Αύξηση προσδόκιμου ζωής, αντιγήρανση και νίκη κατά του Αλτσχάιμερ

Μπορούν τα βλαστοκύτταρα να καθυστερήσουν τη γήρανση ή και να την αντιστρέψουν, επιµηκύνοντας την ανθρώπινη ζωή; Μπορεί ένας 80χρονος να έχει την κλινική εικόνα και τη φυσική κατάσταση 40χρονου; Με ποιον τρόπο µπορεί η επιστήµη να παρέµβει µε στόχο την αναγέννηση των κυττάρων και την αντιγήρανση; Ολες οι τελευταίες εξελίξεις της επιστηµονικής έρευνας θα παρουσιαστούν στο διήµερο 1ο Συνέδριο της Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης Αναγεννητικής Ιατρικής που ξεκινά σήµερα στο Κέντρο ∆ιάδοσης Ερευνητικών Αποτελεσµάτων του ΑΠΘ, στη Θεσσαλονίκη.

«Υπάρχει σήµερα ένας όρος που δεν µπορούσαµε καν να φανταστούµε πριν από µερικά χρόνια: µιλάµε όχι απλώς για αντιγήρανση, αλλά για αντιστροφή της γήρανσης» τονίζει στο «Εθνος» ο καθηγητής Βιοχηµείας στην Ιατρική Σχολή του ΑΠΘ Γεώργιος Κολιάκος, ο οποίος στην εισήγησή του µε τίτλο «Τα ωρολόγια του γήρατος» θα εξηγήσει τους µηχανισµούς που οδηγούν τον ανθρώπινο οργανισµό στη γήρανση και το πώς αυτή η διαδικασία µπορεί να αντιστραφεί µε την ενδοφλέβια χορήγηση νεαρών βλαστοκυττάρων. «Γερνάµε γιατί γερνάνε τα βλαστοκύτταρά µας. Στα παιδιά αυτό δεν συµβαίνει γιατί έχουν περισσότερα και πιο ενεργά βλαστοκύτταρα. Για τον λόγο αυτό επουλώνονται πιο γρήγορα τα τραύµατα στα νεαρότερα άτοµα, ακόµα και οι βλάβες στον εγκέφαλο ή στην καρδιά» εξηγεί ο καθηγητής και προσθέτει πως η φυσιολογική αυτή φθορά µπορεί να αντιστραφεί µε νεαρά και υγιή βλαστοκύτταρα.

Η µελέτη του Harvard

«Εργαστηριακές εφαρµογές που έχουν γίνει σε πειραµατόζωα έχουν δείξει πως µε τη χορήγηση νεαρών κυττάρων επιτυγχάνεται αντιστροφή της γήρανσης σε αυτά. Μάλιστα, πειραµατόζωα που είχαν περάσει την αναπαραγωγική ηλικία επέστρεψαν σε αυτή και έγιναν ικανά να αποκτήσουν απογόνους» επισηµαίνει, ενώ κάνει αναφορά ακόµα και σε κλινικές δοµικές που έχουν γίνει σε ανθρώπους: «Υπάρχουν δύο κλινικές δοκιµές που έχουν δηµοσιευτεί το 2018 και αφορούν τη γεροντική καχεξία, δηλαδή την απώλεια µυϊκής µάζας σε άτοµα µεγάλης ηλικίας. Τα αποτελέσµατα είναι πολύ ενθαρρυντικά και έχουν δείξει πως βελτιώνεται η εικόνα σε παραµέτρους που µετρήθηκαν, όπως η απόσταση που µπορεί να βαδίσει κάποιος ή το βάρος που µπορεί να σηκώσει. Η µελέτη του Harvard συνδέει το προσδόκιµο ζωής του ανθρώπου µε την ικανότητά του να σηκωθεί όρθιος από το έδαφος, µε τη µικρότερη δυνατή στήριξη από τα χέρια του».

