Κόσμος|13.05.2023 06:00

Εκλογές Τουρκία - Ουνάλ Τσεβικόζ: Θέλουμε διάλογο με την Ελλάδα κι όχι συζήτηση για τη συζήτηση

Μαρία Ζαχαράκη

Ο αρμόδιος τομεάρχης εξωτερικής πολιτικής του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP), Ουνάλ Τσεβικόζ, ο οποίος αναμένεται να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στη χάραξη της νέας εξωτερικής πολιτικής της Τουρκίας σε μία πιθανή νίκη της Εθνικής Συμμαχίας στις εκλογές της Κυριακής, μιλώντας στο Ethnos.gr, δήλωσε ότι η γραμμή όσον αφορά την Ελλάδα είναι η επιστροφή στο διάλογο, αλλά μόνο με γνώμονα τη λύση. Όχι συζήτηση για τη συζήτηση.

Η νέα ετερόκλητη αντιπολίτευση που έχει αναδυθεί στην Τουρκία αποτελεί έναν μεγάλο άγνωστο Χ για τη Δύση, παρόλο που έχει επιλέξει να τη στηρίξει. Τα ηγετικά πρόσωπα που την απαρτίζουν είναι από κοσμικοί μέχρι ισλαμιστές και ακροδεξιοί, επομένως είναι δύσκολο για τη Δύση, ίσως ακόμη και την ίδια την Εθνική Συμμαχία, να καταλάβει σε μία ενδεχόμενη νίκη της, ποια θα είναι η μετεκλογική γραμμή στην εξωτερική πολιτική.

Η αντιπολίτευση υπόσχεται να επιδιορθώσει τις σχέσεις με τη Δύση, κάτι που χωρίς αμφιβολία θα αναιρέσει μέρος του έργου του Ερντογάν. Η Δύση περιμένει πάρα πολλά από την αντιπολίτευση, με πρώτο και κύριο να διαχειριστεί τις αντικρουόμενες δεσμεύσεις της Τουρκίας με τη Ρωσία. Μεταξύ των επιλογών της εξωτερικής πολιτικής, η μεγαλύτερη ίσως υπόσχεση του Κιλιτσντάρογλου είναι ότι θα οδηγήσει την Τουρκία πίσω στην προσέγγιση με την Αθήνα.

Διάλογος με την Ελλάδα προσανατολισμένος στο αποτέλεσμα

«Φυσικά, υπάρχουν θέματα για τα οποία υπάρχουν διαφορές απόψεων μεταξύ της Τουρκίας και της Ελλάδας και αυτά είναι γνωστά και στις δύο πλευρές. Έχουν γίνει 63 γύροι διαλόγου με την ονομασία ‘διερευνητικές συνομιλίες’. Αν υπήρχε παρακολούθηση, θα ήταν γνωστό μετά από κάθε συνάντηση τί πρόοδος σημειώθηκε και σε ποια θέματα. Αυτό που είναι σημαντικό είναι να ξεκινήσουμε έναν διάλογο που να είναι πραγματικά προσανατολισμένος στο αποτέλεσμα και στη λύση. Πιστεύουμε ότι αν ο διάλογος είναι ειλικρινής και βασίζεται στην αμοιβαία εμπιστοσύνη, δεν υπάρχει θέμα που να μην μπορεί να επιλυθεί. Πιστεύουμε ότι η θετική και θερμή ατμόσφαιρα που δημιουργήθηκε μεταξύ των δύο χωρών μετά τους σεισμούς της 6ης Φεβρουαρίου θα διευκολύνει περαιτέρω τη συνεργασία ανάμεσα στις δύο κυβερνήσεις που θα αναλάβουν καθήκοντα μετά τις εκλογές και στις δύο χώρες. Το ζητούμενο εδώ είναι να εργαστούμε με γνώμονα τη λύση. Εάν υπάρχουν ζητήματα που δεν μπορούμε να επιλύσουμε, μπορούμε να αποφασίσουμε πώς θα τα αντιμετωπίσουμε με κοινή βούληση», δηλώνει ο Ουνάλ Τσεβικόζ.

