Οικονομία|10.03.2020 18:11

Κοροναϊός: Αυτά είναι τα μέτρα ενίσχυσης των εργαζόμενων

Ελευθερία Αρλαπάνου

Άμεσα -ίσως και μέσα στις επόμενες ώρες- αναμένεται η Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου για την πρώτη δέσμη, έκτακτων οικονομικών μέτρων που λαμβάνει η κυβέρνηση για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων του κοροναϊού στην οικονομία κυρίως στην παρούσα φάση για την ενίσχυση της ρευστότητας και τη διευκόλυνση οργάνωσης εργασιακών ζητημάτων. Οι σχετικές ανακοινώσεις έγιναν το μεσημέρι της Δευτέρας από τους υπουργούς Οικονομικών, Εργασίας και τον υφυπουργό Δημοσιονομικής Πολιτικής ενώ προαναγγέλθηκε και δεύτερη δέσμη παρεμβάσεων, μετά το Eurogroup, όπου αναμένονται κατευθύνσεις και για το κρίσιμο θέμα του δημοσιονομικού κόστους των έκτακτων μέτρων για τις οικονομίες της ευρωζώνης και φυσικά και για την ελληνική.

Εν τω μεταξύ, νέα δέσμη μέτρων που θα αφορά σε επιχειρήσεις ο τζίρος των οποίων έχει πληγεί σημαντικά από τον κοροναϊό, παρότι δεν έχουν κλείσει κατόπιν κυβερνητικής απόφασης, αναμένεται να  αποφασιστεί άμεσα και θα υλοποιηθεί πριν από το τέλος Μαρτίου, όπως συνέβη και με τις σημερινές αποφάσεις. Αυτό ανέφεραν πηγές του υπουργείου Οικονομικών, επισημαίνοντας ότι οι οποίες πρωτοβουλίες θα έχουν εθνικά, και όχι τοπικά χαρακτηριστικά. Πάντως σε αυτές τις περιπτώσεις είναι δεδομένο ότι το πλήγμα σε όρους τζίρου θα πρέπει να στοιχειοθετείται με συγκεκριμένα στοιχεία. 

Επί του παρόντος τα μέτρα που ανακοινώθηκαν και θα διευκρινιστούν με την Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου, αφορούν κυρίως στην παροχή ρευστότητας σε επιχειρήσεις και με την τετράμηνη αναστολή των πληρωμών ΦΠΑ αλλά και δόσεων ρυθμίσεων πληρωτέων στο τέλος Μαρτίου για επιχειρήσεις που έχουν κλείσει, με εντολή της Πολιτείας για τουλάχιστον δέκα ημέρες. Αντίστοιχες διευκολύνεις προβλέπονται και για την αναστολή πληρωμών  μέχρι την 30η Ιουνίου 2020 οι πληρωμές όλων των ασφαλιστικών εισφορών αλλά και δόσεων ρυθμίσεων προς τα ασφαλιστικά ταμεία, πληρωτέες επίσης την 30η Μαρτίου 2020 για περιοχές που επίσης έχουν κλείσει επιχειρήσεις με εντολή της Πολιτείας. Αναμένεται επίσης σειρά παρεμβάσεων για να διευκολύνονται οι επιχειρήσεις να οργανώνουν ταχύτερα και αποτελεσματικότερα το χρόνο εργασίας, με σχήματα σταδιακής πρόσβασης και προσέλευσης για να αποφεύγεται ο συνωστισμός εφόσον απαιτείται καθώς και σχήματα εργασίας εξ’ αποστάσεων, όταν είναι εφικτό και απαραίτητο και τεχνικά εφικτό. Εν τω μεταξύ στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους δημιουργείται μηχανισμός παρακολούθησης των εξελίξεων ανά κλάδο και κατά γεωγραφική περιοχή με στόχο να γίνονται παρεμβάσεις όπου απαιτείται τη σωστή στιγμή.

