Πανηγύρια σε ιταλικό χωριό που είδε να γεννιέται μωρό μετά από 30 χρόνια!

Στην Παλιέρα ντέι Μάρζι, ένα αρχαίο αγροτικό χωριό στις πλαγιές του όρους Τζιριφάλκο, στην ιταλική περιφέρεια Αμπρούτσο, οι γάτες είναι πολύ περισσότερες από τους ανθρώπους. Αυτό, τουλάχιστον, ίσχυε μέχρι τον Μάρτιο, όταν ξέσπασαν πανηγυρικοί εορτασμοί για ένα σπάνιο γεγονός: τη γέννηση ενός παιδιού.

Η Λάρα Μπούσι Τραμπούκο είναι το πρώτο μωρό που γεννήθηκε στην Παλιέρα ντέι Μάρζι έπειτα από σχεδόν 30 χρόνια, ανεβάζοντας τον πληθυσμό του χωριού στους περίπου 20 κατοίκους.

Η βάπτισή της, στην εκκλησία απέναντι από το σπίτι της, συγκέντρωσε ολόκληρη την κοινότητα — μαζί και τις γάτες. Και τόσο μεγάλη είναι η σπανιότητα ενός μωρού στο χωριό, ώστε η Λάρα έχει εξελιχθεί στο βασικό τουριστικό αξιοθέατο.

«Άνθρωποι που δεν ήξεραν καν ότι υπάρχει η Παλιέρα ντέι Μάρζι έρχονται μόνο και μόνο επειδή άκουσαν για τη Λάρα», λέει η μητέρα της, Τσίντσια Τραμπούκο. «Στους μόλις εννέα μήνες της, είναι διάσημη».

Ένα μωρό–σύμβολο μέσα στη δημογραφική κρίση

Η άφιξη της Λάρας αποτελεί σύμβολο ελπίδας, αλλά και μια σκληρή υπενθύμιση της επιδεινούμενης δημογραφικής κρίσης της Ιταλίας.

Το 2024, οι γεννήσεις στη χώρα έπεσαν στο ιστορικό χαμηλό των 369.944, συνεχίζοντας μια αρνητική πορεία 16 ετών, σύμφωνα με την εθνική στατιστική υπηρεσία Istat. Ο δείκτης γονιμότητας υποχώρησε επίσης σε επίπεδο-ρεκόρ, με μέσο όρο 1,18 παιδιά ανά γυναίκα αναπαραγωγικής ηλικίας — από τους χαμηλότερους στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Οι αιτίες είναι πολλές: εργασιακή ανασφάλεια, μαζική μετανάστευση νέων, ανεπαρκής στήριξη των εργαζόμενων μητέρων και, όπως και σε άλλες χώρες, αύξηση της ανδρικής υπογονιμότητας. Παράλληλα, ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι επιλέγουν απλώς να μην αποκτήσουν παιδιά.

Τα προκαταρκτικά στοιχεία της Istat για τους πρώτους επτά μήνες του 2025 δείχνουν περαιτέρω μείωση. Από τις 20 διοικητικές περιφέρειες της Ιταλίας, η μεγαλύτερη πτώση καταγράφεται στο ήδη αραιοκατοικημένο Αμπρούτσο, όπου οι γεννήσεις μειώθηκαν κατά 10,2% σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2024.

Η Παλιέρα ντέι Μάρζι είναι μικροσκοπική, αλλά αντικατοπτρίζει μια ευρύτερη εικόνα: μια χώρα που κυριαρχείται όλο και περισσότερο από γηράσκοντες πληθυσμούς και σχολεία που αδειάζουν, ασκώντας πίεση στα δημόσια οικονομικά και δημιουργώντας σοβαρές κοινωνικές και οικονομικές προκλήσεις για τις αρχές.

«Η Παλιέρα ντέι Μάρζι υποφέρει από δραστική αποπληθυσμοποίηση, που επιδεινώθηκε από την απώλεια πολλών ηλικιωμένων, χωρίς καμία γενεαλογική ανανέωση», λέει η δήμαρχος Τζουζεπίνα Περότσι.

Ένα ζευγάρι κόντρα στον καιρό

Η Περότσι, που ζει λίγα σπίτια μακριά από τη Λάρα, δηλώνει ευγνώμων στη 42χρονη Τραμπούκο και στον σύντροφό της, τον 56χρονο Πάολο Μπούσι, επειδή αποφάσισαν να δημιουργήσουν οικογένεια και ελπίζει ότι θα παρακινήσουν και άλλους.

Η περίπτωσή τους είναι σπάνια. Η Τραμπούκο, καθηγήτρια μουσικής, γεννήθηκε στο Φρασκάτι κοντά στη Ρώμη και εργάστηκε επί χρόνια στην πρωτεύουσα, πριν αποφασίσει να μετακομίσει στο χωριό καταγωγής του παππού της, θέλοντας να μεγαλώσει την οικογένειά της μακριά από το χάος της πόλης. Εκεί γνώρισε τον Μπούσι, οικοδόμο από την περιοχή.

