Ένα ακόμα καλά φυλαγμένο μυστικό των Κινέζων: η πόλη κάτω από το Πεκίνο όπου ζουν χιλιάδες άνθρωποι – Πώς ανοίχτηκαν με τα νύχια εκατοντάδες στοές

Βαθιά κάτω από τα πολυσύχναστα πεζοδρόμια και τους πολύβουους δρόμους του Πεκίνου, υπάρχει ένα καλά κρυμμένο μυστικό: ένας εντελώς διαφορετικός κόσμος.

Η πρωτεύουσα της Κίνας αριθμεί περίπου 21,5 εκατομμύρια κατοίκους, αλλά αρκετές χιλιάδες από αυτούς διαβιούν σε υπόγειες σήραγγες, που εκτείνονται έως και τρεις ορόφους κάτω από το έδαφος!

Δεν υπάρχει επίσημη αναφορά για το συνολικό μέγεθος του κολοσσιαίου έργου, ούτε το πού ακριβώς βρίσκονται όλες οι σήραγγες, αλλά πιστεύεται- σύμφωνα με διηγήσεις αυτοπτών μαρτύρων- ότι καλύπτουν μια έκταση πάνω από 20.000 στρέμματα και συνδέουν μεταξύ τους όλα τα μεγάλα κυβερνητικά κτίρια της πόλης· κάποτε, πιο παλιά, μπορεί να υπήρχαν έως και 900 ενεργές είσοδοι.

Στα κινέζικα, η υπόγεια πόλη είναι γνωστή ως Dixia Cheng, που σημαίνει «μπουντρούμι»· δημιουργήθηκε για να χρησιμεύσει ως καταφύγιο πόλης από ενδεχόμενη πυρηνική επίθεση και κατασκευάστηκε από απλούς ανθρώπους, που έσκαβαν επί χρόνια- πολλοί από εκείνους- ακόμα και με τα χέρια, ενώ ελάχιστοι ήταν εξοπλισμένοι με φτυάρια, και κουβαλούσαν τα μπάζα μέσα σε καλάθια από μπαμπού. Οι εργασίες για την υπόγεια πόλη άρχισαν το 1969 και μέχρι το 1979 οι στοές της πόλη επεκτείνονταν.

Για τον φόβο των Σοβιετικών

Η ένταση ανάμεσα στην Κίνα και τη Σοβιετική Ένωση κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου έφτασε στο αποκορύφωμα το 1969 με τη σινο-σοβιετική σύγκρουση στα σύνορα, μια σχεδόν άγνωστη στρατιωτική αψιμαχία που δοκίμασε την αντοχή (την ψυχραιμία κυρίως) των δύο χωρών. Οι σινο-σοβιετικές σχέσεις επιδεινώθηκαν μετά τη σοβιετική εισβολή στην Τσεχοσλοβακία το 1968. Οι συνοριακές αντιπαραθέσεις κλιμακώθηκαν τον Μάρτιο του 1969 στο νησί Zhenbao στη Μαντζουρία, με αποτέλεσμα σημαντικές ανθρώπινες απώλειες και από τις δύο πλευρές. Περαιτέρω συγκρούσεις σημειώθηκαν στο Tielieketi στην Xinjiang και η προοπτική μιας πυρηνικής μονομαχίας ήταν πλέον ορατή. Η κρίση αποκλιμακώθηκε μετά τη συνάντηση του σοβιετικού πρωθυπουργού Αλεξέι Κοσίγκιν με τον πρωθυπουργό της Κίνας Τσου Εν Λάι· τότε διατάχθηκε κατάπαυση του πυρός με επιστροφή στο status quo ante bellum (η κατάσταση όπως πριν από τον πόλεμο). Οι σχέσεις των δύο γειτόνων, όμως, ισορροπούσαν σε τεντωμένο σχοινί μέχρι το 1991. Η Κίνα βρισκόταν πάντα σε εγρήγορση για την πιθανότητα κλιμάκωσης ενός ολέθριου πολέμου.

Εκείνα τα πρώτα χρόνια της έντασης, ο Μάο Τσε Τουνγκ, έδωσε, δίχως δεύτερη σκέψη την εντολή στους πολίτες του: «Shenwadong, chengjiliang buchengba» που θα πει: «σκάψτε βαθιά τούνελ, αποθηκεύστε τρόφιμα και προετοιμαστείτε για πόλεμο».
Στο Πεκίνο, περίπου 300.000 πολίτες έσκαψαν κυριολεκτικά με τα δάχτυλα και εκτέλεσαν τις διαταγές του προέδρου Μάο! Ας έκαναν διαφορετικά…

Οι κάτοικοι του Πεκίνου, υπό την καθοδήγηση μηχανικών του στρατού, δημιούργησαν ένα τεράστιο, πολύπλοκο υπόγειο δίκτυο. Οι σήραγγες συνέδεαν περίπου 10.000 αποθήκες αγαθών πρώτης ανάγκης, καθώς και εστιατόρια, θέατρα, εργοστάσια, φάρμες, αθλητικές εγκαταστάσεις και όλα όσα μπορεί να χρειαστεί μια κοινότητα για να επιβιώσει από έναν πυρηνικό πόλεμο ήταν συνδεδεμένα μεταξύ τους!
Ακόμη και το σύστημα εξαερισμού είχε κατασκευαστεί με τέτοιο τρόπο ώστε να απομονώψνεται από τον εξωτερικό ατμοσφαιρικό (μολυσμένο) αέρα. Σύμφωνα με πολλές μαρτυρίες, η κινεζική κυβέρνηση καυχιόταν, εκείνη την εποχή, ότι εκείνο το υπόγειο συγκρότημα ήταν τόσο μεγάλο ώστε μπορούσε να φιλοξενήσει ολόκληρο τον πληθυσμό του κεντρικού Πεκίνου: περίπου 6 εκατομμύρια ανθρώπους το 1969.

