Γαλάζια Πατρίδα: «Πρόβα πολέμου» από την Αγκυρα στο Αιγαίο

Ηταν Οκτώβριος του 2015 (μόλις λίγες εβδομάδες πριν από την κατάρριψη του ρωσικού μαχητικού Sukhoi από τουρκικά πυρά στη Συρία) όταν το τουρκικό πολεμικό ναυτικό έδωσε στη δημοσιότητα τη στρατηγική του (Türk Deniz Kuvvetleri Stratejisi): ένα ντοκουμέντο 52 σελίδων, συνοδευόμενο από χάρτες με εκτενείς αναφορές σε Αιγαίο, Μαύρη Θάλασσα και Ανατολική Μεσόγειο (με τον 28ο Μεσημβρινό νοτίως της Ρόδου να παρουσιάζεται τότε ως όριο των τουρκικών διεκδικήσεων). «Ισχυροί στη θάλασσα, ασφαλείς στην πατρίδα. Παρόντες στη θάλασσα, σημαίνοντες στον κόσμο» ήταν η φράση που αναγραφόταν τότε υπό μορφή συνθήματος στην πρώτη σελίδα εκείνης της έκθεσης... φανερώνοντας διαθέσεις.

Σχεδόν τριάμισι χρόνια μετά οι διαθέσεις έρχονται πια να αποκτήσουν υπόσταση μέσα από μια «γιγαντιαία πρόβα πολέμου σε τρεις θάλασσες», όπως χαρακτηρίζεται η διακλαδική (κυρίως αεροναυτική) στρατιωτική άσκηση «Γαλάζια Πατρίδα ’19», που είναι προγραμματισμένο να πραγματοποιήσουν οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις στο Αιγαίο, στην Ανατολική Μεσόγειο και στον Εύξεινο Πόντο το διάστημα από τις 27 Φεβρουαρίου έως και τις 8 Μαρτίου.

Ξεκινώντας από αύριο (27 Φεβρουαρίου) και για τις επόμενες περίπου 10 ημέρες, 102 σκάφη (φρεγάτες, κορβέτες, υποβρύχια, πυραυλάκατοι, αποβατικά, πλοία της τουρκικής ακτοφυλακής κ.ά.) αναμένεται να πάρουν μέρος σε στρατιωτικά γυμνάσια με πραγματικά πυρά, συνεπικουρούμενα από πεζοναύτες και δυνάμεις της τουρκικής πολεμικής αεροπορίας (20 μαχητικά αεροσκάφη, ελικόπτερα).

Τις επόμενες ημέρες 102 πολεμικά πλοία της Τουρκίας αναμένεται να πάρουν μέρος σε στρατιωτικά γυμνάσια 

Τα οπλικά συστήματα

Φρεγάτες και κορβέτες αναμένεται, πιο συγκεκριμένα, να αποπλεύσουν «οπλισμένες και ετοιμοπόλεμες» από τις ναυτικές βάσεις Γκιολτζούκ στη θάλασσα του Μαρμαρά και στον ναύσταθμο Ακσάζ στη Μαρμαρίδα, για να συμμετάσχουν σε ασκήσεις στο πλαίσιο των οποίων πρόκειται να δοκιμαστούν και εγχώριας τουρκικής κατασκευής όπλα, όπως είναι για παράδειγμα το μη επανδρωμένο αεροσκάφος «Bayraktar TB2» (όπου «Μπαϊρακτάρ» ο σύζυγος της μικρότερης σε ηλικία κόρης του Ερντογάν), τα ελικόπτερα ATAK, οι πύραυλοι Cirit και Mizrak-U ή Umtas κ.ά.

Το CNN Türk κάνει λόγο για μια «γιγαντιαία πρόβα πολέμου», αναφερόμενο στη «Γαλάζια Πατρίδα ’19», η οποία παράλληλα διαφημίζεται και ως η μεγαλύτερη στρατιωτική άσκηση στα τουρκικά χρονικά, πράγμα που μένει ωστόσο να επιβεβαιωθεί και στην πράξη.

Η χρονική στιγμή διεξαγωγής των εν λόγω γυμνασίων, πάντως, μόνο τυχαία δεν είναι, καθώς εκείνα πραγματοποιούνται μόλις λίγες εβδομάδες πριν από τις κρίσιμες δημοτικές εκλογές της 31ης Μαρτίου στην Τουρκία (που αναμένεται να λάβουν χώρα υπό το βάρος σοβαρών προβλημάτων στην τουρκική οικονομία) αλλά και μόλις λίγα 24ωρα προτού η αμερικανική ExxonMobil ανακοινώσει (την ερχόμενη Πέμπτη, 28 Φεβρουαρίου, εκτός απροόπτου) τα πρώτα αποτελέσματα από τις γεωτρητικές έρευνες στο Οικόπεδο 10 της κυπριακής Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης.

