Η αντίσταση στην Τουρκία φοράει κοστούμι Pikachu και τραγουδά «Δεν θα σιωπήσω»
Στην Τουρκία του 2025, η διαμαρτυρία δεν κρατά πλέον μόνο πανό· φοράει κοστούμι, διαβάζει Ρουσσώ μπροστά σε αύρες νερού, τραγουδάει ραπ και αντιτάσσει το χιούμορ στην καταστολή🕛 χρόνος ανάγνωσης: 3 λεπτά ┋

Στην Τουρκία του 2025, η διαμαρτυρία δεν κρατά πλέον μόνο πανό· φοράει κοστούμι, διαβάζει Ρουσσώ μπροστά σε αύρες νερού, τραγουδάει ραπ και αντιτάσσει το χιούμορ στην καταστολή. Εκεί όπου οι δρόμοι ήταν κάποτε γεμάτοι με οργή, τώρα αντηχούν τραγούδια μέσα από αυτοκίνητα, όπως το «Susamam» («δεν θα σιωπήσω»), διαβάζεις έξυπνα συνθήματα γεμάτα σάτιρα στους τοίχους και βλέπεις χρώματα από θεατρικά κοστούμια. Με αφορμή τον Ιμάμογλου, η νέα γενιά διαδηλωτών στην Τουρκία ανακαλύπτει την τέχνη ως πολιτικό όπλο απέναντι στην εξουσία. Γιατί όταν η κλασική μορφή αντίδρασης απαγορεύεται, τότε η δημιουργικότητα γίνεται πολιτική πράξη.
Δώδεκα χρόνια μετά το Πάρκο Γκεζί, η δημιουργικότητα κατέβηκε και πάλι στους δρόμους της Τουρκίας. Στις 2 Απριλίου, μια πολύχρωμη ομάδα νέων συγκεντρώθηκε στη Χαλκηδόνα της Κωνσταντινούπολης για να υποδεχτεί τον Νταβίντε Μαρτέλο – τον θρυλικό «Πιανίστα του Ταξίμ» από τις διαδηλώσεις του 2013. Ο Ιταλο-γερμανός μουσικός είχε καλέσει τους Κωνσταντινουπολίτες μέσω κοινωνικών δικτύων για μια συμβολική εμφάνιση με φόντο τις νέες κινητοποιήσεις που ξέσπασαν στη χώρα μετά τη σύλληψη του δημάρχου Εκρέμ Ιμάμογλου. Πριν ακουστεί η πρώτη νότα, οι αρχές συνέλαβαν τον Μαρτέλο και κατάσχεσαν το πιάνο του. Μαρτέλο και πιάνο απελάθηκαν άμεσα. Ήταν η απόδειξη ότι ακόμη και η τέχνη αποτελεί απειλή για την εξουσία.
🚨 BREAKING: Pikachu has joined the anti-Erdogan uprising pic.twitter.com/LAmMQb6KgO
— NEXTA (@nexta_tv) March 27, 2025
Δημιουργική ανυπακοή
Στην Αττάλεια, διαδηλωτής ντυμένος Πίκατσου τρέχει από τις αστυνομικές δυνάμεις. Στην Κωνσταντινούπολη, νέες γυναίκες διαβάζουν «Το Κοινωνικό Συμβόλαιο» του Ζαν-Ζακ Ρουσσώ μπροστά σε αύρες νερού. Μια φιγούρα δερβίση περιστρέφεται φορώντας αντιασφυξιογόνα μάσκα, καθώς ψεκάζεται με δακρυγόνα.
«Αυτές οι στιγμές είναι ρήξεις από την κανονικότητα. Δημιουργούν χώρους διαλόγου και αντίστασης», κατά την Ισίλ Εϊγρικαβούκ, καλλιτέχνιδα και συγγραφέα με έδρα το Βερολίνο, που μελετά τις παγκόσμιες διαμαρτυρίες μέσω τέχνης. Σημειώνει πως η παρακμή της δημοκρατίας διεθνώς έχει αλλάξει τη φύση της διαμαρτυρίας: από μαζικές πορείες έχουν εξελιχθεί σε συμβολικές, συχνά καλλιτεχνικές παρεμβάσεις.
