλλες πολιτείες, επανέφερε στο προσκήνιο τη χρήση των θανατηφόρων φαρμάκων ως κύρια μέθοδο εκτέλεσης στις ΗΠΑ. Η πληθώρα ανάλογων περιστατικών με εκείνο του Σμιθ και τόσων άλλων, ήταν τόσο κραυγαλέα που πολλοί άρχισαν να αναρωτιούνται αν τελικά η θεωρία που επικρατεί εδώ και μισό αιώνα, ότι δήθεν οι θανατηφόρες ενέσεις είναι ένας ιατρικά ενημερωμένος και κυρίως αξιοπρεπής τρόπος για να σκοτώνουν ανθρώπους νόμιμα τα κράτη, ευσταθεί.

Για πρώτη φορά το 1977

Η διαδικασία εκτέλεσης με ενέσεις προτάθηκε για πρώτη φορά από έναν ιατροδικαστή στην Οκλαχόμα το 1977, ως μια πιο πολιτισμένη, ανώδυνη εναλλακτική μορφή θανάτωσης από εκείνη της ηλεκτρικής καρέκλας ή του εκτελεστικού αποσπάσματος. Από την αρχή της εφαρμογής της η μέθοδος αντιμετώπισε προβλήματα που είχαν να κάνουν με τις διαμάχες γύρω από τα φαρμακευτικά σκευάσματα που χρησιμοποιούνταιν στο κοκτέιλ μέχρι τους αγωνιώδεις και δυνητικά οδυνηρούς θανάτους.
Να τονιστεί εδώ ότι, τόσο η Αμερικανική Ιατρική Ένωση όσο και η Αμερικανική Επιτροπή Αναισθησιολογίας απαγορεύουν στα μέλη τους να συμμετέχουν σε εκτελέσεις. Για να ξεπεράσουν αυτό το εμπόδιο, πολλές πολιτείες κρατούν πίσω από πέπλο μυστικότητας τις εκτελέσεις θανατοποινιτών για να αποφύγουν τον δημόσιο έλεγχο. Στην Αλαμπάμα, για παράδειγμα, τα μέλη της ομάδας εκτέλεσης διατηρούν αυστηρά την ανωνυμία τους.

«Οι πρόσφατες αποτυχημένες εκτελέσεις με ένεση έδειξαν ότι, ανεξάρτητα από το φάρμακο που χρησιμοποιείται, οι καταδικασμένοι περνούν τις τελευταίες τους ώρες με οδυνηρό πόνο και αγωνία», δήλωσε η Μάγια Φόα, διευθύντρια της ομάδας ανθρωπίνων δικαιωμάτων Reprieve US.

Τελικά θα το κάνουμε μια άλλη φορά...

Στην περίπτωση του Κένεθ Σμιθ, οι προσπάθειες της ομάδας εκτελεστών απέτυχαν και λίγο πριν από τα μεσάνυχτα, όταν και έληγε το θανατικό ένταλμα, η διαδικασία ακυρώθηκε. Ο Σμιθ είναι ακόμα ζωντανός αλλά γεμάτος τρύπες και βαθιά τραυματισμένος· ήταν δεμένος στο κρεβάτι της εκτέλεσης για τέσσερις ώρες!
Ο Κένεθ Σμιθ είναι ένας από τους δύο ανθρώπους που έχουν επιζήσει από μια διαδικασία εκτέλεσης στις ΗΠΑ. Ο συνοδοιπόρος του σε αυτόν τον δύσβατο Γολγοθά είναι ο Άλαν Μίλερ, που υποβλήθηκε σε απόπειρα εκτέλεσης από την Αλαμπάμα τον Σεπτέμβριο.

Ο Μίλερ είχε καταδικαστεί σε θάνατο για τον φόνο τριών συναδέλφων του το 1999. Στις 22 Σεπτεμβρίου, μετά 23 χρόνια από την καταδίκη του, οδηγήθηκε στον θάλαμο θανάτου στο «Χόλμαν» και υποβλήθηκε σε αυτό που οι δικηγόροι του ισχυρίζονται ότι ήταν «σωματικά και ψυχικά βασανιστήρια»: Τρυπήθηκε επανειλημμένως για 90 λεπτά καθώς βρισκόταν ξαπλωμένος στο κρεβάτι.

Η νομική ομάδα του Μίλερ είχε επισημάνει στη δίκη ότι οι γιατροί προσπαθούσαν να αποκτήσουν πρόσβαση στις φλέβες του καθ’ όλη τη διάρκεια του εγκλεισμού του στη φυλακή. Στην πραγματικότητα, ο κρατούμενος ήταν τόσο ανήσυχος ότι η εκτέλεση θα πήγαινε στραβά που επέλεξε – όπως ήταν το δικαίωμά του βάσει του νόμου της Αλαμπάμα – να πεθάνει σε θάλαμο αερίων· η Αλαμπάμα αγνόησε το αίτημα του!

Και η περιγραφή είναι συγκλονιστική: «Αριστερό χέρι, δεξί χέρι, αριστερό χέρι, εσωτερικό αριστερό χέρι, δεξί πόδι, αριστερό πόδι. Κάθε πόντος του σώματος του μελλοθάνατου τρυπήθηκε πολλές φορές σε μια ολοένα και πιο απελπισμένη, και τελικά μάταιη, αναζήτηση για πρόσβαση σε φλέβα. Κάποιες φορές με δύο εκτελεστές να διερευνούν ταυτόχρονα διαφορετικά μέρη με τις βελόνες τους. Όπως ο Σμιθ, ο Μίλερ ταλαντευόταν… σταυρωμένος ανάποδα για περίπου 20 λεπτά· όταν τον κατέβασαν, έτρεχε αίμα από τις πληγές του.
Λίγο πριν τα μεσάνυχτα, του είπαν: «Η εκτέλεσή σου αναβλήθηκε». Ο Μίλερ πέρασε τις επόμενες μέρες κουλουριασμένος σε εμβρυϊκή στάση στο κελί του.

Εν μέσω της αυξανόμενης ανησυχίας του κοινού για τη σειρά των αποτυχημένων εκτελέσεων στην Αλαμπάμα, ο Ρεπουμπλικανός κυβερνήτης της πολιτείας, Κέι Άιβι, διέταξε, τον περασμένο μήνα, την προσωρινή διακοπή των εκτελέσεων για να εκπονηθεί η επίσημη αναθεώρηση. Τώρα η πολιτεία θα πρέπει να προσφύγει ξανά στο δικαστήριο για να αναζητήσει νέα ημερομηνία εκτέλεσης του Σμιθ...

Και πάλι τα γραπτά του Ντοστογιέφσκι, έτσι ως επίλογο: «Οι εντολές λένε: ου φονεύσεις, κι επειδή λοιπόν σκότωσε εκείνος, να τον σκοτώσουμε και μεις. Όχι, αυτό είναι απαράδεχτο»!