Ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας: Έρχεται κατακόρυφη αύξηση των καθυστερήσεων στις πτήσεις το καλοκαίρι

Χρόνια αδράνεια, κακές διοικητικές επιλογές, ελλιπή προετοιμασία διαγωνισμών οι οποίοι τελικώς καθίστανται αναποτελεσματικοί, καθυστερήσεις στην εφαρμογή ευρωπαικών κανονισμών εξαιτίας των οποίων πολλαπλασιάζεται το κόστος των συστημάτων, ενώ η Ελλάδα σύρεται στο Ευρωπαικό Δικαστήριο, ακόμα και συσκέψεις εν κρυπτώ για πανάκριβες μελέτες, οι οποίες ...υπάρχουν ήδη, είναι μερικές από τις καταγγελίες των ελεγκτών εναέριας κυκλοφορίας στον απόηχο της πρόσφατης παραπομπής της χώρας μας στο Ευρωδικαστήριο από την Ευρωπαική Επιτροπή.

Και όλα αυτά την ώρα που, όπως σημειώνουν, χρειάστηκε παρέμβαση του υπουργού Υποδομών και Μεταφορών, Χρίστου Δήμα προκειμένου να αντικατασταθούν οι αχρηστευμένες καρέκλες εργασίας τους, ενώ την ημέρα της μεγάλης νεροποντής στην Αθήνα μπήκαν νερά από την οροφή στην επιχειρησιακή αίθουσα του Κέντρου Ελέγχου Περιοχής Αθηνών! Καταγγέλλουν επίσης «τραγική κατάσταση» στους Πύργους Ελέγχου των περιφερειακών αεροδρομίων.

Παράλληλα, σύμφωνα με την ανακοίνωσή της Ενωσης Ελεγκτών Εναέριας Κυκλοφορίας Ελλάδας (ΕΕΕΚΕ), η Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας (ΥΠΑ) μετασχηματίστηκε σε Ν.Π.Δ.Δ με τον πρόσφατο νόμο χωρίς να προηγηθεί μελέτη βιωσιμότητας, η οποία «γίνεται εκ των υστέρων και αναδεικνύει την έλλειψη πόρων για την διαχείριση των αεροδρομίων».

Οι ελεγκτές τονίζουν ότι οι πρόσφατες ανακοινώσεις της Κομισιόν επιβεβαιώνουν το γεγονός ότι η ΥΠΑ κινείται σε λάθος κατεύθυνση καθώς «η σημερινή διοίκησή της, σχεδόν δυο χρόνια μετά την τοποθέτησή της, όχι μόνο δεν έχει λύσει τα προβλήματα που παρέλαβε, αλλά έχει δημιουργήσει νέα και με τις αστοχίες της έχει προκαλέσει επιπρόσθετη καθυστέρηση στην επίλυση των υπαρχόντων».

Οι ίδιοι προειδοποιούν με εκτόξευση των καθυστερήσεων το προσεχές καλοκαίρι μόλις λίγους μήνες μετά τα προβλήματα που είχαν παρατηρηθεί στο αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος» προκαλώντας ντόμινο καθυστερήσεων και σε περιφερειακούς αερολιμένες, ανακοινώνοντας ότι υπό αυτές τις συνθήκες δεν προτίθενται να προβαίνουν σε υπερεργασία: «Με τα μέχρι σήμερα δεδομένα, οι Ε.Ε.Κ. είμαστε αποφασισμένοι να μην συνεχίσουμε να στηρίζουμε το σύστημα της εναέριας κυκλοφορίας, απλά για να δίνουμε άλλοθι στη Διοίκηση να συνεχίζει να αφήνει άλυτα τα προβλήματα. Υπό τις παρούσες συνθήκες οι Ε.Ε.Κ. δεν πρόκειται να προσφέρουν υπερεργασία την καλοκαιρινή περίοδο του 2026, γεγονός που θα έχει ως αποτέλεσμα να μην μπορούν να υποστηριχθούν οι αυξημένες χωρητικότητες των προηγούμενων ετών, με συνέπεια την κατακόρυφη αύξηση των καθυστερήσεων την επερχόμενη καλοκαιρινή περίοδο. Δεν έχει νόημα η παροχή υπερεργασίας, αφού αυτή δεν τυχαίνει αναγνώρισης και η Διοίκηση της Υ.Π.Α. δεν υλοποιεί τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει», ξεκαθαρίζουν.

Η ανακοίνωση έρχεται λίγες ημέρες μετά την παραπομπή της Ελλάδας για τη μη εφαρμογή του Ευρωπαϊκού κανονισμού 2018/1048, σχετικά με τις διαδικασίες προσέγγισης PBN, καθώς και την αιτιολογημένη γνώμη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη μη εφαρμογή των απαιτήσεων του Ευρωπαϊκού κανονισμού 2017/373, όσο αφορά την τεχνολογία αναγνώρισης των αεροσκαφών από το σύστημα επιτήρησης.

