«Όσα δεν έζησαν» της Μαρίας Σκιαδαρέση

Ο έως χτες άγνωστος, ο άλλος· ο όποιος άλλος, ο διαφορετικός, κάποιος με άλλο χρώμα, άλλη θρησκεία, άλλη πατρίδα, άλλο πολιτισμό, άλλες συνήθειες, άλλη ζωή.

Τέσσερις ιστορίες, όπου το ξένο εισδύει στο οικείο άλλοτε σαν επισκέπτης, άλλοτε σαν εισβολέας, συχνά ενοχλητικός, καμιά φορά προκλητικός ή αλλόκοτος, κάποτε γοητευτικός ή ερωτεύσιμος.

Ένας Κούρδος μετανάστης από την Τουρκία στο Λαύριο, μια μουσουλμάνα από τον κήπο της στην Κομοτηνή σε πολυκατοικία της Ξάνθης, ένας Ιρανός αρχαιολόγος από την Τεχεράνη στην Αθήνα, ένας πρόσφυγας από τον πόλεμο της Σομαλίας στην πλατεία Βικτωρίας. Άνθρωποι που έφυγαν απ' την πατρίδα, τον τόπο, την πόλη τους για να ζήσουν κάπου αλλού όσα δεν πρόλαβαν, δε θέλησαν, δεν μπόρεσαν, δε σκέφτηκαν ποτέ να ζήσουν· όλα όσα δεν έζησαν.

Τέσσερις δεκαετίες της Ελλάδας στο πέρασμα από τον 20ό στον 21ο αιώνα. Τέσσερις δεκαετίες ερχομού προσφύγων και οικονομικών μεταναστών, κοινωνικής ανακατάταξης, επαναπροσδιορισμού των σχέσεων ανάμεσα σ' εμάς και στους άλλους, τους άλλους που ζουν από χρόνια δίπλα μας κι αυτούς που ήρθαν κάποτε και συνέχισαν να έρχονται αλλάζοντας το ανθρώπινο τοπίο της χώρας αλλά και τη δική μας ματιά απέναντί τους.

Μια αναζήτηση των ορίων ανάμεσα στο οικείο και στο ξένο στην κόψη μιας αόρατης κλωστής, που διαπερνά ρόλους ασαφείς, ρόλους που αλλάζουν κάθε μέρα, κάθε ώρα, ως τη στιγμή που θα αναρωτηθούμε πώς κι αυτός που θεωρούμε ξένο μπορεί να γίνει φίλος, ακόμα κι αδερφός, ή πώς κι εκείνος που θεωρήθηκε φίλος δείχνει στο τέλος άγνωστος, ίσως και αντίπαλος. Και τότε καταρρέουν τα στερεότυπα κι έρχεται η κάθαρση με τη μορφή της ρήξης ή της συμφιλίωσης.