Το προηγούμενο του Γκεζί
Ήδη από το 2013, στις διαδηλώσεις του Γκεζί η τέχνη και η αντίσταση έγιναν ένα. Από τους ζωγραφισμένους πιγκουίνους με αντισφυξιογόνες μάσκες στους τοίχους, μέχρι τον «Άνθρωπο που στέκεται» —τον Ερντέμ Γκιουντούζ- επί 8 ώρες στην πλατεία Ταξίμ, η δημιουργικότητα έδωσε υπόσταση στην αγανάκτηση.«Η τέχνη μιλούσε εκεί που ο λόγος δεν μπορούσε», λέει η Λίζελ Χιντς, καθηγήτρια διεθνών σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Τζονς Χόπκινς.
Η σημερινή διαμαρτυρία δεν φωνάζει – τραγουδά
Η νέα γενιά στην Τουρκία φαίνεται, ωστόσο, περισσότερο συνειδητοποιημένη και πιο προσεκτική. Οι διαμαρτυρίες δεν έχουν πλέον την αφέλεια του Γκεζί. Εν μέσω συλλήψεων και λογοκρισίας, προτάσσεται η ειρωνεία, η μνήμη και η τέχνη.
Το τραγούδι «Σουσαμάμ» (Δεν θα σιωπήσω) αντηχεί από τα κασετόφωνα των αυτοκινήτων, και τα πανό γράφουν «Μη συνηθίζεις την απελπισία» και «Ερντογάν, δείξε πρώτα εσύ το πτυχίο σου».
Turkish anti-Erdogan student protester reading The Social Contract by Jean-Jacques Rousseau in front of the riot police's water cannons pic.twitter.com/98pblMWEFh
Μια 29χρονη καλλιτέχνις που συμμετείχε και στο Γκεζί δηλώνει ότι πλέον δεν πιστεύει ότι η διαμαρτυρία θα αλλάξει κάτι, αλλά διαδηλώνει ούτως ή άλλως. «Δεν έχουμε τίποτα να χάσουμε». Περισσότεροι από 300 φοιτητές συνελήφθησαν κατά τις διαμαρτυρίες με αφορμή τη σύλληψη Ιμάμογλου. Φωτορεπόρτερς χτυπήθηκαν ή απελάθηκαν. Αλλά η αντίδραση στην Τουρκία συνεχίζεται. Με πιο έξυπνα memes, με αυτοσχέδιες περφόρμανς και με τραγούδια που δεν μπορούν να φιμωθούν.
Γιατί η εικόνα του Πικάτσου που τρέχει από τα ΜΑΤ λέει πολλά περισσότερα απ’ όσα ένα σύνθημα. Και γιατί η σιωπή του πιανίστα στην πλατεία ακούγεται περισσότερο από εκατό φωνές.
Ο Τραμπ «θα αποφασίσει μέσα στις επόμενες δύο εβδομάδες» αν θα επιτεθεί στο Ιράν
Κανένα παιδί δεν πρέπει να πεινάει: «Τρώμε άμμο αντί για ψωμί» - Η σπαρακτική φωνή ενός αγοριού στη Γάζα
Η Λιβύη καταγγέλλει «παραβίαση κυριαρχικών δικαιωμάτων της» νότια της Κρήτης - Η απάντηση της Ελλάδας
Μια πραγματική ηρωίδα: Κέρδισε τον υπερμαραθώνιο ενώ θήλαζε το μωρό της
Live όλες οι εξελίξεις λεπτό προς λεπτό, με την υπογραφή του www.ethnos.gr