Απόψεις|25.11.2020 13:33

Στο θέατρο των διεθνών ανταγωνισμών

Θεόδωρος Ι. Θεοδώρου

Σκηνή 1η

Όταν οι πληροφορίες θεωρήθηκαν επαρκείς, μονάδα συμμετέχουσα στην ευρωπαϊκή επιχείρηση ΕΙΡΗΝΗ, ξεκίνησε διαδικασία νηοψίας σε τουρκικό πλοίο. Ο τούρκος Υπουργός Εξωτερικών άμεσα κάλεσε τους Πρέσβεις Γερμανίας (απουσίαζε ο Πρέσβης και προσήλθε ο Επιτετραμμένος), Ιταλίας, ΕΕ και απαίτησε άμεση διακοπή της νηοψίας, εκφράζοντας την έντονη δυσαρέσκεια της Τουρκίας για το συμβάν. Άμεσα αποχώρησε η ελέγχουσα δύναμη από το τουρκικό σκάφος.

Η Γερμανία με την Υπουργό Αμύνης αρκέστηκε να αναφέρει ότι η τουρκική διαμαρτυρία δεν ήταν δικαιολογημένη χωρίς βεβαίως να καλέσει το Τούρκο Πρέσβη και να επισημάνει τις υποχρεώσεις της Τουρκίας έναντι του ΟΗΕ και της ΕΕ προκειμένου να διευκολυνθεί η ειρηνευτική διαδικασία στη Λιβύη.

Σκηνή 2η

Η νέα τουρκική NAVTEX συμπεριλαμβάνει στις συντεταγμένες της τμήμα της ελληνικής επικράτειας. Η δήλωση του Έλληνα Υπουργού Εξωτερικών, με γλώσσα αυστηρή, επισημαίνει προς τα κράτη μέλη της ΕΕ και τη διεθνή κοινότητα το σύνολο των παρανομιών που πραγματοποιεί η Τουρκία. Η τουρκική συμπεριφορά έχει ξεπεράσει κάθε όριο διπλωματικής ανοχής, όμως ο Τούρκος Πρέσβης στην Αθήνα δεν ένοιωσε τη διπλωματική μας αγανάκτηση ούτε τη στιγμή που απελάσαμε τον Πρέσβη της Λιβύης, αλλά ούτε και τώρα, που η Τουρκία με τη δημοσιοποίηση της NAVTEX παραβιάζει την Ελληνική κυριαρχία.

«The End»

Αναλυτές και εμπειρογνώμονες εικάζουν ότι οι τουρκικές προκλήσεις οξύνονται ώστε μια σταδιακή εκτόνωση να διευκολύνει την ΕΕ μέσα σε "κατασκευασμένο" διπλωματικό περιβάλλον, να αναζητήσει περιορισμένες κυρώσεις σε βάρος της Τουρκίας.

Χειρότερη η εικόνα της διχασμένης Ευρώπης, εξ αιτίας των τουρκικών προκλήσεων, χειρίστη όμως η ενδοευρωπαϊκή αντιπαράθεση υπέρ ή κατά της Τουρκίας.

Γαλλία, Αυστρία, Ελλάδα, Κύπρος προσφάτως και η Ολλανδία ορθότατα θεωρούν ότι η Τουρκία με τη συμπεριφορά της προκαλεί τα συμφέροντα της ΕΕ και του ΝΑΤΟ.

Γερμανία, ως Προεδρία, υπαινίσσεται το ίδιο, άλλα στην κυριολεξία σπρώχνει τη θητεία της στην έξοδο (31 Δεκεμβρίου 2020), επιβεβαιώνοντας ότι οι μεγάλες χώρες της ΕΕ κάνουν κακές Προεδρίες, κυρίως όταν αντιμετωπίζουν μεγάλες διεθνείς προκλήσεις.

Μάλτα, Ιταλία, Γερμανία πονηρά προβάλλουν ότι η Τουρκική παρουσία στη Λιβύη αλλά και στη Συρία προστατεύει την ΕΕ από ένα τρομερό κύμα μεταναστών και προσφύγων που μας απειλεί. Στην πραγματικότητα εξυπηρετούν αποκλειστικώς εθνικές προτεραιότητες, εξοπλιστικές και οικονομικές.

Ο Καναδάς με καθυστέρηση κατανόησε τη ζημιά που προκαλεί η Τουρκία στα νατοϊκά συμφέροντα και ανέστειλε την πώληση κινητήρων για τα μη επανδρωμένα  αεροσκάφη τύπου Bairaktar ΤΒ2.

