Ευρωεκλογές: Η Ακροδεξιά συμμαχεί και δείχνει τα δόντια της

Θα ήταν η πανηγυρική πρεµιέρα της ακροδεξιάς συµµαχίας στην Ευρώπη. Κόντρα στους πολιτικούς αναλυτές που υποστηρίζουν ότι η σύµπραξη των κοµµάτων της άκρας ∆εξιάς στην ΕΕ την εποµένη των εκλογών είναι εξαιρετικά δύσκολη, τα εθνικιστικά κόµµατα της Ευρώπης επιχείρησαν να ενωθούν κάτω από την «οµπρέλα» του Ματέο Σαλβίνι.

Το «Κίνηµα για µία Ευρώπη των Εθνών και της Ελευθερίας», όπως το ονόµασαν, πραγµατοποίησε την πρώτη του προεκλογική συγκέντρωση στο Μιλάνο. Και παρά τις κακές καιρικές συνθήκες, πλήθος κόσµου συγκεντρώθηκε για να καλωσορίσει την ανίερη συµµαχία µεταξύ του επικεφαλής της Λέγκας του Βορρά και αντιπροέδρου της ιταλικής κυβέρνησης Σαλβίνι, της Γαλλίδας εθνικίστριας Λεπέν και ακόµα εννιά οµοϊδεατών τους – µεταξύ των οποίων και ο Φαήλος Κρανιδιώτης εξ Ελλάδος.

Το σκάνδαλο στην Αυστρία µε τον επικεφαλής του συγκυβερνώντος εθνικιστικού κόµµατος (FPΟ) Χάιντς-Κρίστιαν Στράχε, που πιάστηκε «µε τη γίδα την πλάτη» σε βίντεο που δηµοσιεύτηκε από το «Spiegel» και τη «Sueddeutsche Zeitung» στη Γερµανία, χάλασε τη «φιέστα» των ακροδεξιών.

Το βίντεο που εµφανίζει τον Στράχε και τον αρχηγό της κοινοβουλευτικής οµάδας του κόµµατός του να συνοµιλούν σε βίλα της Ιµπιζα µε τη φερόµενη ως ανιψιά ενός Ρώσου ολιγάρχη για την παραχώρηση δηµοσίων συµβάσεων, µε αντάλλαγµα πολιτική και οικονοµική στήριξη στο κόµµα τους, έπεσε σαν «σκιά» πάνω από τη σύναξη των ακροδεξιών στο Μιλάνο. Η αποκάλυψη «ξεγύµνωσε» την ακροδεξιά, δείχνοντας τις πραγµατικές προθέσεις της και τον αληθινό της στόχο: τον έλεγχο της εξουσίας και των χρηµάτων. Το οπτικοακουστικό υλικό διέλυσε κάθε… ηθικό πλεονέκτηµα -τύπου «πνεύµα και ηθική», όπως έλεγε ο αείµνηστος Βασίλης Αυλωνίτης στην ταινία «Η ωραία των Αθηνών»- του ακραίου κόµµατος, µε το οποίο είχε σπεύσει να συνεργαστεί ο καγκελάριος της Αυστρίας και µέλος του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόµµατος Σεµπάστιαν Κουρτς.

Ωστόσο, το φάντασµα της ακροδεξιάς βρίσκεται ήδη εδώ. Από την Ιταλία και τη Γαλλία µέχρι τη ∆ανία και την Ισπανία, τα εθνικιστικά κόµµατα δυναµώνουν και διεκδικούν πια κοµµάτι της εξουσίας, αφού ήδη τα τελευταία χρόνια οι απόψεις τους επικρατούν στην ατζέντα της ΕΕ, αλλά και των κρατών-µελών. Είναι δύσκολο να έχουµε έναν ξεκάθαρο χάρτη του εθνικισµού στην Ευρωπαϊκή Ενωση, διότι ο ορισµός των εθνικιστικών και ακροδεξιών κοµµάτων δεν είναι ίδιος σε όλη την ήπειρο. Ακόµη και η κίνηση των Λεπέν - Σαλβίνι να ενώσουν 11 τέτοια κόµµατα από αντίστοιχες χώρες αφήνει «απ’ έξω» άλλα εθνικιστικά, µικρότερα ή µεγαλύτερα, κόµµατα, λιγότερο ή περισσότερο επικίνδυνα. Για παράδειγµα, την Ελλάδα εκπροσώπησε το κόµµα του Φ. Κρανιδιώτη, η Νέα ∆εξιά.

