Μαίνεται ο «πόλεμος» AstraZeneca - Ευρώπης: Απειλές για απαγόρευση εξαγωγής εμβολίων

Ο «πόλεμος» μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ενωσης και της φαρμακευτικής εταιρείας AstraZeneca συνεχίζεται, καθώς οι αντιδράσεις για τη μείωση στις παραδόσεις του εμβολίου έως και 75% εντείνονται είτε μέσω δηλώσεων αλλά και από συγκεκριμένες κινήσεις της Κομισιόν. 

Ευρωπαϊκά Μέσα αναφέρουν ότι η AstraZeneca δεν θα μπορέσει να παραδώσει τα 80 εκατομμύρια δόσεις του εμβολίου κατά του κορονοϊού που αναμένονταν το πρώτο τρίμηνο του 2021. Ετσι η Ευρωπαϊκή Ενωση έδωσε εντολή για ελέγχους σε εργοστάσια της εταιρείας, κατάσχοντας μάλιστα και έγγραφα προκειμένου να ερευνηθούν, ενώ ζήτησε από την AstraZeneca να δημοσιοποιήσει το μεταξύ τους συμβόλαιο προκειμένου να γίνει γνωστή η συμφωνία, κάτι που αναμένεται τελικά να συμβεί την Παρασκευή, 29 Ιανουαρίου. 

Παράλληλα, ξεκίνησαν από την Τετάρτη οι επικριτικές δηλώσεις από μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Την αρχή έκανε η Επίτροπος Υγείας της Ευρωπαϊκής Ενωσης, Στέλλα Κυριακίδου, η οποία χαρακτήρισε «ανεπαρκείς» τις εξηγήσεις από την εταιρεία, οι οποίες προκάλεσαν «βαθιά δυσαρέσκεια στα κράτη-μέλη». «Τα 27 κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι ενωμένα στο ότι η AstraZeneca πρέπει να εκπληρώσει τις δεσμεύσεις της στη συμφωνία μας», υπογράμμισε η Ευρωπαία Επίτροπος και πρόσθεσε ότι «οι φαρμακευτικές εταιρείες, όσοι παράγουν εμβόλια, έχουν ηθικές, κοινωνικές ευθύνες και ευθύνες συμβολαίων, τις οποίες πρέπει να τηρήσουν».

Μάλιστα, διεμήνυσε ότι άποψη που συνιστά πως δεν είναι υποχρεωμένη να κάνει παραδόσεις επειδή υπάρχει η συμφωνία «βέλτιστης προσπάθειας» «δεν είναι ούτε σωστή ούτε αποδεκτή». Στο μήνυμά της με πολλούς αποδέκτες, καθώς πρόβλημα έχει προκύψει και με τις παραδόσεις εμβολίων της Pfizer, σημειώνει ότι «οι εταιρείες δεν πρέπει να έχουν ψευδαισθήσεις ότι η Ευρωπαϊκή Ενωση δεν έχει τα μέσα να μάθει τι συμβαίνει».

Και ο Σαρλ Μισέλ παρουσιάστηκε ιδιαίτερα επικριτικός. Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, σε απαντητική του επιστολή προς τον πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη, την πρωθυπουργό της Δανίας, Μέτε Φρεντέρικσεν, τον Καγκελάριο της Αυστρίας, Σεμπάστιαν Κουρτς, και τον πρωθυπουργό της Τσεχίας, Αντρέι Μπάμπις, άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο για χρήση όλων των νομικών μέσων και μέτρων επιβολής που προβλέπονται από τις Συνθήκες της Ευρωπαϊκής Ενωσης για την έγκαιρη προμήθεια των εμβολίων του κορονοϊού 

Κατασχέθηκαν έγγραφα από εργοστάσιο AstraZeneca

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε μία προσπάθεια πίεσης προς την Αstra Zeneca, ζήτησε λοιπόν, από τις βελγικές αρχές να επιθεωρήσουν την παραγωγή σε ένα εργοστάσιο στο Βέλγιο που παρασκευάζει το εμβόλιο της AstraZeneca κατά της Covid-19, όπου προβλήματα έχουν οδηγήσει σε μεγάλη έλλειψη προσφοράς του εμβολίου. Η επιθεώρηση πραγματοποιήθηκε και «ορισμένα έγγραφα και δεδομένα» που κατασχέθηκαν «βρίσκονται υπό εξέταση», δήλωσε την Πέμπτη, 28 Ιανουαρίου, στο Γαλλικό Πρακτορείο, ένας εκπρόσωπος της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Φαρμάκων και Προϊόντων Υγείας του Βελγίου (FAGG). Ανακοίνωση της υπηρεσίας ανέφερε νωρίτερα την Πέμπτη ότι η επίσκεψη δεν είχε ακόμη πραγματοποιηθεί. Γνωστοποιούσε, ωστόσο, πως η Επιτροπή, που συντονίζει τις παραγγελίες εμβολίων για την Ευρωπαϊκή Ένωση, ζήτησε έλεγχο των ροών παραγωγής. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αρνήθηκε να σχολιάσει.

Το εν λόγω εργοστάσιο βρίσκεται στο Σενέφ, στο γαλλόφωνο νότιο Βέλγιο. Λειτουργεί από τον αμερικανικό όμιλο Thermo Fischer Scientific, ο οποίος μόλις ανέλαβε τη διαχείρισή του στα μέσα Ιανουαρίου από τον γαλλικό όμιλο, που εξειδικεύεται στον τομέα της φαρμακευτικής βιομηχανίας, τον Novasep. Η βελγική ρυθμιστική αρχή αρχικά διαβεβαίωσε ότι εξακολουθεί να είναι εργοστάσιο της Novasep.

Η επιθεώρηση και η εξέταση των στοιχείων που συλλέχθηκαν επιτόπου αποσκοπούν στο «να διασφαλιστεί ότι η καθυστέρηση στη χορήγηση εμβολίων οφείλεται πράγματι σε ένα πρόβλημα παραγωγής στον βελγικό εργοστάσιο», υπεργολάβος της AstraZeneca, υπογράμμισε από την πλευρά του ο Βέλγος υπουργός Υγείας, Φρανκ Βαντενμπρούκκε.

Eν τω μεταξύ λίγες ώρες μετά την αιφνιδιαστική έφοδο στο εργοστάσιο της AstraZeneca στο Βέλγιο η Κομισιόν ανακοινώνει αύριο, Παρασκευή, 29 Ιανουαρίου τον μηχανισμό εξαγωγών εμβολίων σε τρίτες χώρες. Μία κίνηση που μάλλον άργησε.

Τσεχία: Ενδιαφέρον για το ρωσικό εμβόλιο

Εξάλλου η Τσεχία μία από τις δύο χώρες -μαζί με την Ισπανία- που ανακοίνωσαν ότι αναστέλλουν τους εμβολιασμούς λόγω της έλλειψης των εμβολίων της AstaZeneca, φαίνεται να στρέφει το ενδιαφέρον της προς το ρωσικό εμβόλιο. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του Open TV,  η Τσεχία επιβεβαιώνει τις επαφές της με την Ρωσία για την αγορά του Sputnik V. «Τώρα βρισκόμαστε σε μια κατάσταση που μπορούμε να εμβολιάσουμε όλους με τη δεύτερη δόση, αλλά δεν θα μπορέσουμε να διευρύνουμε το όριο για ηλικιωμένους άνω των 80 ετών για τις επόμενες 14 ημέρες, επειδή δεν έχουμε εμβόλια», επιβεβαίωσε ο κυβερνήτης της περιφέρειας της Νότιας Βοημίας.

Υπενθυμίζεται ότι οι υγειονομικές Αρχές της Μαδρίτης ανέστειλαν τους εμβολιασμούς κατά του κορονοϊού αυτή και την ερχόμενη εβδομάδα. Η περιφέρεια σταμάτησε τους νέους εμβολιασμούς ώστε να χρησιμοποιήσει τις λίγες δόσεις του εμβολίου που έχει ακόμη για τη χορήγηση της δεύτερης δόσης σε όσους έχουν λάβει την πρώτη. Η περιφέρεια της Μαδρίτης έχει εμβολιάσει ήδη 180.000 ανθρώπους αφότου ξεκίνησε η εμβολιαστική εκστρατεία.

El Mundo: Η Ευρωπαϊκή Ενωση φταίει για τις καθυστερήσεις

Ευθύνες στην Ευρωπαϊκή Ενωση επιρρίπτει το υπουργείο Υγείας της Ισπανίας σχετικά με τις καθυστερήσεις στις παραδόσεις εμβολίων κατά του κορονοϊού, που αναγκάζουν τη Μαδρίτη να σταματήσει τους εμβολιασμούς επιπλέον ανθρώπων, ανέφερε η εφημερίδα El Mundo, επικαλούμενη ένα επίσημο έγγραφο που διέρρευσε. 

Με τα αποθέματα των εμβολίων μειώνονται και τις νέες μολύνσεις να αγγίζουν επίπεδα-ρεκόρ, οι προμήθειες εμβολίων σε όλη τη χώρα απειλούνται και οι Αρχές της πρωτεύουσας και της βόρειας περιοχής, Κανταβρίας, σταμάτησαν να κάνουν το εμβόλιο κορονοϊού σε επιπλέον ανθρώπους και επικεντρώνονται στη χορήγηση της δεύτερης δόσης του εμβολίου σε όσους έχουν λάβει ήδη την πρώτη.

Σε ένα προσχέδιο ημερήσιας διάταξης για τη συνάντηση των περιφερειακών επικεφαλής υγείας, η κεντρική κυβέρνηση κατέστησε σαφές ότι κατηγορεί τις Βρυξέλλες για τα προβλήματα, ανέφερε η «El Mundo».

«Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι αυτή που διαπραγματεύεται και υπογράφει τις συμβάσεις, είναι υπεύθυνη για την παρακολούθηση και την εξασφάλιση της σωστής εκτέλεσής τους», ανέφερε η κυβέρνηση στο έγγραφο. Το υπουργείο Υγείας της Ισπανίας δεν απάντησε αμέσως σε αίτημα για σχόλιο.

Νομικά μέσα για την εξασφάλιση των εμβολίων ζήτησε ο Μισέλ

Τέλος ανοιχτό το ενδεχόμενο για χρήση όλων των νομικών μέσων και μέτρων επιβολής που προβλέπονται από τις Συνθήκες της Ευρωπαϊκής Ενωσης για την έγκαιρη προμήθεια των εμβολίων του κορονοϊού άφησε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, σε απαντητική του επιστολή προς τον πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη, την πρωθυπουργό της Δανίας, Μέτε Φρεντέρικσεν, τον Καγκελάριο της Αυστρίας, Σεμπάστιαν Κουρτς, και τον πρωθυπουργό της Τσεχίας, Αντρέι Μπάμπις.

Στον απόηχο του «πολέμου για τα εμβόλια», ο κ. Μισέλ διαμηνύει, υπενθυμίζοντας σχετική δήλωση των «27», ότι οι δεσμεύσεις που ανέλαβαν οι φαρμακευτικές εταιρείες πρέπει να τηρηθούν. «Αδικαιολόγητες καθυστερήσεις θα θέσουν σε κίνδυνο τη ζωή εκατομμυρίων» προειδοποιεί. 

Στο πλαίσιο αυτό, επικαλείται το άρθρο 122 της Συνθήκης Λειτουργίας της Ευρωπαϊκής Ενωσης, με το οποίο η Ένωση και τα κράτη-μέλη της θα αποκτήσουν δυνατότητα για νομικά μέσα και κατάλληλα επείγοντα μέτρα, ώστε να διασφαλίσουν την αποτελεσματική παραγωγή και παροχή εμβολίων στους πολίτες. Μάλιστα, ο κ. Μισέλ τονίζει ότι η λύση αυτή «θα αποδείξει τη δύναμη και την αξιοπιστία της Ευρωπαϊκής Ενωσης στην προστασία της υγείας των πολιτών της» και δηλώνει ότι ήδη έχει κατατεθεί από τον ίδιο στην πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ώστε να διερευνηθεί το πεδίο εφαρμογής της.

Υπενθυμίζεται ότι οι τέσσερις ηγέτες είχαν αποστείλει κοινή επιστολή για το ζήτημα προς τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου από τις 19 Ιανουαρίου, ενόψει και της έκτακτης Συνόδου Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ενωσης. «Έχετε απόλυτο δίκιο ότι τα εμβόλια θα αποδειχθούν καθοριστικός παράγοντας (game-changers) στη μάχη μας κατά του κορονοϊού», αναφέρει ξεκινώντας την επιστολή του ο κ. Μισέλ, επισημαίνοντας κι εκείνος την ανάγκη να εστιαστούν οι προσπάθειες όλων για να διασφαλιστεί ο έγκαιρος εμβολιασμός όλων των Ευρωπαίων πολιτών. «Η τηλεδιάσκεψή μας στις 21 Ιανουαρίου (σ.σ.: στη Σύνοδο Κορυφής) αποκάλυψαν την καθαρή, κοινή μας θέση ότι οι εμβολιασμοί πρέπει να επιταχυνθούν. Είναι άκρως επείγον ζήτημα κι αυτό περιλαμβάνει - όπως σωστά επισημαίνετε - τη διασφάλιση της έγκαιρης και αποτελεσματικής διαδικασίας εγκρίσεων από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (ΕΜΑ)», συμπληρώνει.

Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου ευχαριστεί, επίσης, τον κ. Μητσοτάκη και τους άλλους ηγέτες για την πολύτιμη, όπως λέει, πρότασή τους για την επιτάχυνση των διαδικασιών εμβολιασμού μέσα από την παράδοση των δόσεων προς τα μέλη της ΕΕ πριν ακόμη από την έγκρισή τους από τον ΕΜΑ. Σημειώνει, ωστόσο, ότι αυτό μπορεί να διασφαλιστεί μόνον εάν οι φαρμακευτικές εταιρείες έχουν διαθέσιμες επαρκείς ποσότητες δόσεων προς παράδοση. «Δυστυχώς, οι καθυστερήσεις που ανακοινώθηκαν πρόσφατα από κάποιες φαρμακευτικές εταιρείες αποτελούν ένα ζήτημα σοβαρής ανησυχίας», σημειώνει ο κ. Μισέλ, υπογραμμίζοντας την κοινή δήλωση των 27 ηγετών της Ευρωπαϊκής Ενωσης για την ανάγκη τήρησης των χρονοδιαγραμμάτων από τις εταιρείες.

«Έως τώρα, οι εξηγήσεις που δόθηκαν από κάποιες εταιρείες δεν μας έχουν δώσει τις διασφαλίσεις που θέλουμε. Συνεχίζουμε το διάλογο, αλλά πιστεύουμε ότι η Ευρωπαϊκή Ενωση οφείλει να αναλάβει δράση για να εξασφαλίσει τα αποθέματα εμβολίων και να διατρανώσει ότι η προστασία των πολιτών της παραμένει απόλυτη προτεραιότητα. Με αυτό ως δεδομένο, καλωσορίζω την πρόταση της Επιτροπής για έναν μηχανισμό διαφάνειας στις εξαγωγές, ο οποίος μπορεί να αποτελέσει εργαλείο για να διασφαλίσει ότι οι δόσεις των εμβολίων που προορίζονται εξαρχής για τα κράτη-μέλη δεν πρόκειται να εξαχθούν (εκτός ΕΕ)», τονίζει ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, δηλώνοντας ότι υποστηρίζει τις προσπάθειες επίλυσης των ζητημάτων με τις εταιρείες μέσα από διάλογο και διαπραγμάτευση.