Οι κρίσιµες ευρωεκλογές

της Μαριλένας Κοππά

Στη χώρα μας συχνά θεωρείται ότι το σήµα κινδύνου για την άνοδο της ακροδεξιάς στην Ευρώπη στις επικείµενες ευρωεκλογές είναι απλώς ένα στοιχείο της εσωκοµµατικής αντιπαράθεσης για τη συσπείρωση δυνάµεων. Οµως αυτή δεν είναι µια πολιτική αναµέτρηση σαν τις άλλες.

Στο εσωτερικό της ΕΕ ποτέ οι αντιευρωπαϊκές δυνάµεις δεν ήταν τόσο δυνατές και τόσο αποφασισµένες. ∆εν αποτελούν µια ενοποιηµένη οµάδα, όµως αν οι φιλοευρωπαϊκές δυνάµεις δεν είναι ισχυρές, απειλούν να προσδιορίσουν τις αποφάσεις του επόµενου Ευρωκοινοβουλίου µεσοπρόθεσµα, και µακροπρόθεσµα να συντρίψουν το φιλοευρωπαϊκό επιχείρηµα ότι η Ενωση, παρά τα προβλήµατά της, µπορεί να αλλάξει προς το συµφέρον των πολιτών.

Αν αυτό εδραιωθεί, ο χρόνος θα αρχίσει να µετρά αντίστροφα. Αν οι αντιευρωπαϊκές δυνάµεις βγουν ενισχυµένες, θα έχουν µεγαλύτερο λόγο σε κεντρικές αποφάσεις: στην εξωτερική πολιτική, στην άµυνα, στη µεταρρύθµιση της Ευρωζώνης, στην πολιτική ασύλου, στην ελευθερία µετακίνησης. Θα µπορούν να επηρεάσουν την εκλογή του προέδρου του Κοινοβουλίου και του προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Το κρίσιµο είναι το όριο του 33%: αν το πετύχουν, θα µπορέσουν να σχηµατίσουν µια µειοψηφία ικανή να µπλοκάρει ορισµένες διαδικασίες και να εµποδίσει την ψήφιση νέας κρίσιµης νοµοθεσίας, όπως ο προϋπολογισµός της ΕΕ. Αν µας δίδαξε κάτι το δηµοψήφισµα του Βrexit είναι ότι η απόρριψη της καθεστηκυίας τάξης πραγµάτων έχει µεγάλη δύναµη κινητοποίησης. Πλέον οι φιλοευρωπαϊστές δεν µπορούν απλώς να υπερασπίζονται το status quo.

Απαιτείται ένα νέο προοδευτικό σχέδιο: στο επίπεδο της κοινωνικής συνοχής, των δικαιωµάτων, της δηµοκρατίας και της λογοδοσίας. Αν για τον αντιευρωπαϊσµό ευθύνεται η εθνικιστική ακροδεξιά, δυστυχώς η απόσταση της ΕΕ από τους πολίτες έδωσε το δικαίωµα η επιχειρηµατολογία τους να βρει ανταπόκριση. Σήµερα όλες οι προβλέψεις δίνουν την εικόνα ενός κατακερµατισµένου Ευρωκοινοβουλίου και µιας ρευστότητας που θα αποδυναµώσει τις κατεστηµένες δυνάµεις. Στο πλαίσιο αυτό, µόνο µε µεγάλες συµµαχίες θα µπορέσουν να προωθηθούν οι βασικές αποφάσεις. Και µόνο µε µια προοδευτική συµµαχία µπορεί η Ευρώπη να προχωρήσει στις αναγκαίες αλλαγές για το µέλλον της. Αν όλες οι δυνάµεις της ακροδεξιάς ενωθούν, θα είναι η δεύτερη δύναµη στο Κοινοβούλιο.

Οµως αυτή δεν φαίνεται ως ρεαλιστική προοπτική: αρχικά έχουν µεγάλες διαφορές µεταξύ τους σε κρίσιµα ζητήµατα και, δεύτερον, προτάσσουν όλες την εθνική τους ατζέντα. Παρά τις προσπάθειες του Σαλβίνι είναι δύσκολο να σχηµατίσουν κοινή οµάδα. Τα διλήµµατα είναι σήµερα πιο σαφή από ποτέ. Καλούµαστε µε την ψήφο µας να ξαναδώσουµε νόηµα και περιεχόµενο στην ΕΕ για να µπορέσει ο Ευρωπαίος πολίτης να πιστέψει ότι η µοίρα είναι στα χέρια του.

Και όλοι µαζί να προστατεύσουµε το καλύτερο σχέδιο διακυβέρνησης για την ευρωπαϊκή ήπειρο που έγινε ποτέ. Σχέδιο ειρήνης, ευηµερίας και αλληλεγγύης. Αξίζει οι έννοιες αυτές να ξαναβρούν το νόηµά τους. Και να προσπαθήσουµε όλοι µαζί γι’ αυτό.

Η Μαριλένα Κοππά είναι αναπληρώτρια καθηγήτρια Συγκριτικής Πολιτικής στο Πάντειο Πανεπιστήµιο