Στην Ελλάδα

Είναι γνωστό, ωστόσο, ότι στη χώρα µας υπάρχουν πολλά ακόµη κόµµατα στο συγκεκριµένο φάσµα. ∆εν µιλάµε για το φασιστικό µόρφωµα της Χρυσής Αυγής που έτσι κι αλλιώς εθεωρείτο -ακόµη και από συναφή κόµµατα, όπως αυτό της Λεπέν- ως κόµµα-παρίας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, αλλά για πολιτικούς σχηµατισµούς όπως ο ΛΑΟΣ και οι ΑΝΕΛ. Αρκετοί θα διαφωνούσαν στην κατηγοριοποίησή τους ως εθνικιστικά κόµµατα, ωστόσο δύσκολα θα µπορούσε κανείς να παραβλέψει ότι η ρητορική τους κινείται στον συγκεκριµένο χώρο.

Στην Ιταλία, την εξουσία µοιράζεται η Λέγκα του ακροδεξιού Σαλβίνι µε το λαϊκιστικό Κίνηµα των Πέντε Αστέρων. Κοινός τους παρονοµαστής είναι ο ευρωσκεπτικισµός, ωστόσο οι ιδεολογικές τους αφετηρίες διαφέρουν. Η Λέγκα διακρίνεται από έντονα αντιµεταναστευτική ρητορεία και επίθεση… κατά ριπάς προς τις Βρυξέλλες, µε βασικά συνθήµατα του Ματέο Σαλβίνι να είναι το «Πρώτα οι Ιταλοί» και το «Στοπ στην εισβολή», εκµεταλλευόµενος την κρίση του Μεταναστευτικού που µαστίζει τη χώρα.

Στην Ουγγαρία, ο πρωθυπουργός Βίκτορ Ορµπαν ανήκει στο Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόµµα. Παλαιότερα, οι φόβοι της ακροδεξιάς εστιάζονταν στο κόµµα Γιόµπικ, αλλά σύντοµα ο πρωθυπουργός του ΕΛΚ το άφησε… ορφανό από ατζέντα. Κατά την προεκλογική του εκστρατεία για τις ευρωεκλογές, ο Ούγγρος πρωθυπουργός διαστρέβλωσε επανειληµµένως τις ευρωπαϊκές πολιτικές, κατηγόρησε ανοιχτά τις Βρυξέλλες που θέλουν να φέρουν µετανάστες στη χώρα και έφτασε να επιτεθεί ευθέως στον πρόεδρο Γιούνκερ για συνεργασία µε τον νούµερο 1 εχθρό του Ορµπαν, τον Τζορτζ Σόρος.

Ολα αυτά τον έθεσαν σε… διάσταση µε το ΕΛΚ, ωστόσο εξακολουθεί να ανήκει στους Ευρωπαίους Συντηρητικούς. Στη γειτονική Πολωνία, το κόµµα Νόµος και ∆ικαιοσύνη κατάφερε να εξασφαλίσει µια ισχυρή νίκη στις εκλογές του 2015. Εκτοτε, ο επικεφαλής του Γιάροσλαβ Κατσίνσκι έχει πάρει µια (ακόµη πιο) συντηρητική στροφή. Επανειληµµένως η ΕΕ έχει εκφράσει τις ανησυχίες της για την πορεία της χώρας. Μάλιστα, η Κοµισιόν παρέπεµψε τη χώρα στο Ευρωπαϊκό ∆ικαστήριο για τις µεταρρυθµίσεις στη ∆ικαιοσύνη.

Η βασική αλλαγή του νόµου ήταν η συνταξιοδότηση των δικαστών του ανωτάτου δικαστηρίου από τα 70 στα 65 χρόνια, που έχει ως αποτέλεσµα αρκετοί που σήµερα είναι εν ενεργεία να πρέπει να αποχωρήσουν.

Σύµφωνα µε την Επιτροπή, οι αλλαγές προσβάλλουν το κράτος δικαίου και την ανεξαρτησία της ∆ικαιοσύνης. Ωστόσο, ο επικεφαλής της κυβέρνησης της Πολωνίας παρέµεινε αµετακίνητος στις θέσεις του: «Το µίσος για την πατρίδα µας είναι µία από τις ασθένειες που έχει επηρεάσει ορισµένους δικαστές και οδηγεί σε ατυχή αποτελέσµατα». Ο Γιάροσλαβ Κατσίνσκι, φυσικά, συµµετέχει µε τον Ορµπαν στην οµάδα των χωρών του Βίσεγκραντ, γνωστή για τις αντιµεταναστευτικές της απόψεις. Από κοντά και ο πρωθυπουργός της Τσεχίας, Αντρέι Μπάµπις. «Ρωγµή» φαίνεται να δηµιούργησε µε την εκλογή του ο πρωθυπουργός της Σλοβακίας, Πέτερ Πελεγκρίνι. Ωστόσο, ισχυρά είναι τα ακροδεξιά κόµµατα σε σειρά από ευρωπαϊκές χώρες. Στη Γαλλία, για παράδειγµα, το Εθνικό Μέτωπο της Μαρίν Λεπέν αναδεικνύεται πρώτο στις δηµοσκοπήσεις για τις ευρωεκλογές. Η επικεφαλής του κόµµατος ήταν υπέρ του Frexit, κατά το Brexit, αλλά έχει κάνει πίσω.

