Η Γάζα στο χείλος της Αβύσσου: Μια πόλη «ζωντανών-νεκρών» που προσπαθεί να ζήσει στον επιλεκτικό ανθρωπισμό

Κατοικημένη εδώ και χιλιάδες χρόνια, διάφοροι αρχαίοι πολιτισμοί έχουν αφήσει το αποτύπωμα τους στην πόλη της Γάζας. Αποτέλεσε βασικό σημείο υποδοχής των Παλαιστίνιων που εκτοπίστηκαν στη Νάκμπα του 1948. Το 2007 που η Χαμάς εξελέγη στον θύλακα την όρισε πρωτεύουσα της. 

Οι συγκρούσεις, ο ασφυκτικός αποκλεισμός από το Ισραήλ και η αυταρχική διακυβέρνηση της Χαμάς έκαναν τη ζωή των Παλαιστινίων δύσκολη, ωστόσο θεσμοί που εγκαθίδρυσε η οργάνωση, με τη βοήθεια περιφερειακών κυβερνήσεων, όπως του Κατάρ, και το σύστημα διανομής ανθρωπιστικής βοήθειας του ΟΗΕ έδιναν μία δομή στις ζωές των 2 εκατ. κατοίκων της. 

Το υπόγειο δίκτυο λαθρεμπορίου πρόσφερε στους κατοίκους της Πόλη της Γάζας μια γεύση από τον έξω κόσμο εν μέσω του χερσαίου, εναέριου και θαλάσσιου αποκλεισμού της από το Ισραήλ και την Αίγυπτο. Η ζωή απείχε πολύ από αυτό που ο δυτικός -και όχι μόνο- κόσμος αποκαλεί «κανονικότητα», με περίπου το ήμισυ του πληθυσμού να είναι άνεργο και την αστυνομία της Χαμάς να επιτηρεί αυστηρά τους δρόμους, ωστόσο μπορούσε κανείς να πιει μία μάτσα λάτε καθ'οδόν για κάποιο στούντιο γιόγκα. 

Μετά από δύο χρόνια ανελέητων ισραηλινών βομβαρδισμών, το άλλοτε πολιτιστικό και οικονομικό κέντρο του παλαιστινιακού θύλακα είναι ένα βουνό από ερείπια. Καθώς το Ισραήλ σχεδιάζει νέα επίθεση στην πυκνοκατοικημένη περιοχή, οι Παλαιστίνιοι της ιστορικής πόλης έρχονται αντιμέτωποι για άλλη μια φορά με τον φόβο του εκτοπισμού και του θανάτου.

Η ζωή δύο χρόνια μετά από την εισβολή την ισραηλινών δυνάμεων 

Το CNN μίλησε με αρκετούς κατοίκους της Πόλης της Γάζας για να αποτυπώσει τη ζωή στην πόλη της Γάζας δύο χρόνια μετά την επίθεση των ισραηλινών δυνάμεων.  Δεκάδες χιλιάδες ισραηλινά πλήγματα έχουν μετατρέψει σε ερείπια τα κτίρια της πόλης, σκουπίδια και λύματα πλημμυρίζουν τους δρόμους, μαύρος καπνός αναβλύζει από τα πλαστικά και τα ξύλα, που χρησιμοποιούν οι κάτοικοι ως καύσιμο. Ο ήχος των ισραηλινών drones διακόπτεται μόνο από τους αεροπορικούς βομβαρδισμούς. 

Ένα χαοτικό δίκτυο καλωδίων από γεννήτριες τροφοδοτεί με ρεύμα όσους μπορούν να πληρώσουν. Στις αγορές εμφανίζεται τυχαίο συνονθύλευμα πανάκριβων τροφίμων, πιθανότατα προϊόντα λεηλασίας από εγκληματικές συμμορίες, από τα ελάχιστα φορτηγά βοήθειας που επιτρέπει το Ισραήλ να προσεγγίσουν την περιοχή. Νοσοκομεία και φαρμακεία δεν λειτουργούν πλέον και τα είδη υγιεινής σπανίζουν. Οι Παλαιστίνιοι μιλούν για ψείρες, έλλειψη βιταμινών και υποσιτισμό που τους έχει αφήσει εξασθενημένους.

Το βράδυ ένοπλοι περιπολούν τους δρόμους και οικογένειες οπλίζονται για την προστασία τους. Τα μετρητά μεταφέρονται στη Γάζα μέσω ανεπίσημου συστήματος τραπεζικών συναλλαγών, αλλά όσοι θέλουν να τα αποσύρουν πληρώνουν έως και 50% προμήθεια σε όσους ελέγχουν τη ροή χρημάτων.

Σκυλιά τρώνε πτώματα

Ο 40χρονος Μάτζντι Αμπού Χάμντι, πατέρας τεσσάρων παιδιών, δήλωσε στο CNN πως η σκόνη από τις εκρήξεις «πνίγει» τους δρόμους και τα σπίτια, κάνοντας ακόμα και την αναπνοή δύσκολη. Ακόμη και τα αδέσποτα σκυλιά έχουν αλλάξει συμπεριφορά. «Τη νύχτα, ακούμε τα ουρλιαχτά τους. Αγρίεψαν επειδή έφαγαν τόσα πολλά πτώματα. Το γάβγισμα τους άλλαξε, έγινε άγριο». «Είναι πλέον επικίνδυνα για τους ανθρώπους, επιτίθενται λυσσαλέα. Πριν δύο μέρες, μια γάτα πέρασε κατά λάθος δίπλα τους. Πάνω από είκοσι σκυλιά της επιτέθηκαν και την κατασπάραξαν», περιέγραψε.

