Πυροπροστασία: Δεν εφαρμόζουν τον κανονισμό οι δήμοι χωρίς προσωπικό και πόρους - Το κόστος για τους πολίτες

Την ...επιστροφή του Κανονισμού Πυροπροστασίας Ακινήτων ως ανεφάρμοστου στο υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας αποφάσισαν οι δήμαρχοι της χώρας με την Κεντρική Ενωση Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ) να προειδοποιεί κατά τη συνεδρίαση του Διοικητικού της Συμβουλίου την Τετάρτη με προσφυγή στο Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) για την αντισυνταγματικότητα της ρύθμισης.

Οι δήμαρχοι μάλιστα αφού επεσήμαναν ότι δεν υπήρξε καμία ενημέρωση για το θέμα εκτός της αιφνιδιαστικής εγκυκλίου που είχε εκδοθεί στις 15 Μαρτίου δινοντας αρχικά 15ήμερη προθεσμία σε πολίτες και δήμους, έκαναν λόγο για προσπάθεια του κράτους να μεταβιβάσει άρον άρον τις όποιες ευθύνες προκύψουν από τις φωτιές που έρχονται στην Τοπική Αυτοδιοίκηση εκφράζοντας την άρνησή τους να αναλάβουν χωρίς πόρους και προσωπικό αυτήν την αρμοδιότητα.

«Δεν είναι ούτε δική μας αρμοδιότητα ούτε μπορούμε να την αποδεχτούμε καθώς δε διαθέτουμε τα απαραίτητα μέσα. Είναι το φύλλο συκής που θα χρησιμοποιήσουν οι κρατικές αρχές σε περίπτωση που κάτι κακό συμβεί και μπει φωτιά σε αστικό ιστό», ανέφερε χαρακτηριστικά ο Α΄ Αντιπρόεδρος της ΚΕΔΕ και δήμαρχος Βάρης - Βούλας – Βουλιαγμένης, Γρηγόρης Κωνσταντέλλος.

Προσπάθεια να παρακαμφθούν οι αντιδράσεις με παρατάσεις

Την ίδια στιγμή το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας επιχειρεί να παρακάμψει τις αντιδράσεις με απανωτές μικρές παρατάσεις των προθεσμιών, ανακοινώνοντας την Τετάρτη τη δεύτερη παράταση για την υποβολή των τεχνικών εκθέσεων από τους πολίτες, οι οποίοι πλέον θα πρέπει να το πράξουν έως τις 10 Μαίου. Σε πρώτη φάση είχε δοθεί μία παράταση 15 ημερών.

Διαμαρτύρονται οι πολίτες

Από την πλευρά τους οι ιδιοκτήτες ακινήτων, οι οποίοι θα επιβαρυνθούν με ένα μέσο κόστος που υπολογίζεται σε 500 ευρώ το χρόνο χωρίς να υπολογίζεται στο ποσό αυτό το κόστος από τις κοπές δέντρων, απομακρύνσεις ή κατασκευές, φορείς, αλλά και η αντιπολίτευση υπογραμμίζουν ότι ο Κανονισμός είναι ανεφάρμοστος. Σημειώνουν ότι το κεντρικό κράτος μετατοπίζει την πλήρη ευθύνη στους πολίτες καλώντας τους να υποβάλουν τεχνικές εκθέσεις από «αρμόδιους τεχνικούς επιστήμονες», την ειδικότητα των οποίων δεν αποσαφηνίζει σε μία πλατφόρμα, η οποία όχι μόνο δεν έχει λειτουργήσει, αλλά δεν έχει καν δημουργηθεί!

Την ίδια στιγμή σύγχυση έχει προκληθεί και με το ποια ακίνητα αφορά ο κανονισμός με τους αιρετούς να επισημαίνουν οτι με τον τρόπο που έχουν διατυπωθεί οι ρυθμίσεις αφορούν τουλάχιστον το 30% έως 35% των αστικών και περιαστικών δήμων.

Οι υποχρεώσεις του Κανονισμού

Κι αυτό καθώς σύμφωνα με την εγκύκλιο του υπουργείου, ο Κανονισμός Πυροπροστασίας Ακινήτων εντός και πλησίον δασικών εκτάσεων, αφορά σε ακίνητα που βρίσκονται μέσα σε οικόπεδα ή γήπεδα σε δάση, δασικές και χορτολιβαδικές εκτάσεις, σε περιαστικό πράσινο, σε κηρυγµένες δασωτέες ή αναδασωτέες εκτάσεις, καθώς και εντός ακτίνας 300 µέτρων από αυτές ή βρίσκονται µέσα σε πάρκα και άλση πόλεων και οικιστικών περιοχών.

