Κόσμος|09.01.2023 10:00

Πώς Τραμπ και Μπολσονάρου «κατεύθυναν» τους οπαδούς τους: Οι ομοιότητες της επίθεσης στη Βραζιλία με αυτή στο Καπιτώλιο των ΗΠΑ

Newsroom
Σετ φωτογραφιών, σύρετε προς τα αριστερά
Βραζιλία: Διαδήλωση υποστηρικτών του Μπολσονάρου/AP
Βραζιλία: Διαδήλωση υποστηρικτών του Μπολσονάρου/AP
Βραζιλία: Διαδήλωση υποστηρικτών του Μπολσονάρου/AP
Βραζιλία: Διαδήλωση υποστηρικτών του Μπολσονάρου/AP
Βραζιλία: Διαδήλωση υποστηρικτών του Μπολσονάρου/AP

Ένας ηττημένος πρόεδρος υποστηρίζει -ψευδώς- ότι οι εκλογές ήταν στημένες. Μετά από μήνες αβάσιμων ισχυρισμών για νοθεία, εξαγριωμένοι μπολσοναριστές εισβάλλουν στο Κογκρέσο. Τα «βάζουν» με την αστυνομία και βανδαλίζουν την έδρα της εθνικής κυβέρνησης, απειλώντας τους δημοκρατικούς θεσμούς της Βραζιλίας.

Οι ομοιότητες ανάμεσα στη βία του πλήθους την Κυριακή στη Βραζιλία και της εισβολής στο Καπιτώλιο των ΗΠΑ στις 6 Ιανουαρίου το 2021 είναι ξεκάθαρες: Ο Ζαΐχ Μπολσονάρου, ο δεξιός πρώην πρόεδρος της Βραζιλίας, προσπαθούσε επί μήνες να υπονομεύσει τα αποτελέσματα των εκλογών που έχασε, με τον ίδιο τρόπο που έκανε ο Ντόναλντ Τραμπ μετά την ήττα του στις προεδρικές εκλογές του 2020.

Άλλωστε, οι σύμμαχοι του Τραμπ, οι οποίοι είχαν συμβάλει στη διάδοση ψευδών στοιχείων σχετικά με τις εκλογές του 2020, στράφηκαν στη διασπορά αμφιβολιών και για τα αποτελέσματα των προεδρικών εκλογών της Βραζιλίας τον Οκτώβριο.

Αυτές οι κινήσεις του Μπολσονάρου και των συμμάχων του έχουν τώρα καταλήξει σε μια προσπάθεια -όσο απίθανη κι αν είναι- να ανατραπούν τα αποτελέσματα των εκλογών της Βραζιλίας και να επανέλθει ο πρώην πρόεδρος στην εξουσία. Με τον ίδιο περίπου τρόπο όπως στις 6 Ιανουαρίου, ο όχλος που κατέβηκε στην πρωτεύουσα της Βραζιλίας «αγνόησε» την αστυνομία στην περίμετρο του κτιρίου που στεγάζει το Κογκρέσο και σάρωσε τις αίθουσες της εξουσίας -σπάζοντας παράθυρα, παίρνοντας πολύτιμα αντικείμενα και ποζάροντας για φωτογραφίες σε εγκαταλελειμμένες αίθουσες του νομοθετικού σώματος.

Η διαφορά των δύο επιθέσεων

Οι δύο επιθέσεις, φυσικά, δεν ταιριάζουν πλήρως, σύμφωνα με την ανάλυση των New York Times. Ο όχλος της 6ης Ιανουαρίου προσπαθούσε να σταματήσει την επίσημη πιστοποίηση των αποτελεσμάτων των εκλογών του 2020 πριν την ορκωμοσία του νέου προέδρου, Τζο Μπάιντεν, στις 20 Ιανουαρίου.

Αλλά ο Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα, ο νέος πρόεδρος της Βραζιλίας, ορκίστηκε πριν από περίπου μία εβδομάδα. Τα αποτελέσματα των προεδρικών εκλογών επικυρώθηκαν από το εκλογοδικείο της χώρας και όχι από το νομοθετικό της σώμα. Δεν υπήρχε καμία επίσημη διαδικασία για να διακοπεί την Κυριακή και το Κογκρέσο της Βραζιλίας δεν συνεδρίαζε.