Ο Τούρκος αξιωματούχος, όπως και ο αρχηγός του κόμματός του Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, έχουν πολλές φορές αναφερθεί και στο επόμενο βήμα. Στην οδό της παραπομπής στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, αν ο διάλογος δεν αποδώσει. Με το μόνο σημείο αντέγκλησης με την Ελλάδα να παραμένει ωστόσο το πόσα θέματα θα μπορούσαν να πάνε στη Χάγη. Ένα ή ένα πακέτο, όπως προτείνει ο Ουνάλ Τσεβικόζ; Η αντιπολίτευση, πέρα από την προεκλογική ρητορική της που μιλά κυρίως για αποστρατικοποίηση νησιών του Αιγαίου, δεν έχει ανοίξει ακόμη τα χαρτιά της ως προς τις «γκρίζες ζώνες» και αν θα ακολουθήσει πολιτική αμφισβήτησης ΑΚΡ. Ήταν μεν οι βουλευτές του CHP, που πρώτοι έθεσαν ζήτημα αμφισβήτησης κυριαρχίας νησιών (από 18 έως 152), ωστόσο δεν αποτέλεσε ποτέ επίσημη θέση του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος. Θέση του μόνο παραμένει η προσήλωση στη συνθήκη της Λωζάνης, αλλά η κυβέρνηση ΑΚΡ προσέδωσε άλλη μία ερμηνεία στη συνθήκη (νησιά που δεν αναφέρονται, δεν ανήκουν στην Ελλάδα), κάτι που η αντιπολίτευση δεν έχει δείξει ούτε να ενστερνίζεται αλλά ούτε και να απορρίπτει.

Βασικός στόχος της εξωτερικής πολιτικής της Εθνικής συμμαχίας είναι η επιστροφή προς μία πιο θεσμική εξωτερική πολιτική, που θα υπολογίζει την πείρα των διπλωματών της και θα λαμβάνει υπόψη της τους πολύπλοκους συσχετισμούς της χώρας λόγω του γεωπολιτικού ιστού της, επιζητώντας να διαφοροποιηθεί κάθετα από την «προσωπική» εξωτερική πολιτική του Ταγίπ Ερντογάν.

Ο Ουνάλ Τσεβικόζ εξηγεί ότι «η σημαντικότερη διαφορά στην εξωτερική πολιτική της Εθνικής Συμμαχίας θα είναι ο ρόλος που θα αναλάβει στη χάραξη της εξωτερικής πολιτικής το αξιόμαχο προσωπικό του υπουργείου Εξωτερικών. Το υπουργείο Εξωτερικών, ένας από τους πιο αξιόπιστους θεσμούς της Τουρκικής Δημοκρατίας, έχει φθαρεί, έχει χάσει τον ηγετικό του ρόλο στη χάραξη πολιτικής και έχει μετατραπεί σε μια γραμματεία που έχει ως αποστολή την εφαρμογή των πολιτικών που υπαγορεύονται άνωθεν. Τα βήματα της εξωτερικής πολιτικής υπαγορεύονται από μία νοοτροπία τύπου "πώς θα με ωφελήσει στην εσωτερική πολιτική". Αυτό θα αλλάξει και η Τουρκία θα γίνει και πάλι ένας ευυπόληπτος, αξιόπιστος και έγκυρος διεθνής παράγοντας».

Σχέσεις Τουρκίας - ΗΠΑ - Ελλάδας μετά τις εκλογές

Ακλόνητη απόφαση της Εθνικής Συμμαχίας είναι να επανέλθει στο δυτικό άρμα, το οποίο περνά μέσα από την ΕΕ, μέλος της οποίας είναι η Ελλάδα, και μέσα από τις ΗΠΑ, στενός σύμμαχος της οποίας έχει εξελιχθεί εδώ και μία 7ετία πάλι η Ελλάδα. Μία από τις βασικές οδούς για την εξομάλυνση με τη Δύση, όσο Αθηνοκεντρικό κι αν ακούγεται αυτό, περνά (και) από την Ελλάδα. Η Άγκυρα το γνωρίζει και η άποψη του Ουνάλ Τσεβικόζ είναι ότι το τρίγωνο Άγκυρα-Ουάσιγκτον-Αθήνα θα ανακτήσει τις ισορροπίες του σε περίπτωση νίκης της αντιπολίτευσης, καθώς και ο προσανατολισμός της Συμμαχίας είναι Δύση και πάλι Δύση και ο συμμαχικός δεσμός είναι πολύ πιο ισχυρός από ό,τι θεωρείται.

