«Ave Ουντερζό!»: Παγκόσμια θλίψη για τον θάνατο του συνδημιουργού του Αστερίξ

Ο διασηµότερος δηµιουργός κόµικς της Γαλλίας, ο «πατέρας» µαζί µε τον Ρενέ Γκοσινί των Αστερίξ και Οβελίξ, «έσβησε» στα 92 του. Πώς ο γιος Ιταλών µεταναστών δηµιούργησε σχολή γύρω από τα γαλλόφωνα κόµικς.

🕛 χρόνος ανάγνωσης: 6 λεπτά ┋

Αστερίξ και Αλμπέρ Ουντερζό / Credit: AP Images

Ο Αλμπέρ Ουντερζό ήταν µέχρι τον θάνατό του ο διασηµότερος δηµιουργός κόµικς της Γαλλίας, ένα «ιερό τέρας» της γελοιογραφίας. Το έτερον ήµισυ -µαζί µε τον Ρενέ Γκοσινί- της διάσηµης σειράς «Αστερίξ και Οβελίξ» αποχώρησε από τα εγκόσµια στις 24 Μαρτίου 2020, πλήρης ηµερών, στα 92 του, από ανακοπή καρδιάς ενώ κοιµόταν.

Ο Ουντερζό ήταν αυτός που σχεδίαζε αρχικά και κατόπιν έγραφε µόνος του και εικονογραφούσε τις περιπέτειες των ανυπότακτων Γαλατών Αστερίξ και Οβελίξ στα περίπου 325 εκατοµµύρια αντίτυπα των 34 άλµπουµ των κόµικς που αγαπήθηκαν πολύ, µεταπήδησαν στον κινηµατογράφο µε 12 ταινίες και απέκτησαν ένα µεγάλο θεµατικό πάρκο στη Γαλλία. Μαζί µε τον σεναριογράφο των περιπετειών αυτών Ρενέ Γκοσινί ο Αλµπέρ Ουντερζό αποτέλεσε ένα αχτύπητο δίδυµο στο πλαίσιο µιας καλλιτεχνικής συνάντησης που αποδείχθηκε καρµική και τους κατέστησε τους πιο εµπορικούς Γάλλους συγγραφείς στο εξωτερικό. Σήµερα όλοι λένε ότι ο Ουντερζό πήγε επιτέλους να συναντήσει τον φίλο του.

«Οι Ουντερζό και Γκοσινί ήταν πολύ διαφορετικοί και όµως ταιριαστοί «πατεράδες» ενός ξεχωριστού κόσµου στην κουλτούρα των κόµικς»

Οι Ουντερζό και Γκοσινί ήταν πολύ διαφορετικοί και όµως ταιριαστοί «πατεράδες» ενός ξεχωριστού κόσµου στην κουλτούρα των κόµικς. Ιταλός στην καταγωγή, αλλά Γάλλος µε κάθε ίντσα του ταµπεραµέντου του, όπως παραδεχόταν, ο Ουντερζό έµαθε να ζωγραφίζει χάρη στους Αµερικανούς, κατά το πρότυπο του Γουόλτ Ντίσνεϊ. Γεννηµένος στην πόλη Φιµ του γαλλικού Βορρά στις 25 Απριλίου 1927 από Ιταλούς γονείς µετανάστες, πήρε το όνοµα του τρίτου παιδιού της οικογένειας των Ουντερζό, που έχασε τη ζωή του σε ηλικία µόλις 8 µηνών.

Στα παιδικά του χρόνια, στα ανατολικά προάστια του Παρισιού, στο Κλισί σου Μπουά, βίωσε τον ρατσισµό κατά των Ιταλών, αν και είχε αποκτήσει τη γαλλική υπηκοότητα από πολύ µικρός, από το 1934, την ίδια χρονολογία που γεννήθηκε και ο Μίκι Μάους.

Από το 1951

Η µοίρα του Ουντερζό έµοιαζε µε εκείνη του Γκοσινί, που είχε γεννηθεί το ’26 στο Παρίσι από πατέρα Πολωνό και µητέρα Ουκρανή. Η κοινή τους καλλιτεχνική δηµιουργία από το 1951 έφερε στον κόσµο τον Γάλλο Αστερίξ, «πρόσωπο» της µετανάστευσης, µε ένα τυπογραφικό σύµβολο -τον γνωστό αστερίσκο- για όνοµα, στην αυγή της δεκαετίας του ’60.

Ο Αλµπέρ Ουντερζό ασχολήθηκε µε τις τέχνες, κυρίως µε τη ζωγραφική, από µικρή ηλικία. Στα σχέδια του Ντίσνεϊ βρήκε την έµπνευση, στα µεγάλα πρόσωπα του Ποπάι είδε το δικό του όραµα των ανυπότακτων Γαλατών µε τις µεγάλες µύτες και τα έντονα χαρακτηριστικά.