Φυσικά, η υπόγεια πολιτεία δεν χρειάστηκε ποτέ να λειτουργήσει ως καταφύγιο. Στη δεκαετία του 1980, πολλά τμήματα από τις υπόγειες στοές παραδόθηκαν στις τοπικές αρχές, οι οποίες τις μετέτρεψαν σε αποθήκες, Γραφεία και καταστήματα. Ωστόσο, το μεγαλύτερο μέρος της υπόγειας πολιτείας του Πεκίνου είναι ιδιόκτητο και υπάρχουν ακόμα αρκετές είσοδοι από τα υπόγεια των υπέργειων καταστημάτων και των πολυκατοικιών.

Χωρίς φως, νερό, τηλέφωνο...

Εκμεταλλευόμενοι τον αυξανόμενο αριθμό των ανθρώπων που μετανάστευσαν από τις αγροτικές περιοχές για να βρουν δουλειά σε ένα ήδη ξέχειλο από ανθρώπους Πεκίνο, οι ιδιοκτήτες τμημάτων του συστήματος τούνελ μετέτρεψαν τις υπόγειες αποθήκες τους σε οικιστικές μονάδες, προσφέροντάς στους ενδιαφερόμενους ενοίκια στο ένα τρίτο των τιμών ενοικίασης σπιτιών της πόλης, που την βλέπει ο ήλιος.

Γνωστή ως η «φυλή των αρουραίων», χιλιάδες άνθρωποι ζουν εκεί, κάτω από το έδαφος, επί δεκαετίες, που κατέβηκαν προσωρινά, μέχρι να μπορέσουν να ανταπεξέλθουν οικονομικά και να μετακομίσουν σε ένα διαμέρισμα πάνω από το έδαφος…. Κάτι που δεν έγινε ποτέ για πολλούς. Οι συνθήκες διαβίωσης είναι σκοτεινές και υγρές. Το 2010, λόγω ανησυχιών για ενδεχόμενους κινδύνους που απειλούσαν την ασφάλεια των κατοίκων, οι Αρχές αποφάσισαν, ότι εκείνα τα πυρηνικά καταφύγια και οι υπόγειοι χώροι αποθήκευσης δεν μπορούσαν πλέον να χρησιμοποιούνται για οικιστικούς σκοπούς. Ωστόσο, οι ένοικοι τους δεν έχουν πού αλλού να πάνε και τους επετράπη να παραμείνουν προσωρινά με αβέβαιο το μέλλον τους. Το 2016, πιθανώς λόγω του αυξανόμενου ενδιαφέροντος των μέσων ενημέρωσης για τη ζωή κάτω από το Πεκίνο, μεγάλη ομάδα κατοίκων της υπόγειας πόλης εκδιώχθηκε, χωρίς μάλιστα προειδοποίηση.

Αχτίδα αισιοδοξίας στο σκοτάδι...

Κι ανάμεσα στους παραμένοντες, ένας άντρας προσπαθεί να βελτιώσει την υπόγεια κοινότητά του. Ο Zhou Zishu, σε συνεργασία με σχεδιαστές, ζωγράφους, πολίτες και ιδιωτικές εταιρείες, ανέπτυξε μια πρωτοβουλία να μετατρέψει τις πρόσφατα εκκενωθείσες σήραγγες σε ένα ζωντανό κοινοτικό κέντρο, με βιβλιοθήκη, αναγνωστήρια, καφετέριες, χώρο παιχνιδιών για παιδιά, κομμωτήρια και χώρους αναψυχής με καταστήματα και γυμναστήριο.

Το ανακαινισμένο πυρηνικό καταφύγιο ονομάζεται Digua Shequ, το οποίο στα κινέζικα σημαίνει η Κοινωνία της Γλυκοπατάτας, μια χαριτωμένη αναφορά στον τρόπο με τον οποίο αυτό η ρίζα αναπτύσσεται κάτω από το έδαφος, και προσφέρει ένα εύγευστο αποτέλεσμα. Αλλά ο Zishu- όπως λέει- διάλεξε αυτό το όνομα γιατί του θυμίζει το πρώτο πράγμα που έφαγε όταν έφτασε στο Πεκίνο: μια αχνιστή γλυκοπατάτα που είχε φέρει μαζί του ο φίλος του για να τον υποδεχτεί στο αεροδρόμιο.

Και η πρωτοβουλία είχε ανταπόκριση: έχει δοθεί επίσημη έγκριση για να ξεκινήσουν 10 παρόμοια έργα, μια κίνηση που φαίνεται να δείχνει ότι το υπόγειο Πεκίνο θα παραμείνει κατοικημένο για πολλά χρόνια ακόμα. Προς το παρόν, η Φυλή των Αρουραίων ζει και κινείται, όπως το συνονόματό τους τρωκτικό: κάτω από τη γη, στο σκοτάδι, με το φως της μέρας να είναι γι’ αυτούς όλο το χρυσάφι του κόσμου…