Ο ίδιος ο όρος «Γαλάζια Πατρίδα» (σ.σ.: «Mavi Vatan» στα τουρκικά) έρχεται να αποτυπώσει τις τουρκικές διεκδικήσεις σε μια θαλάσσια έκταση συνολικά 462.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων σε Αιγαίο, Εύξεινο Πόντο και Ανατολική Μεσόγειο, επεκτείνοντας κατά τρόπο πειρατικό τα «σύνορα της τουρκικής καρδιάς» βαθιά μέσα σε παρακείμενες υφαλοκρηπίδες και αλλότριες ΑΟΖ.

Για την ηγεσία, άλλωστε, του τουρκικού πολεμικού ναυτικού, όπως σημειώνεται και στη στρατηγική του που είχε δημοσιευθεί τον Οκτώβριο του 2015 (Türk Deniz Kuvvetleri Stratejisi), καθορισμένα όρια δικαιοδοσίας υπάρχουν «μόνο» στον Εύξεινο Πόντο, όχι στο Αιγαίο, ούτε στην Ανατολική Μεσόγειο, όπερ σημαίνει ότι η Αγκυρα έχει το πεδίο «ελεύθερο» (στον κόσμο της) για να επεκτείνει τις τουρκικές διεκδικήσεις προς όποια κατεύθυνση επιθυμεί... ακόμη και διά της ισχύος.

Εργαλείο εξωτερικής πολιτικής

Το τουρκικό πολεμικό ναυτικό αντιμετωπίζεται, άλλωστε, ως «σημαντικό εργαλείο εξωτερικής πολιτικής, που έχει τη δυνατότητα να φτάνει σε όλα τα γεωγραφικά μήκη και πλάτη, όπου η Τουρκία έχει συμφέροντα», όπως σημειώνεται επίσης σε εκείνη τη στρατηγική του 2015.

Με τη στρατιωτική άσκηση «Γαλάζια Πατρίδα ’19» ο υπουργός Αμυνας, Χουλούσι Ακάρ, έρχεται ουσιαστικά να επαναθέσει διά της ισχύος όσα έχουν δηλώσει κατ’ επανάληψη το περασμένο διάστημα κορυφαίοι αξιωματούχοι του καθεστώτος Ερντογάν: ότι δηλαδή τίποτα (καμία εκμετάλλευση ενεργειακών πόρων) δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο χωρίς την προηγούμενη συγκατάθεση της Αγκυρας.

Στο ίδιο πλαίσιο, το καθεστώς Ερντογάν έχει διαμηνύσει ότι πρόκειται να προχωρήσει το προσεχές διάστημα σε δικές του γεωτρήσεις εντός της κυπριακής ΑΟΖ, όντας πλέον «οπλισμένο» όχι με ένα, αλλά με δύο πλωτά γεωτρύπανα. Το «Deep Sea Metro I», δίδυμο αδελφάκι του «Πορθητή» (πρώην «Deep Sea Metro II»), βρίσκεται εδώ και λίγα 24ωρα στη θάλασσα του Μαρμαρά για το απαραίτητο... λίφτινγκ (επισκευές, εργασίες συντήρησης κ.ά.), προκειμένου να βγει εν συνεχεία «ανανεωμένο» στα ανοιχτά της Κύπρου για απόπειρες γεωτρήσεις κάποια στιγμή μέσα στο 2019. Σημειώνεται, πάντως, ότι στην περίπτωση του «Πορθητή» το «λίφτινγκ» είχε διαρκέσει αρκετούς μήνες. Σημειώνεται, επίσης, ότι μέχρι στιγμής η Τουρκία δεν έχει πραγματοποιήσει κάποια επιτυχημένη γεώτρηση στη Μεσόγειο. Από την άλλη, βέβαια, δεν χρειάζεται να χτυπήσει φλέβα φυσικού αερίου μια γεώτρηση για να αποδειχθεί πολύτιμη ως όπλο στα χέρια της Τουρκίας. Και μόνο η προσπάθεια αρκεί για να εκτοξεύσει την ένταση, ειδικά στα νερά πέριξ της Κυπριακής Δημοκρατίας, τα οποία άλλωστε η Αγκυρα επιλέγει να αποκαλεί «Γαλάζια Πατρίδα».