Ο κ. Κολιάκος προβλέπει πως δεν αργεί η µέρα που η χορήγηση βλαστοκυττάρων θα εισέλθει σε κανονική κλινική εφαρµογή. Ως προς τα αποτελέσµατά της, αναφέρει πως «σίγουρα θα βελτιώνει την ποιότητα ζωής των ανθρώπων της τρίτης ηλικίας. Η λογική λέει πως θα επιµηκύνει και το προσδόκιµο ζωής τους, αλλά δεν έχουµε σήµερα τις αποδείξεις προκειµένου να το πούµε µε βεβαιότητα». Στο συνέδριο θα παρουσιαστούν και τα έως τώρα αποτελέσµατα εργαστηριακών δοκιµών για την τροποποίηση και αναζωογόνηση των ίδιων των βλαστοκυττάρων ενήλικων ατόµων, προκειµένου να καθυστερήσουν τη γήρανση.

«Τα βλαστοκύτταρα που παίρνουµε κατά τα πρώτα στάδια της εµβρυογένεσης είναι αθάνατα και δεν γερνάνε, σε αντίθεση µε αυτά που φέρει ο άνθρωπος στην ενήλικη ζωή του, τα οποία χάνουν διαρκώς τη δυνατότητα να αναγεννούν τους ιστούς µε την πάροδο του χρόνου. Ενεργοποιώντας “µοριακούς σκουπιδοφάγους” στα κύτταρα που υπολειτουργούν κατά τη γήρανση, καταφέραµε να διπλασιάσουµε τη διάρκεια ζωής τους και την ικανότητά τους να αναζωογονούν τους ιστούς» επισηµαίνει στο «Εθνος» η Μαριάννα Καπετάνου, βιολόγος µε διδακτορικό στη Μοριακή Γήρανση και ερευνήτρια στο Εργαστήριο Μοριακής και Κυτταρικής Γήρανσης του Εθνικού Ιδρύµατος Ερευνών.

Και προσθέτει: «Στόχος είναι πρώτιστα η ευζωία. Αυτό που λέµε η υγιής γήρανση. Να µπορεί, για παράδειγµα, ο άνθρωπος στην ηλικία των 80 ετών να έχει την εικόνα και τη φυσική κατάσταση που µοιάζει σε αυτή ενός 40χρονου, µε καλύτερη ποιότητα ζωής και µε πολύ µικρότερες πιθανότητες να παρουσιάσει µια σειρά από ασθένειες που σχετίζονται µε το γήρας, όπως π.χ. η νόσος του Αλτσχάιµερ και άλλες ηλικιοεξαρτώµενες ασθένειες. Το κατά πόσο αυτό θα οδηγήσει και σε επιµήκυνση του προσδόκιµου ζωής θα φανεί στο µέλλον, από τις κλινικές µελέτες». Από την έρευνα του Εργαστηρίου Μοριακής και Κυτταρικής Γήρανσης του Εθνικού Ιδρύµατος Ερευνών θα προκύψει σε δύο χρόνια από σήµερα η παραγωγή ενός συµπληρώµατος διατροφής που θα συµβάλλει στην αντιγήρανση και στη διατήρηση της ευζωίας.

Οι κλινικές δοκιµές βρίσκονται σε προχωρηµένο στάδιο, το πρόγραµµα ολοκληρώνεται το 2020 και θα ακολουθήσει η δηµιουργία του σκευάσµατος σε συνεργασία µε ελληνική φαρµακευτική εταιρεία. «Ενα από τα συστατικά που θα περιέχει το σκεύασµα θα είναι ο λιναρόσπορος, ο οποίος γυρίζει πίσω το βιολογικό ρολόι των κυττάρων, καθώς περιέχει ουσίες που αποδεδειγµένα βελτιστοποιούν τους δείκτες γήρανσης και οι οποίες -µεταξύ άλλων- ενεργοποιούν τους “µοριακούς σκουπιδοφάγους”, συµβάλλοντας έτσι στην αναζωογόνηση των κυττάρων και του οργανισµού» σηµειώνει η κυρία Καπετάνου.