«Οι ΗΠΑ, η Τουρκία και η Ελλάδα είναι τρεις χώρες που ακόμη και αν δεν συμφωνούμε σε κάθε θέμα, ακόμη και αν έχουμε διαφορές απόψεων, αυτός ο συμμαχικός δεσμός και η αλληλεγγύη μάς ενώνει σε μια κοινή πλατφόρμα. Δεν πρέπει να υποτιμούμε αυτή τη δύναμη. Πιστεύω ότι μετά τις εκλογές, οι συμμαχικές μας σχέσεις θα ενισχυθούν περαιτέρω». Από την άλλη πλευρά, οι σχέσεις Τουρκίας-ΗΠΑ χρειάζονται ένα νέο όραμα, υποστηρίζει ο Ουνάλ Τσεβικόζ.

«Είμαστε βέβαιοι ότι η νέα κυβέρνηση που θα αναλάβει καθήκοντα μετά τις εκλογές θα ανοίξει μια νέα, θετική και εποικοδομητική σελίδα στις σχέσεις με όλες τις χώρες», σημειώνει ο Τσεβικόζ, επικρίνοντας την παρεμβατική πολιτική της Τουρκίας σε άλλες χώρες, ακόμη και στην Κύπρο. «Η Τουρκία δεν πρέπει να παρεμβαίνει στις εσωτερικές υποθέσεις των Τουρκοκυπρίων. Οι δύο κοινότητες στο νησί πρέπει να βρουν μια λύση. Ομοίως, η Αθήνα δεν πρέπει να παρεμβαίνει στις εσωτερικές υποθέσεις των Ελλήνων».

Η αίσθηση που αποκομίζει κανείς από τις προγραμματικές δηλώσεις της Συμμαχίας της αντιπολίτευσης, αλλά και από τις συνομιλίες, διακηρύξεις, συνεντεύξεις με τους ανθρώπους, που διαδραματίζουν ρόλο στη χάραξη της προεκλογικής ή μετεκλογικής της πολιτικής είναι ότι η εξωτερική πολιτική ΑΚΡ, μαζί με τις θεωρίες, τα δόγματα και τις ερμηνείες της θα συνεχίσουν να αποτελούν τον βασικό ‘μπούσουλα’ και για την αντιπολίτευση. Η στροφή προς τη Δύση, που ευαγγελίζεται η αντιπολίτευση σε περίπτωση νίκης της, δεν σημαίνει αλλαγή πάγιων θέσεων της Άγκυρας. Η αλλαγή έγκειται μόνο στον τρόπο άσκησης της εξωτερικής πολιτικής, ώστε η Τουρκία να μην είναι τσακωμένη με όλους, αλλά να λειτουργεί με γνώμονα το γεωπολιτικό και οικονομικό συμφέρον της. Όπως κάθε χώρα άλλωστε. Η τουρκική αντιπολίτευση δείχνοντας μία τέτοια δυναμική, θα έχει κάνει μια πολύ καλή αρχή, που θα κερδίσει εμπιστοσύνη κρατών και επενδυτών.

Χωρίς απειλές ότι η Τουρκία «θα έρθει  μια νύχτα ξαφνικά» ή ότι «θα στείλει πυραύλους στην Αθήνα» και χωρίς ιλιγγιώδεις διακυμάνσεις από «μίσος» σε «αγάπη» και τούμπαλιν. Το κατά πόσο βέβαια μία τόσο ετερόκλητη συμμαχία θα καταφέρει να ασκήσει μία ομοιογενή εξωτερική πολιτική και ποιες θα είναι οι πιέσεις του τραπεζιού, είναι η άλλη μεγάλη απορία, όχι μόνο της Αθήνας, αλλά και της Δύσης μετεκλογικά...

ΟΛΕΣ ΟΙ ΕΙΔΗΣΕΙΣ:

ελληνοτουρκικές σχέσειςΤουρκίαΡετζέπ Ταγίπ ΕρντογάνΚεμάλ Κιλιτσντάρογλουεκλογές Τουρκίαειδήσεις τώρα