Μεταναστευτικό: Συμφέροντα δεν επέτρεψαν την ορθή διαχείριση της κρίσης

Η εντεινόμενη αστάθεια σε κάποιες χώρες της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής έχουν ως συνέπεια να αυξάνεται ο αριθμός των ανθρώπων που προσπαθούν να φθάσουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση, με αποτέλεσμα τα τελευταία χρόνια η Ελλάδα να αντιμετωπίζει μια πρωτοφανή κατάσταση, καθώς ο αριθμός των προσφύγων και των μεταναστών που φθάνουν στη χώρα δεν έχει προηγούμενο.

Ως εκ τούτου, είναι δεδομένο ότι έχουμε κατακόρυφη άνοδο των ροών, είναι δεδομένο ότι οι άνθρωποι που έρχονται στην πλειονότητά τους δεν έχουν το λεγόμενο προσφυγικό προφίλ, είναι πέραν πάσης αμφιβολίας ότι στα νησιά οι δομές φιλοξενίας έχουν ξεπεράσει κάθε ρεκόρ σε ό,τι αφορά την πληρότητά τους. Δεν μπορούμε να παραβλέψουμε το γεγονός πως οι ροές είναι και αποτέλεσμα των πολεμικών επιχειρήσεων στη Συρία, όμως δεν δικαιούνται όσοι έρχονται άσυλο. Για παράδειγμα, η Αλγερία, το Μαρόκο και Τυνησία δεν είναι εμπόλεμες ζώνες και, προφανώς, όσοι έχουν καταγωγή από τις συγκεκριμένα κράτη –πλην, βεβαίως, ενός μικρού ποσοστού ανθρώπων οι οποίοι αντιμετωπίζουν προβλήματα– δεν μπορούν να παραμείνουν εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Φυσικά, η Ελλάδα είναι υποχρεωμένη να εξετάσει κάθε αίτηση ασύλου που γίνεται, ανεξαρτήτως της χώρας προέλευσης του αιτούντος, οπότε έπρεπε να είχε υπάρξει η ανάλογη πρόβλεψη.  Δυστυχώς, από το 2015 η χώρα μας κλήθηκε να αντιμετωπίσει μια προσφυγική-μεταναστευτική κρίση, χωρίς να έχουν δημιουργηθεί οι κατάλληλες υποδομές και χωρίς να έχει γίνει αντιληπτό πως το φαινόμενο αυτό δεν επρόκειτο να είναι παροδικό. Τα προηγούμενα τέσσερα χρόνια δείξαμε μειωμένα αντανακλαστικά και, πράγματι, οι χειρισμοί της κυβέρνησης Τσίπρα δεν επέτρεψαν να υπάρξει η παραμικρή πρόοδος.

Μέχρι την ανάληψη της ευθύνης για τη διαχείριση του μεταναστευτικού ζητήματος από την παρούσα κυβέρνηση, δεν είχε γίνει καμία συζήτηση για την ανάλογη κατανομή των αιτούντων άσυλο ανά την Ελλάδα, ενώ παράλληλα δεν διαβουλευόταν η πολιτεία με τους πολίτες για την άμβλυνση των αντιδράσεων και την αποτελεσματικότερη επίλυση του προβλημάτων τα οποία προέκυπταν –  κάτι που εξακολουθεί να είναι ζητούμενο. Μάλιστα παρατηρούνταν και παρατηρείται το φαινόμενο να ανοίγουν «νύχτα» δομές και κατόπιν ο κόσμος να κατεβαίνει στους δρόμους. 

Από την άλλη, όσες λίγες δομές φιλοξενίας υπάρχουν είναι σε πολύ κακή κατάσταση από άποψη υγιεινής και χωρητικότητας. Πώς να σχολιάσει κανείς ότι ακόμη στήνονται σκηνές για να διαμείνουν πρόσφυγες και μετανάστες; Πραγματικά, οι συνθήκες φιλοξενίας είναι ντροπή για την Ελλάδα.

Επίσης, δεν έχει γίνει καμία ενέργεια σε ό,τι αφορά τον λεγόμενο «διαχωρισμό» μεταξύ προσφύγων και μεταναστών, ο οποίος άπτεται της Υπηρεσίας Ασύλου, που όχι μόνο δεν ενδυναμώθηκε, αλλά υπάλληλοί της από το 2015 μετατέθηκαν σε άλλες υπηρεσίες του Δημοσίου. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η Υπηρεσία Ασύλου Θεσσαλονίκης, η οποία έχει αποψιλωθεί.

Είναι, φυσικά, απορίας άξιον που έχουν γίνει τόσα λάθη και έχουν υπάρξει τόσες παραλείψεις. Και αν υπήρξαν στην αρχή άγνοια κινδύνου και ιδεοληπτικές συμπεριφορές που σχετίζονταν με την πολιτική των ανοιχτών συνόρων την οποία πρέσβευαν κάποιοι, σίγουρα στη συνέχεια η κατάσταση που διαμορφώθηκε οφειλόταν σε πολύ μεγάλο βαθμό στην ανικανότητα των ιθυνόντων, ενώ εγείρονται ερωτήματα για συμφέροντα που δεν επέτρεπαν την εξομάλυνση της κρίσης. Ίσως, λοιπόν, θα πρέπει να αναρωτηθούμε αν κάποιοι άνθρωποι είχαν πολλαπλά οφέλη. Για του λόγου το αληθές, εν προκειμένω αξίζει να αναφερθεί πως έχουν υπάρξει καταγγελίες, ενώ και ο Άρειος Πάγος έχει εκκινήσει τη διεξαγωγή σχετικής έρευνας.

Τέλος, είναι μείζον οι χώρες-εταίροι να επιδείξουν μεγαλύτερη αλληλεγγύη, ενώ και τα αρμόδια όργανα της Ένωσης θα πρέπει, επιτέλους, να επιληφθούν για όσους δεν συμμορφώνονται με τις επιταγές των υπογραφεισών συμφωνιών για την αντιμετώπιση αυτής της πρωτοφανούς πρόκλησης που κλήθηκε να αντιμετωπίσει το ευρωπαϊκό οικοδόμημα.  

Ως εκ τούτου κρίνεται πως είναι στη σωστή κατεύθυνση η πρωτοβουλία της κυβέρνησης να μεταφέρει πρόσφυγες και μετανάστες στην ενδοχώρα, καθώς και η έντονη κινητικότητα για τη μετεγκατάσταση αυτών των ανθρώπων στους εταίρους μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, βάσει όσων προβλέπονται από τις συνθήκες που έχουν υπογραφεί από τα κράτη-μέλη. Και, κακά τα ψέματα, η παρούσα κυβέρνηση κάνει περισσότερα από την προηγούμενη και εντός και εκτός συνόρων.

Η Ελλάδα έχει ένα ένδοξο παρελθόν φιλοξενίας και προστασίας των προσφύγων και των μεταναστών. Έχει δείξει επανειλημμένα ότι όσοι έχουν ανάγκη θα πρέπει να λαμβάνουν βοήθεια. Είναι ώρα λοιπόν να προσφέρουμε πραγματική φιλοξενία, με γνώμονα την κοινωνική συνοχή και τη διασφάλιση συνθηκών ειρήνης και αειφορίας εντός της επικράτειάς της.