ΣΥΡΙΖΑ: Πρόταση σε 5 άξονες με έμφαση στην αναθεώρηση του Συμφώνου Σταθερότητας

Το μέλλον της ευρωπαϊκής οικονομικής διακυβέρνησης την “επόμενη ημέρα” της πανδημικής και ενεργειακής κρίσης που θα επαναφέρει ένα πλαίσιο αυστηρότερων κανόνων στο Σύμφωνο Σταθερότητας απασχολεί τον Αλέξη Τσίπρα και αποτελεί παγίως ένα από τα θέματα της ευρωπαϊκής του ατζέντας.

Το έθεσε άλλωστε και κατά τις πρόσφατες συναντήσεις που είχε στις Βρυξέλλες με Ευρωπαίους Σοσιαλιστές στο περιθώριο της Διάσκεψης του SPD στην οποία συμμετείχε ως παρατηρητής στις 15 Δεκεμβρίου με την επισήμανση πως “πρέπει να αλλάξουμε τους κανόνες για να αλλάξουμε τις ζωές μας”.

Την προηγούμενη εβδομάδα ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία κατέθεσε ολοκληρωμένη πρόταση για την αναθεώρηση του ευρωπαϊκού πλαισίου οικονομικής διακυβέρνησης με έμφαση στο Σύμφωνο Σταθερότητας απαντώντας, στους βασικούς άξονες της οποίας είχε αναφερθεί άλλωστε κατά την παρέμβασή του στο Συμβούλιο των Σοσιαλιστών. Τότε μάλιστα είχε συζητήσει για το περιεχόμενό της με τον αρμόδιο Ευρωπαίο Επίτροπο Πάολο Τζεντιλόνι, τον πρωθυπουργό της Πορτογαλίας Αντόνιο Κόστα και τον αρχηγό του Δημοκρατικού Κόμματος της Ιταλίας Ενρίκο Λέττα. Ο τελευταίος δε, έχει προσκαλέσει τον Αλέξη Τσίπρα σε συνέδριο με θέμα την ευρωπαϊκή οικονομική διακυβέρνηση στην Ιταλία τον ερχόμενο Μάρτιο.

Η πρόταση Τσίπρα για την “επόμενη μέρα” στην ΕΕ κατατέθηκε μέσω απαντήσεων σε 11 ερωτήματα που τίθενται στην ηλεκτρονική πλατφόρμα δημοσίου διαλόγου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Μάλιστα, όπως αναφέρουν συνεργάτες του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ η πρότασή του συνιστά κι ένα από τα πρώτα παραδείγματα της συνεργασίας του με το νέο think tank του γραφείου του, το οικονομικό επιτελείο και τους οικονομικούς του συμβούλους. Ειδικότερα, την ιδέα για υποβολή της πρότασης στην πλατφόρμα της Κομισιόν κατέθεσε η Ζωρζέτα Λάλη, υπεύθυνη στο think tank για θέματα ευρωπαϊκής πολιτικής.

Η πρόταση των πέντε αξόνων

Η άσκηση της ευρωπαϊκής δημοσιονομικής πολιτικής θα πρέπει να αντιμετωπίζει την Ευρώπη ως οντότητα. Ο Αλέξης Τσίπρας προτείνει να θεσμοθετηθεί διαδικασία συμμετρικής προσαρμογής που θα αφορά ταυτόχρονα υπερβολικά ελλείμματα και πλεονάσματα με ένα πλαίσιο δεσμευτικότητας για το σύνολο των κρατών μελών. Το αναθεωρημένο πλαίσιο θα έχει την ευελιξία να αντιμετωπίζει τις συνέπειες της πανδημίας και τις αδυναμίες της ευρωπαϊκής οικονομίας στο σύνολό της. Θα διαθέτει αυτόματους δημοσιονομικούς σταθεροποιητές στη βάση νέων εργαλείων όπως κοινό επίδομα ανεργίας, ελάχιστο ευρωπαϊκό εγγυημένο εισόδημα, που θα ενεργοποιούνται είτε σε συνθήκες κρίσης, είτε όταν ένα κράτος-μέλος αντιμετωπίζει δημοσιονομική ανισορροπία.

Προτείνεται η αναθεώρηση των στόχων του δημόσιου χρέους και τους ελλείμματος ώστε ο στόχος για το χρέος να ανέλθει στα επίπεδα που είναι σήμερα ο μέσος όρος του χρέους της ΕΕ και η ετήσια μείωση του ελλείμματος να αντικατασταθεί με την εφαρμογή ενός ετήσιου στόχου, διαφορετικού για κάθε κράτος-μέλος. Θα λαμβάνονται υπόψη: η βιωσιμότητα του χρέους, ο επιδιωκόμενος ρυθμός ανάπτυξης, η απασχόληση, αλλά και κοινωνικοί στόχοι, όπως η μείωση των ανισοτήτων και της φτώχειας.

Προτείνεται η θέσπιση ενός κοινού αλλά σαφή κανόνα (golden rule) που θα αποτυπώνει το πλαίσιο της αναγνώρισης της εκάστοτε δημόσιας επένδυσης ως “παραγωγικής” προκειμένου να εξαιρούνται από τη μέτρηση του ελλείμματος όσες εστιάζουν στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, την ψηφιοποίηση του δημόσιου τομέα και την ενίσχυση των συστημάτων υγείας και εκπαίδευσης. Από τη μέτρηση του ελλείμματος προτείνεται να αφαιρούνται οι δαπάνες για τη διαχείριση του προσφυγικού και τη χρηματοδότηση έκτακτων φυσικών φαινομένων.

Προτείνεται η σταθερή μεγέθυνση του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού και η διεύρυνση του ρόλου του ως μηχανισμού εξισορρόπησης των εσωτερικών ανισορροπιών, επίλυσης κρίσεων, δημιουργίας των αυτόματων δημοσιονομικών σταθεροποιητών και τελικά μιας κοινής δημοσιονομικής πολιτικής. Ακολουθώντας το παράδειγμα του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας μέσω της διαδικασίας έκδοσης κοινού χρέους προτείνεται ο ευρωπαϊκός προϋπολογισμός να συμβάλλει στη σταδιακή μείωση του δημοσίου χρέους των χωρών μελών και στη δημιουργία safe assets χειρογράφων που θα συνεισφέρουν στην ενίσχυση του ρόλου του ευρώ στις διεθνείς αγορές συναλλάγματος.

Προτείνεται επίσης το νέο πλαίσιο ευρωπαϊκής οικονομικής διακυβέρνησης να βασίζεται στην ενίσχυση του ρόλου των εθνικών κοινοβουλίων και του Ευρωκοινοβουλίου όπως και των διαδικασιών ευρείας διαβούλευσης με τη συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών, επιστημονικών φορέων και κοινωνικών εταίρων.

Το σχέδιο οριστικοποιήθηκε στις λεπτομέρειές του έπειτα από συνεργασία του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία με τους συμβούλους του σε θέματα οικονομικής πολιτικής κ.κ. Χουλιαράκη, Κορκολή, Παυλόπουλο και Λιάκο καθώς και με την Τομεάρχη Οικονομικών κ. Αχτσιόγλου και τον συντονιστή του οικονομικού κύκλου κ. Τσακαλώτο.