Τι «ξημερώνει» στις ελληνοτουρκικές σχέσεις μετά την επανεκλογή Ερντογάν

Στάση αναμονής τηρεί η Αθήνα για να δει πώς θα κινηθεί η Άγκυρα μετά την επανεκλογή του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και τις σαρωτικές αλλαγές σε επίπεδο υπουργών στην γείτονα. Πάντως η ελληνική πλευρά κρατά μικρό καλάθι για την επόμενη ημέρα, ενώ μένει να φανεί αν τα πρόσφατα γεγονότα στον Έβρο- με τους μετανάστες που περισυνελέγησαν από νησίδα- θα έχουν και συνέχεια.

Τις τελευταίες ημέρες η χαμηλή στάθμη των υδάτων του ποταμού Έβρου ευνοεί την παράνομη διέλευση μεταναστών, με χρησιμοποίηση νησίδων που εμπίπτουν και στην ελληνική και την τουρκική επικράτεια. Όπως ανακοινώθηκε χθες από το γραφείο τύπου του υπηρεσιακού πρωθυπουργού «οι ελληνικές αρχές προβαίνουν στις αναγκαίες ενέργειες ώστε, με σεβασμό στο εθνικό, ενωσιακό και το διεθνές δίκαιο, να αποτραπεί κάθε αντικανονική είσοδος αλλοδαπού στη χώρα». Η ελληνική κυβέρνηση απευθύνθηκε στην τουρκική κυβέρνηση, για τον συντονισμό των συνοριακών αρχών και την αποτροπή παράνομων διελεύσεων

Το επόμενο διάστημα θα φανεί αν θα επιχειρηθεί μία νέα εργαλειοποίηση του μεταναστευτικού από την γείτονα ή θα διατηρηθούν τα «ήρεμα νερά» που επικράτησαν στις σχέσεις των δύο χωρών μετά τον καταστροφικό σεισμό στην Τουρκία. Πάντως ριζική αλλαγή στην ρητορική της Άγκυρας δεν αναμένεται, καθώς δεν είναι εύκολο να εγκαταλειφθεί από την μία ημέρα στην άλλη ο τουρκικός αναθεωρητισμός.

Άλλωστε ο κ. Ερντογάν επέλεξε να επαναφέρει την ρητορική περί «Γαλάζιας Πατρίδας», αναλαμβάνοντας τα καθήκοντά του για μια νέα πενταετή θητεία στο αξίωμα του προέδρου. Προβλέψεις για την επόμενη ημέρα είναι δύσκολο να γίνουν, καθώς το νέο υπουργικό συμβούλιο στην Τουρκία είναι ριζικά ανανεωμένο, ενώ εκτός κυβέρνησης βρέθηκαν πρωτοκλασάτα ονόματα όπως ο πρώην υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου και ο πρώην υπουργός Αμυνας Χουλουσί Ακάρ. Το μεγάλο ερώτημα είναι αν η επιλογή νέων προσώπων σε κρίσιμα πόστα θα οδηγήσει σε αλλαγή της ρητορικής ή θα υπάρξει επιστροφή εκ νέου στους υψηλούς τόνους.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει πει πως εφόσον οι κάλπες βγάλουν αυτοδύναμη κυβέρνηση πρόθεση του είναι να συναντήσει τον Τούρκο πρόεδρο στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ, στις 11 και 12 Ιουλίου, στη Λιθουανία. «Είμαστε πια γνωστοί, έχουμε συναντηθεί πολλές φορές και πάντα πίστευα ότι πρέπει να συζητούμε ακόμη και όταν διαφωνούμε. Να συμφωνούμε τουλάχιστον και σε αυτά που διαφωνούμε. Αλλά και τότε να μπορούμε να αποφεύγουμε τα πρόθυρα ενός θερμού επεισοδίου» σημείωσε σε συνέντευξή του στο Πρώτο Θέμα.

Το μήνυμα που εκπέμπεται από την Αθήνα είναι σαφές : υπάρχει μία βασική διαφορά και αυτή είναι η οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών, δηλαδή ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας, στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο. Αλλα θέματα, στρατιωτικοποίησης- αποστρατιωτικοποίησης, πόσω μάλλον θέματα κυριαρχίας, είναι απολύτως σαφές ότι δεν πρόκειται να συζητηθούν από την Ελλάδα.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει επισημάνει πως δεν έχει αυταπάτες και γνωρίζει ότι δεν αλλάζουν εύκολα οι πολιτικές των χωρών από τη μία μέρα στην άλλη. Ωστόσο θα μπορούσε να συνεχιστεί το καλό κλίμα το οποίο δημιουργήθηκε μετά τους σεισμούς, καθώς για αρκετούς μήνες υπάρχει πάρα πολύ μειωμένη προκλητική δραστηριότητα στο Αιγαίο. Άλλωστε υπάρχουν και θέματα που φέρνουν κοντά τις δύο χώρες, όπως οι οικονομικές σχέσεις, οι κοινές προκλήσεις στην πολιτική προστασία και στο περιβάλλον και ο τουρισμός.

Πώς θα κινηθεί ο Τούρκος πρόεδρος

Δεδομένο είναι πως το επόμενο διάστημα ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν θα πρέπει να αντιμετωπίσει την δύσκολη κατάσταση στην οικονομία της χώρας και εκεί θα ρίξει το βάρος. Νέος υπουργός Οικονομικών ανέλαβε ο Μεχμέτ Σιμσέκ, το όνομα του οποίου έχει συνδεθεί στο παρελθόν με την διατήρηση της δημοσιονομικής ισορροπίας. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο πως έδωσε από την αρχή το στίγμα των προθέσεων του αναφέροντας πως η Τουρκία δεν έχει άλλη επιλογή από το να επιστρέψει στο πεδίο του ορθολογισμού.

Την ίδια στιγμή μένει να φανεί αν θα γίνουν ουσιαστικά βήματα προσέγγισης της Δύσης και με ιδιαίτερο ενδιαφέρον αναμένεται η στάση που θα τηρήσει ο Τούρκος πρόεδρος σχετικά με την υποψηφιότητα της Σουηδίας για ένταξη στο ΝΑΤΟ. Το θέμα αυτό απασχόλησε την χθεσινή συνάντηση του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν με τον Γενικό Γραμματέα της Συμμαχίας Γενς Στολντεμπεργκ, ενώ αξιωματούχοι από την Τουρκία, τη Σουηδία και τη Φινλανδία θα συναντηθούν στις 12 Ιουνίου για έναν νέο γύρο συζητήσεων