Μονή Εσφιγμένου: Έξωση στις... «ιερές μολότοφ»

Σε πρώτη φάση το κονάκι στις Καρυές και αργότερα το ιστορικό κτίριο του μοναστηριού που ιδρύθηκε από την αυτοκράτειρα Πουλχερία (450-453) κι είχε ηγούμενο τον 14^ο αιώνα τον Γρηγόριο Παλαμά, θα αποδοθούν στα μέλη της νόμιμης αδελφότητας της Ιεράς Μονής Εσφιγμένου στο Άγιον Όρος σε εφαρμογή της πρόσφατης (8/7/2020) απόφασης του Αρείου Πάγου που απέρριψε τις αιτήσεις αναίρεσης των ζηλωτών μοναχών. Η ιστορία μετρά σχεδόν 30 χρόνια και αποτελεί «αγκάθι» για την μοναστική πολιτεία του Αγίου Όρους με τις δύο αδελφότητες να βρίσκονται σε ρήξη και τους ρασοφόρους να έχουν έρθει μέχρι και στα χέρια, ενώ σάλο στη διεθνή κοινότητα προκάλεσαν οι «ιερές μολότοφ» που έπεσαν από τους ζηλωτές τον Ιούλιο του 2013 από το αμφισβητούμενο κονάκι. Το κτίριο αυτό αποδίδεται τώρα στην νόμιμη αδελφότητα και η εκτέλεση της απόφασης αναμένεται τον Σεπτέμβριο.

Η «ιερή κόντρα» ξεκίνησε το 1972 με αφορμή την συνάντηση το 1964  του τότε Οικουμενικού Πατριάρχη Αθηναγόρα με τον πάπα της Ρώμης Παύλο ΣΤ΄ στην Ιερουσαλήμ. Η συνάντηση θεωρήθηκε «εθνική προδοσία» και οι ζηλωτές μοναχοί της Εσφιγμένου έπαψαν έκτοτε να μνημονεύουν τον Πατριάρχη. «Έχουμε προσκαλέσει τους ζηλωτές της Εσφιγμένου να εκκενώσουν το κονάκι, σε μια ένδειξη καλής θέλησης και σεβασμού της νομιμότητας», δήλωσε στο «Έθνος της Κυριακής», ο Πολιτικός Διοικητής του Αγίου Όρους, Αθανάσιος Μαρτίνος, ο οποίος επιθυμεί να λυθεί οριστικά το ζήτημα της Μονής Εσφιγμένου. «Όλοι οι πολίτες οφείλουμε να πειθαρχούμε στους νόμους κι εγώ έχω ορκιστεί να τηρώ τους νόμους. Δυστυχώς από την πλευρά των ζηλωτών συναντούμε μια διαρκή άρνηση, αλλά πρέπει να καταλάβουν πως είναι υποχρεωμένοι να πειθαρχήσουν και να εφαρμόσουν τους νόμους και τις αποφάσεις της Πολιτείας», αναφέρει ο κ. Μαρτίνος.

Σύμφωνα με την απόφαση του Εφετείου Θεσσαλονίκης (122/17.6.2020), οι ζηλωτές πρέπει να επιστρέψουν τα ακίνητα της Μονής Εσφιγμένου στη νόμιμη αδελφότητα και ήδη με δύο ταυτόχρονες επιχειρήσεις της αστυνομίας στις 23 Ιουλίου, αποδόθηκαν ένα κτήμα 50 στρ. στην Ιερισσό και το κονάκι στα Νέα Ρόδα Χαλκιδικής. «Οι καταληψίες δεν προέβαλαν καμία αντίσταση, όμως είχαν ήδη προ ημερών λεηλατήσει τις εγκαταστάσεις, αφήνοντας πίσω τους εικόνα καμένης γης», αναφέρεται σε ανακοίνωση της νόμιμης αδελφότητας, ενώ η απόφαση του δικαστηρίου για απόδοση των ακινήτων δεν έμεινε αναπάντητη από τους ζηλωτές. «Δεν θέλω να δειλιάσει κανείς. Θα έρθουν μαρτύρια. Αν ξέρανε τι τους περιμένει…Αν είναι να είμαστε με την εκκλησία του Βαρθολομαίου (σ.σ. του Οικουμενικού Πατριάρχη), χίλιες φορές καταληψίες», ανέφερε στη διάρκεια τράπεζας ο ηγούμενος Μεθόδιος.

