Εκλογές 2023: Γιατί κλείδωσαν οι κάλπες τον Μάιο: Νέες … φωτιές στις σχέσεις ΝΔ και ΠΑΣΟΚ

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης (John Thys, Pool via AP)

Ο κύβος ερρίφθη και ο πρωθυπουργός ανακοίνωσε πως οι εκλογές της απλής αναλογικής θα γίνουν τον Μάιο, βάζοντας τέλος στη σεναριολογία για διπλές κάλπες εν μέσω θέρους. Βέβαια η ακριβής ημερομηνία των εκλογών δεν έχει ακόμα ανακοινωθεί, ωστόσο το βασικό σενάριο προβλέπει ότι η επόμενη αναμέτρηση θα διεξαχθεί στις 21 Μαΐου προκειμένου - εφόσον χρειαστεί - να ακολουθήσουν δεύτερες εκλογές στις 2 Ιουλίου.

Το αρχικό σενάριο της κυβέρνησης προέβλεπε εκλογές στις 9 Απριλίου, ωστόσο τα σχέδια αυτά εγκαταλείφθηκαν μετά το τραγικό δυστύχημα στα Τέμπη. Εναλλακτικά σενάρια τέθηκαν στη συνέχεια στο τραπέζι ωστόσο τέσσερις είναι οι λόγοι για τους οποίους κλείδωσαν οι εκλογές τον Μάιο:

Το ενδεχόμενο για εκλογές στο τέλος Απριλίου συζητήθηκε, ωστόσο στην πορεία απορρίφθηκε. Πρώτον κρίθηκε πως δεν θα είχε περάσει αρκετό διάστημα από την τραγωδία, καθώς το κλίμα παραμένει συναισθηματικά φορτισμένο. Δεύτερον δεν θα ήταν εύκολο να γίνει προεκλογική εκστρατεία μέσα στο Πάσχα και ήταν ορατός ο κίνδυνος για υψηλά ποσοστά αποχής.
Η πραγματοποίηση των επόμενων εκλογών εν μέσω θέρους μπορεί να ερμηνευόταν ως μία κίνηση ηττοπάθειας και να έδειχνε πως η κυβέρνηση ανησυχεί για την ψήφο των νέων (ένα σημαντικό κομμάτι των οποίων δουλεύει το καλοκαίρι σε τουριστικούς προορισμούς και δεν θα ήταν εύκολο να προσέλθει στις κάλπες). Άλλωστε ο πρωθυπουργός είχε «δείξει» πως οι εκλογές θα γίνουν την Άνοιξη και επομένως δεν ήταν εύκολη η αλλαγή του σχεδιασμού.
Η διενέργεια των πρώτων εκλογών τον Ιούλιο θα οδηγούσε πιθανότατα σε δεύτερες κάλπες μέσα στον Αύγουστο. Ωστόσο αυτό θα εκτόξευε τα ποσοστά αποχής καθώς δεν είναι εύκολο να … διακοπούν τα «μπάνια του λαού» . Ακόμα και αν οι δεύτερες εκλογές πήγαιναν για τις αρχές Σεπτεμβρίου και πάλι θα ήταν πρακτικά αδύνατον να γίνεται προεκλογική εκστρατεία μέσα στον Αύγουστο, όπου ένα μεγάλο μέρος των πολιτών εγκαταλείπει τις μεγάλες πόλεις για να επισκεφθεί τον τόπο καταγωγής του.
Το ρευστό σκηνικό που θα δημιουργούνταν μέχρι τις κάλπες του Ιουλίου δεν θα επέτρεπε να προχωρήσει τίποτα, καθώς οι υπουργοί θα κατέβαζαν σταδιακά τα μολύβια και θα ξεκίναγαν το κυνήγι του σταυρού. Μία παρατεταμένη αστάθεια δεν θα βοηθούσε την οικονομία και μάλιστα σε μια κρίσιμη χρονικά στιγμή, καθώς η χώρα θέλει να αποκτήσει επενδυτική βαθμίδα.

