120 δόσεις: Ποιους συμφέρει να επανυπολογίσουν τα χρέη τους

Σε λιγότερο από 40 ημέρες, δηλαδή στις 30 Σεπτεμβρίου, λήγει η προθεσμία για ένταξη στη ρύθμιση των 120 δόσεων προς τα Ταμεία. Υπενθυμίζεται πως στην ιδιαίτερα ευνοϊκή ρύθμιση μπορούν να ενταχθούν όλοι οι οφειλέτες των Ταμείων για χρέη έως 31 Δεκεμβρίου 2018. Όπως έχουν επισημάνει σε όλους τους τόνους οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι, πρόκειται για την τελευταία ευκαιρία τακτοποίησης χρεών του παρελθόντος και μάλιστα με ιδιαίτερα ευνοΐκούς όρους.

Υπενθυμίζεται πως η ρύθμιση προσφέρει σημαντικό «κούρεμα» έως και 100% προσαυξήσεων και τόκων για τα χρέη εργοδοτών και αγροτών, όπως επίσης και διπλό «κούρεμα» ακόμη και βασικής οφειλής για τα χρέη μη μισθωτών (προς ΟΑΕΕ, ΕΤΑΑ).

Προσοχή, όλες οι πληροφορίες συγκλίνουν πως δεν πρόκειται να δοθεί παράταση, κάτι που έχει άλλωστε επισημάνει με κάθε τρόπο και ο υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Γιάννης Βρούτσης.

Η ρύθμιση των 120 δόσεων είναι επίσης η τελευταία ευκαιρία για συνταξιοδότηση των οφειλετών που πληρούν τα κριτήρια (όριο ηλικίας και χρόνος ασφάλισης) αλλά οφείλουν σημαντικά ποσά και γι' αυτό δεν μπορούν να συνταξιοδοτηθούν.
Μέσω του επανυπολογισμού των παλαιών οφειλών, δηλαδή των οφειλών της περιόδου 2002 – 2016, μπορούν να απομειώσουν το χρέος τους και να πάρουν σύνταξη.

Συμφέρουσα επιλογή για πέντε κατηγορίες

Όπως εξηγεί ο δικηγόρος, Διονύσης Ρίζος, ειδικός σε θέματα κοινωνικής ασφάλισης, ο επανυπολογισμός χρεών στο πλαίσιο της ρύθμισης των 120 δόσεων αποδεικνύεται συμφέρουσα επιλογή για πέντε κατηγορίες ασφαλισμένων οφειλετών.

Υπενθυμίζεται πως ο επανυπολογισμός που μειώνει δραστικά το χρέος αλλά επηρεάζει ταυτόχρονα και το ποσό της σύνταξης συνιστά για σημαντικό αριθμό οφειλετών «σπαζοκεφαλιά», καθώς δεν είναι λίγοι οι υποψήφιοι συνταξιούχοι που ψάχνουν την πλέον συμφέρουσα φόρμουλα για την περίπτωσή τους. Όπως επισημαίνουν οι ειδικοί της κοινωνικής ασφάλισης, ο «γρίφος» είναι σχετικά εύκολη υπόθεση για περίπου 25.000 ασφαλισμένους που βρίσκονται ήδη στο κατώφλι της σύνταξης, καθώς για την μεγάλη πλειοψηφία ο επανυπολογισμός συμφέρει. Το ίδιο ωστόσο δεν συμβαίνει για όσους απέχουν ακόμη από την ηλικία συνταξιοδότησης.

«Στις περιπτώσεις που ο ασφαλισμένος είναι στο κατώφλι της σύνταξης, ο επανυπολογισμός συμφέρει στο 90% των περιπτώσεων. Αυτό ισχύει για ένα βασικό λόγο : στις περισσότερες περιπτώσεις το επιπλέον μηνιαίο ποσό που κερδίζει ο ασφαλισμένος στην σύνταξή του αν δεν επανυπολογίσει το χρέος του και δεν κουρέψει την βασική οφειλή του είναι τέτοιο ώστε να αποσβένει την απώλεια από την εξόφληση του συνόλου των οφειλομένων σε 14 χρόνια και πάνω», εξηγεί ο κ. Ρίζος. Αντίθετα, εξηγεί ο ίδιος, «στις περιπτώσεις που η σύνταξη είναι σε βάθος 5 και άνω ετών, δηλαδή ο ασφαλισμένος πρόκειται να συνταξιοδοτηθεί μετά από μια 5ετία και πλέον, τότε συμφέρει συχνά η ρύθμιση να γίνει στο σύνολο της οφειλής χωρίς τον επανυπολογισμό με την αφαίρεση των πρόσθετων τελών και των προστίμων».

Ειδικότερα η επιλογή επανυπολογισμού των χρεών της περιόδου 2002 – 2016 συμφέρει όταν:

