Δημήτρης Κίτσος στο ethnos.gr: «Η έλλειψη υποδομών και η μη προσβασιμότητα καθιστά εν τέλει ένα άτομο ανάπηρο»

Εργατικός, πολυσχιδής, ανθεκτικός, πολυτάλαντος και αρκετά ελκυστικός. Ο Δημήτρης Κίτσος μεγάλωσε σ’ ένα χωριό στα Γιάννενα, με μεγάλη αγάπη για τη φύση και το βουνό. Έφυγε από την ιδιαίτερη πατρίδα του για να φοιτήσει στο Τμήμα Αγρονόμων - Τοπογράφων της Πολυτεχνικής Σχολής στη Θεσσαλονίκη και έξι χρόνια μετά μετακόμισε στην Αθήνα για να σπουδάσει υποκριτική στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου. Όλα αυτά τα χρόνια, στο βιογραφικό του έχει σημαντικές συμμετοχές στο θέατρο, τον κινηματογράφο αλλά και την τηλεόραση. Το 2017, μάλιστα, ήταν υποψήφιος για το Βραβείο του Α΄ Ανδρικού ρόλου της Ελληνικής Ακαδημίας Kινηματογράφου για τη συμμετοχή του στην ταινία «Park», ενώ με τις συνεργασίες του έχει βρεθεί σε διεθνή φεστιβάλ και οντισιόν.

Το τελευταίο έτος, έγινε κομμάτι της επιτυχίας του «Maestro», συμμετέχει στη σειρά «Greek Salad» που θα κάνει πρεμιέρα σε λίγες ημέρες στο Amazon Prime, βρίσκεται σε γυρίσματα για την πολυαναμενόμενη σειρά της ΕΡΤ «Η Παραλία» που βασίζεται στο μυθιστόρημα της Πηνελόπης Κουρτζή, ενώ παράλληλα προβάλλεται στον ΑΝΤ1+ η σειρά «Στα 4», που με χιούμορ και φρέσκια ματιά, καταρρίπτει προκαταλήψεις και αναδεικνύει την καθημερινότητα ενός ανθρώπου με αναπηρία, χωρίς φίλτρα. Εκεί υποδύεται τον κολλητό της Στέλλας (Γεωργία Καλτσή) και υδροθεραπευτή της.

Όπως μας εξομολογείται ο Δημήτρης Κίτσος για τον νέο του ρόλο, «είναι ενας άνθρωπος που λέει αυτό που σκέφτεται χωρίς να το ξανασκεφτεί, παρορμητικά και με μία ειλικρίνεια και καφρίλα. Αυτό είναι κάτι που εκτιμά πάρα πολύ η Στέλλα, γιατί συνήθως οι άνθρωποι που την περιβάλλουν είναι άνθρωποι που έχουν έναν κεκτημένο οίκτο απέναντί της ή έναν υπερβάλλον θαυμασμό, μόνο και μόνο επειδή βρίσκεται σε αναπηρικό αμαξίδιο και έτσι σπάνια επικοινωνούν πραγματικά με τον άνθρωπο που έχουν απέναντί τους. Ο δικός μου χαρακτήρας δεν λαμβάνει σοβαρά υπόψιν του αυτό το κομμάτι της αναπηρίας και έτσι χτίζει μία αυθόρμητη ειλικρινή σχέση χωρίς ψευτοευγένειες».

Πώς προέκυψε η πρόταση για τη σειρά «Στα 4» και ποιες ήταν οι πρώτες σκέψεις που κάνατε όταν πήρατε το σενάριο στα χέρια σας;

Με κάλεσε η Σοφία Δημοπούλου που έχει το ready to cast. Μου είπε ότι πρόκειται για μία κωμωδία που έχει να κάνει με το ζήτημα της αναπηρίας. Αρχικά χάρηκα γιατί δεν έχω κάνει σε αυτό το μέσο κάποια κωμωδία. Αλλά κυρίως αυτό που με κέντρισε ήταν το σενάριο, το οποίο μ' έναν πολύ όμορφο σαρκαστικό τρόπο καταπιάνεται μ' ένα ζήτημα που πρέπει σαν κοινωνία επιτέλους να μιλήσουμε και να έρθουμε αντιμέτωποι με αυτό. Είναι λίγο επικίνδυνες οι κωμωδίες γενικότερα, γιατί πολλές φορές λείπει το βάθος του συναισθήματος και η πηγή της, δηλαδή το από πού πηγάζει κάτι κωμικό. Που συνήθως είναι μία αρκετά επώδυνη συνθήκη και για να μπορέσουμε να την αντιμετωπίσουμε καταφεύγουμε στο γέλιο. Εγώ διαβάζοντας τα επεισόδια της σειράς «Στα 4» εν τέλει συγκινήθηκα βαθιά. Και μετά σε δεύτερη φάση, ψάχνοντας λίγο να δω ποια είναι η Γεωργία Καλτσή και πέφτοντας μπροστά σε συνεντεύξεις της κατάλαβα ότι η επαφή μου με αυτό το κομμάτι θα με αλλάξει σε ένα τέτοιο βαθμό που ήθελα πολύ να είμαι και εγώ μέρος αυτού.