Η βία του όχλου στις 6 Ιανουαρίου 2021 «έφτασε κατευθείαν στην καρδιά της μεταβαλλόμενης κυβέρνησης», ενώ η επίθεση στη Βραζιλία δεν είναι «τόσο βαριά φορτισμένη με αυτό το είδος συμβολισμού», δήλωσε ο Καρλ Τομπάιας, καθηγητής συνταγματικού δικαίου στο Πανεπιστήμιο του Ρίτσμοντ.

Και ο Μπολσονάρου, ο οποίος είχε στενούς δεσμούς με τον Τραμπ καθ' όλη τη διάρκεια των ετών που ήταν μαζί στην εξουσία, δεν βρισκόταν πουθενά κοντά στην πρωτεύουσα, καθώς έχει πια εγκατασταθεί στο Ορλάντο της Φλόριντα, περίπου 150 μίλια από την έπαυλη του Τραμπ στο Μαρ-α-Λάγκο.

Ευρεία καταδίκη

Παρόλα αυτά, η εξέγερση στην Μπραζίλια προκάλεσε ευρεία καταδίκη, μεταξύ άλλων και από Αμερικανούς νομοθέτες, με πολλούς Δημοκρατικούς να την παρομοιάζουν με την έφοδο στο Καπιτώλιο των ΗΠΑ.

«Οι δημοκρατίες του κόσμου πρέπει να δράσουν γρήγορα για να καταστήσουν σαφές ότι δεν θα υπάρξει καμία υποστήριξη για τους δεξιούς εξεγερμένους που εισβάλλουν στο Κογκρέσο της Βραζιλίας», έγραψε στο Twitter ο εκπρόσωπος Τζέιμι Ράσκιν. «Αυτοί οι φασίστες που διαμορφώνουν τον εαυτό τους μετά τους ταραξίες του Τραμπ στις 6 Ιανουαρίου πρέπει να καταλήξουν στο ίδιο μέρος: στη φυλακή».

Ο αντιπρόσωπος Τζορτζ Σάντος, ένας Ρεπουμπλικάνος από τη Νέα Υόρκη που τελεί υπό ποινική έρευνα από τις Αρχές της Βραζιλίας, φάνηκε να είναι ένας από τους πρώτους εκλεγμένους αξιωματούχους του κόμματός του που καταδίκασε τη βία του όχλου σε ανάρτησή του στο Twitter την Κυριακή, αλλά δεν έκανε σύνδεση με την 6η Ιανουαρίου.

Πολλοί από τους νομοθέτες που καταδίκασαν τη βία είχαν ζήσει την επίθεση στο Καπιτώλιο που σημειώθηκε πριν από δύο και πλέον χρόνια. Ο κ. Ράσκιν ήταν ο επικεφαλής διαχειριστής της διαδικασίας μομφής στη δεύτερη δίκη μομφής του κ. Τραμπ για τον ρόλο του στην υποκίνηση του όχλου.

Σε έναν τελευταίο απόηχο της επίθεσης της 6ης Ιανουαρίου, την Κυριακή, λίγες ώρες μετά την έναρξη των ταραχών στη Βραζιλία, ο Μπολσονάρου ανάρτησε ένα μήνυμα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης καλώντας σε ειρήνη, όπως είχε κάνει και ο Τραμπ. Οι Αρχές είχαν ήδη ανακοινώσει ότι είχαν θέσει την κατάσταση υπό έλεγχο.

150 συλλήψεις

Τουλάχιστον 150 οπαδοί του ακροδεξιού πρώην προέδρου Ζαΐχ Μπολσονάρου συνελήφθησαν μετά την εισβολή και τις εκτεταμένες καταστροφές που προκάλεσαν στις έδρες των τριών εξουσιών στη Βραζιλία την Κυριακή στην πρωτεύουσα Μπραζίλια, μεταδίδουν μέσα ενημέρωσης.

Πλάνα που μετέδωσε το CNN Brasil εικονίζουν μπολσοναριστές, πολλοί από τους οποίους φορούν τα κίτρινα και πράσινα μπλουζάκια της εθνικής ποδοσφαίρου, να βαδίζουν ο ένας πίσω από τον άλλο με τα χέρια δεμένα πισθάγκωνα σε ράμπα που οδηγεί προς και από το προεδρικό μέγαρο Πλανάλτου, φρουρούμενοι από αστυνομικούς.

Σε άλλες εικόνες διακρίνεται λεωφορείο γεμάτο συλληφθέντες διαδηλωτές να αναχωρεί, προφανώς προς την κατεύθυνση αστυνομικού τμήματος.