Μέσα στον Σεπτέμβριο θα αποδοθεί το κονάκι στις Καρυές και συγκεκριμένα το ετοιμόρροπο κτίσμα στο οποίο εγκαταβιούν 3-4 ζηλωτές μοναχοί. Τα μέλη της νόμιμης αδελφότητας υποστηρίζουν ότι αυτό έπρεπε να αδειάσει με ευθύνη της Πολιτείας, ήδη από το 2002 μετά την απόφαση (2401/2002) της Ιεράς Κοινότητας, όταν διαλύθηκε η υπάρχουσα αδελφότητα και διατάχθηκε η απέλαση των ζηλωτών. «Η ολιγωρία της Πολιτείας οδήγησε την κατάσταση ως εδώ. Το θέμα λιμνάζει από τη δεκαετία του 1970 και από το 2005 (1440/2005) όταν ορίστηκε η νόμιμη αδελφότητα και τα διοικητικά όργανα της Μονής, έπρεπε να είχε δοθεί λύση», λένε αγιορείτες μοναχοί. Η απόφαση της Ιεράς Επιστασίας του 2002, που χαρακτήριζε «παράνομη και σχισματική» την παλιά αδελφότητα, επικυρώθηκε το 2005 από το Συμβούλιο της Επικρατείας, που διάταξε την αποβολή τους, αλλά αυτό μέχρι σήμερα δεν έχει γίνει. Η εφαρμογή της απόφασης είναι δύσκολη. Κι αν μεν για το κονάκι-Αντιπροσωπείο στις Καρυές εκτιμάται ότι θα εκκενωθεί χωρίς πρόβλημα το προσεχές διάστημα, όπως και ένα τριώροφο κτίριο στην περιοχή του Ιλιον στην Αθήνα με το παρεκκλήσι του Αγίου Ευθυμίου στο εσωτερικό του, το μοναστήρι δεν θα παραδοθεί ούτε εύκολα, ούτε σύντομα.

Το τμήμα του Αντιπροσωπείου στις Καρυές είναι αυτό από το οποίο έπεφταν οι «ιερές μολότοφ» το καλοκαίρι του 2013, όταν ο δικαστικός επιμελητής πήγε να επιδώσει την απόφαση εκκένωσής του. Αιματηρά επεισόδια σημειώθηκαν και το 2006, τότε που υπήρξαν και τραυματισμοί μοναχών με λοστούς. Το κτίριο είναι σε άθλια κατάσταση και τα μέλη της νέας αδελφότητας είχαν εκπονήσει μελέτη για την αποκατάστασή του, η οποία εντάχθηκε σε παλαιότερο ΕΣΠΑ με το ποσό του 1.500.000€, αλλά απεντάχθηκε και τα χρήματα χάθηκαν, επειδή ο χώρος ήταν υπό κατάληψη και δεν είχαν ξεκινήσει οι εργασίες.

Αναφορικά με τα κινητά αντικείμενα της Μονής Εσφιγμένου, επίσης δεν υπάρχει κάποια εξέλιξη, καθώς σύμφωνα με τα μέλη της νόμιμης αδελφότητας «οι καταληψίες απαγορεύουν την είσοδο στο κατειλημμένο κτίριο σε υπηρεσίες του κράτους, όπως αστυνομία, λιμενικό, πυροσβεστική, ΚΕΔΑΚ, αρχαιολογική υπηρεσία, κ.λ.π.». Είναι χαρακτηριστικό πως οι πραγματογνώμονες που ορίστηκαν από το Πολυμελές Πρωτοδικείο Χαλκιδικής και πήγαν να κάνουν στο παρελθόν απογραφή των κινητών αντικειμένων του μοναστηριού, έφυγαν χωρίς καν να μπουν μέσα, καθώς οι ζηλωτές δεν τους το επέτρεψαν. Στο μοναστήρι, που βρίσκεται στην βορειοανατολική άκρη της αθωνικής χερσονήσου, αρκετά κοντά στο χερσαίο σύνορο (Καραούλι) του Αγίου Όρους, εγκαταβιούν σήμερα περίπου 110 μοναχοί-κατά δήλωσή τους- με επικεφαλής τον ηγούμενο Μεθόδιο. «Σε περίπτωση που οι καταληψίες μεταστραφούν στην Ορθόδοξη Εκκλησία και θελήσουν να ενταχθούν στην αδελφότητα της Μονής μας, φυσικά και δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα. Ήδη ορισμένοι το έχουν κάνει! Για την μετάνοια της ηγετικής ομάδας δεν τρέφουμε ιδιαίτερες ελπίδες, αλλά μεταξύ των υπόλοιπων υπάρχουν και καλοπροαίρετοι άνθρωποι, οι οποίοι είτε παρασύρθηκαν, είστε παγιδεύτηκαν από τις περιστάσεις», ανέφερε σε πρόσφατες δηλώσεις ο ηγούμενους της αδελφότητας, αρχιμανδρίτης Βαρθολομαίος. Λύση πάντως στον ορίζοντα δεν φαίνεται…