Γνωρίζοντας καλύτερα τη συμπρωταγωνίστριά σας, τι ανακαλύψατε γι’ αυτή τη γυναίκα και τι είναι αυτό που θαυμάζετε περισσότερο στον χαρακτήρα της;

Λατρεύω την Τζο και θα την αγαπώ για πάντα. Είναι ένας άνθρωπος τόσο φωτεινός, τόσο γεμάτος δύναμη, ζωή και αισιοδοξία που καθρεφτίζει τη δική μου μιζέρια και με «οδηγεί» στο να απολαμβάνω τη ζωή περισσότερο.

Για πρώτη φορά στην ελληνική τηλεόραση βλέπουμε μία σειρά να έχει ως επίκεντρο την αναπηρία, αλλά και ηθοποιούς ΑμεΑ. Το θεωρείτε πρόοδο για ζητήματα συμπεριληπτικότητας;

Ναι φυσικά και είναι μία πρόοδος και χρειαζόταν μεγάλο θάρρος για να πιστέψει κάποιος και ν' αναλάβει αυτό το πρότζεκτ. Παρόλα αυτά υπάρχουν πάρα πολλές ελλείψεις αυτή τη στιγμή έξω στο δρόμο και στη νοοτροπία μας οι οποίες είναι αυτές, που καθιστούν επί της ουσίας ανάπηρο έναν άνθρωπο σε αναπηρικό αμαξίδιο. Αυτό λέει και η σειρά μ' έναν τρόπο: Ότι η έλλειψη υποδομών και η μη προσβασιμότητα καθιστά εν τέλει ένα άτομο ανάπηρο. Οταν ας πούμε δεν μπορείς να προσεγγίσεις ένα σημείο, το οποίο σ' ενδιαφέρει, όπως είναι ας πούμε ένας χώρος άθλησης ή έναν φίλο σου ή ένα μαγαζί, ένα μπαρ το οποίο δεν έχει καν τουαλέτες με προσβασιμότητα γιατί υπάρχουν σκαλοπάτια ή είναι στο υπόγειο η τουαλέτα, όλα αυτά εν τέλει καθιστούν αυτό το άτομο μη ικανό ώστε να μετακινηθεί και άρα ανάπηρο. Και κάπως έτσι τους αναγκάζουμε να παραμένουν κλεισμένοι σε ένα σπίτι και να μη ζουν τη ζωή τους. Και δεν συζητάω καν για την έλλειψη μιας ικανής οικονομικής βοήθειας από το κράτος. Τα έξοδα τους είναι πολύ υψηλά.

Πώς να περιμένεις βοήθεια από το κράτος όταν τα πεζοδρόμια που έχουν χτιστεί δεν έχουν καν μία ομαλή κλίση για ν' ανέβεις πάνω; Συνήθως τα περισσότερα παραμένουν σπασμένα ή είναι πάρα πολύ στενά, και εμείς παρκάρουμε όπου θέλουμε χωρίς καμία ευαισθησία. Αλλά όλα αυτά δεν ξεκινάνε μόνο από την παιδεία. Και την ατομική ευθύνη. Όταν το κράτος δεν έχει μεριμνήσει ώστε να μπορείς να προσεγγίσεις κάποιες περιοχές χωρίς να χρειάζεσαι το όχημα σου (κατάλληλα ΜΜΜ). Όταν δεν υπάρχουν κατάλληλοι χώροι στάθμευσης, όταν δεν δημιουργείς ποδηλατοδρόμους και πεζόδρομους αναγκάζεις τον πολίτη να χρησιμοποιήσει το αυτοκίνητο του κι εντέλει να παρανομήσει. Γιατί δεν έχει άλλη επιλογή. Το να σηματοδοτήσουμε τις θέσεις των κάδων, όπως κάνει ο κύριος Μπακογιάννης προκειμένου να βοηθήσει στο πρόβλημα είναι τίποτα, μία τρύπα στο νερό. Αποφυγή αντιμετώπισης του προβλήματος είναι. Οι λύσεις είναι άλλες, πιο ριζικές. Πρέπει να βρεθεί ένας τρόπος να έχουμε λιγότερη ανάγκη το αυτοκίνητο. Όχι να παραμένει η ίδια ανάγκη και να επιβάλεις δυσκολίες.