Το ζευγάρι έλαβε το εφάπαξ «μπόνους γέννησης» των 1.000 ευρώ, που θεσπίστηκε από την κυβέρνηση της Τζόρτζια Μελόνι για κάθε παιδί που γεννιέται ή υιοθετείται από τον Ιανουάριο του 2025, στο πλαίσιο της προσπάθειας αντιμετώπισης του λεγόμενου «δημογραφικού χειμώνα». Παράλληλα, λαμβάνει μηνιαίο επίδομα περίπου 370 ευρώ.

Ωστόσο, η βασική δυσκολία είναι ο συνδυασμός εργασίας και φροντίδας του παιδιού. Το σύστημα προσχολικής φροντίδας στην Ιταλία είναι διαχρονικά ανεπαρκές και, παρά τη δραματική ρητορική για την υπογεννητικότητα, η κυβέρνηση δεν έχει ακόμη ενισχύσει ουσιαστικά τις δομές. Πολλές γυναίκες εγκαταλείπουν την εργασία τους όταν μείνουν έγκυες και δυσκολεύονται να επιστρέψουν.

Το ζευγάρι ανησυχεί και για το μέλλον της εκπαίδευσης της Λάρας. Η τελευταία φορά που το χωριό είχε δάσκαλο —με το σπίτι του να λειτουργεί και ως σχολείο— ήταν πριν από δεκαετίες. Υπάρχει νηπιαγωγείο και δημοτικό στο γειτονικό Καστελαφιούμε, αλλά με τα συνεχή κλεισίματα σχολείων λόγω της υπογεννητικότητας, το μέλλον του παραμένει αβέβαιο.

Η Τραμπούκο τονίζει ότι τα οικονομικά κίνητρα δεν αρκούν. «Ολόκληρο το σύστημα πρέπει να αναθεωρηθεί ριζικά», λέει. «Είμαστε μια χώρα με υψηλή φορολογία, αλλά αυτό δεν μεταφράζεται σε ποιότητα ζωής ή επαρκείς κοινωνικές υπηρεσίες».

Σε απόσταση περίπου μίας ώρας από την Παλιέρα ντέι Μάρζι βρίσκεται η Σουλμόνα, μια άλλοτε ακμάζουσα πόλη, όπου η επιταχυνόμενη αποπληθυσμοποίηση έχει πυροδοτήσει αγώνα για τη διάσωση της μαιευτικής κλινικής του νοσοκομείου Ανουντσιάτα.

Η κλινική εξυπηρέτησε 120 γεννήσεις το 2024 — πολύ κάτω από το όριο των 500 που απαιτείται για τη χρηματοδότησή της. Αν κλείσει, οι έγκυες θα πρέπει να μετακινούνται μέχρι τη Λ’ Άκουιλα, περίπου μία ώρα μακριά, με σοβαρούς κινδύνους σε επείγοντα περιστατικά.

«Η περιοχή είναι εκτεταμένη και ειδικά τον χειμώνα οι μετακινήσεις μπορεί να είναι επικίνδυνες», λέει ο γυναικολόγος Τζανλούκα ντι Λουίτζι, θυμίζοντας περιστατικό γυναίκας που εγκλωβίστηκε σε χιονοθύελλα επί οκτώ ώρες. «Όταν τελικά έφτασε στο νοσοκομείο, χρειάστηκε επείγουσα καισαρική. Ήταν το πρώτο της παιδί και τραυματίστηκε ψυχολογικά».

Όσοι αγωνίζονται για τη διατήρηση της κλινικής υποστηρίζουν ότι το όριο των 500 γεννήσεων, που θεσπίστηκε το 2010, δεν ανταποκρίνεται πλέον στην πραγματικότητα. «Ποτέ δεν φτάσαμε αυτόν τον “μαγικό” αριθμό», λέει η μαία Μπέρτα Γκαμπίνα, με 39 χρόνια υπηρεσίας. «Ακόμη και στις καλύτερες εποχές, είχαμε περίπου 380 γεννήσεις τον χρόνο. Θα κάνω ό,τι μπορώ για να μείνει ανοιχτή — ο μεγαλύτερος φόβος μου είναι να εγκαταλείψουμε τις εγκύους».

Η δημοτική σύμβουλος Ορνέλα Λα Τσιβίτα από το κεντροαριστερό Δημοκρατικό Κόμμα σημειώνει ότι τα οικονομικά κίνητρα είναι καλοδεχούμενα. «Αλλά πώς μπορείς να δίνεις χρήματα στις γυναίκες για να κάνουν παιδιά, χωρίς να τους εγγυάσαι έναν ασφαλή χώρο για να γεννήσουν;» αναρωτιέται.

Ένα ζήτημα που συχνά παραβλέπεται στη συζήτηση για τις γεννήσεις είναι η διατήρηση της γονιμότητας, επισημαίνει ο ντι Λουίτζι, μέσω πρακτικών όπως η κρυοσυντήρηση ωαρίων. «Η ιδεολογική σκέψη στην Ιταλία λειτουργεί εδώ και χρόνια ως φρένο», λέει. «Αν θέλουμε νεογέννητα, χρειαζόμαστε και διαφώτιση: ναι, αξιοπρεπείς δουλειές για τους νέους, αλλά και εκπαίδευση για τη διατήρηση της γονιμότητας»