Η μεγαλύτερη κατάσχεση ακινήτων στην ιστορία της Κωνσταντινούπολης

Μετά τον εγκέλαδο που χτύπησε το Καχραμάνμαράς στις 6 Φεβρουαρίου, ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, υποσχέθηκε να μετασχηματίσει τις πόλεις που κινδυνεύουν από φυσικές καταστροφές και κυρίως από ισχυρούς σεισμούς. Την περασμένη εβδομάδα, η τουρκική Bουλή ψήφισε τον νέο νόμο για τον πολύ-συζητημένο αστικό μετασχηματισμό, προκαλώντας ωστόσο μία μεγάλη κριτική στην Τουρκία, καθώς -σύμφωνα με τους επικριτές της κυβέρνησης Ερντογάν- ανοίγει το δρόμο για τον μεγαλύτερο σφετερισμό περιουσίας στην ιστορία της χώρας.

Η πόλη, στην οποία στοχεύει πρωτίστως ο νόμος, ως πιο επικίνδυνη να ζήσει έναν ισχυρό σεισμό, αλλά και να αποδώσει το μεγαλύτερο κέρδος στα κρατικά ταμεία από τον αστικό μετασχηματισμό, είναι η Κωνσταντινούπολη. Για να υλοποιηθεί το σχέδιο, η κυβέρνηση σκοπεύει να απαλλοτριώσει υποχρεωτικά περιουσίες και να εκτοπίσει εκατομμύρια ανθρώπους από την Κωνσταντινούπολη. Με βάση το νομοσχέδιο, η κυβέρνηση θα έχει το δικαίωμα να κηρύξει πολλά κτήρια ‘υπό προστασία’. Όταν ένας χώρος κηρύσσεται ‘υπό προστασία’, δεν έχει σημασία αν είναι στέρεος, αναστέλλονται όλα τα δικαιώματα ιδιοκτησίας.

Έχει συμβεί πολλές φορές στο παρελθόν. Για να χτιστεί ένα από τα μεγαλύτερα εμπορικά κέντρα στην Κωνσταντινούπολη, το Mall of Istanbul, χρειάστηκε να απαλλοτριωθούν αρκετά ιδιόκτητα ακίνητα με το πρόσχημα της ίδρυσης εκπαιδευτηρίου. Στην πορεία η περιοχή κηρύχθηκε «παραγκούπολη», μετατράπηκε σε οικιστική και εμπορική περιοχή και τελικά πωλήθηκε σε μεγάλη κατασκευαστική εταιρεία για να οικοδομήσει εμπορικό κέντρο.

Αυτή τη φορά το σχέδιο του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν για την Κωνσταντινούπολη είναι πολύ πιο περιεκτικό και καταστροφικό, υποστηρίζουν οι επικριτές του νομοσχεδίου. «Εάν το σχέδιο πραγματοποιηθεί, θα γίνουμε μάρτυρες μιας άνευ προηγουμένου αλλαγής ιδιοκτησίας στην Κωνσταντινούπολη», λένε.

Μετά τον σεισμό της 6ης Φεβρουαρίου ο Ερντογάν ανακοίνωσε ότι θα χτιστούν δύο νέες πόλεις χωρητικότητας 500 χιλιάδων ανθρώπων και στις δύο πλευρές της Κωνσταντινούπολης. Ο αριθμός των επικίνδυνων περιοχών που πρέπει να γκρεμιστούν στην Κωνσταντινούπολη είναι 142. Η κυβέρνηση σχεδιάζει να χτίσει 1,5 εκατομμύρια νέα σπίτια στην Κωνσταντινούπολη, συμπεριλαμβανομένης της αναστήλωσης 500.000 υφιστάμενων κατοικιών. Σε πρώτο στάδιο θα πρέπει να κατεδαφιστούν 600 χιλιάδες σπίτια μέσα σε 8 μήνες. Αν υπολογίσουμε ότι σε κάθε σπίτι μένει κατά μέσο όρο μία 4μελής οικογένεια, θα πρέπει συνολικά 2.4 εκατ. άνθρωποι να εκτοπιστούν μέσα στους 8 μήνες. Όσοι δεν θα έχουν την οικονομική δυνατότητα να παραμείνουν, θα πρέπει να φύγουν από την Πόλη.

Από την άλλη, για να υλοποιηθεί ο αστικός μετασχηματισμός χρειάζονται χρήματα. Ο υπουργός Οικονομικών Μεχμέτ Σιμσέκ πηγαίνει από πόρτα σε πόρτα για να βρει χρήματα. Πώς θα γίνει ο μετασχηματισμός; Το μόνο που έχει η κυβέρνηση είναι η Κωνσταντινούπολη. Το μόνο ‘ακίνητο’ που μπορείς να προσφέρεις στη διεθνή αγορά και να το πουλήσεις. Το πιο ελκυστικό «προϊόν» που έβαλε στο τραπέζι ο Μεχμέτ Σιμσέκ κατά τις περιοδείες του στον Κόλπο με τον Ερντογάν ήταν η Κωνσταντινούπολη. Χώρες όπως τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (ΗΑΕ) είναι ήδη πρόθυμες να παράσχουν κεφάλαια και να αναδιαμορφωθεί η Κωνσταντινούπολη, αλλά τότε σε αυτή θα μπορεί να μένει μόνο μία οικονομικά άρχουσα ελίτ.

Μπορεί ο Ερντογάν να το καταφέρει;

«Ο Ερντογάν στη Βουλή διαθέτει την πλειοψηφία που κάνει δυνατή την έγκριση οποιουδήποτε νόμου. Το μόνο που μένει είναι να χρησιμοποιήσει ύπουλες μεθόδους για να αποσπάσει την προσοχή της κοινωνίας με άλλα πράγματα και αυτό είναι όλο...», υποστηρίζει ο αρθρογράφος της εφημερίδας Ντουβάρ, Μπαχαντίρ Οζγκιούρ, λίγο πριν ψηφιστεί ο νέος νόμος.