Δημοτικές εκλογές Τουρκία: Πού οφείλεται η ήττα του Ερντογάν - Ποιος τομέας τον πλήγωσε

Μεγάλη ανατροπή έγινε την Κυριακή στην Τουρκία, καθώς η αντιπολίτευση επικράτησε κατά κράτος του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στις δημοτικές εκλογές της χώρας. Μάλιστα ο Τούρκος πρόεδρος παραδέχθηκε για πρώτη φορά την ήττα του που δημιούργησε ένα διαφορετικό σκηνικό.

Η νίκη του Εκρέμ Ιμάμογλου στην Κωνσταντινούπολη ήταν μεγάλη, ωστόσο η αντιπολίτευση κατάφερε να κερδίσει σχεδόν σε όλη την επικράτεια και κατάφερε να περάσει μπροστά μετά από 22 χρόνια καταγράφοντας ποσοστό 37,4%. Το AKP συγκέντρωσε 35,49%.

Τα τουρκικά πρωτοσέλιδα βάφτηκαν... κόκκινα

Ο κόκκινος χάρτης της Τουρκίας είναι κυρίαρχος σε όλα τα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων σήμερα. Όλες αναγνωρίζουν τη μεγάλη νίκη της αντιπολίτευσης στις εκλογές σε όλη την επικράτεια, αλλά και το μήνυμα που έστειλε ο λαός στην κυβέρνηση.

Οι δε αντιπολιτευόμενες εφημερίδες κάνουν λόγο για «ιστορική νίκη» και «επανάσταση» του λαού, οι δε φιλο-κυβερνητικές εστιάζουν στο ότι ο κόσμος έστειλε μήνυμα για την ακρίβεια και την οικονομία, το οποίο ελήφθη από την κυβέρνηση Ερντογάν, που θα προσπαθήσει τώρα να επανακάμψει.

Πού οφείλεται η ήττα του Ερντογάν

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ της Μαρίας Ζαχαράκη ο Τούρκος πρόεδρος «πλήρωσε» την οικονομία και την ακρίβεια, ενώ σημείωσε ότι στις προεδρικές εκλογές ο τουρκικός λαός ψήφισε με βάση τα εθνικιστικά του συναισθήματα και τη «μεγάλη Τουρκία» που παρουσίασε ο Ερντογάν.

Το ίδιος προσπάθησε να κάνει και στις αυτοδιοικητικές εκλογές, όπου κατέβηκε ο ίδιος στον προεκλογικό στίβο, ωστόσο αυτή τη φορά οι πολίτες ψήφισαν με βάση την τσέπη τους.

Πρόκειται για μία ασυνήθιστη κίνηση του τουρκικού λαού που τα τελευταία χρόνια δεν ψηφίζει με βάση την οικονομία, αλλά για τη «μεγάλη Τουρκία».

Η «προεδρική ασφάλεια»

Σε κάθε περίπτωση φαίνεται ότι οι Τούρκοι ψηφοφόροι είναι δύο ταχυτήτων. Δηλαδή ψηφίζουν με διαφορετικά κριτήρια σε προεδρικές και αυτοδιοικητικές εκλογές.

Έτσι φάνηκε ότι έχοντας εξασφαλίσει ότι ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν παραμένει πρόεδρος για να τους «καλύψει» τα εθνικιστικά κριτήρια, ψήφισαν αντίθετα στην αυτοδιοικητική κάλπη για να δείξουν τη διαμαρτυρία τους.

Αυτοκριτική Ερντογάν

Σε δηλώσεις του μετά την εντυπωσιακή ήττα του κόμματός του στις δημοτικές εκλογές Ερντογάν έκανε μία αυτοκριτική λέγοντας πως «ο τουρκικός λαός μίλησε. Έστειλε μηνύματα στους πολιτικούς ηγέτες. Η τουρκική δημοκρατία απέδειξε την ωριμότητά της. Οι σημερινές εκλογές είναι ένα σημείο καμπής, όχι το τέλος για εμάς. Κάθε ψηφοφόρος κέρδισε, είτε μας ψήφισε είτε όχι. Ευχαριστώ κάθε ψηφοφόρο».

Το πλεονέκτημα του Τούρκου προέδρου

Σε κάθε περίπτωση ο Ερντογάν έχει το πλεονέκτημα ότι θα έχει σύντομα μπροστά του εκλογές. Έτσι μέσα στα επόμενα χρόνια μπορεί να καταφέρει να διορθώσει την οικονομία όπως, έκανε όταν ανέβηκε στην εξουσία το 2002, και να γίνει και πάλι ισχυρός.

Ψηφοφορία βαρόμετρο

Η ψηφοφορία θεωρήθηκε βαρόμετρο για τη δημοτικότητα του προέδρου Ερντογάν, ο οποίος επιδιώκει να ανακτήσει τον έλεγχο των βασικών αστικών περιοχών που έχασε από την αντιπολίτευση στις εκλογές πριν από πέντε χρόνια. Η νίκη του CHP στην Άγκυρα και την Κωνσταντινούπολη το 2019, είχε καταρρακώσει την αύρα του αήττητου του Ερντογάν.