Μέχρι και πρότινος, οι ίδιες οι δραματικές σχολές είχαν τη ρατσιστική διάταξη περί αρτιμέλειας που απέκλειε τ’ ανάπηρα άτομα. Αισθάνεστε ότι έχει λειτουργήσει και ο χώρος της τέχνης μισαναπηρικά και ρατσιστικά προς αυτούς τους ανθρώπους;

Δεδομένης της απουσίας αυτών των ανθρώπων από το χώρο της Τέχνης (και γενικότερα βέβαια) δείχνει ότι φυσικά έχουμε λειτουργήσει ρατσιστικά και μη συμπεριληπτικά. Για κάποιο λόγο νομίζουμε πως η Τέχνη απαιτεί μία εξωτερικά «ολοκληρωμένη» εικόνα, ενώ αυτό που πραγματικά έχουμε ανάγκη και ως θεατές και ως άνθρωποι είναι η εσωτερική εικόνα και θεάματα, τα οποία μας συγκινούν βαθιά και μας πηγαίνουν παρακάτω. Και δεν καταλαβαίνω γιατί πρέπει να περιορίζεται ένας άνθρωπος με αναπηρία από αυτό. Μία από τις ελάχιστες ομάδες που αγκαλιάζουν αυτούς τους ανθρώπους είναι η Ομάδα Εν Δυνάμει, η οποία πλέον έχουμε καταλάβει πόσο σημαντικό έργο παράγει και πόσο μας μετακινεί ως θεατές στις δουλειές που έχει κάνει.

Τι πιστεύετε ότι θα πρέπει να κάνουμε εμείς πρώτα, ως μονάδες, για να γίνει καλύτερη η καθημερινότητα όλων αυτών των ανθρώπων και στη συνέχεια η ίδια η πολιτεία;

Εμείς ως μονάδες όσο πιο συχνά ερχόμαστε σε επαφή με τους ανθρώπους τους ακούμε καταλαβαίνουμε τι συμβαίνει και ποια είναι η καθημερινότητά τους τόσο πιο ευαισθητοποιημένοι γινόμαστε και αυξάνουμε την ενσυναίσθηση μας. Άρα συμπεριφερόμαστε και πιο κατάλληλα. Ο λόγος όμως που δεν ερχόμαστε σε τόσο συχνή επαφή είναι ξεκάθαρα θέμα της πολιτείας όπως εξήγησα και παραπάνω. Όταν είναι τόσο επίπονη διαδικασία και ψυχοφθόρα να βγεις από το σπίτι σου και να πας για ένα καφέ, αναγκάζονται να μένουν σπίτι. Πώς να έρθουμε εμείς σε επαφή μετά με αυτούς τους ανθρώπους και να δούμε τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν. Επειδή έχει στραφεί τα τελευταία χρόνια πάρα πολύ η κατεύθυνση προς την ατομική ευθύνη ακόμη και στην περίπτωση του εγκλήματος στα Τέμπη, οφείλουμε ως πολίτες και ως δημοσιογράφοι να στρέψουμε την προσοχή προς την πολιτική ευθύνη. Αν π.χ. εμένα τα παιδιά μου είναι δυστυχισμένα πρέπει να κάτσω να τ' ακούσω και να κατανοήσω τι είναι αυτό που τους λείπει και έχουν ανάγκη και τι θα μπορούσα να τους προσφέρω, ώστε να είναι ευτυχισμένα. Αυτό ξεχωρίζει έναν καλό γονιό από έναν κακό γονιό. 

Παράλληλα, συμμετέχετε στον δεύτερο κύκλο του «Maestro», στις νέες σειρές «Παραλία» της ΕΡΤ1 και «Greek Salad» της Amazon Prime, αλλά και στην ταινία «Dog». Όπως αντιλαμβάνομαι, κοινός παρονομαστής σε όλες σας τις δουλειές είναι η ποιότητα;

Σίγουρα με αφορά να βρίσκομαι σε δουλειές, οι οποίες με πάνε και εμένα παρακάτω αλλά και τον θεατή.

