Μικροκινητικότητα: Η μεγάλη πρόκληση

Δυο σανίδες, δυο ρουλεμάν, δυο μεντεσέδες – ή τέλος πάντων κάπως έτσι – και νάτο, το πατίνι. Οι πιτσιρικάδες της δεκαετίας της του ’50 και του ’60 έμπαιναν με αυτόν τον τρόπο στον κόσμο των 2 τροχών, εύκολα και σχετικά ανέξοδα, οργώνοντας γειτονιές στις οποίες πολλές φορές – για να μην πούμε κατά κανόνα - απουσίαζε ακόμα και η άσφαλτος. Παιχνίδι και μεταφορικό μέσο ταυτόχρονα κατάφερε να αγαπηθεί την εποχή που το ποδήλατο ήταν περίπου είδος πολυτελείας και κανονικότατο μεταφορικό μέσο για τους μεγαλύτερους σε ηλικία. Και κατά κάποιο τρόπο να λειτουργήσει ως προσωπικό όριο της ατομικής ελευθερίας, όπως και το αυτοκίνητο, τηρουμένων των αναλογιών, αφού σου έδινε τη δυνατότητα να πας παρακάτω... Για να φτάσει τελικώς να περιοριστεί στο ρόλο του παιδικού παιχνιδιού – και μάλιστα για παιδιά μικρότερων ηλικιών - να πωλείται σε πολυκαταστήματα παντός είδους και να κυκλοφορεί στις πλατείες υπό το άγρυπνο βλέμμα των ενηλίκων συνοδών-γονέων. Μέχρι που φτάσαμε στο σωτήριον έτος 2018.

Σεπτέμβριο ή Οκτώβριο της περυσινής χρονιάς αλίευα στο θαυματουργό διαδίκτυο την είδηση για τη Lime, την εταιρία με έδρα την Καλιφόρνια που αντικείμενό της είχε την ενοικίαση… πατινιών! Αλλά όχι απλών, ηλεκτροκίνητων. Και όχι παιδικών, αλλά «κανονικών» για μεγάλους. Που μπορούσαν να τα νοικιάσουν οπουδήποτε τα βρουν, να κάνουν τη δουλειά τους, να πάνε δηλαδή όπου θέλουν εύκολα, αθόρυβα και χωρίς ρύπους, κυκλοφορώντας κατά περίπτωση στο δρόμο ή το πεζοδρόμιο και μετά απλώς να τα αφήσουν όπου τους βολεύει. Χωρίς καμιά άλλη υποχρέωση, εκτός φυσικά από την καταβολή του αντιτίμου για τη χρήση του “e-scooter”, όπως ονομάζεται στη διεθνή ορολογία το εν λόγω δίκυκλο (ή “trottinette electrique” εις την γαλλικήν…). Και πριν προλάβω να αναπαράγω, λοιπόν αυτήν την είδηση, έβλεπα με τα ίδια μου τα μάτια αυτά τα e-scooters στο κέντρο της Αθήνας!

Κάποιες φορές οι εξελίξεις έχουν τους δικούς τους κανόνες και ρυθμούς. Που ενδεχομένους να ξεπερνούν και τους δημιουργούς τους. Μια, κατά τα φαινόμενα, απίστευτα κερδοφόρα «μπίζνα» δημιουργεί νέες προκλήσεις και ελπίδες. Η τεχνολογία προσφέρει τις προϋποθέσεις για νέα μοντέλα κινητικότητας και είναι προφανές ότι χωρίς κινητή τηλεφωνία, ίντερνετ και GPS, αυτή η ιστορία δεν θα δούλευε έτσι. Τουλάχιστον στο κομμάτι της ενοικίασης. Που είναι προφανές ότι απευθύνεται περισσότερο σε τουρίστες. Γιατί με κόστος 10 ευρώ την ώρα, το ηλεκτρικό πατίνι δεν είναι κάτι που το χρησιμοποιείς σε καθημερινή βάση. Το πράγμα όμως αλλάζει αν το αγοράσεις. Γιατί δεν είναι τόσο ακριβό. Τα e-scooters δίνουν ήδη το παρών σε καταστήματα ηλεκτρονικών και μπορείς και εσύ να κάνεις ένα από αυτά δικό σου με 300-400 ευρώ. Δεν είναι βεβαίως όλα ίδια και αν ψάξεις, θα δεις ότι τα «καλά», τα πτυσσόμενα, αυτά που έχουν και κάποιον τύπο ανάρτησης για να είναι πιο ξεκούραστα, ξεπερνούν το χιλιάρικο. Αν είσαι άνθρωπος του (αστικού) κέντρου και μπεις στη λογική του “last mile”, των σχετικά μικρών δηλαδή διαδρομών που πρέπει να κάνεις αφού παρκάρεις το ΙΧ σου, ή αφού βγεις από κάποιο μέσο μαζικής μεταφοράς, η επένδυση μπορεί να έχει νόημα.

Σε κάθε περίπτωση, και επειδή το κέρδος δεν είναι υποχρεωτικά κακό πράγμα, η παρατηρούμενη κοσμογονία (για την οποία μπορείτε να δείτε αναλυτικά στοιχεία και την άποψη των ειδικών επιστημόνων σε ειδικό αφιέρωμα στις σελίδες που ακολουθούν) γίνεται αφορμή να ανοίξει μια καινούργια συζήτηση για την κυκλοφορία πεζών και οχημάτων στα πολυσύχναστα κέντρα των πόλεων. Ή αν θέλετε γενικότερα για αυτό το πράγμα που ονομάζεται κινητικότητα – και μάλιστα βιώσιμη. Αρμόδιοι, σε επιτροπές και υπουργεία, στην Ελλάδα και στην Ευρωπαϊκή Ένωση, τρέχουν να προλάβουν. Το πατίνι τους αιφνιδίασε. Αλλά τους δίνει ταυτόχρονα τη δυνατότητα να νομοθετήσουν και να το εντάξουν στην λεγόμενη Κοινωνία της Κυκλοφορίας με ορθό τρόπο. Να επανακαθορίσουν κανόνες, να δημιουργήσουν ενδεχομένως ζώνες ήπιας κυκλοφορίας και ποδηλατό/πατινό-δρομους, να κάνουν την καθημερινότητά μας πιο ασφαλή. Είναι μια φάση που θα πέσουν πολλές ιδέες στο τραπέζι και που είναι καλό να αξιοποιεί ο ένας την εμπειρία του άλλου. Ξεκινώντας από τα βασικά κάποιες φορές. Και αν στην Ελλάδα έγινε επιτέλους ένα μικρό θετικό βήμα με την εισαγωγή μαθήματος για την κυκλοφοριακή αγωγή στα σχολεία, μπορεί να γίνει ακόμα ένα, με την πιο συστηματική διδασκαλία του που θα οδηγεί σε κάποιον τύπο διπλώματος που θα κατέχουν όλοι, είτε οδηγούν είτε όχι. Γιατί και οι πεζοί οφείλουν να γνωρίζουν τους κανόνες. Αυτό το έχουν καταλάβει στη Γαλλία, που οι μαθητές έχουν κανονικό μάθημα και δίνουν εξετάσεις στα 15 τους για τον Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας…