ΗΠΑ-Κίνα και η δύσκολη επιλογή της Τουρκίας

Ισορροπία ή ευθυγράμμιση; Αυτονομία ή εξάρτηση; Το ερώτημα που τίθεται όλο και συχνότερα τελευταία στην τουρκική πολιτική ανάλυση αγγίζει το μέλλον της Τουρκίας σε παγκόσμια κλίμακα, σε μια εποχή που η ένταση μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας καθορίζει τον τόνο της διεθνούς τάξης πραγμάτων. Παγιδευμένη ανάμεσα σε δύο αντιτιθέμενα παγκόσμια οράματα, η Τουρκία βρίσκεται ενώπιον ενός νέου γεωπολιτικού ψυχρού πολέμου —όχι με πυραύλους, αλλά με τεχνολογία, εμπόριο και στρατηγικές συμμαχίες, σύμφωνα με τον Μεχμέτ Ογουτσού, πρόεδρο του Διοικητικού Συμβουλίου του London Energy Club.

Η Ουάσιγκτον, με την επιστροφή του Τραμπ, ενδέχεται να εντείνει τις πιέσεις προς την Άγκυρα, απαιτώντας ξεκάθαρες δεσμεύσεις στο δόγμα «ή είσαι μαζί μας ή εναντίον μας». Οι κυρώσεις CAATSA, η αποβολή από το πρόγραμμα των F-35 και οι απαιτήσεις για αποστασιοποίηση από τη Μόσχα και το κουρδικό PYD/YPG συνθέτουν την εργαλειοθήκη της αμερικανικής πίεσης. Αντίθετα, η Κίνα ποντάρει σε μια πιο ευέλικτη διείσδυση, τοποθετώντας χώρες, όπως η Τουρκία, όχι μόνο ως εταίρους αλλά και ως περιοχές που θέλει να ενσωματώσει στο δικό της κανονιστικό σύστημα. Με αιχμή τη στρατηγική «Belt and Road», η Τουρκία εμφανίζεται ως κρίσιμος κόμβος στη γεωοικονομική σκακιέρα του Πεκίνου.

Ο τρίτος δρόμος της Τουρκίας 

Το ουσιαστικό ερώτημα δεν είναι αν θα συμμετάσχει στο παιχνίδι των μεγάλων, αλλά αν θα παραμείνει πιόνι ή θα τολμήσει να στήσει τη δική της σκακιέρα. «Η πιο επικίνδυνη κίνηση», όπως σημειώνεται εύστοχα από τους Τούρκους αναλυτές, «είναι να σκέφτεσαι μέσα στο παιχνίδι κάποιου άλλου». Η απάντηση της Τουρκίας στο διαρκές «μαζί μας ή εναντίον μας;» ίσως να είναι ξανά ένας τρίτος δρόμος που στο παρελθόν, βέβαια, της έχει κοστίσει ακριβά: «Είμαι στο δικό μου δρόμο, αλλά έτοιμος να συζητήσω με όλους».