Σαν Σήμερα|16.02.2023 00:00

Αμπντουλάχ Οτσαλάν: Πώς έπεσε στα χέρια των Τούρκων ο ηγέτης των Κούρδων

Newsroom

Ήταν μια μέρα σαν σήμερα, 16 Φεβρουαρίου του 1999, όταν ο Αμπντουλάχ Οτσαλάν, ο Κούρδος ηγέτης του PKK έπεφτε στα χέρια των Τούρκων.

Το απόγευμα της 16ης Φεβρουαρίου μια σύλληψη στο Ναϊρόμπι έδωσε τέλος σε ένα θρίλερ με πολιτικούς, στρατιωτικούς και κατασκόπους που είχε αρχίσει στην Ελλάδα και τελείωσε στην Κένυα.

Ο ηγέτης των Κούρδων - γνωστός με το προσωνύμιο Άπο - είχε εντοπιστεί από τούρκους πράκτορες και δεν μπορούσε να παραμείνει στην Κένυα. Μόλις μπήκε στο αυτοκίνητό του, τόσο ο Σάββας Καλεντερίδης (ταγματάρχης της ΕΥΠ) όσο και ο Γιώργος Κωστούλας (πρέσβης της Ελλάδας στην Κένυα), απαίτησαν να τον ακολουθήσουν, όμως, οι Κενυάτες ήταν ανένδοτοι κι έτσι, ο Οτσαλάν μπαίνει μόνος στο αυτοκίνητο που θα τον οδηγούσε στην αιχμαλωσία.
Έπειτα από σύντομη πορεία, το αυτοκίνητο με τον Αμπντουλάχ Οτσαλάν άλλαξε πορεία και απομακρύνθηκε από εκείνους που το συνόδευαν. Όταν ο Καλεντερίδης και ο Κωστούλας κατέφθασαν μαζί με τους συντρόφους του Κούρδου, ο Οτσαλάν δεν βρισκόταν πουθενά. Εκείνη την ώρα ένα lear - jet απογειωνόταν. Ο Καλεντερίδης κατάλαβε αμέσως: «Σε αυτό το αεροπλάνο είναι ο Άπο. Ας ελπίσουμε ότι δεν θα προσγειωθεί στην Τουρκία». Μέσα στο αεροπλάνο πράκτορες της Τουρκική Υπηρεσία Πληροφοριών, πανηγύριζαν και φωτογραφίζονταν με το θήραμά τους, τον Αμπντουλάχ Οτσαλάν.

Η περιπέτεια για τον Κούρδο ηγέτη είχε αρχίσει ουσιαστικά το πρωί της 19ης Οκτωβρίου του 1998. Τότε, ο άνδρας που παρέδωσε το διαβατήριό του για να το ελέγξουν στο γκισέ του αεροδρομίου της Δαμασκού, χαμογελούσε. Ο αστυνομικός που έλεγξε το διαβατήριο που έφερε το όνομα «Αμπντουλάχ Σαρικούρτ», στάθηκε μπροστά στον Άπο, κοίταξε τη φωτογραφία στο ταξιδιωτικό έγγραφο και τη σύγκρινε με τον άνθρωπο που είχε απέναντί του. Τον άφησε να περάσει αφού έβαλε τη σφραγίδα του. Έτσι, ο ηγέτης των Κούρδων απομακρύνθηκε για την αίθουσα αναχωρήσεων και την πύλη από όπου θα έφευγε η πτήση Δαμασκός – Στοκχόλμη, με ενδιάμεση στάση την Αθήνα.

Από χώρα σε χώρα

Ο Κούρδος ηγέτης έφθασε με πλαστό διαβατήριο στην Αθήνα. Ο τότε αρχηγός της ΕΥΠ Χαράλαμπος Σταυρακάκης, ενημέρωσε τον αποσπασμένο στην Υπηρεσία ταγματάρχη Σάββα Καλεντερίδη πως ο ηγέτης των Κούρδων βρίσκεται στην Αθήνα. Αμέσως, οι δύο άνδρες πήγαν στο αεροδρόμιο και ο Καλεντερίδης – που γνώριζε προσωπικά τον Οτσαλάν - τον αναγνώρισε στην αίθουσα αφίξεων του αεροδρομίου. Στη συνέχεια, συνομίλησε για λίγα λεπτά μαζί του και ενημέρωσε τους ανωτέρους του. Κάπως έτσι, ο Αμπντουλάχ Οτσαλάν και η συνοδεία του πήγαν σε έναν ειδικά διαμορφωμένο χώρο που παρακολουθούσε η ΕΥΠ. Εκεί άρχισε και το παζάρι ανάμεσα στον Άπο και τον Σταυρακάκη.