Τώρα το βασικό µέτωπό της είναι η οικονοµία (χωρίς να υποστηρίζει πια την έξοδο της Γαλλίας από την Ευρωζώνη), αλλά και η µετανάστευση και το Ισλάµ. Με αυτόν τον τρόπο εξασφαλίζει ένα µίνιµουµ συναίνεσης µε οµοϊδεάτες της από τα υπόλοιπα κράτη-µέλη. Και στην Ολλανδία, το Κόµµα για την Ελευθερία του ακροδεξιού Γκερτ Βίλντερς ήταν πολύ κοντά στη νίκη, τελικά όµως κατέληξε δεύτερο.

Επίσης, στη Φινλανδία η ακροδεξιά εξασφάλισε σχεδόν όσες ψήφους και οι Σοσιαλδηµοκράτες στις εκλογές του περασµένου µήνα. ∆εύτερη δύναµη στο Κοινοβούλιο της ∆ανίας είναι το ∆ανέζικο Λαϊκό Κόµµα, που θεωρείται από τα πιο «σκληρά» αντιµεταναστευτικά στην ΕΕ. Στο Βέλγιο, η ακροδεξιά έχει τη µορφή ενός ιδιότυπου τοπικισµού, µε το εθνικιστικό κόµµα των Φλαµανδών (ολλανδόφωνοι) να κατέχει υψηλά ποσοστά στην περιφέρεια της Φλάνδρας – συµµετείχε, µάλιστα, στην προηγούµενη κυβέρνηση.

Οι εκλογές, που θα διεξαχθούν παράλληλα µε τις ευρωεκλογές, θα δείξουν τα ποσοστά του στη χώρα. Υπάρχουν, επίσης, κράτη όπου τα ακροδεξιά κόµµατα είναι ισχυρά, αλλά δεν συµµετέχουν στον κυβερνητικό συνασπισµό. Στη Σουηδία, το αντιµεταναστευτικό κόµµα των Σουηδών ∆ηµοκρατών είχε ανεβασµένα ποσοστά στις εκλογές του 2018. Το κόµµα έχει νεοναζιστικές ρίζες, αλλά φόρεσε τον εθνικιστικό µανδύα για να αντλήσει ψηφοφόρους από τη ∆εξιά. Πρόσφατα, στο «κλαµπ» µπήκε και η Ισπανία, ένα από τελευταία δηµοκρατικά προπύργια που «άλωσε» το VOX.

Το καταλανικό ζήτηµα και η οικονοµία επέτρεψαν για πρώτη φορά ύστερα από 40 χρόνια να εκλεγούν ακροδεξιοί βουλευτές, απόγονοι του Φράνκο, στις πρόσφατες εκλογές. Στη Γερµανία, το ακροδεξιό κόµµα Εναλλακτική για τη Γερµανία (AfD) είδε τα ποσοστά του να µεγαλώνουν στις τελευταίες εκλογές και κατάφερε να µπει στο Οµοσπονδιακό Κοινοβούλιο για πρώτη φορά.

Η ρητορική 

Οσο περνάει ο καιρός και η καχυποψία για την ΕΕ βαθαίνει, τόσο πιο… κανονικά φαίνονται τα επιχειρήµατα των ακραίων κοµµάτων. Σε αυτό βασίζεται και η ρητορική των µελών τους, που εκµεταλλεύονται τις παθογένειες της Ευρώπης, γνωρίζοντας ότι όσα προτείνουν θα είναι καταστροφικά όχι µόνο για το οικοδόµηµα αλλά και για τους λαούς της ΕΕ. «Εδώ δεν υπάρχει ακροδεξιά. Υπάρχει η πολιτική της κοινής λογικής» είπε ο Σαλβίνι στο Μιλάνο την περασµένη εβδοµάδα. «Εξτρεµιστές είναι αυτοί που κυβερνούν την Ευρώπη εδώ και 20 χρόνια, στο όνοµα της φτώχειας και της αβεβαιότητας. Στις 26 Μαΐου θα πάρουµε την Ευρώπη. Θα αλλάξουµε αυτή την Ευρώπη». Μπορεί σε αυτές τις ευρωεκλογές ο Σαλβίνι και οι οµοϊδεάτες του να µην καταφέρουν να αλλάξουν την Ευρώπη, ωστόσο το φάντασµα της ακροδεξιάς πλανιέται πάνω από τη Γηραιά Ηπειρο. Και ήρθε για να µείνει.