Νέο καύσιμο για την ανακύκλωση, η απολιγνιτοποίηση

Ενας θησαυρός κρύβεται στους 2,1 εκατομμύρια τόνους στερεών απορριμμάτων που παράγει η Ελλάδα, αλλά δεν τα αξιοποιεί για την παραγωγή ενέργειας. Το κενό αυτό θέλουν να εκμεταλλευτούν μεγάλοι επιχειρηματικοί όμιλοι, αλλά και τοπικοί φορείς διαχείρισης απορριμμάτων (όπως ο ΦΟΔΣΑ Κεντρικής Μακεδονίας) που βλέπουν ευκαιρίες και κέρδη από τα σκουπίδια και είναι έτοιμοι να προχωρήσουν σε μεγάλες επενδύσεις. Η πολιτεία προσπαθεί να καλύψει το χαμένο έδαφος θέτοντας σε εφαρμογή ένα μεγάλο πρότζεκτ για τη δημοπράτηση μέσα στο 2020 τουλάχιστον 17 μονάδων επεξεργασίας απορριμμάτων, μια επένδυση που αγγίζει τα 400 εκατ. ευρώ ενώ στην Κεντρική Μακεδονία ο Φορέας Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων έχει ρίξει στο τραπέζι και προωθεί το σχέδιό του για τη δημιουργία μιας «Εγνατίας Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων» μέσω της οποίας θα αξιοποιούνται στον ενεργειακά τομέα τα απορρίμματα και απόβλητα όλης της Βόρειας Ελλάδας.

Στην Ελλάδα, παράγονται συνολικά 8,8 εκατ. τόνοι στερεών απορριμμάτων. Το 61% αφορά αστικά απορρίμματα, τα σκουπίδια που πετάνε τα νοικοκυριά και το 39% απορρίμματα της βιομηχανίας και του εμπορίου. Από αυτά 4,4 εκατ. τόνοι υποβάλλονται σε κάποιου είδους επεξεργασία (πχ ανακύκλωση, κομποστοποίηση)  και 2,1 εκατ. τόνοι θάβονται, με αποτέλεσμα ένας εν δυνάμει πλούτος να μένει ανεκμετάλλευτος, δημιουργώντας επιπλέον μία σοβαρότατη περιβαλλοντική επιβάρυνση.

Η «Εγνατία» των απορριμμάτων

Το σχέδιο για τη δημιουργία της «Εγνατία Διαχείριρισης Στερεών Αποβλήτων» δεν είναι καινούργιο αφού μετρά ήδη περίπου 3 χρόνια ζωής. Η πατρότητα της ιδέας ανήκει στο Μιχάλη Γεράνη πρόεδρο του Φορέα Διαχείρισης Αστικών Αποβλήτων Κεντρικής Μακεδονίας. «Το σχέδιο μπορεί να είναι γνωστό εδώ και καιρό αλλά τώρα είναι η ώρα να προχωρήσει. Η συγκυρία δίνει ώθηση στην υλοποίησή του» τόνισε στην ΗΜΕΡΗΣΙΑ.

Η συγκυρία στην οποία αναφέρεται ο κ. Γεράνης προκύπτει ως συνέπεια της απολιγνιτοποίησης που ξεκίνησε στη Δυτική Μακεδονία αφήνοντας ανενεργές πολλές λιγνιτικές μονάδες και ορυχεία. Τα απορρίμματα θα μπορούν να αποτελέσουν την καύσιμη ύλη στις μονάδες για την παραγωγή ενέργειας τόσο για το δίκτυο της ΔΕΗ όσο και τη λειτουργία των δικτύων τηλεθέρμανσης που υπάρχουν στις πόλεις της περιοχής.

«Ότι προκύπτει από τις μονάδες ολοκληρωμένης διαχείρισης απορριμμάτων απ΄ όλη τη Βόρεια Ελλάδα και σύντομα και από την Ηπειρο κι άλλες περιοχές, μπορεί να οδηγείται στη δυτική Μακεδονία σε μια σύγχρονη μονάδα καύσης για την παραγωγή ηλεκτρικής και θερμικής ενέργειας» τόνισε ο κ. Γεράνης.

Το σχέδιο φαίνεται πως βρίσκει σύμφωνα και στελέχη της ΔΕΗ αλλά και κυβερνητικούς και τοπικούς παράγοντες. Είναι χαρακτηριστικό πως ένα από τα σχέδια που προτείνεται για την αξιοποίηση της νέας υπερσύγχρονης μονάδας της ΔΕΗ «Πτολεμαίδα 5» η οποία κατασκευάζεται εδώ και χρόνια στην περιοχή με κόστος 1,2 δις. ευρώ (!) κι έχει την επωνυμία «Πτολεμαίδα 5» είναι η αξιοποίησή της μετά το 2028, οπότε και δε θα μπορεί να χρησιμοποιεί ως καύσιμη ύλη το λιγνίτη, ως εργοστάσιο για την καύση σκουπιδιών για την παραγωγή ενέργειας. Αντίστοιχες σκέψεις υπάρχουν και για τον ΑΗΣ Αμυνταίου. Στο πλάνο είναι η κατασκευή δύο μονάδων παραγωγής θερμικής ενέργειας ισχύος 30 MW, με μικτή καύση βιομάζας προκειμένου να συνεχίσει να λειτουργεί το δίκτυο τηλεθέρμανσης.