Οι ΗΠΑ καθιστούν με κάθε ευκαιρία σαφέστατη τη θέση ως προς τις επιλογές τους, που ισότιμα συμπεριλαμβάνουν Ελλάδα και Τουρκία, με την προϋπόθεση ότι οι δύο στρατηγικοί εταίροι και σύμμαχοι αντιλαμβάνονται τις προτεραιότητες της Ουάσιγκτων και του ΝΑΤΟ κυρίως στην καταπολέμηση της διεθνούς τρομοκρατίας.

Η Ρωσία με εκφρασμένη προτίμηση, την τελευταία περίοδο, στη στρατηγική σχέση με την Τουρκία ανέχεται κατάρριψη ρωσικού αεροσκάφους, ισότιμη παρουσία της Τουρκίας στη Συρία, εμπλοκή στην κρίση Αζερμπαϊτζάν-Αρμενίας και βεβαίως πουλά τους S 400. Ταυτοχρόνως διαβεβαιώνει την Αθήνα για σημαντικές δυνατότητες συνεργασιών σε όλα τα επίπεδα κοινού ενδιαφέροντος, πολιτικής, οικονομίας, άμυνας, ενέργειας και ενεργειακών οδεύσεων. Όλα τα πεδία συνεργασίας της Μόσχας με την Άγκυρα προτείνονται και στην Αθήνα επειδή εντείνουν προβλήματα συνοχής στο ΝΑΤΟ.  Παρά την προτεινόμενη συνεργασία διατηρείται  στην Ημερήσια Διάταξη το θέμα σύγκρουσης Πατριαρχείου Μόσχας με το Οικουμενικό Πατριαρχείο, το οποίο ως πρώτο μεταξύ ίσων στηρίζεται από Αθήνα και Ουάσιγκτον.

Η τουρκική επεκτατική συμπεριφορά δεν περιορίζεται μόνο σε όσα μας απασχολούν. Η διείσδυση στο Λιβάνο, με έργα αναπτυξιακά, ανθρωπιστικά, πολιτιστικά, πολύ πριν κορυφωθεί η οικονομική κρίση , καθιστά πλέον αποδεκτή την παρουσία της Τουρκίας σε περιοχές που ήταν αδιανόητη η επιρροή της Αγκύρας. Ο λεγόμενος «Νεοοθωμανισμός» γίνεται αποδεκτός μάλλον επειδή η Τουρκία εκφράζεται πολιτικά διαφορετικά από τις χώρες με ισχυρούς δεσμούς και παρουσία στη Μέση Ανατολή, Γαλλία, Ηνωμένο Βασίλειο, αλλά βαρύ αποικιοκρατικό παρελθόν.

Η κοινή θρησκεία, παρά τις διαφορετικές εκφράσεις της, γκιουλενισμός, μουσουλμανική αδελφότητα, σαλαφισμός, ουαχαμπισμός αποτελεί ελάχιστη βάση ανοχής . Εξαιρετικής σημασίας πολιτική πρωτοβουλία, με πολλές προεκτάσεις, η επικοινωνία της Τουρκίας με τον βασιλιά της Σαουδικής Αραβίας.

Το Κατάρ υπογραμμίζοντας την εκτίμησή του στην Άγκυρα στηρίζει όλες τις επιλογές της, χωρίς να απορρίπτει ρόλους, που το προβάλλουν διεθνώς όπως η συμφωνία και ο διάλογος ΗΠΑ-Ταλιμπάν, η ανθρωπιστική βοήθεια προς την Γάζα με συμφωνία Ισραήλ και Παλαιστινιακής Αρχής, η συνομιλία με την Σαουδική Αραβία για άρση του αδιεξόδου μεταξύ των χωρών του Κόλπου, η υποστήριξη, οικονομική και τεχνική, σε 52 χώρες του κόσμου για την αντιμετώπιση της Πανδημίας.

Προβάλλοντας μερικές από τις τάσεις που διαμορφώνουν το διεθνές περιβάλλον προφανώς αντιλαμβανόμεθα ότι οι αναζητήσεις της Ελλάδας δεν περιορίζονται μόνο στην επιδιωκόμενη υποστήριξη ΗΠΑ, ΕΕ, Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, χωρίς να παραβλέπονται όσα προσφέρονται από Ρωσία και Κίνα, αλλά επεκτείνονται στην οργάνωση, προβολή και διασύνδεση των συμφερόντων μας με τα «μελλούμενα» για την περιοχή από διεθνείς και γειτονικούς δρώντες.

Ευρωπαϊκή Ένωσητουρκική προκλητικότητακρίση στη Μεσόγειο