Γάζα: Το μεγαλύτερο διπλωματικό επίτευγμα του Τραμπ ή ο διάβολος που κρύβεται στις λεπτομέρειες

Η ειρηνευτική συμφωνία που υπέγραψαν Ισραήλ και Χαμάς μετά από δύο χρόνια πολέμου - και μια Γενοκτονία στη Γάζα που σόκαρε όλο τον πλανήτη και προκάλεσε μαζικές αντιδράσεις, χωρίς όμως να σταματήσει τις ορέξεις του Νετανιάχου - ίσως αποτελέσει για τον Ντόναλντ Τραμπ το μεγαλύτερο διπλωματικό επίτευγμα της ζωής του.

Αλλά όπως γράφει ο Guardian σε ανάλυσή του αναφορικά με τη σημερινή εξέλιξη που αποτελεί πρώτο θέμα σε όλο τον πλανήτη, ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες...

Αυτή τη στιγμή, η δήλωση της πρόθεσης τόσο του Ισραήλ όσο και της Χαμάς να τηρήσουν αυτή την εκεχειρία είναι σημαντική.

Η συμφωνία των δύο, με την πολιτική υποστήριξη των αραβικών κρατών, της Τουρκίας και άλλων περιφερειακών δυνάμεων, αποτελεί την καλύτερη ευκαιρία για τον τερματισμό του πολέμου από την κατάρρευση της εκεχειρίας τον περασμένο Μάρτιο, που επέστρεψε τη Γάζα σε έναν σκληρό πόλεμο ο οποίος έχει στοιχίσει τη ζωή σε σχεδόν 68.000 ανθρώπους, οι περισσότεροι εκ των οποίων ήταν άμαχοι.

Σε αυτόν τον απόλυτο παραλογισμό, περισσότερα από 18.000 παιδιά έχουν χάσει τη ζωή τους, θύματα μιας διαμάχης που μετά βίας μπορούσαν να κατανοήσουν.

Φήμες από τον Μάιο

Από τον Μάρτιο υπήρχαν φήμες για μια συμφωνία, αλλά οι δύο πλευρές ουδέποτε έφτασαν πραγματικά πολύ κοντά. Η πρώτη φάση του ειρηνευτικού σχεδίου, όπως το χαρακτήρισε ο Τραμπ σε ανάρτησή του στο Truth Social την Τετάρτη, είναι απλή:

η επιστροφή των ομήρων που κρατούνται από τη Χαμάς σε αντάλλαγμα για μια περιορισμένη απόσυρση του ισραηλινού στρατού. Ωστόσο, η εύρεση όλων των ομήρων και η διαχείριση της ισραηλινής απόσυρσης ενδέχεται να είναι περίπλοκη.

«ΌΛΟΙ οι όμηροι θα απελευθερωθούν πολύ σύντομα και το Ισραήλ θα αποσύρει τα στρατεύματά του σε μια συμφωνημένη γραμμή ως πρώτο βήμα προς μια ισχυρή, διαρκή και αιώνια ειρήνη. Όλα τα μέρη θα αντιμετωπιστούν δίκαια!», έγραψε ο Αμερικανός πρόεδρος.

Το παράδειγμα του παρελθόντος και τα ανοικτά ζητήματα

Υπάρχουν, όμως, ακόμα πολλά που πρέπει να συζητηθούν. Το ειρηνευτικό σχέδιο που πρότεινε ο Τραμπ επιχειρεί να ισορροπήσει μεταξύ της δημιουργίας των συνθηκών για κατάπαυση του πυρός και της διαπραγμάτευσης ενός μόνιμου τερματισμού του πολέμου. Εδώ όμως, εξακολουθούν να παραμένουν υπό συζήτηση δύο πολύ δύσκολα ζητήματα. Το κατά πόσο η Χαμάς όντως θα αφοπλιστεί πλήρως, όπως επίσης και το ποια είναι τα πραγματικά σχέδια του Ισραήλ για το μέλλον της Γάζας...

Και έχουμε ξαναβρεθεί σε αυτή τη θέση: η κυβέρνηση Τραμπ βιαζόταν να διαπραγματευτεί το τέλος του πολέμου στη Γάζα ακόμη και πριν από την ορκωμοσία του προέδρου. Η βιαστικά οργανωμένη εκεχειρία τον Ιανουάριο κατέρρευσε γρήγορα.

Αυτή είναι μια διαφορετική στιγμή – ένας ξεκάθαρα μεροληπτικός και κατά πολλούς «ασταθής» πρόεδρος των ΗΠΑ, χρησιμοποιεί την απρόβλεπτη συμπεριφορά του για να κρατήσει τόσο τους συμμάχους όσο και τους εχθρούς του σε αβεβαιότητα.

Η επιθυμία για το Νόμπελ Ειρήνης

Ο Τραμπ λέγεται ότι έχει ως κίνητρο την επιθυμία να γίνει ο πρώτος πρόεδρος των ΗΠΑ που θα λάβει το Νόμπελ Ειρήνης μετά τον Μπαράκ Ομπάμα. Άλλωστε το είπε ξεκάθαρα «αν ήμουν ο Ομπάμα, τώρα δεν θα το συζητούσαμε καν» κι αυτή είναι μια απόδειξη της έντονης επιθυμίας του. 