Η μονάδα της αστυνομίας που είναι αρμόδια για την ασφάλεια της Γερουσίας ανακοίνωσε πως συνέλαβε περίπου 30 ανθρώπους μέσα στην αίθουσα, που είχαν καταλάβει εξ εφόδου νωρίτερα μπολσοναριστές, όπως και τη Βουλή, το προεδρικό μέγαρο και το Ανώτατο Δικαστήριο.

Καθώς έπεφτε η νύχτα στην πρωτεύουσα της Βραζιλίας, οι δυνάμεις επιβολής της τάξης έμοιαζαν να ανακτούν προοδευτικά τον έλεγχο της κατάστασης, χρησιμοποιώντας εκτοξευτήρες νερού υπό πίεση για να διατηρούν τους διαδηλωτές σε απόσταση, ωστόσο, δεκάδες μπολσοναριστές παρέμεναν επιτόπου και συνέχιζε να επικρατεί σύγχυση.

Επέστρεψε ο Λούλα

Ο Βραζιλιάνος πρόεδρος Λουίς Ινάσιου Λούλα ντα Σίλβα επέστρεψε το βράδυ της Κυριακής (σ.σ. σήμερα το πρωί ώρα Ελλάδας) στην Μπραζίλια και πήγε να διαπιστώσει τις ζημιές στο προεδρικό μέγαρο.

Ο Λούλα, που βρισκόταν το απόγευμα της Κυριακής στην Αρακουάρα, στην πολιτεία Σαν Πάουλου (νοτιοανατολικά), που επλήγη από πλημμύρες, πήγε κατά σειρά στο προεδρικό μέγαρο και κατόπιν στο Ανώτατο Δικαστήριο, όπου επίσης εισέβαλαν και προκάλεσαν καταστροφές μπολσοναριστές, όπως και στο Κογκρέσο.

Πλάνα που μετέδωσε το τηλεοπτικό δίκτυο Globo αργά το βράδυ τον εικονίζουν να συζητά με μέλη του Ανώτατου Δικαστηρίου, μπροστά στο κτίριο με σπασμένα παράθυρα μετά την εισβολή αυτών που εξακολουθούν να απορρίπτουν την επιστροφή του στην εξουσία, μια εβδομάδα αφού ανέλαβε την τρίτη του θητεία.

Ο Ζαΐχ Μπολσονάρου παραμένει στις ΗΠΑ, για τις οποίες αναχώρησε δύο ημέρες πριν από την ορκωμοσία του Λούλα, αρνούμενος να παραδώσει την προεδρική εσάρπα σε αυτόν που τον κέρδισε οριακά την 30ή Οκτωβρίου, που δεν συνεχάρη ποτέ.

«Οι ειρηνικές διαδηλώσεις, που συμμορφώνονται προς τον νόμο, είναι μέρος της δημοκρατίας. Ωστόσο, τα πλιάτσικα και οι εισβολές σε δημόσια κτίρια (...) αντίκεινται προς τον κανόνα», είπε μέσω Twitter ο πρώην πρόεδρος.

Σε άλλη ανάρτησή του απέρριψε «τις κατηγορίες χωρίς απόδειξη» του κεντροαριστερού διαδόχου. Ο Λούλα κατήγγειλε ότι ο «λόγος» του ακροδεξιού πρώην αρχηγού του κράτους «ενεθάρρυνε» τους «φασίστες βάνδαλους» να εισβάλουν στο προεδρικό μέγαρο, στο Ανώτατο Δικαστήριο και στο Κογκρέσο.

«Θα τους βρούμε όλους»

Αντιμέτωπος με μείζονα κρίση μόλις μια εβδομάδα αφότου άρχισε τη νέα του θητεία, έπειτα από τις δύο συναπτές προηγούμενες (2003-2010), ο πρόεδρος καταδίκασε τα γεγονότα «άνευ προηγουμένου στην ιστορία της Βραζιλίας».

«Θα τους βρούμε όλους και θα τιμωρηθούν», τόνισε, αναφερόμενος σε αυτούς που ευθύνονται για τις λεηλασίες και τις καταστροφές. «Θα βρούμε επίσης αυτούς που τους χρηματοδότησαν», είπε στο τέλος.

ΟΛΕΣ ΟΙ ΕΙΔΗΣΕΙΣ

ειδήσεις τώραΝτόναλντ ΤραμπΗΠΑΖαΐχ ΜπολσονάρουεκλογέςΛουίς Ινάσιο Λούλα ντα ΣίλβαΒραζιλία