Μανώλης Παναγιωτάκης: Τι απαντά ο πρόεδρος για τη ΔΕΗ

Κάθε άλλο παρά προβληµατική είναι η ΔΕΗ, υποστηρίζει ο πρόεδρος και διευθύνων σύµβουλος της επιχείρησης Εµµανουήλ Παναγιωτάκης, παραθέτοντας στοιχεία για τη λειτουργία και τα αποτε λέσµατά της. Μιλώντας στην «Ηµερησία», εξηγεί γιατί η λύση της «µικρής ∆ΕΗ» δεν ήταν η βέλτιστη, ενώ επισηµαίνει τις προϋποθέσεις υπό τις οποίες µπορεί να αναστραφεί η εικόνα των οικο νοµικών αποτελεσµάτων και η εταιρεία να οδηγηθεί σε τροχιά µεγάλης κερδοφορίας και σε αλµατώδη ανάπτυξη.

Τα αποτελέσµατα του 2018 που ανακοινώθηκαν πρόσφατα, µε τις µεγάλες ζηµιές, προκάλεσαν ποικίλα σχόλια και ανησυχίες για το µέλλον της ∆ΕΗ, πράγµα που αποτυπώθηκε και στο ταµπλό του Χρηµατιστηρίου Αθηνών. Το ερώτηµα όλων, συνεπώς, είναι πόσο ανησυχητική είναι η κατάσταση;

Τα οικονοµικά αποτελέσµατα του 2018, αν και αναµενόµενα, δεν είναι ικανοποιητικά. Αδικούν τις προσπάθειες που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια, µε τις οποίες, εκτός των άλλων, µειώσαµε τις ελεγχόµενες δαπάνες και τα χρηµατοοικονοµικά κατά 160 εκατ. ευρώ. Eπίσης, είναι αναντίστοιχα µε το δυναµικό και το επενδεδυµένο κεφάλαιο. Ωστόσο , κάθε άλλο παρά µη αντιστρεπτή κατάσταση αποτυπώνουν. Και, βέβαια, δεν έχουν καµία βάση οι χαρακτηρισµοί «συστηµικός κίνδυνος» ή «εταιρεία-ζόµπι» που έχουν ακουστεί ατυχώς από δηµόσιους παράγοντες. Αλλωστε, ο οίκος S&P έχει δώσει τη δική του απάντηση.

Σε ό,τι αφορά στα σχόλια, διακρίνω δύο κατηγορίες: αυτά των έγκυρων οικονοµικών αναλυτών, που χαρακτηρίζονται από ψυχραιµία, και εκείνα µε έκδηλη την πολιτική σκοπιµότητα, που χαρακτηρίζονται από καταστροφολογία και απόπειρα δικαίωσης προηγούµενων επιλογών. Την πρώτη κατηγορία την ακούµε µε προσοχή, λαµβάνουµε υπόψη τις παρατηρήσεις, συνδιαλεγόµαστε µε τους αναλυτές. Για τις πολιτικές σκοπιµότητες, προφανώς, δεν είναι ο ρόλος µου να µετάσχω στη σχετική αντιπαράθεση. Θα τονίσω, ωστόσο, ότι η ∆ΕΗ είναι εθνικό κεφάλαιο και πρέπει να αντιµετωπίζεται χωρίς τις σκοπιµότητες της εκάστοτε πολιτικής συγκυρίας, όπως οι εκλογές. Και ακόµη ότι άλλο κριτική παράθεση πολιτικών προτάσεων και άλλο µηδενιστική αντιµετώπιση και καταστροφολογία που µόνο ζηµιά µπορεί να προκαλέσει. ∆εν θέλω να πιστέψω ότι µπορεί ορισµένοι να έχουν ως στόχο την απαξίωση της ∆ΕΗ!

Θα ήθελα να ζητήσω την άποψή σας για παλαιότερες επιλογές όπως η «µικρή ∆ΕΗ», αλλά και για την κατάσταση που παραλάβατε σε σύγκριση µε τη σηµερινή εικόνα.

Οπως έχετε διαπιστώσει, όλα αυτά τα χρόνια έχω επιλέξει να µην αναφέροµαι στο παρελθόν. ∆εν το θεωρώ ούτε σκόπιµο ούτε επωφελές για τη ∆ΕΗ, για την οποία ενεργώ µε το βλέµµα στραµµένο στο µέλλον, συσπειρώνοντας προς εξυπηρέτηση των στόχων ανάπτυξης όλο το δυναµικό – στελέχη και απλούς εργαζόµενους. Αυτό, φυσικά, δεν σηµαίνει ότι δεν έχω να πω πράγµατα για σοβαρότατα λάθη και παραλείψεις, το βαρύ τίµηµα των οποίων καταβάλλουµε σήµερα. Είµαι βαθύτατα απογοητευµένος και προβληµατισµένος για την παντελή έλλειψη αυτοκριτικής όσων διαχειρίστηκαν τον τοµέα του ηλεκτρισµού από υπεύθυνες θέσεις.