Σε ό,τι αφορά τις υποχρεώσεις ιδιοκτητών και δήμων ύστερα και από τις νέες παρατάσεις ο Κανονισμός επιβάλλει:

• Για τα υφιστάμενα κτίρια, το Έντυπο Αξιολόγησης της επικινδυνότητας και η Τεχνική Έκθεση με τα συνοδευτικά τους στοιχεία, να υποβάλλονται από τον εξουσιοδοτημένο διαχειριστή έως την 10η Μαΐου 2024.
• Ο ιδιοκτήτης του ακινήτου να υποβάλλει τη δήλωση εφαρμογής των μέτρων πυρασφαλείας μέχρι την 10η Ιουνίου 2024.
• Για τους οικισμούς, οι ΟΤΑ πρέπει να ολοκληρώνουν το Έντυπο Αξιολόγησης της επικινδυνότητας και την Τεχνική Έκθεση ως προς τη διαμόρφωση άκαυστης ζώνης και τυχόν διαβάθμιση αυτής περιμετρικά των ορίων του οικισμού έως την 26η Μαΐου 2024.

Επίσης ορίζεται ότι οι διατάξεις προληπτικής πυροπροστασίας θα εφαρμοστούν υποχρεωτικά από τη φετινή αντιπυρική περίοδο, ενώ οι διατάξεις παθητικής και ενεργητικής πυροπροστασίας εφαρμόζονται υποχρεωτικά από τις 31/03/2025 για τα ακίνητα που χαρακτηρίζονται ως υψηλής και ιδιαίτερα υψηλής επικινδυνότητας και από τις 31/03/2026 για τα ακίνητα που χαρακτηρίζονται ως χαμηλής ή μεσαίας επικινδυνότητας.

Σε διαφορετική περίπτωση τα πρόστιμα που προβλέπονται είναι ιδιαίτερα υψηλά.

Το υπουργείο σημειώνει πως για την αντιπυρική περίοδο του 2024, στα ακίνητα του πεδίου εφαρμογής με υφιστάμενα κτίρια εφαρμόζονται μόνο τα μέτρα προληπτικής πυροπροστασίας, δηλαδή:

• Εξασφάλιση καθαρής από καύσιμες ύλες πρόσβασης στο ακίνητο,
• Τακτικός καθαρισμός, ο οποίος περιλαμβάνει τακτικό κλάδεμα και καθαρισμό δένδρων και θάμνων από τυχόν υπάρχοντα ξερά, αραίωμα της µη ανθεκτικής στη φωτιά δενδρώδουςβλάστησης, κοπή κλαδιών που εφάπτονται ή βρίσκονται σε μικρή απόσταση από τα εξωτερικά δομικά στοιχεία του κτιρίου, καθαρισμός εδάφους (πευκοβελόνες), κούρεμα χόρτων.
• Τακτικός έλεγχος και συντήρηση του αρδευτικού συστήματος, καθαρισμός στεγών και υδρορροών από καύσιμες ύλες.
• Μεταφορά υλικών που τυχόν αποθηκεύονται ελεύθερα στο ακίνητο, όπως απορρίμματα, καυσόξυλα, δοχεία με καύσιμα, χρώματα κ.λπ. σε κλειστό χώρο ή πυράντοχο ερμάριο.
• Σύνταξη από τον ή τους ιδιοκτήτες του ακινήτου του σχεδίου προετοιμασίαςεκκένωσης, δηλαδή μίας λίστας ελέγχου και ενεργειών που θα αυξήσει τον βαθμό ετοιμότητας σε περίπτωση συµβάντος πυρκαγιάς, στην οποία καταγράφονται οι απαραίτητες ενέργειες πριν την εκκένωση του κτιρίου, καθώς και ο τρόπος διαφυγής των χρηστών από το ακίνητο σε ασφαλές μέρος.
• Σχεδιασμός των περιμετρικών ζωνών προστασίας σε οικισμούς, δηλαδή των τριών επιπέδων διαβαθμισμένης προστασίας γύρω από κτίριο, όπου γίνεται διαδοχική μείωση των καύσιμωνυλών όσο πλησιάζουμε σε αυτό.