Τις επενδυτικές ευκαιρίες που προκύπτουν στη δυτική Μακεδονία από την αξιοποίηση των μονάδων για να παραχθεί ενέργεια από απορίμματα, είδαν εδώ και καιρό και οι Κινέζοι. Είναι χαρακτηριστικό πως τον περασμένο Νοέμβριο το κινέζικο πανεπιστήμιο Beijing University of Chemical Technology (BUCT) εμφανίστηκε με εκπροσώπους του στην περιοχή και προχώρησε στην υπογραφή στρατηγικής συμφωνίας με το πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας για τη δημιουργία διεθνούς κέντρου έρευνας και καινοτομίας στον τομέα των βιοκαυσίμων και την παραγωγή ενέργειας από βιομάζα.

«Είμαι σίγουρος ότι θα προχωρήσει το μεγάλο αυτό έργο» επισήμανε ο πρόδρος του ΦΟΔΣΑ κ. Γεράνης, αναφερόμενος στο πρότζεκτ «Εγνατία Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων.

«Πρέπει να προχωρήσουμε στην 3η γενιά διαχείρισης αποβλήτων, χωρίς  να βλέπουμε δαίμονες στις τεχνολογίες αλλά υιοθετώντας τις καλές πρακτικές που εδώ και δεκάδες χρόνια σε όλα τα προηγμένα κράτη του κόσμου εφαρμόζονται με επιτυχία» τόνισε ο κ. Γεράνης και πρόσθεσε: «Το όραμα του ΦΟΔΣΑ είναι σταδιακά να εφαρμόσει πολιτική σχεδόν μηδενικής παραγωγής απορριμμάτων, καταργώντας σχεδόν την υγειονομική ταφή των απορριμμάτων και των υπολειμμάτων. Η ευρωπαϊκή εμπειρία δείχνει ότι αυτό το ποσοστό μπορεί να προέλθει μόνο από την ανάκτηση με ενεργειακή αξιοποίηση, μηδενίζοντας σχεδόν την ταφή. Για την επίτευξη αυτού του στόχου θα πρέπει σήμερα να ξεκινήσει ο διάλογος με τους εμπλεκόμενους φορείς ώστε να σχεδιαστεί ένα έργο ολοκληρωμένο, βιώσιμο που να σέβεται τους περιβαλλοντικούς κανόνες. Το οδικό αλλά και σιδηροδρομικό δίκτυο της Βόρειας Ελλάδας επιτρέπει τις συνεργασίες με τις υπόλοιπες Περιφέρειες ώστε να γυρίσουμε οριστικά σελίδα στη διαχείριση των απορριμμάτων. Για αυτό λέμε ότι το μέλλον είναι ο σχεδιασμός και η υλοποίηση της «ΕΓΝΑΤΙΑΣ» Διαχείρισης των Στερεών Αποβλήτων».

Μεγάλες επενδύσεις στα σκουπίδια

Στη χώρα μας η διαχείριση των απορριμμάτων παραμένει «ανοιχτή πληγή» αφού περίπου το 80% σκουπιδιών καταλήγουν ανεπεξέργαστα σε χωματερές και μόλις το 20% ανακυκλώνεται. Το ποσοστό αυτό απέχει πολύ από τον στόχο της ανακύκλωσης του 50% των δημοτικών απορριμμάτων που έχει τεθεί από την ΕΕ για το 2020 και για τον οποίο η Ελλάδα έχει λάβει παράταση πέντε ετών (έως το 2025) προκειμένου να τον πετύχει.

Σύμφωνα με τον γενικό γραμματέα συντονισμού διαχείρισης αποβλήτων του υπουργείου Ενέργειας Μανώλη Γραφάκο, στόχος της κυβέρνησης είναι εντός του πρώτου εξαμήνου του 2020 να έχει ολοκληρώσει την αναθεώρηση του εθνικού σχεδιασμού. Το βάρος θα πέσει στην παραγωγή ενέργειας από σκουπίδια προκειμένου να μειωθεί η ταφή απορριμμάτων.

Η στόχευση αυτή φέρνει και επενδύσεις συνολικού ύψους 2,5 δις. ευρώ (το 1 δισ. ευρώ μόνο στην Αττική) την επόμενη δεκαετία προκειμένου να υλοποιηθούν οι αναγκαίες υποδομές και η δημιουργία νέων μονάδων ολοκληρωμένης διαχείρισης απορριμμάτων σ΄ όλη τη χώρα. Μόνο μέσα στο 2020 στόχος είναι να δημοπρατηθούν τουλάχιστον 17 μονάδων επεξεργασίας απορριμμάτων, μια επένδυση που αγγίζει τα 400 εκατ. ευρώ.

Ενδιαφέρον και από τους Γερμανούς

Πριν λίγες μέρες πραγματοποιήθηκε στη Θεσσαλονίκη ημερίδα με θέμα «Διαχείριση Απορριμμάτων και Ανακύκλωση» την οποία διοργάνωσε το Ελληνογερμανικό Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο, στο πλαίσιο πρωτοβουλίας του Ομοσπονδιακού Υπουργείου Οικονομίας και Ενέργειας της Γερμανίας. Στην ημερίδα έδωσαν το παρών με εκπροσώπους τους, 11 γερμανικές εταιρίες που ενδιαφέρονται για συνεργασίες και επενδύσεις στον τομέα της διαχείρισης απορριμμάτων.

Χαρακτηριστικό της σημασίας που δίνει η Γερμανία στις επενδύσεις στον τομέα των απορριμμάτων είναι το γεγονός πως πρόκειται για την τρίτη κατά σειρά σχετική εκδήλωση, που οργανώνει το Ομοσπονδιακό Υπουργείο στην Ελλάδα, μετά από την αποστολή του 2017 με θέμα τη Διαχείριση Απορριμμάτων και Λυμάτων και την αποστολή ελληνικών εταιριών στη Γερμανία το 2018.