Μετά το Eurogroup στις 16 Μαρτίου η 2η δέσμη

Επί του παρόντος με τις παρεμβάσεις που δρομολογούνται δεν προκύπτει δημοσιονομικό κόστος, στην παρούσα φάση, αφού μιλάμε για αναστολή πληρωμών και όχι ακύρωση. Το δεύτερο πακέτο μέτρων, με παρεμβάσεις που ενδεχομένως θα έχουν και μεγαλύτερο, άμεσο, δημοσιονομικό κόστος είναι κάτι που θα αποκρυσταλλωθεί σταδιακά μετά το Eurogroup της 16ης Μαρτίου. Για παράδειγμα δεν υπάρχει αυτή τη στιγμή καθαρή εικόνα του τι θα γίνει με τις επιχειρήσεις που αναστέλλουν υποχρεωτικά την επιχείρηση τους με εντολή της Πολιτείας αλλά έχουν στο πλαίσιο αυτό και απώλειες σε όρους αποδοχών. Δέσμη τέτοιων παρεμβάσεων αναμένεται να σταλεί στα αρμόδια ευρωπαϊκά όργανα προς συζήτηση τις επόμενες μέρες, ενόψει του Eurogroup με μεγάλη επιδίωξη, πολλών χωρών και όχι μόνον της Ελλάδας να είναι η εξαίρεση τέτοιου τύπου δαπανών – ως προς τις σχετικές δημοσιονομικές επιπτώσεις – από το υφιστάμενο πλαίσιο, με την ευελιξία που προβλέπεται σε έκτακτες περιστάσεις από τους ευρωπαϊκούς κανόνες.

Όπως σχολιάζουν πηγές κοντά στις διαδικασίες πολλά ζητήματα θα ξεκαθαρίσουν αφού θα γίνει το Eurogroup και θα υπάρχει και κεντρικά στην Ευρωπαϊκή Ένωση σαφέστερο guidance ή/και αποφάσεις, ενώ εκτιμάται πως ειδικά ως προς τα δημοσιονομικά το κλίμα είναι πλέον και στην Ευρώπη ελαφρώς πιο ελαστικό σε σχέση με κάποιες εβδομάδες νωρίτερα. Είναι δεδομένο πως η γραμμή επικοινωνίας είναι ανοικτή μεταξύ του οικονομικού επιτελείου και των ευρωπαϊκών θεσμών, κάτι άλλωστε που πράττουν όλες οι χώρες αυτή την περίοδο προκειμένου να σταθμίζονται οι εξελίξεις σε καθημερινή βάση.

Σύμφωνα με την ανακοίνωση του υπουργείου Οικονομικών η επέκταση του κορονοϊού, σε παγκόσμιο, ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο, έχει σημαντικές δυσμενείς επιπτώσεις, καταρχάς στη δημόσια υγεία, και κατ’ επέκταση στην οικονομία. Στην οικονομία, τα δεδομένα και οι μέχρι σήμερα εκτιμήσεις δείχνουν ότι οι επιπτώσεις θα είναι μεν παροδικές, αλλά τελικά θα είναι πολύ πιο σημαντικές και επώδυνες από τις αρχικές εκτιμήσεις. Όπως δήλωσε ο κ. Σταϊκούρας απαιτείται συνεπώς, από όλους μας, ψυχραιμία, εγρήγορση και προνοητικότητα.

Το υπουργείο Οικονομικών, σε απόλυτο κυβερνητικό συντονισμό, αναλαμβάνει συγκεκριμένες πρωτοβουλίες που εδράζονται πάνω σε 4 πυλώνες.

1ος Πυλώνας: Πρωτοβουλίες ενημέρωσης των πολιτών.

Έχει τεθεί στη διάθεση της Κυβέρνησης ο μηχανισμός της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων για άμεση επικοινωνία συγκεκριμένων μηνυμάτων προς τους πολίτες, αναφορικά με θέματα υγειονομικού και οικονομικού περιεχομένου, που αφορούν τον κορονοϊό. Έχει ήδη αποσταλεί, μέσω της ΑΑΔΕ, εκ μέρους του Υπουργείου Υγείας, προς όλους τους φορολογούμενους, ενημερωτικό υλικό για τον ιό. Και έχουν δρομολογηθεί πρόσθετες δράσεις προς την κατεύθυνση ενημέρωσης των πολιτών για τη δυνατότητα μείωσης της απευθείας και άμεσης επαφής τους με τις δημόσιες αρχές, μέσω της διενέργειας ηλεκτρονικών συναλλαγών.

2ος Πυλώνας: Πρωτοβουλίες ενίσχυσης του συστήματος δημόσιας υγείας.

