Φοιτητές του ΑΠΘ μάχονται για την προστασία θαλάσσιων ειδών: Πώς λειτουργεί έξυπνη συσκευή που έφτιαξαν

Προκειμένου να λάβουν μέρος σε ένα διαγωνισμό στον οποίο συμμετέχουν 19 πανεπιστήμια παγκοσμίως, ομάδα φοιτητών του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου εμπνεύστηκαν μια καινοτόμο συσκευή, που απωθεί -με φωτοηχητικά κύματα- προστατευόμενα θαλάσσια είδη, χωρίς ταυτόχρονα να φεύγουν τα ψάρια που οι αλιείς θέλουν να πιάσουν στα δίχτυα τους.

Η συσκευή μπορεί να τοποθετηθεί πάνω στο δίχτυ και όχι στη βάρκα των ψαράδων, έχει αυξημένη αποδοτικότητα και η τιμή της είναι πολύ ανταγωνιστική, αφού οι αντίστοιχες στην αγορά πωλούνται δέκα μέχρι και εκατό φορές ακριβότερα. Η προσπάθεια αυτή αποσκοπεί σε δυο στόχους. Τόσο να μην εγκλωβίζονται τα παραπάνω θαλάσσια είδη στα δίχτυα όσο και να μην καταστρέφεται η περιουσία των ψαράδων από τις επιθέσεις που κάνουν τα κήτη στα αλιεύματα που έχουν πιαστεί στα δίχτυα. Προσπάθειες για να λυθεί αυτό το πρόβλημα έχουν γίνει πολλές καθώς οι ψαράδες ζητούν τη βοήθεια της επιστημονικής κοινότητας προκειμένου να γλιτώσουν τα… δίχτυα τους αλλά και τα αλιεύματα τους.

Μάλιστα πριν από μερικά χρόνια καθηγητές πάλι από το ΑΠΘ θέλοντας να βρουν τρόπο ώστε να αποτρέψουν τις επιθέσεις δελφινιών στα δίχτυα παράκτιων αλιέων κατασκεύασαν δίχτυα επικαλυμμένα με καψαϊκίνη, τη χημική ένωση που δίνει στις πιπεριές τσίλι την έντονη καυτερή τους γεύση, προκειμένου να βάλουν τέλος  στις προσπάθειες των δελφινιών να τραφούν με ψάρια που εγκλωβίζονται στα δίχτυα των ψαράδων, τα οποία συχνά καταστρέφουν. Με δεδομένο ότι τα είδη αυτά είναι εξαιρετικά έξυπνα και …εφευρετικά οι ψαράδες δοκιμάζουν όλες τις προτάσεις που τους κάνουν οι επιστήμονες προκειμένου να βρεθεί μια λύση προς όφελος των ιδίων αλλά και των δελφινιών και των υπόλοιπων θαλάσσιων ειδών τα οποία συχνά πεθαίνουν εγκλωβισμένα σε δίχτυα. 

Η πρόταση των φοιτητών

Έξι φοιτητές και φοιτήτριες του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ), σχημάτισαν την ομάδα «SeaCare», προκειμένου να συμμετάσχουν στον διαγωνισμό «Invent For The Planet 2024» του αμερικανικού πανεπιστημίου Texas A&M (TAMU), στον οποίο συμμετείχαν 618 συνάδελφοί τους από 19 πανεπιστήμια παγκοσμίως. Πρόκειται για τους Χαράλαμπο Χριστοφιλόπουλο, Σπυρίδωνα Τσιώμο, Φίλιππο Γερμανόπουλο (Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών), Αθηνά Γκαλάπη (Τμήμα Γεωπονίας), Μαρία Νίττη (Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών) και Θεανώ Σκλαβενίτη (Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης). Η ιδέα των έξι επιλέχθηκε από την επιτροπή του TAMU μέσα στις πέντε καλύτερες παγκοσμίως και πλέον καλούνται να συμμετάσχουν στον τελικό του διαγωνισμού, στο Aix-en-Provence της Γαλλίας, στις 16-18 Απριλίου. Εκεί θα διεκδικήσουν την πρωτιά από τους υπόλοιπους φιναλίστ (το Instituto Federal do Espirito Santo της Βραζιλίας, την Ecole Nationale Arts et Metiers της Γαλλίας, το Universidad Politecnica de Yucatan του Μεξικού, το Habib University του Πακιστάν και το Universidad Politecnica de Madrid της Ισπανίας). 

Όπως εξήγησαν οι φοιτητές η συσκευή που δημιούργησαν περιλαμβάνει μια σειρά από καινοτομίες, σε σχέση με αντίστοιχες της αγοράς. Συνδυάζει ηχητικά κύματα και φως, έχει πολύ μικρό μέγεθος, περίπου δέκα επί τεσσάρων εκατοστών, είναι ελαφριά, με βάρος γύρω στα 200 γραμμάρια, τοποθετείται πάνω στο δίχτυ και όχι στη βάρκα των ψαράδων, έχει αυξημένη αποδοτικότητα και η τιμή της είναι πολύ ανταγωνιστική, αφού οι αντίστοιχες στην αγορά πωλούνται δέκα μέχρι και εκατό φορές ακριβότερα». Οι συσκευές του είδους τοποθετούνται συνήθως πάνω στο σκάφος, το οποίο όμως μπορεί να απέχει πολύ από το δίχτυ -και η ισχύς του σήματος, όσο αυτό ταξιδεύει στο νερό, μειώνεται.

Οι φοιτητές εργάζονται τώρα για  να βελτιώσουν τη μακέτα τους, ν’ αυξήσουν την αποδοτικότητα της συσκευής τους, να δουν πώς μπορούν να την κάνουν ακόμα πιο οικολογική (π.χ., με χρήση βιοδιασπώμενων υλικών) και χρήσιμη για τη θαλάσσια ζωή, αλλά και για τους ψαράδες και να επινοήσουν τρόπους ώστε να μπορεί να ανακτηθεί εύκολα, σε περίπτωση που για κάποιον λόγο το δίχτυ κοπεί.