Το κύριο πεδίο μάχης για τον 70χρονο Τούρκο πρόεδρο ήταν η Κωνσταντινούπολη, μια πόλη 16 εκατομμυρίων κατοίκων όπου γεννήθηκε και μεγάλωσε και όπου ξεκίνησε την πολιτική του καριέρα ως δήμαρχος το 1994.

Αναλυτές δήλωσαν ότι μια ισχυρή εμφάνιση για το κυβερνών ισλαμοκεντρικό Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης του Ερντογάν, ή AKP, θα σκληρύνει πιθανώς την αποφασιστικότητά του να εισαγάγει ένα νέο σύνταγμα - ένα σύνταγμα που θα αντικατοπτρίζει τις συντηρητικές αξίες του και θα του επιτρέπει να κυβερνά μετά το 2028, όταν λήγει η τρέχουσα θητεία του.

Για την αντιπολίτευση - διχασμένη και αποθαρρημένη μετά την ήττα στις προεδρικές και κοινοβουλευτικές εκλογές του περασμένου έτους - η διατήρηση της Κωνσταντινούπολης και της Άγκυρας αποτελεί σημαντική ώθηση και θα βοηθούσε στην επαναδραστηριοποίηση των υποστηρικτών της.

Περίπου 61 εκατομμύρια άνθρωποι, μεταξύ των οποίων περισσότεροι από ένα εκατομμύριο ψηφοφόροι που ψήφισαν για πρώτη φορά, είχαν δικαίωμα να ψηφίσουν για όλους τους μητροπολιτικούς δήμους, τους δημάρχους των πόλεων και των συνοικιών, καθώς και για τις διοικήσεις των γειτονιών. Η συμμετοχή ήταν περίπου 76%, σύμφωνα με το κρατικό πρακτορείο Anadolu.

Σημαντικό στοιχείο που προκύπτει από αυτές τις εκλογές είναι το γεγονός ότι το ΑΚΡ είναι πλέον το δεύτερο κόμμα σε επίπεδο επικράτειας και το CHP πρώτο. Στις βουλευτικές εκλογές, στις 14 Μαΐου πέρυσι η εικόνα ήταν αντίστροφη, το ΑΚΡ ήταν πρώτο με ποσοστό 36,30% και το CHΡ δεύτερο με 25,80%.

Ανοίγει ο δρόμος για προεδρική υποψηφιότητα Ιμάμογλου;

Ο Hamish Kinnear, ανώτερος αναλυτής της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής στην εταιρεία πληροφοριών κινδύνου Verisk Maplecroft, δήλωσε μιλώντας στο Associated Press, ότι αν ο Ιμάμογλου παραμείνει στην Κωνσταντινούπολη, «θα είναι σε καλή θέση να ενώσει την κατακερματισμένη αντιπολίτευση και να ξεκινήσει μια υποψηφιότητα για την προεδρία το 2028».

Εν τω μεταξύ, ένα νέο θρησκευτικό-συντηρητικό κόμμα, το Νέο Κόμμα Ευημερίας, ή YRP, φάνηκε να προσελκύει ψήφους από υποστηρικτές του ΑΚΡ που έχουν απογοητευτεί από τους χειρισμούς της κυβέρνησης στην οικονομία. Πολλοί άνθρωποι έχουν μείνει να παλεύουν για να αγοράσουν βασικά αγαθά εν μέσω του ραγδαία αυξανόμενου πληθωρισμού.

Στο νοτιοανατολικό τμήμα της Τουρκίας που κατοικείται κυρίως από Κούρδους, το Κόμμα DEM βρισκόταν σε τροχιά νίκης σε πολλούς δήμους, αλλά δεν είναι σαφές αν θα του επιτραπεί να τους διατηρήσει. Τα προηγούμενα χρόνια, η κυβέρνηση του Ερντογάν απομάκρυνε εκλεγμένους φιλοκουρδικούς δημάρχους από τα καθήκοντά τους για υποτιθέμενες σχέσεις με Κούρδους μαχητές και τους αντικατέστησε με κρατικά διορισμένους διαχειριστές.

Ο Ερντογάν, ο οποίος κυβερνά την Τουρκία για περισσότερες από δύο δεκαετίες -ως πρωθυπουργός από το 2003 και ως πρόεδρος από το 2014- έχει ταχθεί υπέρ ενός νέου συντάγματος που θα θέσει τις οικογενειακές αξίες στο προσκήνιο. Δεν διαθέτει επαρκείς ψήφους για να θεσπίσει ένα νέο σύνταγμα τώρα, αλλά μια ισχυρή εμφάνιση θα μπορούσε να του επιτρέψει να προσελκύσει κάποιους συντηρητικούς, εθνικιστές ή ισλαμιστές νομοθέτες από το στρατόπεδο της αντιπολίτευσης για την απαιτούμενη πλειοψηφία των δύο τρίτων.