Αν και νεαρός σε ηλικία, συμμετέχετε σε τηλεοπτικά και κινηματογραφικά πρότζεκτ που προβάλλονται σε παγκόσμιο επίπεδο και μάλιστα με μεγάλη επιτυχία. Μία διεθνή καριέρα είναι κάτι που σας ενδιαφέρει;

Δεν νομίζω πως υπάρχει κάποιος που δεν θα τον ενδιέφερε μία διεθνή καριέρα αρχικά, γιατί η κατάσταση στην Ελλάδα είναι αρκετά περιοριστική, λόγω και των οικονομικών πόρων που δίνονται στον πολιτισμό, το οποίο έχει ως αποτέλεσμα την αναγκαστική μείωση της ποιότητας ενός καλλιτεχνικού έργου. Έχουμε τόσους σπουδαίους καλλιτέχνες, οι οποίοι δεν μπορούν να πράξουν όπως θα ήθελαν.

Ισχύει ότι προτιμάτε περισσότερο την σκηνοθεσία σε σχέση με την υποκριτική και αυτή την περίοδο ετοιμάζετε την πρώτη μικρού μήκους ταινία σας; 

Δεν το βλέπω συγκριτικά. Δεν ξέρω τι από τα δύο προτιμώ περισσότερο, γιατί έχω σκηνοθετήσει μόνο μία φορά μέχρι στιγμής και έχω κάνει κάποιες μικρό σκηνοθεσίες στα πλαίσια ενός σεμιναρίου που έκανα πέρυσι. Με ενδιαφέρει όμως και θα ήθελα πάρα πολύ να μπω σε αυτό το κομμάτι όλο και περισσότερο.

Μέσα σε όλες αυτές τις επαγγελματικές υποχρεώσεις, πού βρίσκεται χρόνο για τον εαυτό σας;

Έλα ντε. Πολλά από αυτά που βγαίνουν τώρα προς τα έξω είναι δουλειές που έχω δουλέψει γι' αυτές στο παρελθόν. Επίσης, υπάρχουν περίοδοι που πέφτει πολλή δουλειά και περίοδοι που είναι πολύ πιο ήρεμα τα πράγματα.

Τι ρόλο παίζουν στη ζωή σας τα ταξίδια, η φωτογραφία; Είναι στοιχεία που φαίνεται ότι λατρεύετε μέσα από τον προσωπικό σας λογαριασμό στα social media.

Πολύ σπουδαίο ρόλο παίζουν τα ταξίδια και η εξερεύνηση του κόσμου. Θα ήθελα ιδανικά να γυρίσω όλο τον κόσμο, να δω όλους αυτούς τους διαφορετικούς πολιτισμούς και τρόπους σκέψης των ανθρώπων και τρόπους ζωής. Η φωτογραφία μου αρέσει πολύ γιατί είναι ένα μέσον, το οποίο μου καθαρίζει κάπως το κεφάλι, γιατί την ώρα της φωτογράφησης είσαι τόσο δοσμένος σε αυτή τη στιγμή, είσαι τόσο στο παρόν και απορροφημένος από αυτό που κάνεις γιατί συγκεντρώνεσαι σ' ένα πράγμα με όλο σου το είναι. Δυσκολεύομαι όμως να μπω στη διαδικασία να τις ξαναδώ να τις τακτοποιήσω να τις επεξεργαστώ και να τις κάνω κάτι άλλο, γιατί περισσότερο με ενδιαφέρει η πράξη και το παιχνίδι παρά το συμμάζεμα μετά.

Το κομμάτι της αναγνωσιμότητας, των κοσμικών εμφανίσεων και των συνεντεύξεων, πώς το διαχειρίζεστε;

Το διαχειρίζομαι κάπως καλύτερα σε σχέση με το παρελθόν. Αναγνωρίζω ότι είναι ένας τρόπος που βοηθάει, κατά κάποιον τρόπο, να συνεχίσω να δουλεύω και να κάνω κάποιες δουλειές που με ενδιαφέρουν. Πέραν αυτού αν μπορούσα να το αποφύγω θα το απέφευγα και το αποφεύγω και αρκετά. Προτιμώ να μιλάει η δουλειά για μένα. Δυστυχώς αυτό δεν αρκεί η πάντα.