Παρά τις δηλώσεις του ίδιου του προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, ότι αξίζει το βραβείο Νόμπελ για τον ρόλο του στη διευθέτηση οκτώ διεθνών κρίσεων, οι ειδικοί απορρίπτουν κατηγορηματικά την πιθανότητα να το λάβει φέτος.

Ο Πέτερ Βάλενστεν, Σουηδός καθηγητής και ειδικός σε διεθνή θέματα, δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο: «Όχι, φέτος δεν θα είναι ο Τραμπ». Πρόσθεσε, ωστόσο, ότι υπάρχει πιθανότητα «Ίσως όμως την ερχόμενη χρονιά; Μέχρι τότε, η σκόνη θα έχει κατακάτσει γύρω από τις διάφορες πρωτοβουλίες του, κυρίως σχετικά με την κρίση στη Γάζα».  Η Νίνα Γκρέγκερ, διευθύντρια του Ινστιτούτου Έρευνας για την Ειρήνη του Όσλο (PRIO), υποστηρίζει ότι οι πολιτικές του Ντόναλντ Τραμπ αντιβαίνουν στις αρχές του ίδιου του Άλφρεντ Νόμπελ. Η Γκρέγκερ τονίζει ότι ο Νόμπελ προέβαλε ιδανικά όπως η αδελφοσύνη των λαών και ο αφοπλισμός.

Η αποχώρηση των ΗΠΑ από διεθνείς οργανισμούς, οι εμπορικοί πόλεμοι «ακόμα και με συμμάχους», και οι επιθέσεις εναντίον θεσμών και ελευθεριών, αποτελούν, όπως λέει, βαρύ φορτίο για έναν υποψήφιο ειρηνοποιό.

Διεκδικώντας ρόλο στην επίλυση πολλών συγκρούσεων, ο Ντόναλντ Τραμπ επιμένει, μετά την επιστροφή στον Λευκό Οίκο τον Ιανουάριο, ότι «αξίζει» το Νόμπελ. Το να μην του δοθεί θα είναι «προσβολή» σε βάρος των ΗΠΑ, είχε δηλώσει πρόσφατα.

Η συμφωνία μεταξύ του Ισραήλ και της Χαμάς «δεν έχει καμία απολύτως επίπτωση» στην επιλογή του νικητή για το 2025 διότι «η επιτροπή Νόμπελ έχει ήδη λάβει την απόφασή της», σχολίασε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο ιστορικός Άσλε Σβέεν, ειδικός στα Νόμπελ.

«Ο Τραμπ δεν θα πάρει το βραβείο φέτος. Είμαι σίγουρος 100% γι’ αυτό», δήλωσε, τονίζοντας ότι ο Αμερικανός πρόεδρος εδώ και καιρό «έχει αφήσει ελεύθερο» τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου να βομβαρδίζει τη Γάζα και παρείχε σημαντική στρατιωτική βοήθεια στον ισραηλινό στρατό.

Φέτος, 338 πρόσωπα και οργανισμοί έχουν προταθεί για το Νόμπελ Ειρήνης, το οποίο πέρυσι απονεμήθηκε στην ιαπωνική οργάνωση Nihon Hidankyo, ένα κίνημα των επιζώντων των ατομικών βομβών που έπεσαν στη Χιροσίμα και στο Ναγκασάκι το 1945.

Φόβοι ότι το Ισραήλ μπορεί να ξαναρχίσει τις επιθέσεις

Οι εναπομένουσες εντάσεις είναι σαφείς. Η Χαμάς κάλεσε τον Τραμπ και τα άλλα μέρη να «διασφαλίσουν ότι η ισραηλινή κυβέρνηση κατοχής θα συμμορφωθεί πλήρως με τους όρους της συμφωνίας». Ο φόβος είναι ότι το Ισραήλ μπορεί να ξαναρχίσει την επίθεσή του μόλις επιστραφούν οι όμηροι.

«Δεν θα εγκαταλείψουμε ποτέ τα εθνικά δικαιώματα του λαού μας μέχρι να επιτευχθεί η ελευθερία, η ανεξαρτησία και η αυτοδιάθεση», δήλωσε η οργάνωση, αναφερόμενη έμμεσα στην επιθυμία για παλαιστινιακή κρατική υπόσταση, η οποία έχει απορριφθεί από τον Νετανιάχου και έχει σε μεγάλο βαθμό εγκαταλειφθεί και από τον Λευκό Οίκο που δυσκολεύεται να χαλάσει τα χατίρια του Ισραηλινού προέδρου.

Αλλά και ο Νετανιάχου από την πλευρά του, έχει να αντιμετωπίσει πολιτικές προκλήσεις. Την Πέμπτη, δήλωσε ότι θα «συγκαλέσει την κυβέρνηση για να εγκρίνει τη συμφωνία και να φέρει όλους τους αγαπημένους μας ομήρους πίσω στην πατρίδα».

Πρέπει να διαχειριστεί την αντίδραση των δεξιών μελών της κυβέρνησής του, που ουδέποτε είδαν με καλό μάτι μια πιθανή συμφωνία με τη Χαμάς.