Οι ελεγκτές υπογραμμίζουν ότι η ίδια Ευρωπαϊκή Επιτροπή τους δικαιώνει αναφέροντας στην ανακοίνωσή της ότι «οι προσπάθειες που έχουν καταβάλει μέχρι σήμερα οι ελληνικές αρχές είναι ανεπαρκείς» προσθέτοντας ότι οι μόνοι «ταχείς ρυθμοί» που πέτυχε η Διοίκηση της Υ.Π.Α. είναι προς την επιβολή κυρώσεων εις βάρος της Ελλάδας.

Την ώρα, πάντως, που οι ελεγκτές έστελναν την ανακοίνωσή τους ο κ. Δήμας από το βήμα της Βουλής απαντώντας στις αιτιάσεις της αντιπολίτευσης, έδινε μία διαφορετική εικόνα αναφέροντας ότι οι απαραίτητοι διαγωνισμοί προχωρούν και βρίσκονται σε διάφορα στάδια της διαδικασίας: «Εχουμε για πρώτη φορά συγκεκριμένο σχέδιο για την αεροναυτιλία», τόνισε προσθέτοντας πως και για τα PBN και για τα ραντάρ έχουν προχωρήσει διαγωνισμοί και κάποιοι βρίσκονται στο Ελεγκτικό Συνέδριο, άλλοι στην ΕΑΔΗΣΥ. Σημείωσε ότι υπάρχει σχέδιο δράσης 360 σημείων και καλούσε την αντιπολίτευση να είναι πιο προσεκτική: «Θα έπρεπε να είμαστε όλοι πιο προσεκτικοί όταν λέμε για ασφάλεια των μεταφορών όταν οι ίδιοι οι ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας δεν εγείρουν θέματα ασφαλείας».

Απαρχαιωμένα συστήματα και καθυστερημένοι διαγωνισμοί

Η ΕΕΕΚΕ αναφέρει πως η εναέρια κυκλοφορία εξακολουθεί να στηρίζεται σε απαρχαιωμένα συστήματα, ενώ αποδομεί ένα προς ένα τα επιχειρήματα για την ανανέωσή τους. Συγκεκριμένα καταγγέλλει:

- Για τις διαδικασίες PBN: Ο διαγωνισμός που προκήρυξε η ΥΠΑ κατέληξε στα δικαστήρια, καθώς «δεν τηρήθηκαν αυτούσια τα πρότυπα της Ε.Α.ΔΗ.ΣΥ. και οι διατάξεις του ν.4412/16».

- Για το σύστημα επιτήρησης: Οι ελεγκτές επισημαίνουν ότι το νέο σύστημα αναμένεται να είναι επιχειρησιακά διαθέσιμο το καλοκαίρι του 2029, εάν όχι του 2030, γεγονός που θα οδηγήσει σε ακόμα μία παραπομπή της Ελλάδας στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το εν λόγω σύστημα επιτήρησης είναι απαραίτητο για την ενεργοποίηση της ζεύξης δεδομένων πιλότου και Ελεγκτή, για την απουσία της οποίας έχουμε ήδη καταδικαστεί από το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Παρόλα αυτά η ΕΕΚΕ υποστηρίζει ότι η Διοίκηση της Υ.Π.Α. ακόμα δεν έχει υπογράψει σύμβαση προμήθειας, από την σύναψη της οποίας χρειάζονται τρία χρόνια για την παράδοση του συστήματος. Αποκαλύπτει επίσης οτι λίγο πριν σταλεί ο φάκελος της προμήθειας στο Ελεγκτικό Συνέδριο για έλεγχο, διαπιστώθηκε ότι δεν είχε εξασφαλιστεί χρηματοδότηση, καθώς δεν είχε ενημερωθεί το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, ώστε να εγγραφεί η απαιτούμενη πίστωση στον Κρατικό Προϋπολογισμό του έτους 2026. Σύμφωνα με τους ελεγκτές μάλιστα, τα τελευταία δυο χρόνια έχει διπλαστιαστεί ο προϋπολογισμός χωρίς να έχει υπογραφεί σύμβαση.