Ο πρώτος υποστήριξε ότι έχει φτάσει στην Αθήνα με την έγκριση της ελληνικής κυβέρνησης (αυτό δεν ήταν αλήθεια) ενώ ο αρχηγός της ΕΥΠ του κατέστησε σαφές ότι η παρουσία του δημιουργούσε σοβαρό πολιτικό θέμα για την Ελλάδα. Έπειτα από ώρες συζητήσεων, οι κούρδοι συνοδοί του Αμπντουλάχ Οτσαλάν αναζήτησαν τρόπους ώστε ο Άπο να φθάσει στη Ρωσία.
Ο Οτσαλάν έμεινε για λίγο στη Ρωσία και μετά προσγειώθηκε στην Ιταλία, με τους Τούρκους να πιέζουν στενά την τότε κυβέρνηση Νταλέμα να τον διώξει. Επόμενος σταθμός και πάλι η Μόσχα.

Στις 29 Ιανουαρίου του 1999, ο Οτσαλάν φθάνει από την Αγία Πετρούπολη στο ανατολικό αεροδρόμιο. Μετά την προσωρινή εγκατάσταση στο σπίτι του πλοίαρχου Αντώνη Ναξάκη στη Νέα Μάκρη, φθάνουν στη MIT πληροφορίες ότι ο Κούρδος ηγέτης βρίσκεται στην Ελλάδα. Η ΕΥΠ τότε πρότεινε στον Οτσαλάν να φύγει για την Κένυα. Ο Κούρδος ηγέτης «πετάει» ξανά στη Ρωσία, που δεν τον δέχεται. Επιστρέφει μαζί με τον Σάββα Καλεντερίδη στην Αθήνα τα ξημερώματα της 1ης Φεβρουαρίου 1999.
Παρά τις πιέσεις που ασκούνται να μεταβεί ο Κούρδος ηγέτης στην Κένυα, εκείνος το σκέφτεται καθώς στη συγκεκριμένη χώρα υπήρχαν αρκετοί πράκτορες της CIA και του FBI λόγω τρομοκρατικών ενεργειών κατά της Αμερικής. Έτσι, ο Σταυρακάκης μιλά στον Καλεντερίδη, τονίζοντάς του ότι πρέπει να πείσει τον Οτσαλάν να ταξιδέψει στην Κένυα. Ο Οτσαλάν απαντά θετικά. Στις 2 Φεβρουαρίου το αεροπλάνο προσγειώνεται στο αεροδρόμιο Γιόμο Κενυάτα του Ναϊρόμπι.

Άλλον περίμενε, μια «βόμβα» ήρθε

Ο Γιώργος Κωστούλας - τότε πρέσβης της Ελλάδας στην Κένυα - περίμενε έναν υψηλόβαθμο σέρβο αξιωματούχο, τον οποίο πρέπει να φιλοξενήσει για λίγο. Αντί για τον σέρβο αξιωματούχο, είδε τον πράκτορα Σάββα Καλεντερίδη και τον Αμπντουλάχ Οτσαλάν.
Ο Κούρδος ηγέτης ζήτησε επίσημα πολιτικό άσυλο. Η ένταση κορυφώθηκε στις 13 Φεβρουαρίου. Ο Σταυρακάκης σε επικοινωνία που φαίνεται να είχε με τον Καλεντερίδη του ζητά να «πετάξει έξω» από την ελληνική πρεσβεία τον Οτσαλάν και τη συνοδεία του. Η ΕΥΠ έστειλε μάλιστα τέσσερις άνδρες για να προχωρήσουν στην εκδίωξη του Οτσαλάν από την ελληνική πρεσβεία.

Οι Κενυάτες είπαν ότι ήθελαν να βοηθήσουν στο να φύγει ο Οτσαλάν από τη χώρα σε συνεργασία με την Ελλάδα. Γι’ αυτό και έστειλαν τελεσίγραφο γι’ αυτό μέχρι το απόγευμα. Και όλα πια γίνονται γρήγορα: Οι τούρκοι πράκτορες της MIT τώρα τον βιντεοσκοπούν δεμένο και πανηγυρίζουν. Από τότε ο Οτσαλάν βρίσκεται κρατούμενος σε ένα μικρό κελί στο νησί Ιμραλί. Και η Ιστορία συνεχίζει το δρόμο της…