After: Είναι το νέο «50 Αποχρώσεις του Γκρι» (αλλά για έφηβες); (vid)

Ένα από τα πιο πολυσυζητημένα βιβλία που έχει προσελκύσει πάνω από ένα δισεκατομμύριο αναγνώστες σε όλο τον κόσμο, παρουσιάζεται αυτές τις μέρες στη μεγάλη οθόνη. Ο λόγος για το βιβλίο της Αν Τοντ «After», που μετά την τεράστια εκδοτική επιτυχία που σημείωσε έγινε ταινία και αναμένεται να σπάσει τα ταμία, με πολλά αμερικανικά site να μιλούν για τον διάδοχο του «Twilight» και του «50 Αποχρώσεις του Γκρι».

Το βιβλίο που κυκλοφορεί ήδη στην Ελλάδα από τις εκδόσεις Λιβάνη, όπως και τα υπόλοιπα βιβλία της σειράς, τείνει να κάνει ρεκόρ πωλήσεων καθώς έγινε ανάρπαστο από τις πρώτες κιόλας μέρες της κυκλοφορίας του. Ήταν μία ιστορία που είχε κολλήσει στο μυαλό της Αν Τοντ και ένιωθε την ανάγκη να τη γράψει. Καθημερινά έπαιρνε το κινητό της και έγραφε το ένα κεφάλαιο μετά το άλλο, ενώ περίμενε σε ουρές, πρόσεχε το μωρό της ή βρισκόταν στην καρέκλα του οδοντιάτρου. 

Η ιστορία εστιάζει στην Τέσσα, ένα εσωστρεφές κορίτσι που ξεκινάει την πρώτη της χρονιά στο κολέγιο με μεγάλες φιλοδοξίες για το μέλλον. Περνάει τις μέρες της συγκεντρωμένη στο πρόγραμμα της και με ισχυρή προσήλωση στον στόχο και στα καθήκοντα της. Ο οργανωμένος και ευπρεπής κόσμος της καταρρέει όταν γνωρίζει τον μυστηριώδη Χάρντιν Σκοτ με τα μπερδεμένα καστανά μάτια του, την αλαζονική βρετανική προφορά του και τα πολλά tattoo.

Ο Χάρντιν είναι ο άγριος και σκληρός τύπος που η Τέσσα κανονικά θα αγνοούσε. Και έτσι έκανε – μέχρι που βρέθηκε μόνη της μαζί του αργά τη νύχτα σε μία λίμνη, μαγνητισμένη από την μεθυστική του ενέργεια. Καθώς η Τέσσα βιώνει την πρώτη της επαφή με την ελευθερία, ξεκινάει ένα ταξίδι αυτογνωσίας και σεξουαλικής αφύπνισης που θα την αλλάξει για πάντα . Ανακαλύπτει μία φωνή και ένα εσωτερικό πάθος που δεν ήξερε καν ότι είχε και συνειδητοποιεί ότι υπάρχει η ζωή της πριν τον Χάρντιν και η ζωή της… Μετά.

Η μεταφράστρια Μαρία Ακριβάκη μας μιλά για το έργο του μεταφραστή και απαντά στις ερωτήσεις μας για τη μετάφραση των βιβλίων «After», που κυκλοφορούν ήδη στην Ελλάδα από τις εκδόσεις «Λιβάνη». 

Λένε ότι ο μεταφραστής μαζί με τον συγγραφέα είναι συνδημιουργός του βιβλίου που μεταφράζει. Συμφωνείτε;

Πράγματι, όταν μιλάμε για μετάφραση βιβλίου, ο μεταφραστής έχει μεγάλο μερίδιο στη δημιουργική διαδικασία, καθώς αυτός αναλαμβάνει να μεταφέρει το όραμα του συγγραφέα σε μια γλώσσα πέραν της πρωτότυπης. Η μετάφραση λογοτεχνικών έργων δεν συνίσταται στην στείρα, επί λέξει μετάφραση της μιας πρότασης μετά την άλλη. Ο μεταφραστής καλείται να αποδώσει με αμεσότητα το πνεύμα και την ατμόσφαιρα του βιβλίου σε μια νέα γλώσσα, επιλέγοντας με αρκετή ελευθερία τον ιδανικό τρόπο για να το πετύχει. Ουσιαστικά λοιπόν μιλάμε για μια διαδικασία κάθε άλλο παρά μηχανική, που αφήνει στον μεταφραστή πολλά περιθώρια να αναλάβει πρωτοβουλίες και να δημιουργήσει.