30ρηδες μοιάζουν 70 χρονών από την εξουθένωση 

«Μπορεί κάποιος να είναι 30 χρονών, αλλά να δείχνει 70, λόγω της εξάντλησης από τον πόλεμο. Η πείνα και η κακή διατροφή μας λυγίζουν. Χρησιμοποιούμε την τουαλέτα μόνο κάθε τρεις μέρες, λόγω της έλλειψης φαγητού και των υψηλών τιμών», πρόσθεσε.

Η Χαμάς, άλλοτε ορατή παντού στους δρόμους, τώρα είναι απούσα. Τα πολιτικά της γραφεία, οι δημοτικές δομές και τα αστυνομικά τμήματα είναι κατεστραμμένα, ενώ οι μαχητές της παραμένουν κρυμμένοι.

«Δεν είναι όπως παλιά.. αλλά μερικές φορές εμφανίζονται ξαφνικά, δεν ξέρεις από πού», είπε ο Αμπού Μοχάμεντ, κάτοικος της Γάζας που αντιτίθεται στη Χαμάς. Ο ίδιος, που δεν αποκάλυψε το πλήρες όνομά του φοβούμενος αντίποινα, είπε ότι η οργάνωση δεν έχει πλέον εμφανείς δυνάμεις και οι πολίτες δεν γνωρίζουν πώς οργανώνεται.

«Δεν έχουν συγκεκριμένα μέρη συγκέντρωσης. Έχουν δικούς τους τρόπους επικοινωνίας και οργάνωσης… δεν ξέρουμε πώς το κάνουν», είπε.

Τι απέγινε η Χαμάς 

Όταν τον Ιανουάριο επετεύχθη συμφωνία εκεχειρίας και απελευθέρωσης ομήρων, ένοπλα μέλη της Χαμάς εμφανίστηκαν μαζικά με στολές σε πλατείες της Γάζας,  Τις εβδομάδες που ακολούθησαν, η Χαμάς οργάνωσε τελετές για να επιδείξει τη δύναμή της κατά τις προγραμματισμένες απελευθερώσεις Ισραηλινών ομήρων. Οι τελετές προκάλεσαν τέτοια οργή στο Ισραήλ, που απείλησε να αποχωρήσει από τη συμφωνία.

Σε πρόσφατο βίντεο που κυκλοφόρησε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και επαληθεύτηκε από το CNN, ένοπλη ομάδα μασκοφόρων φώναζε συνθήματα υπέρ της ένοπλης πτέρυγας της Χαμάς – Ταξιαρχίες Αλ Κασάμ – κρατώντας αυτόματα όπλα. Το βίντεο, που κυκλοφόρησε τον Αύγουστο, έδειχνε μασκοφόρους μαχητές να πυρπολούν ένα όχημα και να απειλούν «κλέφτες και εμπόρους» που κλέβουν βοήθεια. Η υποομάδα, που αυτοαποκαλείται «Αλ Ραντέα», δήλωσε ότι σχηματίστηκε από τον μηχανισμό ασφαλείας της Χαμάς για να «αποτρέπει όσους κερδοσκοπούν και  συνεργάζονται με το Ισραήλ. Η Αλ Ραντέα ισχυρίστηκε ότι εκτέλεσε μέλη συμμοριών, που συνεργάζονταν του Ισραήλ, μεταξύ αυτών έξι άτομα τον περασμένο μήνα στη Χαν Γιουνίς.

«Μην ξεχνάμε ότι η Χαμάς δεν είναι ένας στατικός θεσμός ή πρόσωπο. Ξεκίνησαν με έναν συγκεκριμένο αριθμό μαχητών στις 7 Οκτωβρίου, και δεδομένης της καταστροφής και των θανάτων στη Γάζα, προχώρησαν σε νέες στρατολογήσεις αντικαθιστώντας τις απώλειες», είπε ο Άλεξ Πλίτσας, στρατιωτικός αναλυτής και συνεργάτης του Atlantic Council.

Είναι σχεδόν αδύνατο να υπάρξει ακριβής εικόνα για τον αριθμό των μαχητών της Χαμάς που παραμένουν στην Πόλη της Γάζας.«Η Χαμάς δεν είναι ενιαίος στρατός. Παρότι εξελέγησαν στη Γάζα και έχουν θεσμούς, η στρατιωτική τους πτέρυγα δεν λειτουργεί όπως ένας κανονικός στρατός… στην πράξη δρουν σαν αντάρτικη δύναμη μιας εκλεγμένης κυβέρνησης εν μέσω πολέμου, που δεν ακολουθεί κανόνες», πρόσθεσε.

Τι ξέρουμε για το σχέδιο κατάληψης της πόλης της Γάζας 

Η κατάληψη της μεγαλύτερης πόλης στη βόρεια Γάζα, που ο Νετανιάχου χαρακτήρισε ως ένα από τα τελευταία οχυρά της Χαμάς, απαιτεί από τον ισραηλινό στρατό να καλέσει 60.000 επιπλέον εφέδρους και να παρατείνει τη θητεία άλλων 20.000, πέραν όσων ήδη έχουν επιστρατευτεί.

Ισραηλινή πηγή δήλωσε ότι ο στρατός θα δώσει στους Παλαιστίνιους προθεσμία δύο μηνών για να εκκενώσουν την πόλη της Γάζας.  Μόλις εκκενωθεί θα χτυπήσουν ένα διευρυμένο σύνολο στόχων στην πυκνή αστική περιοχή.