Υπάρχει πλήρης υποστήριξη του συστήματος υγείας σε έκτακτες δαπάνες που απαιτούνται, όπως προβλέπεται και στην Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου, αναφορικά με έξοδα μισθοδοσίας, εξοπλισμό ΜΕΘ, φάρμακα, υγειονομικό υλικό, δαπάνες για καθαριότητα και φύλαξη, μεταφορά και ανάλυση δειγμάτων, και οτιδήποτε άλλο απαιτηθεί.

Ήδη ενισχύθηκε ο Προϋπολογισμός του Υπουργείου Υγείας με 15 εκατ. ευρώ, για την προμήθεια αναγκαίου υγειονομικού υλικού.

3ος Πυλώνας: Πρωτοβουλίες, σε εθνικό επίπεδο, από κοινού με τα Υπουργεία Ανάπτυξης και Επενδύσεων και Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, για την αντιμετώπιση των αρνητικών συνεπειών της εξάπλωσης του ιού στη μεγέθυνση των οικονομιών, στα δημόσια οικονομικά και στην πραγματική οικονομία.

Βασικές κατευθύνσεις αυτών των πρωτοβουλιών θα είναι η τόνωση της ρευστότητας και η διαφύλαξη της απασχόλησης.

Σήμερα, από κοινού με τα συναρμόδια Υπουργεία, παρουσιάστηκε η πρώτη δέσμη τέτοιων μέτρων.

Μέτρα όπως:

  • Η αναστολή πληρωμής ΦΠΑ, πληρωτέου τέλος Μαρτίου, για 4 μήνες, σε κλάδους και περιοχές όπου διακόπτεται η οικονομική δραστηριότητα της επιχείρησης, με κρατική εντολή, για περισσότερες από 10 ημέρες.
  • Η αναστολή πληρωμής βεβαιωμένων οφειλών προς τις ΔΟΥ, καθώς επίσης και των δόσεων ρυθμίσεων τμηματικής καταβολής βεβαιωμένων οφειλών, πληρωτέων τέλος Μαρτίου, για 4 μήνες, αντίστοιχα σε κλάδους και περιοχές όπου διακόπτεται η οικονομική δραστηριότητα της επιχείρησης, με κρατική εντολή, για περισσότερες από 10 ημέρες.
  • Αντίστοιχα μέτρα για τις ασφαλιστικές εισφορές και τις ρυθμίσεις αυτών
  • Η δημιουργία μηχανισμού παρακολούθησης, με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία της ΑΑΔΕ, των τραπεζών αναφορικά με ηλεκτρονικές συναλλαγές και του Υπουργείου Εργασίας αναφορικά με τον αριθμό εργαζομένων και των ασφαλιστικών εισφορών, ώστε να παρεμβαίνουμε έγκαιρα, στοχευμένα και αποτελεσματικά στους κλάδους της οικονομίας και τις περιοχές που παρατηρείται σημαντική πτώση της οικονομικής δραστηριότητας.

4ος Πυλώνας: Πρωτοβουλίες, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ώστε να αναληφθούν, έγκαιρα, συντονισμένες ευρωπαϊκές δράσεις.

Αφού επαναξιολογηθεί η κατάσταση στο Eurogroup της επόμενης εβδομάδας, θα πρέπει να αναληφθούν, άμεσα, συγκεκριμένες πρωτοβουλίες αντιμετώπισης των αρνητικών συνεπειών της εξάπλωσης του ιού στη μεγέθυνση των οικονομιών και στα δημόσια οικονομικά.

Πρωτοβουλίες τόσο στην κατεύθυνση πρόληψης της εξάπλωσης του ιού και  ενίσχυσης των συστημάτων υγείας, όσο και τόνωσης της ρευστότητας και διαφύλαξης της απασχόλησης.

Πρωτοβουλίες που πρέπει να εξαιρεθούν – ως προς τις σχετικές δημοσιονομικές επιπτώσεις – από το υφιστάμενο πλαίσιο, με την ευελιξία που προβλέπεται σε έκτακτες περιστάσεις από τους ευρωπαϊκούς κανόνες.

Τέτοιες πρωτοβουλίες, που θα συνιστούν την δεύτερη δέσμη παρεμβάσεων των τριών συναρμόδιων Υπουργείων, θα κατατεθούν, προς συζήτηση στα αρμόδια ευρωπαϊκά όργανα, τις επόμενες ημέρες.   

Κορονοϊόςμέτρα κορονοϊός