Κλίμα έντασης στις σχέσεις ΝΔ και ΠΑΣΟΚ.

Η ρευστότητα του πολιτικού σκηνικού μετά τα Τέμπη έχει αναζωπυρώσει τις συζητήσεις για την επόμενη ημέρα των εκλογών και το ενδεχόμενο πολιτικών συνεργασιών. Την ίδια στιγμή ωστόσο το κλίμα τις σχέσεις Νέας Δημοκρατίας και ΠΑΣΟΚ - ΚΙΝΑΛ έχει επιδεινωθεί , όπως πιστοποιείται και από τον πόλεμο δηλώσεων.

Από την Νέα Δημοκρατία η μητέρα των μαχών δίνεται για την συσπείρωση των ψηφοφόρων και την προσέγγιση ενός κεντρώου ακροατηρίου με ένα αφήγημα σταθερότητας. Στόχος επομένως είναι να σταλεί σε ένα κοινό που ταλαντεύεται το μήνυμα πως η σταθερότητα μπορεί να διασφαλιστεί μέσω από την γαλάζια αυτοδυναμία και όχι μέσα από κυβερνήσεις συνεργασίας. Με το να μπουν λοιπόν σαφείς διαχωριστικές γραμμές από την Χαριλάου Τρικούπη - που επίσης κοιτά στους κεντρώους- εκτιμάται πως μπορεί να γίνει πιο εύκολο το … φλερτ της Πειραιώς στους αναποφάσιστους.

Δεν είναι τυχαία η αναφορά του Κυριάκου Μητσοτάκη πως ο Νίκος Ανδρουλάκης είχε αρνηθεί να τον συναντήσει και η επισήμανση πως «μπορείτε να βγάλετε τα συμπεράσματά σας για το πόσο εύκολη ή δύσκολη μπορεί είναι η συνεννόηση με αυτούς τους όρους». Αναφορά που προκάλεσε αντιδράσεις από το ΠΑΣΟΚ • ΚΙΝΑΛ, που είπε πως ουδέποτε υπήρξε επίσημο θεσμικό αίτημα συνάντησης του Πρωθυπουργού προς τον Ν. Ανδρουλάκη.

Χθες σε συνέντευξη στην ΕΡΤ ο κ. Ανδρουλάκης μίλησε για τον σχηματισμό κυβέρνησης από την πρώτη Κυριακή, ωστόσο είπε πως για να συζητήσει το ΠΑΣΟΚ - ΚΙΝΑΛ θα πρέπει να έχει διψήφιο ποσοστό. Παράλληλα ουσιαστικά επέμεινε στη θέση του «ούτε Μητσοτάκης ούτε Τσίπρας» , μιλώντας για τρίτο πρόσωπο- που θα είναι από τον χώρο της πολιτικής- στην πρωθυπουργία.

Ανάλογες βέβαια θέσεις δεν βρίσκουν ευήκοα ώτα στη Νέα Δημοκρατία, που δεν θέλει να μπει σε μία τέτοια συζήτηση και μιλά για δύο κάλπες. Στο κυβερνών κόμμα εκτιμούν πως στις εκλογές του Ιουλίου - που θα γίνουν με το σύστημα της ενισχυμένης αναλογικής - θα αυξήσουν τον αριθμό των βουλευτών. Παράλληλα βλέπουν πως τα κόμματα της ελάσσονος αντιπολίτευσης - και το ΠΑΣΟΚ επομένως - θα πιεστούν από το κλίμα της πόλωσης και θα είναι πιο εύκολο για την Νέα Δημοκρατία (σε περίπτωση μη αυτοδυναμίας) να ανοίξει την μετεκλογική συζήτηση με το δικό της πλαίσιο.

ΟΛΕΣ ΟΙ ΕΙΔΗΣΕΙΣ