Πώς βλέπετε να καταλήγει όλο αυτό με το Προεδρικό Διάταγμα και την υποβάθμιση του κλάδου σας; Έπειτα από σχεδόν τρεις μήνες σταμάτησαν οι καταλήψεις στις Δραματικές Σχολές και ανοίγει πλέον και το Εθνικό Θέατρο, με την κυβέρνηση να παραμένει στην αρχική της θέση.

Έχουνε γίνει κάποια πράγματα πάρα πολύ θετικά οσον αφορά στους αγώνες και τη συσπείρωση μας ως κλάδος με βάση αυτή την αφορμή. Παρόλα αυτά αναγνωρίζω ότι η συγκεκριμένη κυβέρνηση δεν είναι μία κυβέρνηση, η οποία ενδιαφέρεται να ενισχύσει τον πολιτισμό ίσα - ίσα που τον υπονομεύει. Επομένως δεν έχω φρούδες ελπίδες.

Πώς σχολιάζετε το γεγονός ότι δεκάδες χιλιάδες νέοι κατέβηκαν στις διαδηλώσεις σχετικά με το σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη; Εκτός από την τραγικότητα της απώλειας, τι θεωρείτε ότι έφερε μπροστά στον καθρέφτη μας και μας έχει συνταράξει τόσο αυτό το γεγονός;

Δυστυχώς μέσα στην τραγωδία αυτήν τουλάχιστον κάπως ως πολίτες καταφέραμε να ενωθούμε και να δηλώσουμε την οργή μας απέναντι στον τρόπο που η πολιτεία μεταχειρίζεται τους πολίτες της. Έχει φανερώσει όλες αυτές τις ελλείψεις, και την αδιαφορία των πολιτικών που δεν φροντίζουν για τα αυτονόητα. Και τελικά καταλάβαμε ότι η ανάγκη τους να φάνε περισσότερα χρήματα και να παραμείνουν σε μία θέση εξουσίας, είναι πολύ πιο σημαντική από τις ανθρώπινες ζωές. Έχουν αποκαλυφθεί έκτοτε τόσες ελλείψεις σε πάρα πολλούς ακόμη τομείς, όπως είναι το μετρό αλλά και διαφορά άλλα, που καθιστούν πάρα πολύ επικίνδυνο αυτές τις υποδομές. Ταυτόχρονα, ιδιωτικοποιούν το νερό, ιδιωτικοποιούν νοσοκομειακές κλινικές και αναρωτιέμαι: Γιατί κάτι ιδιωτικό να λειτουργεί καλύτερα από το δημόσιο εάν στο δημόσιο είμαι εγώ επικεφαλής; Δηλαδή εάν εγώ είμαι ο ιδιοκτήτης του σπιτιού μου, δεν υποτίθεται πως μπορώ εγώ να το φροντίσω καλύτερα; Από το να το δώσω σε κάποιον που δεν τον ενδιαφέρει το σπίτι μου παρά μόνο πώς να βγάλει λεφτά; Δηλαδή είναι λίγο γελοία η παραδοχή του ότι τα ιδιωτικά λειτουργούν καλύτερα από το δημόσιο, όταν εγώ που το λέω είμαι το δημόσιο. Είναι σαν να παραδέχομαι την ανικανότητα μου άρα η δικιά μου ανικανότητα φταίει που το δημόσιο δεν λειτουργεί σωστά... Άρα μήπως να φύγω εγώ από αυτή τη θέση;

Σε λίγο καιρό θα γίνουν εκλογές. Ως νέος πολίτης αυτής της χώρας με τι κριτήρια ψηφίζεται;

Δυστυχώς με το, ποιο κόμμα θα κάνει το λιγότερο κακό!

Κλείνοντας την κουβέντα μας, υπάρχει κάτι άλλο που περιμένουμε καλλιτεχνικά από σας το προσεχές διάστημα;

Συμμετέχω στην ταινία «Listen» της Μαριας Ντουζα, όπου αυτή την περίοδο προβάλλεται σε διάφορα φεστιβάλ και ο βασικός χαρακτήρας του έργου είναι μια κωφή κοπέλα, την οποία υποδύεται η Ευθαλία Παπακώστα. Επίσης, μετά το Πάσχα θ' αντικαταστήσω τον Ορεστη Χαλκια, στην παράσταση «Θάνατος στη Βενετία» του Τομας Μαν, σε σκηνοθεσία του Γιώργου Παπαγεωργίου.