Μακριά από την 4η βιομηχανική επανάσταση η Ελλάδα

Στην τελευταία έκθεση του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος για το 2018, το κεφάλαιο το οποίο αφορά τις µακροοικονοµικές εξελίξεις και τις προοπτικές στη χώρα µας ξεκινά υπερτονίζοντας τη σηµασία που έχει η ψηφιακή οικονοµία για ολόκληρη την Ευρώπη.

Ο ψηφιακός µετασχηµατισµός και η 4η βιοµηχανική επανάσταση προσφέρουν ευκαιρίες δυναµικής ανάπτυξης µέσω της βελτίωσης της παραγωγικότητας της εργασίας και της αξιοποίησης των δυνατοτήτων του ηλεκτρονικού εµπορίου. Οµως, για όσες χώρες µείνουν πίσω, ο κίνδυνος της περιθωριοποίησης και της στασιµότητας είναι κάτι παραπάνω από ορατός.

Ειδικότερα για την Ελλάδα, µπορεί να περηφανευόµαστε για το υψηλό επίπεδο των Ελλήνων νέων επιστηµόνων, ωστόσο φαίνεται πως η κρίση σε συνδυασµό µε το brain drain την κρατάει στις τελευταίες θέσεις των σχετικών ψηφιακών δεικτών. Για παράδειγµα, κατατάσσεται 3η από το τέλος στις ψηφιακές επιδόσεις του ανθρώπινου δυναµικού της, αφού 7 στους 10 πολίτες, ηλικίας 16-74 ετών, είναι τακτικοί χρήστες του ∆ιαδικτύου, όταν ο ευρωπαϊκός µέσος όρος είναι σχεδόν 9 στους 10, ενώ περισσότεροι από 3 στους 10 δεν έχουν χρησιµοποιήσει το Διαδίκτυο.

Ακόµη οι ελληνικές επιχειρήσεις, µολονότι χρησιµοποιούν εκτενώς τα µέσα κοινωνικής δικτύωσης, παραµένουν σε εξαιρετικά χαµηλά επίπεδα τα ποσοστά χρήσης «υπολογιστικού νέφους» (cloud computing) και ηλεκτρονικής τιµολόγησης, καθώς και ο κύκλος εργασιών ηλεκτρονικού εµπορίου. Τέλος, εξαιρετικά χαµηλή είναι η επίδοση της χώρας στον τοµέα των ψηφιακών δηµόσιων υπηρεσιών αλλά και στον Δείκτη Ψηφιακής Ωριµότητας, ο οποίος µετρά την ευρεία και σε βάθος υιοθέτηση των νέων τεχνολογιών από την αγορά, τις επιχειρήσεις, τους παραγωγικούς συντελεστές και την κοινωνία.

Η απόσταση που πρέπει να διανύσει η χώρα µας για να προσεγγίσει τη µέση επίδοση της ΕΕ-28 είναι µεγάλη, ωστόσο, αν αξιοποιήσει το ανθρώπινο κεφάλαιο που διαθέτει, µπορεί σταδιακά να την καλύψει και να αποκοµίσει πολλαπλά οφέλη από την ψηφιακή τεχνολογία, όπως είναι η βελτίωση της συνολικής παραγωγικότητας µέσω της γνώσης, η άνοδος της ανταγωνιστικότητας και η ενίσχυση της εξωστρέφειας µε αλλαγή της σύνθεσης του συγκριτικού πλεονεκτήµατος προς όφελος των καινοτόµων προϊόντων.

Αξίζει βέβαια να σηµειωθεί πως η µετάβαση στον αυτοµατισµό και στην τεχνητή νοηµοσύνη θα αλλάξει δραµατικά τις συνθήκες στην αγορά εργασίας και στη σύνθεση της απασχόλησης. Μεταξύ άλλων, θα υπάρξει υψηλή ζήτηση όχι µόνο εξειδικευµένων ψηφιακών δεξιοτήτων αλλά και κοινωνικών και συναισθηµατικών δεξιοτήτων, όπως είναι η επικοινωνία, η οµαδικότητα και η ενσυναίσθηση. Ακόµη θα δοθεί έµφαση στην εκτίµηση της αξίας της διά βίου εκπαίδευσης και στην αναγκαιότητα κοινωνικής µέριµνας για τους χαµηλής εξειδίκευσης και αµοιβής εργαζοµένους.