«Το σύστημα επιτήρησης που πρόκειται να προμηθευτεί η Υ.Π.Α., το 2023 είχε προϋπολογισμό 76 εκατ. ευρώ και πλέον μαθαίνουμε ότι η Διοίκηση της Υ.Π.Α. συζητά για κόστος προμήθειας που φτάνει τα 150 εκατ. ευρώ, χωρίς ακόμα να έχει οριστικοποιηθεί. Είναι χαρακτηριστικό ότι στο από 1/9/2025 Δελτίο Τύπου η Διοίκηση της Υ.Π.Α. Έλεγε ότι <η 20="" 2025="">. Από εκείνη την «τελική προσφορά», το κόστος, όπως μαθαίνουμε, έχει αυξηθεί ήδη κατά σχεδόν 20%». Οι ίδιοι καταγγέλλουν ότι η ΥΠΑ δεν έχει συντάξει τεύχος προδιαγραφών, όπου θα προσδιορίζονται επακριβώς τα χαρακτηριστικά του συστήματος που θα προμηθευτεί από το οποίο τεκμαίρεται το κόστος της προμήθειας.

Συμπληρώνουν πως παρόλο που έχει προσφερθεί τεχνική βοήθεια από το Eurocontrol την έχει αρνηθεί.

- Για το σύστημα επικοινωνιών (VCRS) του Κέντρου Ελέγχου Περιοχής Αθηνών/Μακεδονίας (Κ.Ε.Π.ΑΘ.Μ.): Οι ελεγκτές χαρακτηρίζουν παραπλανητικές τις διαβεβαιώσεις της ΥΠΑ ότι η σύμβαση «επανεκκίνησε και τροποποιείται», αναφέροντας ότι το συγκεκριμένο αίτημα απορρίφθηκε από το Ελεγκτικό Συνέδριο, στα τέλη Οκτωβρίου. «Σύμφωνα με πληροφορίες, τα αρμόδια στελέχη της Υ.Π.Α. είχαν εκφράσει επιφυλάξεις για την διαδικασία που ακολουθήθηκε, αλλά η Διοίκηση απλά επέλεξε να μην λάβει υπόψη τις επιφυλάξεις αυτές, χάνοντας ακόμα περισσότερο, πολύτιμο χρόνο. Ήδη το ζήτημα εκκρεμεί για περισσότερα από 4 έτη και ακόμα λύση δεν έχει βρεθεί».

- Για τη μετεγκατάσταση της Προσέγγισης Αθηνών από το Ελληνικό στον ΔΑΑ: Η σχετική σύμβαση υπεγράφη προ ημερών, μετά από έναν και πλέον χρόνο καθυστέρησης, «αφού η Διοίκηση της Υ.Π.Α. δεν φρόντισε, παρά τις παρακλήσεις του ΥΠ.ΕΘ.Ο, ήδη από τον Φεβρουάριο, να προσκομίσει έγκαιρα τα δικαιολογητικά για να ανανεώσει την χρηματοδότηση», αναφέρεται στην ανακοίνωση.

Εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ σε μελέτες χωρητικότητας για το Αεροδρόμιο της Αθήνας

Η ΕΕΕΚΕ καταγγέλλει τη διοίκηση της ΥΠΑ για προσπάθεια «καπηλείας» του έργου των ελεγκτών «με απώτερο σκοπό να πιέσει για ακόμα μεγαλύτερη αύξηση των παρεχόμενων χωρητικοτήτων της εναέριας κυκλοφορίας, χωρίς να έχει βελτιωθεί ακόμα η διαθεσιμότητα αδειοδοτημένων Ε.Ε.Κ. και χωρίς να έχει παραδοθεί σε επιχειρησιακή χρήση κανένα νέο σύστημα».

Σημειώνει πως στις αρχές του καλοκαιριού, παρήγγειλε μελέτη εκτίμησης της χωρητικότητας του Δ.Α.Α., παρά το ότι έχει, ήδη από τον Μάρτιο του 2024, παραλάβει επικαιροποιημένη μελέτη για το ίδιο θέμα για την οποία καταβλήθηκαν περίπου 150.000 ευρώ. «Η νέα μελέτη, η πέμπτη που εκπονείται για τον ΔΑΑ, χωρίς να έχουν βελτιωθεί οι επιχειρησιακές συνθήκες από την έναρξη λειτουργίας του, σύμφωνα με πληροφορίες, κόστισε περίπου 100.000€, ποσό το οποίο βαραίνει εξ ολοκλήρου την Υ.Π.Α.», τονίζουν.

Προχωρούν μάλιστα και σε ακόμα μία σοβαρή καταγγελία αποκαλύπτοντας πως στη σύσκεψη που έγινε στις 8/12/2025 για την παρουσίαση και συζήτηση των αποτελεσμάτων, ενώ αρχικά προσκλήθηκαν οι Ε.Ε.Κ. που συμμετείχαν στην μελέτη, και παρά το γεγονός ότι το ζήτημα σχετίζεται άμεσα με την ασφάλεια των πτήσεων, «στη συνέχεια ενημερώθηκαν, ψευδώς, ότι η συνάντηση ματαιώθηκε, με αποτέλεσμα να αποκλειστούν από την συμμετοχή στην σύσκεψη».