Με προσφυγή στο ΣτΕ θα απαντήσει η ΚΕΔΕ εάν πιεστεί για άμεση εφαρμογή

Για ακόμα μία αρμοδιότητα που μεταφέρεται στους δήμους χωρίς την παραμικρή διαβούλευση ή έστω ενημέρωση και χωρίς να παρέχονται οι απαραίτητοι πόροι και το προσωπικό, κάνει λόγο η ΚΕΔΕ, η οποία αρνείται την ανάληψη της αρμοδιότητας και την ευθύνη εφαρμογής του Κανονισμού απειλώντας ακόμα και με προσφυγή στο ΣτΕ.

Τόσο οι ιδιοκτήτες όσο και οι ήδη επιβαρυμένοι δήμοι έρχονται αντιμέτωποι με υποχρεώσεις και αρμοδιότητες που δεν τους αναλογούν, καθώς η κεντρική διοίκηση δεν έχει μεριμνήσει, ως οφείλει, να τους παράσχει τα απαραίτητα και αναγκαία εργαλεία για να ανταποκριθούν, επεσήμαναν οι δήμαρχοι.

Τόνισαν ότι ο Κανονισμός τους καθιστά υπεύθυνους για να παραλάβουν εκατοντάδες ή και χιλιάδες δικαιολογητικά από τους πολίτες, χωρίς μέχρι στιγμής να έχουν υπάρξει συγκεκριμένες οδηγίες, ενώ δεν είναι ακόμη έτοιμη η σχετική πλατφόρμα.

Επίσης οι δήμοι υποχρεούνται να συγκροτήσουν τριμελή επιτροπή, για τη διενέργεια δειγματοληπτικών ελέγχων καθόλη τη διάρκεια της αντιπυρικής περιόδου, δηλαδή από την 1η Μαΐου έως και 31 Οκτωβρίου εκάστου έτους, αποτελούμενη από έναν δασολόγο ή γεωπόνο, έναν μηχανικό και έναν ακόμη υπάλληλο της Πολιτικής Προστασίας του δήμου, τη στιγμή που πολλοί δήμοι δεν διαθέτουν ούτε τμήματα Πολιτικής Προστασίας, ούτε δασολόγο ή γεωπόνο, ακόμη και μηχανικό, για να καταστεί δυνατή η εφαρμογή των μέτρων.

«Έχουμε για μία ακόμη φορά την επίκληση μεταφοράς αρμοδιοτήτων και ευθύνης στους δήμους χωρίς να έχει προηγηθεί η οποιαδήποτε διαβούλευση. Τώρα μας μεταφέρεται η εφαρμογή, ανεφάρμοστων στην πράξη, μέτρων πυροπροστασίας ιδιοκτησιών, χωρίς να διασφαλίζονται οι αναγκαίοι πόροι και το αντίστοιχο προσωπικό για την άσκησή τους, όπως ρητά ορίζει το άρθρο 102 του Συντάγματος. Ως εκ τούτου δηλώνουμε ότι όχι μόνο αδυνατούμε να ανταποκριθούμε στην άσκηση αυτής της αρμοδιότητας, αλλά ως ΚΕΔΕ επιφυλασσόμαστε να προσφύγουμε στο Συμβούλιο της Επικρατείας, διότι η εφαρμογή του νόμου δεν μπορεί να γίνεται με αντισυνταγματικό τρόπο», τόνισε ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ Λάζαρος Κυρίζογλου.

Αντιδράσεις από τους ιδιοκτήτες ακινήτων αλλά και την ΠΟΕ-ΟΤΑ

Ανεφάρμοστες είχε χαρακτηρίσει εξαρχής τις ρυθμίσεις η Πανελλήνια Ομοσπονδία Ιδιοκτητών Ακινητων (ΠΟΜΙΔΑ), η οποία τονίζει ότι αποτελεί θετικό βήμα η παράταση που δόθηκε από το υπουργείο.

Σημειώνει ωστόσο ότι ακόμα υπάρχουν πέντε βασικές εκκρεμότητες και συγκεκριμένα:

1. Εκκρεμεί ο σαφής ορισμός των επαγγελματικών κατηγοριών των "ειδικών επιστημόνων" - "εξουσιοδοτημένων διαχειριστών" που έχουν το δικαίωμα να συντάσουν το Έντυπο Αξιολόγησης της επικινδυνότητας και την Τεχνική Έκθεση με τα συνοδευτικά τους στοιχεία.
2. Εκκρεμεί η έναρξη λειτουργίας της ειδικής πλατφόρμας υποβολής των ανωτέρω στοιχείων στο ΥΠΕΝ.
3. Εκκρεμεί η διαγραφή από τις σχετικές υποχρεώσεις των ιδιοκτητών όλων εκείνων των προδιαγραφών που η τήρησή τους είναι ιδιαίτερα δαπανηρή και αφόρητα γραφειοκρατική και ως εκ τούτου πρακτικά αδύνατη, όπως η κοπή δένδρων, η ανέγερση υψηλών συμπαγών μανδροτοίχων, η αντικατάσταση των εξωτερικών θερμομονώσεων και κουφωμάτων με πυρίμαχα υλικά κλπ.
4. Εκκρεμεί η διενέργεια ενημερωτικής εκστρατείας πανελλήνιας εμβέλειας για την ανάγκη λήψης μέτρων πυροπροστασίας, ώστε να ενημερωθούν οι εκατοντάδες χιλιάδες, αν όχι εκατομμύρια, ιδιοκτήτες ακινήτων της χώρας για τις υποχρεώσεις τους.
5. Εκκρεμεί η απαλοιφή οποιουδήποτε προστίμου ή ποινικής δίωξης για την αντιπυρική περίοδο του 2024, όχι μόνον για το κεφάλαιο της Πυροπροστασίας, αλλά και για το κεφάλαιο του καθαρισμού των οικοπέδων, επί του οποίου δεν έχει εκδοθεί η σχετική εγκύκλιος, ούτε έχει τεθεί σε λειτουργεία η προβλεπόμενη ηλεκτρονική πλατφόρμα.

Από την πλευρά της η ΠΟΕ-ΟΤΑ που εκπροσωπεί τους εργαζομένους στους δήμους έχει διαμηνύσει προς την κυβέρνηση πως« χωρίς προσλήψεις προσωπικού και χωρίς πόρους στην Τοπική Αυτοδιοίκηση οι εργαζόμενοι στους Ο.Τ.Α. όλης της χώρας δεν θα γίνουν ούτε οι φοροεισπράκτορες, ούτε οι «ρουφιάνοι» της γειτονιάς».

Τα κόμματα

Για νέα αιφνιδιαστική μετάθεση ευθυνών της κυβέρνησης στους πολίτες για την πυροπροστασία των κτιρίων κάνουν λόγο σε κοινη δήλωσή τους οι τομεάρχες του ΣΥΡΙΖΑ Μ. Ζαμπάρας (Περιβάλλοντος), Γ. Πούλου (Εσωτερικών) και Σ. Κεδίκογλου (Κλιματικής Κρίσης).

«Για μία ακόμη φορά τις ανεπάρκειες της κυβέρνησης θα τις πληρώσουν οι πολίτες και οι Δήμοι της χώρας, αφού η ανικανότητα της κυβέρνησης και των Υπουργείων να διαχειριστούν με αποτελεσματικό τρόπο την πρόληψη των πυρκαγιών είναι πλέον εμφανής», επισημαίνουν. Και συνεχίζουν: «Πρόκειται για μια «πατέντα» που μεταθέτει τις ευθύνες στους ιδιοκτήτες, υποχρεώνοντας τους να αναθέσουν σε μηχανικούς (ποιας ειδικότητας;) να συντάξουν έκθεση Αξιολόγησης Επικινδυνότητας και μελέτη πυροπροστασίας για το ακίνητο τους, να υποβάλουν τις δηλώσεις τους σε ανύπαρκτες πλατφόρμες! Ταυτόχρονα, υποχρεώνει τους υποστελεχωμένους Δήμους της χώρας να δημιουργήσουν Επιτροπές Ελέγχου με εξειδικευμένο προσωπικό, που δεν διαθέτουν».

Σε «χάος» με την πυροπροστασία των ακινήτων με ευθύνη της κυβέρνησης, αναφέρθηκε η υπεύθυνη Κ.Τ.Ε Εσωτερικών του ΠΑΣΟΚ/Κίνημα Αλλαγής, Ευαγγελία Λιακούλη: «Η εκπόνηση και η υλοποίηση του σχεδίου για την πυροπροστασία της χώρας δεν γίνεται με πυροτεχνήματα και προχειρότητα. Με την θερινή περίοδο προ των πυλών, η θωράκιση της χώρας μας απέναντι στις πυρκαγιές δεν μπορεί να επιτευχθεί με την απλή μετακύλιση των ευθυνών της Πολιτείας σε Δήμους και πολίτες». 

Ερώτηση για το ζήτημα αυτό έχουν καταθέσει προς τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Θεόδωρο Σκυλακάκη τέσσερεις βουλεύτριες της Νέας Αριστεράς με πρώτη υπογράφουσα την Πέτη Πέρκα.