Για τη λογοτεχνική μετάφραση, τι δυσκολίες συνήθως αντιμετωπίζετε και πώς τις επιλύετε; 

Η μεγαλύτερη δυσκολία στη λογοτεχνική μετάφραση είναι να μη μαντεύει ο αναγνώστης ότι πρόκειται για μετάφραση. Η γλώσσα πρέπει να ρέει αβίαστα, ο ρυθμός της να μη σκοντάφτει σε άστοχες διατυπώσεις και σε αμήχανη σύνταξη προτάσεων.

Στα βιβλία της Αν Τοντ υπήρχε κάποιο σημείο που σας δυσκόλεψε ιδιαίτερα;

Ειδικά σε βιβλία όπως αυτά της Άννα Τοντ είναι απαραίτητη μια προηγούμενη έρευνα και εξοικείωση με τη γλώσσα και τις συνήθειες των νεαρών πρωταγωνιστών. Το ύφος και οι εκφράσεις που θα χρησιμοποιηθούν στο μεταφρασμένο κείμενο πρέπει να είναι αυθεντικά και να πείθουν τον αναγνώστη, βοηθώντας τον να ταυτιστεί με τους ήρωες.

Για ποιον ή ποιους λόγους θα προτείνατε τα βιβλία της Αν Τοντ στους αναγνώστες; Τι είναι αυτό που σας κέρδισε στη συγκεκριμένη ιστορία;

Είναι μια σειρά βιβλίων που διαβάζεται πολύ ευχάριστα από το νεανικό κοινό, αλλά, γιατί όχι, και από μεγαλύτερους αναγνώστες. Προσφέρει ιδανικές δόσεις ρομάντζου και μυστηρίου, ενώ οι καταιγιστικές εξελίξεις κρατούν το ενδιαφέρον αμείωτο. Με κέρδισε το γεγονός ότι δεν πρόκειται για άλλη μια ερωτική ιστορία· ο αναγνώστης είναι συνεχώς σε εγρήγορση, σίγουρος ότι κάποια ανατροπή τον περιμένει στις επόμενες σελίδες.

Πώς σας φάνηκε η κινηματογραφική μεταφορά του πρώτου βιβλίου της σειράς; Ήταν όπως την είχατε φανταστεί;

Βρήκα πολύ επιτυχημένη την κινηματογραφική μεταφορά, που απέδωσε με καλαισθησία την ατμόσφαιρα του βιβλίου. Εξίσου εύστοχη ήταν και η επιλογή των πρωταγωνιστών. Ο Χίρο Φάινς-Τίφιν ενσαρκώνει πολύ πειστικά τον γοητευτικό, αλλά και σκοτεινό Χάρντιν και η Τζόζεφιν Λάνγκφορντ είναι ιδανική για τον ρόλο της αθώας και συνεσταλμένης Τέσα. Πλαισιωμένοι από ένα πολύ ενδιαφέρον καστ που υποδύεται τους υπόλοιπους ρόλους της ιστορίας, οι δυο τους απογειώνουν την ταινία.

Πιστεύετε ότι το «After» είναι το «50 Αποχρώσεις του Γκρι» για έφηβες;

Είναι αλήθεια ότι πολλοί έχουν παραλληλίσει κυρίως τα ζευγάρια που πρωταγωνιστούν στις δύο ιστορίες, καθώς και στις δύο περιπτώσεις επαναλαμβάνεται το μοτίβο της αθώας κοπέλας που γοητεύεται και «μεταμορφώνεται» από τον μυστηριώδη, χειριστικό άντρα. Ωστόσο, το «After» δεν περιορίζεται τόσο στην ερωτική διάσταση της σχέσης. Η Τοντ χτίζει την ιστορία της σε πολλά παράλληλα επίπεδα και πλάθει τους χαρακτήρες της σχολαστικά, χαρίζοντάς μας έτσι μια πλοκή πολύ πιο πλούσια, φρέσκια και καλογραμμένη, που θα απολαύσει ο αναγνώστης. 

Ποια είναι η πιο σημαντική αρετή ενός μεταφραστή σύμφωνα με εσάς;

Πέρα από την αυτονόητη ανάγκη να γνωρίζει το αντικείμενό του, το σημαντικότερο για έναν μεταφραστή είναι η πειθαρχία. Πριν ξεκινήσει τη μετάφραση καθενός έργου, οφείλει να καταρτίζει ένα πολύ συγκεκριμένο πρόγραμμα δουλειάς, έχοντας προβλέψει και χρόνο για την απαραίτητη έρευνα πραγματολογικών στοιχείων, για διορθώσεις, αλλά και για να αφήσει το κείμενο να «ξεκουραστεί» και να το διαβάσει μετά από μέρες με διαφορετική ματιά. Έτσι μόνο θα πετύχει έναν ικανοποιητικό ρυθμό δουλειάς που θα οδηγήσει σε ένα άρτιο αποτέλεσμα.