Ας δούµε τώρα τι παραλάβαµε από οικονοµικής µόνο άποψης. Το 2014 η ∆ΕΗ µαζί µε τον Α∆ΜΗΕ είχε 91 εκατ. ευρώ κέρδη. Χωρίς τον Α∆ΜΗΕ, και εάν η τιµή των δικαιωµάτων CO2 ήταν το 2014 ίδια µε το 2018 (16 ευρώ, αντί 6 ευρώ ο τόνος), η ∆ΕΗ θα είχε ζηµιές 410 εκατ. ευρώ. Εάν τότε είχε καθιερωθεί η έκπτωση συνέπειας 15%, οι ζηµιές θα ξεπερνούσαν τα 700 εκατ. ευρώ. Πρέπει ακόµη να ληφθεί υπόψη η µείωση του µεριδίου της ∆ΕΗ στην αγορά κατά 15% (2018: 82% έναντι 97% το 2017) λόγω του ανοίγµατος της αγοράς, το οποίο όλοι πρεσβεύουν, ώστε να προκύψει το πραγµατικό µέτρο σύγκρισης: της ∆ΕΗ του 2014 µε τη ∆ΕΗ του 2018. Τέλος, το 2014 είχαν ήδη διαµορφωθεί τα µεγάλα ελλείµµατα του Ειδικού Λογαριασµού των ΑΠΕ (ΕΛΑΠΕ), συνεπεία των λανθασµένων πολιτικών για τις ΑΠΕ το 2008-2013, εξαιτίας των οποίων η ∆ΕΗ κατέβαλε από το 2016 µέχρι και το 2018 578 εκατ. ευρώ.

Και η «µικρή ∆ΕΗ»;

Η «µικρή ∆ΕΗ», που θα πωλούνταν σε ιδιώτες, περιλάµβανε τον ΑΗΣ Μελίτης µε τα παρακείµενα ορυχεία, τον ΑΗΣ Κοµοτηνής, Υδροηλεκτρικούς Σταθµούς, ισχύος 930 MW, και το 30% των πελατών της ∆ΕΗ. Με αυτό το σχέδιο υποτίθεται ότι θα δηµιουργείτο ανταγωνισµός και θα άνοιγε η αγορά, πράγµα που ως χώρα είχαµε αποφύγει να κάνουµε την προηγούµενη 15ετία. ∆ιατυπώνεται ο ισχυρισµός ότι η ∆ΕΗ µε την πώληση της «µικρής ∆ΕΗ» θα εισέπραττε από 1,5 έως 4 δισ... Ολα είναι αβάσιµα, αφού ούτε µελέτη αποτίµησης είχε γίνει ούτε έγινε ποτέ διαγωνισµός για να αποφανθεί η αγορά. Και, βέβαια, δεν συνυπολογίζονται οι παράπλευρες απώλειες και οι παρεµπίπτουσες οικονοµικές επιπτώσεις. ∆εν θέλω να αναλογιστώ τη ∆ΕΗ σήµερα χωρίς τους υδροηλεκτρικούς σταθµούς των 930 MW, που της αποφέρουν περίπου 100 εκατ. ευρώ τον χρόνο, και τον ΑΗΣ Κοµοτηνής, σταθµό φυσικού αερίου ιδιαίτερης αξίας σήµερα, εν όψει των περιορισµών της λιγνιτικής παραγωγής.

Ας επανέλθουµε στα αποτελέσµατα. Πώς τα αναλύετε και τα αποτιµάτε; Ποιοι παράγοντες συνετέλεσαν σε αυτά;

Να υπενθυµίσω ότι και το 2008 η ∆ΕΗ ως µονοπώλιο µαζί µε τη δραστηριότητα της µεταφοράς (µετέπειτα Α∆ΜΗΕ) είχε ζηµιές 400 εκατ. ευρώ. Χωρίς τη µεταφορά οι ζηµιές θα ξεπερνούσαν τα 500 εκατ. ευρώ. Στη συνέχεια, ωστόσο, ανέκαµψε.

Στις ζηµιές του 2018 τώρα: Τα 407 εκατ. ευρώ είναι εφάπαξ λογιστικές εγγραφές χωρίς καµία συνέπεια ρευστότητας. Τα 243 εκατ. ευρώ αφορούν σε αποµείωση της λογιστικής αξίας της Μελίτης και της Μεγαλόπολης, που έγινε, από σύµβουλο εν όψει της πώλησής τους, και τα υπόλοιπα 164 εκατ. ευρώ είναι πρόβλεψη έναντι των µελλοντικών αποζηµιώσεων των συνταξιοδοτούµενων εργαζοµένων. Επιπλέον, 109,5 εκατ. ευρώ είναι σχηµατισµός πρόβλεψης έναντι τόκων που διεκδικεί ο Α∆ΜΗΕ για τους οποίους εκκρεµούν δικαστήρια. Πρόκειται για ποσά που η ∆ΕΗ υποχρεούται να καταβάλει στον Α∆ΜΗΕ, έστω και εάν δεν τα έχει εισπράξει. Είναι, λοιπόν, εύλογο το αίτηµα το θέµα να αντιµετωπιστεί νοµοθετικά.

Πέραν αυτών:

• 196 εκατ. ευρώ καταβλήθηκαν για τα ελλείµµατα του ΕΛΑΠΕ.
• 224 εκατ. ευρώ είναι η ζηµιά λόγω ΝΟΜΕ, τα οποία ευελπιστούµε ότι θα µειωθούν µε την πώληση των λιγνιτικών µονάδων, αν και πάγιο αίτηµα και δικαστική διεκδίκηση της ∆ΕΗ είναι το τερµατισµός τους.
• 128 εκατ. ευρώ αφορούν στην πρόσθετη επιβάρυνση των δικαιωµάτων CO2 σε σχέση µε το 2017 (επιβάρυνση CO2 279,5 εκατ. ευρώ). Είναι φανερό ότι χωρίς αυτούς τους εξωγενείς παράγοντες, τις επιπτώσεις των οποίων αποφύγαµε να µεταφέρουµε στην κατανάλωση, δεν θα υπήρχαν ζηµιές

 ∆ηλαδή δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας; Προς τι τότε τα σχόλια του ορκωτού ελεγκτή για «ουσιώδη αβεβαιότητα»;

Yπάρχει λόγος επαγρύπνησης και ετοιµότητας. Επιτρέψτε µου να ολοκληρώσω την εικόνα. Οι τιµές των δικαιωµάτων CO2 είναι ένας αστάθµητος παράγοντας µε ενδεχόµενες σοβαρές επιπτώσεις στα οικονοµικά της ∆ΕΗ. Επίσης, µε την άνοδο της οριακής τιµής η επιχείρηση επιβαρύνεται σηµαντικά, καθώς, για να καλύψει τις ανάγκες των πελατών της, αγοράζει πάνω από το 70% της απαιτούµενης ενέργειας από το σύστηµα, δηλαδή από τους άλλους παραγωγούς, µε την οριακή τιµή. Αυτά ακριβώς ήθελε να τονίσει ο ορκωτός ελεγκτής µε την αναφορά του περί «ουσιώδους αβεβαιότητας». Εµείς ως διοίκηση παρακολουθούµε τις εξελίξεις και έχουµε ήδη επεξεργαστεί µηχανισµό αντιστάθµισης αυτών των επιπτώσεων, τον οποίο, εάν χρειαστεί, θα θέσουµε σε εφαρµογή.

Συµπερασµατικά, ποια είναι η εκτίµηση σας για την εν γένει κατάσταση της ∆ΕΗ;

H ∆ΕΗ το 2018 είχε λειτουργική κερδοφορία (EBITDA) 260 εκατ. ευρώ, µέρος της οποίας οφείλεται στη µείωση των ελεγχόµενων λειτουργικών δαπανών (µισθοδοσία, εργολαβίες, χρηµατοοικονοµικά κ.λπ). Προφανώς η κερδοφορία αυτή δεν µας ικανοποιεί, καθώς, εκτός των άλλων, δεν ήταν αρκετή για να καλύψει τις επιβαρύνσεις από τους τόκους, τους φόρους και τις αποσβέσεις, αλλά και τις εφάπαξ επιπτώσεις που αναφέραµε, µε αποτέλεσµα ζηµιές. Η λειτουργική κερδοφορία θα ήταν πολύ µεγαλύτερη εάν δεν υπήρχαν οι παράγοντες που αναφέρθηκαν προηγουµένως, που είναι στο σύνολό τους εξωγενείς, οφειλόµενοι σε συγκεκριµένες πολιτικές της ΕΕ και της χώρας µας.

Παρά τις επιβαρύνσεις το 2018, πετύχαµε να µειώσουµε τον δανεισµό κατά 270 εκατ. ευρώ (συνολικά 910 εκατ. ευρώ από το τέλος του 2014) και να κάνουµε επενδύσεις ύψους 750 εκατ. ευρώ, δηµιουργώντας χιλιάδες θέσεις εργασίας. Για το 2019 προγραµµατίζονται επενδύσεις ύψους 790 εκατ. ευρώ! Η ∆ΕΗ είναι µακράν ο µεγαλύτερος ιδιωτικός επενδυτικός φορέας της χώρας.