Η επόμενη μέρα των εκλογών στην Τουρκία

Η φράση «it’s the economy, stupid» («είναι η οικονομία, βλάκα») αποδίδεται στον πληθωρικό James Carville, επικεφαλής της προεκλογικής εκστρατείας του Κλίντον το 1992, και αντικατοπτρίζει τον σημαντικό ρόλο της κατάστασης της οικονομίας στο εκλογικό αποτέλεσμα. Με άλλα λόγια, οι ψηφοφόροι ενδιαφέρονται για την τσέπη τους.

Με βάση και μόνο την οικονομική κατάσταση της Τουρκίας, είναι σχεδόν απίθανο ο κ. Ερντογάν να κερδίσει τις εκλογές. Με επίσημο ετήσιο πληθωρισμό πάνω από 85% στο αποκορύφωμά του τον Οκτώβριο, 50% το Μάρτιο ή 43% τον Απρίλιο, με ανεπίσημο πολύ υψηλότερο και τιμές σε βασικά τρόφιμα που αυξάνονται κάθε μήνα, εκλογές δεν κερδίζεις. Ο κόσμος κουράστηκε με τον αυταρχικό σουλτάνο που προσπαθεί να αντικαταστήσει τις ιστορικές φωτογραφίες του Κεμάλ Ατατούρκ στους τοίχους με τις δικές του. Η επιδειχθείσα σχετική ανικανότητα να διαχειριστεί αποτελεσματικά την κατάσταση με τους σεισμούς, παρόλες τις υπερεξουσίες, και η αμφίβολη κατάσταση της υγείας του επίσης δεν βοηθάνε. Ο εθνικισμός του μπορεί να ικανοποιεί τον σπαθοφόρο κ. Μπαχτσελί και τους γκρίζους λύκους, αλλά δεν γεμίζει τα στομάχια. Οι υπερβολικές υποσχέσεις του για όλα αμφισβητούν την αξιοπιστία του. Και, τέλος, οι Κουρδικοί ψήφοι του HDP πάνε στην αντιπολίτευση.

Εικάζω ότι οι δημοσκοπήσεις, που δίνουν προβάδισμα στην αντιπολίτευση, στην πράξη μπορεί να αποδειχθούν ότι υποτίμησαν το μέγεθος της ήττας του κ. Ερντογάν, για ένα απλό και μόνο λόγο. Γνωρίζοντας τις διώξεις που μπορεί κάποιος να υποστεί από το καθεστώς, πως μπορεί να δηλώσει πραγματική πρόθεση ψήφου σε δημοσκόπους; Η πραγματική αντίδραση στις πολιτικές του κ. Ερντογάν θα εκφραστεί στην κάλπη.

Είναι απορίας άξιον ότι ενώ ο κ. Ερντογάν κατάφερε να βγάλει την Τουρκία από το ΔΝΤ και να επιτύχει ένα οικονομικό θαύμα, ώστε η Τουρκία να περιλαμβάνεται στις G-20, μετά προκάλεσε τεράστια οικονομικά προβλήματα ιδίαις αυτού χερσίν μέσω αλόγιστων φαραωνικών και επεκτατικών σχεδίων που χρηματοδοτήθηκαν με εκθετική έκρηξη της έκδοσης νέου χρήματος. Αυτό προκάλεσε αχαλίνωτο πληθωρισμό, και υποτίμηση του νομίσματος που έδωσε τροφή σε περεταίρω πληθωριστικές πιέσεις, ενώ ο κ. Ερντογάν προσδοκούσε δρόμο διαφυγής μέσω προώθησης των εξαγωγών. Και αντί να αντιμετωπίσει το πρόβλημα με περιοριστικές νομισματικές πολιτικές, όπως πρέπει αναγκαστικά, άρχισε να κάνει ακριβώς το αντίθετο, εκδίδοντας νέο χρήμα και μειώνοντας τα επιτόκια, προσδοκώντας σε λαϊκίστικα οφέλη και επανεκλογή. Ο κ. Ερντογάν γνωρίζει τι τον περιμένει αν δεν επανεκλεγεί, εξορία ή φυλακή, αν δεν υποστεί άλλα τινά. Ένας Θεός ξέρει τι θα βγει στην επιφάνεια από τα πεπραγμένα.

Τι θα συμβεί λοιπόν μετά τις εκλογές; Εξαρτάται από το αποτέλεσμα. Θα το αποδεχθεί ο κ. Ερντογάν ή θα ακολουθήσει το δρόμο που χάραξε ο κ. Τράμπ; Το πιο επικίνδυνο σενάριο είναι το αποτέλεσμα να είναι αμφισβητήσιμο. Θα κάνει ότι έκανε με τις εκλογές στην Κωνσταντινούπολη; Θα υπάρξει λαϊκή εξέγερση; Θα βγουν τα τανκς στους δρόμους όπως το 2016; Θα πάει ο στρατός κόντρα στον κ. Ερντογάν ή υπέρ του; Είναι πολλά τα ερωτήματα και πιο δύσκολες οι απαντήσεις.

Ένα είναι μάλλον σίγουρο. Αν κερδίσει ο κ. Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου όπως διαφαίνεται, θα πρέπει να προσηλωθεί στην οικονομία καθώς θα παραλάβει πραγματικά καμένη οικονομική γη και αναγκαστικά θα στηριχθεί στη βοήθεια της Δύσης και πιθανώς του ΔΝΤ. Ο κ. Κιλιτσντάρογλου δεν μπορεί να κρύψει κάτω από το χαλί τα οικονομικά προβλήματα που κληρονομεί από τον κ. Ερντογάν, ούτε και τον συμφέρει. Από τη μεριά μας λοιπόν μπορούμε να περιμένουμε λιγότερες εθνικιστικές κορώνες και επεκτατικές διαθέσεις, αν και με την Τουρκία ποτέ δεν ξέρεις.

ΟΛΕΣ ΟΙ ΕΙΔΗΣΕΙΣ

• Οργισμένοι οι συγγενείς των θυμάτων του δυστυχήματος στα Τέμπη: «Μιλάνε για ανθρώπινα λάθη, αλλά αυτό που έγινε ήταν έγκλημα»
• Πώς κατάφεραν τα drones να «αγγίξουν» το Κρεμλίνο, παρά τα δρακόντεια μέτρα ασφαλείας;
• Στρατηγική μιας κάλπης από τον Αλέξη Τσίπρα: Τα 11 σημεία και η απεύθυνση σε ΠΑΣΟΚ
• Ζώα συντροφιάς: Τι ισχύει με το «χαράτσι» 150 ευρώ για αποστολή γενετικού υλικού και γιατί προκαλεί σφοδρή αντιπαράθεση
• Φωτοβολταϊκά στη στέγη: Βήμα-βήμα η αίτηση για φθηνό ρεύμα