Μαζί µε τον Γκοσινί ο Ουντερζό δηµιούργησε σχολή γύρω από τα γαλλόφωνα κόµικς. Το κοινό τους όραµα στη µεταπολεµική Ευρώπη, αν και δεν ξεκίνησε από µια συνειδητή πολιτική στάση, ήταν εδραιωµένο πάνω σε απλές αξίες παγκόσµιου βεληνεκούς: η αντίσταση ενάντια στον κατακτητή έκανε τους αγαπηµένους φίλους και συµπολεµιστές Αστερίξ και Οβελίξ ακαταµάχητους καθώς κατατρόπωναν τους Ρωµαίους που πολιορκούσαν το µικρό γαλατικό χωριό τους από το ένα κόµικς στο άλλο. Φιλία, πίστη σε έναν κοινό στόχο, ελπίδα και µαχητικότητα, χιούµορ που τόνιζε τα προτερήµατα και των Γάλλων αλλά και τα αναγνωρίσιµα ανά τον κόσµο κουσούρια τους ήταν τα απλά συστατικά του µαγικού φίλτρου που κατέστησαν το κόµικ των Ουντερζό και Γκοσινί δηµοφιλές, µεγαλύτερη επιτυχία στην Ευρώπη από τον «Τεντέν» του Ερζέ.

«Ο Ουντερζό αγαπούσε πολύ τον χειροδύναµο Οβελίξ»

O Ουντερζό αγαπούσε πολύ τον χειροδύναµο, «βραχώδη» Οβελίξ, τον ανθρώπινο υπερδύναµο κολοσσό. Ισως γιατί ήταν δική του έµπνευση, ένας δυνατός αλλά αργόστροφος σύντροφος για τον ευφυή αλλά µικρόσωµο Αστερίξ. Και ο ίδιος, όπως ο αγαπηµένος του «Οβελίσκος» που δεν σταµατά να λαξεύει τα µενίρ τα οποία κουβαλά στις πλάτες του και εκτοξεύει προς τον εχθρό, ήταν ένας λαξευτής-σχεδιαστής του χαρτιού, επιφορτισµένος να εικονογραφεί τις ιστορίες του Γκοσινί µε τον αστειότερο τρόπο.

Ο πρόδρομος του Αστερίξ

Ο Αλµπέρ Ουντερζό δηµιούργησε µε τον Ρενέ Γκοσινί πρώτα τον OumpahPah, πρόδροµο του Αστερίξ, κόµικ εντός των σελίδων του γαλλοβελγικού περιοδικού «Τεντέν». Η πρώτη περιπέτεια του Αστερίξ ξεπήδησε από τα πενάκια των δύο συνεργατών το 1959 στο περιοδικό «Pilote», ενώ το πρώτο άλµπουµ του «Αστερίξ του Γαλάτη» εκδόθηκε το 1961: ο Αστερίξ ήταν ένας Γάλλος ήρωας, κατά το κοινό πρότυπο του Γάλλου ήρωα και η κοινή απόφαση ήταν να τοποθετηθεί η δράση στην αρχαία Γαλατία.

Η µεγάλη επιτυχία του Αστερίξ απέφερε τα επόµενα χρόνια πωλήσεις εκατοµµυρίων αντιτύπων του κόµικ και όταν ο Γκοσινί πέθανε, το 1977, ο Ουντερζό συνέχισε τις µάχες του γαλατικού χωριού γράφοντας και σχεδιάζοντας µόνος, πουλώντας τα κόµικς µέσω του εκδοτικού του οίκου Albert-Rene.

Στα χρόνια που ακολούθησαν προέκυψαν δικαστικές διαµάχες για τη διεκδίκηση των δικαιωµάτων των πρώτων 24 άλµπουµ των Ουντερζό και Γκοσινί από τον Dergaud, αρχικό εκδότη της σειράς των «Αστερίξ και Οβελίξ», ενώ το 2009 ο ίδιος ο Ουντερζό πούλησε το µετοχικό του κεφάλαιο στα δικαιώµατα της πρωτότυπης σειράς που κέρδισε πίσω στον οίκο Hachette, ο οποίος ανέλαβε και τις εκδόσεις των κόµικς.

Το αποτέλεσµα ήταν µια νέα δικαστική διαµάχη µε τη µοναχοκόρη του, Σιλβί, που απέκτησε µε τη σύζυγό του, Αντα Μιλάνι, την οποία παντρεύτηκε το 1953.

Η κληρονοµιά των Αστερίξ και Οβελίξ στην ποπ κουλτούρα της εποχής µας θα συνεχιστεί και µετά τον θάνατο του Αλµπέρ Ουντερζό. Αλλωστε είχε φροντίσει ο ίδιος γι’ αυτό παραχωρώντας το πενάκι του σε νεότερους γελοιογράφους µετά τη συνταξιοδότησή του το 2011. Το 2015, στα 87 του χρόνια, είχε επανέλθει στο προσκήνιο µε ένα οργισµένο και θλιµµένο σκίτσο των Αστερίξ και Οβελίξ σε ένδειξη διαµαρτυρίας και πένθους για το τροµοκρατικό χτύπηµα στο σατιρικό περιοδικό «Charlie Hebdo» και την ελευθερία του λόγου που κόστισε τη ζωή σε συναδέλφους του γελοιογράφους.

Διαβάστε ακόμη