Η οφειλή χωρίς επανυπολογισμό ξεπερνά τα όρια παρακράτησης από τη σύνταξη και δεν υπάρχει δυνατότητα καταβολής του υπόλοιπου ποσού ώστε ο ασφαλισμένος να μπορέσει να συνταξιοδοτηθεί.
Η οφειλή προς επανυπολογισμό αφορά χρονικό διάστημα εισφορών μικρότερο των πέντε ετών, ενώ ταυτόχρονα έχουν καταβληθεί σχετικά υψηλές εισφορές για άλλο διάστημα. Έως τα πέντε έτη οφειλών δεν επηρεάζεται το ποσό της σύνταξης σοβαρά με το «κούρεμα» βασικής οφειλής, ειδικά αν το υπόλοιπο χρονικό διάστημα έχουν καταβληθεί σχετικά υψηλές εισφορές.
Η οφειλή αφορά μικρό χρονικό διάστημα ως 2 έτη, η επιλογή του επανυπολογισμού συμφέρει σε κάθε περίπτωση, καθώς η εξόφληση των πραγματικών εισφορών και η αποφυγή του «κουρέματος» δεν δίνει κάποια σοβαρή προσαύξηση στη σύνταξη ενώ το σύνολο μπορεί να παρακρατηθεί από τις συντάξεις.
Η οφειλή αφορά παράλληλο χρόνο με άλλο φορέα (π.χ. ΙΚΑ) και με την εξόφληση ο χρόνος θα χρησιμοποιηθεί για προσαύξηση από τη σύνταξη.
Η οφειλή αφορά χρόνο απαραίτητο για τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος που δεν μπορεί να εξοφληθεί αλλιώς. Σε αυτήν την περίπτωση πάντοτε επιλέγεται ο επανυπολογισμός.

Ασφαλισμένοι οφειλέτες που απέχουν σημαντικά από την στιγμή της συνταξιοδότησης πρέπει να εξετάσουν λεπτομερώς το αν είναι συμφέρον γι αυτούς ή όχι η ένταξη στον επανυπολογισμό, ιδιαίτερα όσοι καταβάλλουν πλέον εισφορές με βάση τον κατώτατο μισθό. Αυτό επειδή όσο μεγαλύτερο χρονικό διάστημα με χαμηλές εισφορές – συνεπώς και με χαμηλές συντάξιμες αποδοχές – μπαίνει στην εξίσωση του υπολογισμού, τόσο περισσότερο μειώνεται η σύνταξη.

Υπενθυμίζεται πως ο επανυπολογισμός αφορά οφειλές που έχουν γεννηθεί από μη καταβληθείσες εισφορές το χρονικό διάστημα 1/1/2002 ως 31/12/2016. Το χρονικό διάστημα από το 2002 και μετά είναι εκείνο που χρησιμοποιείται για την εξαγωγή των συντάξιμων αποδοχών, που αποτελούν τη βάση υπολογισμού της σύνταξης. Συνεπώς το «κούρεμα» των οφειλών και άρα των εισφορών που θα καταβληθούν για την περίοδο από 1/1/2002 και μετά, έχει άμεσο αντίκτυπο στη σύνταξη και στο τελικό ποσό που θα λάβει ο ασφαλισμένος.

Όσο μεγαλύτερο είναι το χρονικό διάστημα των οφειλών που θα ρυθμιστεί και θα εξοφληθεί με επανυπολογισμό τόσο χαμηλότερη θα είναι και η σύνταξη που θα λάβει ο ασφαλισμένος, λένε οι ειδικοί. Αντίθετα οφειλές για το χρονικό διάστημα πριν από το 2002 ή για την διετία 2017 και 2018 που ρυθμίζονται χωρίς επανυπολογισμό αλλά μόνο με αφαίρεση των πρόσθετων τελών και των προστίμων δεν επηρεάζουν καθόλου το τελικό ποσό της σύνταξης.

Οι ασφαλισμένοι που βρίσκονται στο κατώφλι της σύνταξης και πρόκειται να υποβάλλουν ή έχουν ήδη υποβάλει αίτηση για συνταξιοδότηση πρέπει να γνωρίσουν πως δεν έχουν αλλάξει – πλην αγροτών – τα όρια παρακράτησης οφειλομένων από τη σύνταξη. Αυτό σημαίνει πως για να συνταξιοδοτηθεί άμεσα ο οφειλέτης, το ποσό που απομένει μετά τον επανυπολογισμό πρέπει να είναι:

Για τον πρώην ΟΑΕΕ (ΤΕΒΕ, ΤΑΕ, ΤΣΑ) έως 20.000€
Για το πρώην ΕΤΑΑ (ΤΣΜΕΔΕ, ΤΣΑΥ, Νομικών) έως 15.000€
Για τον πρώην ΟΓΑ έως 6.000€

Στις περιπτώσεις ρύθμισης είτε με επανυπολογισμό είτε χωρίς επανυπολογισμό κι εφόσον το νέο χρέος υπερβαίνει τα εν λόγω όρια, τότε θα πρέπει να καταβληθεί εφάπαξ το υπερβάλον ποσό.Ασφαλισμένοι που έχουν ήδη υποβάλει αιτήσεις συνταξιοδότησης, αυτές είναι εκκρεμείς και στο σχετικό πεδίο επιλέγουν το «κουτάκι» που αναφέρει ότι έχει ήδη υποβληθεί αίτηση:

αν τους έχει κοινοποιηθεί έγγραφο με τη συνολική οφειλή νωρίτερα και έχει παρέλθει η προθεσμία καταβολής του επιπλέον ποσού τότε χάνονται τα αναδρομικά συντάξεων και η σύνταξη εκκινά ξανά από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης για τη ρύθμιση.
αντίθετα σε όσους δεν έχει ακόμη κοινοποιηθεί το έγγραφο της οφειλής μπορούν να λάβουν αναδρομικά από τη στιγμή υποβολής της αίτησης τους για σύνταξη ακόμη κι αν τώρα υπαχθούν στη ρύθμιση με τον επανυπολογισμό ή χωρίς αυτόν.

Εξυπακούεται πως αν κάποιος υπαχθεί στη ρύθμιση και κατόπιν υποβάλει αίτηση για σύνταξη τότε το υπόλοιπο των δόσεων θα παρακρατηθεί από τη σύνταξή του.