Κόσμος|20.01.2023 06:15

«Άνθρακας» ο «θησαυρός» των F-16: Γιατί ο Τσαβούσογλου γύρισε με άδεια χέρια στην Τουρκία μετά τη συνάντηση με Μπλίνκεν

Μαρία Ζαχαράκη

Αρνητικός είναι ο απόηχος στην Τουρκία της συνάντησης του Τούρκου υπουργού εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, με τον Αμερικανό ομόλογό του, 'Αντονι Μπλίνκεν.

Σύμφωνα με τα όσα μετέδωσε στο κεντρικό δελτίο ειδήσεων του OPEN από την Κωνσταντινούπολη η Μαρία Ζαχαράκη, ο Τούρκος υπουργός πήγε στην Ουάσιγκτον με σκοπό να φέρει πίσω έστω μία υπόσχεση για τα F-16 πριν από τις εκλογές, και μάλιστα χωρίς όρους, καθώς και με τον ενθουσιασμό ότι ήταν ο πρώτος πολιτικός που έγινε δεκτός επισήμως στην Ουάσιγκτον εδώ και 2 χρόνια. Ωστόσο, ο Τσαβούσογλου επιστρέφει στην Τουρκία χωρίς να έχει πάρει αυτό που ήλπιζε. Όπως λένε πολλοί δηκτικά, με ένα «μηδέν εις το πηλίκο».

Η πολιτική ανάλυση της Τουρκίας, την Πέμπτη (19/01) ήταν ιδιαίτερα σκληρή απέναντι στον Τσαβούσογλου.  «Οι σχέσεις Τουρκίας - ΗΠΑ είναι πιο τεταμένες από ποτέ», έγραψε την Πέμπτη ο έγκριτος Τούρκος αρθρογράφος/αναλυτής, Μουράτ Γετκίν. «Παρόλο που τα μέρη φροντίζουν να μην τονίζουν τα σοβαρά προβλήματα στις σχέσεις, όπως λέει και το παλιό ρητό, "το δόρυ δε χωράει στο σάκο"», σημείωσε.

Κατά τη διάρκεια της προεκλογικής διαδικασίας, η τουρκική πλευρά, η οποία είχε προσπαθήσει να χρησιμοποιήσει την επίσκεψη αυτή ως ευκαιρία για το θέμα των F16, προτίμησε να μη δείξει καμία αντίδραση στο γεγονός ότι η Ελλάδα έλαβε αεροσκάφη F-35 στο ίδιο πακέτο και έτσι η τουρκο-ελληνική ισορροπία στο Αιγαίο διαταράχθηκε δημοσίως από τις ΗΠΑ.

Η Άγκυρα εισπράττει τα αποτελέσματα της αντιδυτικής ρητορικής

Στη γειτονική χώρα αναρωτιούνται, λοιπόν, πώς είναι δυνατόν να μην αντιληφθεί η τουρκική κυβέρνηση ότι, μη δίνοντας κάτι και συνεχίζοντας την αντιαμερικανική και αντιδυτική ρητορική των τελευταίων εβδομάδων, δε θα υπήρχαν αποτελέσματα από την επίσκεψη. Ήταν σαν να πήγε στον βρόντο μία τέτοια μεγάλη ευκαιρία της Τουρκίας με την Αμερική.

Ποιος είναι ο απόηχος λοιπόν και το αποτέλεσμα της συνάντησης; Πρώτον, όσον αφορά τις ελληνοτουρκικές σχέσεις που τέθηκαν στο τραπέζι από τον Τούρκο ΥΠΕΞ, ο Τσαβούσογλου παραπονέθηκε στον Μπλίνκεν και κατήγγειλε την Ελλάδα με παραδείγματα «προκλήσεων», όπως είπε, ζητώντας από τον Αμερικανό ΥΠΕΞ να αποκαταστήσει την ισορροπία μεταξύ Τουρκίας – Ελλάδας Η απάντηση που έλαβε από μέρους Μπλίνκεν, ήταν ουδέτερη. «Διατηρούμε αυτή την ισορροπία», τού είπε.

Δεύτερον, κανένας λευκός καπνός δε βγήκε και όσον αφορά τα F-16. Τουναντίον, ο Τσαβούσογλου παραδέχτηκε ότι το μόνο που πήρε από τον Μπλίνκεν ήταν ένα μήνυμα ότι, αν η Άγκυρα πει «ναι» στην ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ, το Κογκρέσο θα δει το θέμα διαφορετικά. Το μήνυμα που έστειλε ο Τσαβούσογλου, βέβαια, ήταν ότι, αν η αμερικανική κυβέρνηση επιδείξει ισχυρή βούληση, θα ξεπεραστεί το εμπόδιο Μενέντεζ. Ωστόσο μάλλον αυτό δεν εισακούστηκε, καθώς οι αμερικανικοί θεσμοί λειτουργούν διαφορετικά.

Μέσα σε αυτό το κλίμα, ο Αμερικανός πρέσβης στην Άγκυρα επιχείρησε να «διορθώσει» κάπως το κλίμα απογοήτευσης που έχει διαμορφωθεί, δηλώνοντας ότι, η μεν κυβέρνηση Μπάιντεν είναι υπέρ της πώλησης F-16 στην Τουρκία, το δε Κογκρέσο είναι εκείνο που αντιδρά. Σαν να λέει ότι, το μεν πνεύμα πρόθυμο, αλλά το σώμα -στην προκειμένη περίπτωση το σώμα της Γερουσίας- έχει ανησυχίες, που είναι υπολογίσιμες. Ο πρέσβης προσπάθησε επίσης να διασκεδάσει και την ευρέως διαδεδομένη αντίληψη ότι η πώληση F-16 στην Τουρκία συνδέεται με τη διαδικασία ένταξης της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ.

Η Ουάσιγκτον δε θέλει να φανεί ότι έχει αναγάγει το θέμα της διεύρυνσης του ΝΑΤΟ σε διμερές με την Τουρκία και ότι κάνει παζάρια με την Άγκυρα χρησιμοποιώντας αυτό το θέμα για να της δώσει τα F-16, όπως υπονόησε ο Τσαβούσογλου την Τετάρτη. Αυτό θεωρεί σύσσωμη και η διεθνής κοινότητα, όσο κι αν γίνεται προσπάθεια να κρυφτούν και οι δύο πλευρές πίσω από το δάχτυλό τους.

ΤουρκίαF-16ΗΠΑΜεβλούτ ΤσαβούσογλουΑντονι Μπλίνκενειδήσεις τώραΝΑΤΟ